Morgunblaðið - 01.10.1968, Side 3

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 1. OKTÓBER 1968
3
FJÓRUM rithöfundum voru
veittir styrkir úr Rithöfunda
sjóði íslands á laugardag. Er
þetta fyrsta úthlutunin úr
sjóðnum, hver styrkur nam
100.000 krónum og hlutu þá,
Guðbergur Bergsson, Guð
mundur Daníelsson, Jóhann
es úr Kötlum og Svava Jakobs
dóttir. Stefán Júlíusson, form.
Rithöfundasambands íslands,
afhenti viðurkenningarstyrk-
ina við hátíðlega athöfn að
Hótel Sögu, en auk hans
skipa Björn Th. Björnsson og
Knútur Hallsson stjórn Rit-
höfundasjóðs íslands.
Stefán Júlíusson rakti í
ræðu sinni sögu Rithöfunda-
sjóðs íslands og sagði, að
stofnun hans værLmerkur á-
fangi í réttindamálum ís-
lenzkra rithöfunda og tíma-
mót í sögu samtaka þeirra.
Að lokum sagði Stefán:
„Sjóðsstjómin samþykkti á
fundi sínum 24. þessa mánað-
ar að skipta 400 þúsund
krónum milli fjögurra rithöf-
unda þannig að hundrað þús-
und krónur komi í hlut hvers.
tveir þessara höfunda hafa
ritað bækur um áratuga skeið
hinir vteir hafa vakið sér-

Rithöfundarnir fjórir, sem fengu víðurkenningu. Frá vinstri: Guðbergur Bergsson, Sva-
va Jakobsdóttir, Guðmundur Daníclsson og Jóhannes úr Kötlum.
(Ljósm. Mbl: Kr. Ben.)
staka athygli með bókum sín-
um á allra síðustu árum.
Þessir rithöfundar eru: Guð
bergur Bergsson, Guðmundur
Daníelsson, Jóhannes úr Kötl-
um og Svava Jakobsdóttir.
Sjóðstjórnin hefur kosið að
kalla úthlutunina að þessu
sinni viðurkenningu fyrir
bókmenntastörf. Hún er al-
gerlega kvaðalaus frá hendi
sjóðstjórnar og af hennar
hálfu fylgir engin frekari
skilgreining eða greinargerð.
Sú er ósk sjóðstjórnar og von
að höfundarnir megi heilir
njóta og úthlutun úr Rithöf-
undasjóði íslands megi jafn-
an verða aflvaki og lyfti-
stöng íslenzkum bókmennt
um“.
Þegar Stefán hafði afhent
rithöfundunum fjórum viður-
kenningarstyrkina tók Jó-
hannes úr Kötlum til máls og
sagði:
„Enda þótt hér sé hvorki
staður né stund til langra
ræðuhalda, get ég ekki látið
hjá líða að lýsa yfir þakklæti
mínu fyrir þann heiður sem
mér hefur hlotnazt hér í dag.
— Mér er það sannarlega ó-
vænt æra að hafa verið val-
inn úr flokki ljóðskálda til að
verða einn meðal þeirra sem
nú njóta fyrstu úthlutunar úr
hinum nýja rithöfundarsjóði
rithöfundasamtakanna — og
hvað mig varðar, þykist ég,
vegna áidurs míns, skilja að
þessi veiting til mín sé öllu
fremur ákvörðuð sem viður-
kenning fyrir gerða hluti en
af tilæflunarsemi um ný af-
gerandi verk frá minni hendi.
— Vissulega væri ekkert eðli-
legra en að álykta sem svo,
að nær hefði verið að verja
mínum hlut til stuðnings ein-
hverju þeirra yngri skálda
sem eru tímabærari ger-
endur . íslenzkrar nú-
tímaljóðlistar en ég. Hinsveg-
ar er ég þess fullviss, að fátt
muni þeirra skáldbræðra
minna eldri og yngri, sem
ekki unna mér þessar sæmd-
ar — og í itrausti þess tek
ég henni með gleði.
En að slepptum persónuleg
um sjónarmiðum getur það
verið okkur öllum sameigin-
leg tímamótahátíð að hafa nú
fengið slíkan stéttarsjóð til
umráða og það á þeim tíma,
þegar bókmenntirnar eiga að
ýmsu leyti við rammara reip
að draga en oftast fyrr. Sjald
an hafa átökin í heiminum
mi'lli orðs og valds og upp-
lausnar verið örlagaríkari en
einmitt nú. Hinar geysihröðu
samfélagssveiflur sitofna orð-
listinni víðast hvar í ýmisleg-
an háska: á þessum staðnum
drottnar bannfæringin, sem
að vísu margeflir gildi hvers
þess lifandi orðs sem þar
kann að komast til skila —
á hinum staðnum rikir glund-
„Skjöldur og skjól þess orös, sem jafnan
rís öndvert gegn hvers konar yfirtroöslum,
stöðnun og ringulreið"
— Frá afhendingu viðurkenninga úr Rithöfundasjóði íslands
Stefán Júlíusson.
roðinn sem í tilgangsleysi
sínu getur gert merkingu og
áhrifamátt orðsins að liflu
eða engu.
