Morgunblaðið - 16.10.1968, Page 27

MORGUNBLAÐIÐ, MDÐVIKUDAGUR 16. OKTÓBER 1968
27
Páll Steingrímsson við eina mynda sinna.
Listsýningar í Eyjum
Vestmanna'ayjum, 14. okt.
UtM sl. helgi voru tvær mál-
vrkasýningar hér í Eyjum. Jó-
hanna Bogadóttir sýndi í Akóiges
húsinu og Páll Steingrímsson ,í
félagsheimilinu við Heiðaveg.
Þetta er fyrsta sýning Jó-
hönnu í heimabæ hennar, en fyr
ir skömmu var hún með sijmu
sýningu í Reykjavík.
Þetta er fjórða sjálfstæða sýn-
ing Páls, en hann hefur, sem
kunnugt er tileinkað sér mjög
sérstæða tækni í myndgerðinni.
Páll notar íslenzkt grjót í sín-
- STEWART
Framliald af bls. 1
engin önnur leið væri til Iausn-
ar á deilumálunum en sáttatil-
raun Gunnars Jarring, sáttasemj
ara Sameinuðu þjóðanna.
Stewart sagði, að hinar mis-
heppnuðu viðræður Harolds Wil
sons við Ian Smith gerðu að verk
um, að nauðsynlegt væri að
halda áfram hinum alþjóðlegu
lefnahagslegu refsiaðgerðum
gegn Rhodesíu. Stewart sagði, að
refsiaðgerðirnar gætu orðið mik
ilvægur liður í baráttunni fyrir
lausn, sem heimurinn gæti sætt
sig við.
Risuskip til
Hoinarfjarðtui
í MORGUN va-r væntanleigt 4
til Hafnarfjarðar stærstaJ
skip, sem þar hefur nokkru 1
si.nni lagzt að bryggju. Er\
þetta japanskt olíuflutininiga-1
sikip, siem flytur olíu til olíu- J
sitöðvarmmiar í HaÆnairfirði.'
Verður það tekið að bryggju I
um kl. 11. Skip þetta er 231
| þúsumd lestir oig 188 mietrar j
að lengd.
Embætti þjóð-
skjolovorðar
og fréttastjóra
EMBÆTTI þjóðskjalavarðar var
auglýst laust til umsóknar 20.
f.m. með umsóknarfresti til 15.
þ.m.
Umsækjendur eiru:
Aðalgeir Kristjánssom, skjala-
vörður, Bjami Vilhjáknssom,
skjalavörður, ag Sigfús Haukur
Amdrésson, skjalavörður.
2.
Fréttastj órastarf í Ríkisútvarp
imu var auglýst laust til umsókn
ar 20. fjm. með umsóknarfresti
til 15. þ.m.
Umsækjendur eru:
Högni Torfason, ritstjóri, Mar-
girét Indriðadótttr, varafrétta-
stjóri, ólafur Sigurðsson, blaða-
fulltrúi og Sigurður Sigurðssom,
íþróttafréttamaður.
um myndum, sem hann mylur
niður í mismunandi grófan salla.
Á sýningu Páls eru nú 20 mynd-
ir, en á næstunni fara þær vænt
anlega til sýningar. erlendis.
Sýning Jóhönnu stóð yfir helg
ina, en sýningu Páls lýkur í
kvöld. — Fréttaritari.
- SKILYRÐI
Framhald af bls. 1
brezku stjórnarinnar fyrir lok
fjögurra daga viðræðna ráðherr
anna í Gibraltar, og sagði þá að
annaðhvort yrði stjórn Rhodesíu
að fallast á öll skilyrðin óbreytt
eða ekkert yrði úr samningum. í
þingræðu sinni í dag sagði svo
Wilson að það hafi ríkt og ríki
enn mikill ágreiningur milli rík-
isstjórnanna tveggja. „Ég gerði
Smith það ljóst að brezka stjórn-
in gæri ekki skipt um skoðun á
grundvallaratriðum. Við lögðum
áherzlu á að taka verður tillög-
ur okkar allar til greina samtím-
is. Ákvörðunin verður tekin í
Salisbury. Við fyrir okkar leyti
höldum dyrunum opnum“.
í tillögum Breta er meðal ann
ars gert ráð fyrir því að brezk
nefnd kanni hugi Rhodesíu varð
andi nýja stjórnarskrá, er miði
að því að landið verði sjálfstætt
og Bretum óháð. Lýsti Wilson
því yfir í Gibraltar-viðræðunum
að þessi stjórnarskrá yrði að
vera í samræmi við óskir meiri
hluta íbúa landsins, blökkumanna
jafnt sem hvítra. Að öðru leyti
eru tillögurnar í sex aðal liðum,
og er þar fyrst tekið fram að
vinna verði að því að blökku-
menn í Rhodesíu geti í framtíð-
inni tekið völdin í landinu, því
ekki verði til lengdar við það
unað að 220 þúsundir hvítra
manna hafi öll ráð fjögurra mill
jóna blökkumanna. Önnur atriði
tillagnanna eru:
— Tryggt verði að sérhverri
nýrri stjórnarskrá verði ekki
breytt síðar á þann veg að af-
numin verði réttindi þlökku-
manna.
— Stjórnmálaacjstaða blökku-
manna verði bætt.
— Unnið verði að því að binda
enda á kynþáttamisrétti.
— Tryggt verði að meirihluti
kúgi ekki minnihlutann, né held-
ur minnihlutinn meirihlutann.
Einn umsækjandi
UMSÓKNARFRESTUR til
Mö-ðru va 11 arprest a kal ls ranm út
hiinin 14. þ. m. Er umsækjamdi
einm, Þórhalllur Höskuldssom
cand. theol.
«
Mabur barinn
RÁÐIZT var inn á mann í rúmi
sínu aðfaranótt mánudags og
hann barinn tU óbóta. Hlaut
maðurinn stóran skurð á höfuð-
ið, skurð í andlitið og smærrl
skrámur. Liggur hann nú i
sjúkrahúsi, en er ekki talinn í
neinni hættu .Árásarmennimir
Dýraflutningaskip með
183 hesta til Esbjerg
— VIÐRÆÐUR
Framhald af bls. 1
grundvallaratriði“, sagði hann,
„um skilyrði fyrir áframhald-
andi setu herjanma í landi okkar,
en eftir er að undirrita samning
þar að lútandi, því það var ekki
gert í dag. Viðræðum um þessi
mál, sem ekki eru beinlínis
skemmtileg, er lokið.“
Fréttaritarinn segir ennfremur
að „búast má við að í samkomu-
laginu felist ákvæði um algeran
brottflutning hersveita landanna
fjögurra (Póllands, A-Þýzkal.,
Ungverjalands og Búlgaríu) og
einnig ípikils hluta sovézku
sveitanna eins fljótt og auðið
er.“
„Samningaviðræðurnar voru
ekki auðveldar, og á meðan á
þeim stóð ráðguðust fulltrúar
okkar við ieiðtoga þingsinis og
flokksins (í Prag)“ segir frétta-
ritarinn. „Ræða varð um marg-
vísleg vandamál varðandi setu
erlendra herja í landi okkar ....
Höfðu sovézku fulltrúarnir um-
boð Varsjárbandalagsríkjanna
fjögurra til að semja um brott-
flutning hersveita þeirra frá
Tékkóslóvakíu. Samningur um
þiessi mál verður undirritaður
strax og stjórnvöld í Tékkósló-
vakíu og Sovétríkjunum hafa
- staðfest hánn.“
„Um óákveðinn tíma munu
fámennari sovézkar hersveitir
dveljast á fyrirfram ákveðnum
stöðum í landi okkar. Lögðu
sovézku fulltrúarnir á það á-
herzlu að hersveitirnar dveldust
ekki í landi okkar í pólitískum
tilgangi. í viðræðum við fulltrúa
í viðræðunefnd okkar,“ segir
fréttamaður tékkóslóvakíska sjón
varpsins, „var mér sagt að sov-
ézku fulltrúarnir bafi reynt að
forðast að ve'kja grunsemdir okk-
ar fulltrúa um að sovézka ber-
liðinu sé ætlað að hafa áhrif á
innanríkismál okkar.“
Eins og fram kémur hér að
framan, er talið að samið verði
um hersetu í Tékkó'slóvakíu „um
óákveðinn tíma“. Áður hefur
verið talað um hersetu „til
bráðabirgða." Btenda erlendir
fréttaritarar á að Sovétríkin hafi
sent herlið til „'bráðabirgða" til
Ungverjalands árið 1956, og ból-
ar ekkert á brottflutningi þess
enn.