Það er einlæg ósk mín að
Rithöfundasjóði fslands megi
Framhald á bls. 14
Kennsla hefst aftur fimmtudaginn 3.
október í Yjarnarbúð, Oddfellowhúsinu,
Vonarstrœti 10. Innritun og upplýsingar
í síma 83082 eftir kl. S.
Kennt í byrjenda- og framhaldsflokkum
STAKSTEINAR
Brýnasta þörfin
Undanfarna mánuði hefur mik
ið verið rætt um unga fólkið og
skoðanir þess á þjóðmálum, og i
því sambandi hefur mjög verið
rætt um nauðsyn kynslóðaskipta
í stjórnmálunum. Þessar radd-
ir hafa aðallega verið uppi í
æskulýðssamtökum stjórnmála-
flokkanna, en yfirleitt spanna
þau yfir aldursflokkana frá 16
ára og upp í 35 ára aldur. Kyn-
slóðaskipti í stjórnmálunum al-
mennt verða ekki gerð að um-
talsefni hér en hins vegar e r
ástæða til að ætla, að brýn þörf
«só á kynslóðaskiptum innan
æskulýðssamtaka stjórnmála-
flokkanna sjálfra. Margt bend-
ir til þess, að skoðanamunur
aldursflokkanna milli 20-25 ára
annars vegar og 30-35 ára hins
vegar sé mun meiri og djúpstæð
ari en skoðanamunur milli síðar
nefnda hópsins og hinna eldri í
stjórnmálum. Erfitt er að meta
nákvæmlega í hverju þessi skoð
anamunur er fólginn, en margt
bendir þó til þess, að hinir
yngri í þessum hópi taki ekkl
afstöðu til mála á köldum raun-
sæisgrundvelli heldur byggi
skoðanir sínar fyrst og fremst á
almennum grundvallaratriðum
og hvað sé lýðræðislegt og heil-
brigt. Ljóst er, að yngri adlurs-
flokkurinn, sem hér var nefnd-
ur gerir sér alls ekki sjálfur
grein fyrir því, hvað hann vill
og er tæpast fær um að móta
hugmyndir sínar og hugsanir í
fast form, en engum blöðum er
um það að fletta að aldursflokk
arnir 20-25 ára líta með megn-
ustu tortryggni á þá, sem eldri
eru, og telja þá ekki sanna bar-
áttumenn þeirra hugsjóna, sem
unga fólkið vilji berjast fyrir.
Gefum þeim
tækifæri
Sé þetta mat rétt hljóta hinir
eldri aldursflokkar í æskulýðs-
samtökum stjórnmálaflokkanna
að líta vandlega í eigin barm og
íhuga, hvernig beri að bregðast
við þeim skoðanamun, sem upp
virðist kominn í þessum samtök-
um. í ljósi endurtekinnar kröfu
gerðar um kynslóðaskipti inn-
an flokkanna almennt er eðli-
legt, að eldri aldursflokkarnir
bregðist við á þann hátt að beita
sér fyrir kynslóðaskiptum innan
æskulýðssamtaka stjórnmála
flokkanna, geri ráðstafanir til
þess að hinir yngri komi þar til
forustu og veiti þeim þar með
tækifæri til að sýna í verki á
hve traustum grunni skoðanir
þeirra og sjónarmið eru byggð,
þannig að í ljós komi, hvort í
raun og veru eitthvað er að
byggja á þeim háværu skoðun-
um, sem nú eru uppi í þessum
aldursflokkum.
Hlutverk hinna eldri
Fari svo, að hinir eldri menn
I æskulýðssamtökum stjórnmála
flokkanna komist að þeirri nið-
urstöðu, að þetta sé eðlileg leið,
vaknar sú spurning, hvert hlut-
verk þeirra eigi að vera í þess-
um samtökum. Sumir eru raunar
þeirrar skoðunar að breyta eigi
aldurstakmörkum æskulýðssam-
takanna, þannig að menn gangi
upp úr þeim 28 ára. Sú skoðun
hefur m.a. verið sett fram af ung
um Sjálfstæðismönnum á Norð-
urlandi. Yrði horfið að því ráði
mundu vafalaust verða örari
skipti í eldri manna félögum
flokkanna. Hins vegar er einnig
hægt að hugsa sér, að eldri
menn í þessum samtökum ein-
beiti sér að stefnumótun og mál-
'efnalegu rannsóknarstarfi, en
láti hinum yngri eftir félagslega
og pólitíska forustu samtakanna
Alla vega er ljóst, að ný viðhorf
hafa skapazt í æskulýðssamtök
um stjórnmálaflokkanna og verð
ur fróðlegt að fylgjast með því,
hvernig forustumenn þeirra
bregðast við þeim.