Auk Cerniks tóku þátt í við-
ræðunum fyrir Tékkóslóvakíu
þeir Karel Rusov fyrsti aðstoðar-
varnarmálaráðherra, Frantisek
Hamouz vara-forsætisráðherra
og Bohuslav Kuéera dómsmála-
ráðherra. Fulltrúar Sovétríkj-
anna voru Alexei Kosygin for-
sætisráðherra, Andrei Gromyko
utanríkisráðherra og Andrei
Gretéhko varnarmálaráðherra.
- 70 ÁRA
Framhald af bls. 18
íslenzk gestrisni hefur oft verið
rómuð að veruleikum, þar hafa
þau hjón ekki verið efturbátar
annara, að setjast að matar eða
kaffiborði hjá þeim er meira en
gestrisni þar er hreinasta rausn,
en gestkvæmt hefur alla tíð ver-
ið með eindæmum á þeirra heim-
ili. Sigurunn og Guðmundur eign
uðust 3 börn. Agnar búsettur á
Blönduósi, Kristín og Sigþór bú-
sett í Reykjavík. Afkomendur
þeirra eru hátt á öðrum tug og
sjaldgæft mun vera að fjórir ætt
liðir eru lifandi í beinan kven-
legg og karllegg.
Þótt Sigurunn sé nú orðin
sjötug, vona ég og bið að mér
veitist sú ánægja að mega sjá
hana oft ennþá og njóta hennar
góðu veitinga og rabha við hana
yfir góðum kaffibolla. Ég óska
henni til hamingju með þessi
merku tímamót og bið allar góð
ar vættir að blessa henni ókomin
æfiár. S.
hafa ekki fundizt.
Árásarmenn'imir, &em voru
tveir eða þrír talsine, skriðu inn
um bað h-erbergis glu gga á íbúð
mainnsins, sem er í húsi við Bald-
'Ursgötu. Fimmtján ána piltur,
siem svaf hjá manininum í her-
bergin-u, vaknaði váð barsmíð-
ina, en áður en hamn gat áttað
sig voru árásarmennimir á ba!k
og burt.
Sauðárkróki, 15. október.
HOLLENSKT dýraflutningaskip
fór í gærkvöldi frá Sauðárkróki
áleiðis til Esbjerg með 183 hesta
innan borðs, mest megnis hryss-
ur en einnig 63 folöld.
Eru hestarnir eingöngu skjótt
ir, ljósleiróttir og- gráir. Dýra-
læknir, Ásgeir Einanss., er mieð í
förinni og mun fylgjast með lðí-
an hestanna. Áætlað er að skip-
ið verði 5—7 sólarhringa á sigl
ingu.
Framhald af bls. 1
samband við skipið.
Albert Robinson, fram
kvæmdastjóri Thomas Haml-
ing og Co, sagði nefndinni,
að þegar ekki hefði verið
hægt að ná sambandi við tog
arann, hefði hann talið að
að anmaðhvort væri tailstöð
in biluð eða þá að hann hefði
fundið fisk og vildi ekki láta
önnur skip vita hvar hann
væri. Þetta var 12. janúar,
en skipið var ekki væntan-
legt á miðin fyrr en 15. eða
16. janúar. Einn nefndar-
mannanna spurði hvort hon-
um hefði ekki þótt skynsam-
let að hafa samband við
strandgæzluna, eða fiskimála
skrifstofuna. 24, eða 48 tímum
eftir að hann reyndi árang-
urslaust að ná sambandi við
togarann.
— Núna eftirá finnst mér
það, en ekki þá.
Fyrsti stýrimaðurinn á Vík
ingi, Þórður Oddsson, var
leiddur sem vitni fyrsta dag-
inn. Hann skýrði frá því, að
daginn eftir að St. Romanus
fór frá Hull, hafi hann heyrt
neyðarskeyti: „Mayday May
day, Mayday, þetta er brezki
togarinn St. Romanus frá
Hull“. Á eftir fylgdi staðar-
ákvörðun og nafn togarans
var stafað. Þórður sagðist
hafa skýrt skipstjóranum frá
þessu, en vissi ekki hvað
hann gerði í málinu. Það var
ekki fyrr en 14. dögum síðar,
sem hann heyrði í íslenzka út
varpinu að togarinn hefði far
ist og þá tilkynnti skipstjór-
inn um neyðarkallið.
Dr. Lionel Rosen, fulltrúi
ættingja þeirra sem fórust
spurði hversvegna hann hefði
ekki sjálfur tilkynnt um kall-
ið.
„Staðarákvörðunin var 1000
mílur frá okkur. Skipstjór-
inn sagði að hann myndi ann
ast þetta, en gerði það ekki“.
Það hafa verið uppi ýmsar
getgátur um hvernig skipið
hafi farist, en engin staðgóð
skýring fundist. Framkvæmda
stjori útgerðarinnar taldi lík-
legast, að hann befði r-ekizt á
tundurdufl, en eiginkonur
hinna látnu gerðu hróp að
honum. Rannsóknarnefndin
agði, að hún vildi alls ekki
draga úr hættunni, sem staf-
aði af gömlum tundurduflum,
en hinsvegar benti ekkert til
að tundurdufl hefði grandað
St. Romanusi, t.d. hefði ekk-
ert brak fundist.
Barry Sheen, formaður
rannsóknarnefndarinnar,
sagði við fréttamenn, að það
sem þeir hefðu mestan áhuga
á að fá fram væri að leit að
togaranum hefði hafist allt
og seint, vítavert kæruleysi
hefði verið sýnt í því tilliti
og að sökin liggi að nokkru
hjá Albert Robinson, fram-
kvæmdastjóra útgerðarinnar.
f sambandi við þetta hörmu-
lega slys hefði komið í Ijós,
að öryggismálum væri í
mörgu ábótavant og margir
aðilar ynnu nú að því að
bseta þar úr.
Hestar þessir eru allir keypt-
ir í Skagafirði, og hafa aldrei
svo margir hestar verið seldir
út í einu. Tveir danskir hesta-
kaupm., Justesen og Kirkegard
hafa ferðast um Skagafjörð og
valið hestana. Þeir hafa sótt um
útflutningsleyfi fyrir 120 hryss-
um ti viðbótar, og fáist það,
mun þetta hollenska flutninga-
skip koma aftur í nóvember.
— Fréttaritari.
Framhald af bls. 1
og lét sig svo „fljóta“ þaðan upp
í stjórnklefann til'að sýna þyngd
arleysið. Lagði hann blýant frá
sér á leiðinni, og sveif blýantur-
inn þar í lausu lofti. Að þessu
loknu sýndi Cunningham áhorf-
endum æfingatæki, sem geimfar
arnir nota til að liðka sig.
Geimfararnir voru í um 200
kílómetra hæð frá jörðu þegar
sjónvarpað var frá geimfarinu,
og tókst sendingin mjög vel. Er
fyrirhugað að sjónvarpa á ný
frá geimfarinu á morgun, mið-
vikudag. f gær var sjónvarpað
frá Apollo-7, og var þá kona
Schirra stödd í aðalstöðvum geim
ferðamiðstöðvarinnar í Houston.
í dag var þar kong Eisele með
foreldrum sínum.
Áður en sjónvarpsþátturinn
hófst í dag var geimförunum
þremur sagt að þáttur þeirra í
gær hafi reynzt mjög vinsæll
og að mikill hluti sjónvarpseig-
enda í Bandaríkjunum hefði
fylgst með útsendingunni. „Ef
þið leggið svolítið að ykkur, get
um við ráðið ykkur með fastan
þátt næstu vikuna,“ sagði einn af
stjórnendum í Houston. Varð
Schirra fyrir svörum: „Við höf-
um stráhattanna og reynum næst“
Schirra var hálf önugur fyrst
í morgun þegar hann var vak-
-inn eftir aðeins fimm stunda
svefn, en honum hafði verið sagt
að hann fengi að sofa í sjö tíma.
Var Schirra vakinn. til að gera
athuganir á hitakerfi geimfars-
ins, og var alls ekki ánægður
með truflunina. „Ykkur virðist
liggja á að koma okkur til vinnu
í dag,“ sagði hann við stjórn-
endur í Houston. „Ég legg til að
einhver þarna niðri skipuleggi
betur svefntímann okkar“. Benti
Schirra á að honum hafði verið
lofað því að fá sjö tíma ótrufl-
aðan svefn í nótt, en svo hafi
einhver niðri á jörðu ákveðið
hitakerfisrannsóknina í miðjum
svefntímanum. Var Schirra þá
sagt að næstu nótt fengi hann 10
tíma svefn, og svaraði hann þá
aðeins: „Ætli mér nægi ekki
átta.“
- VARÐARFERÐ
Framliald af bls. 5
eru noi á sv*o góðri leið ag
verðú.r lokið að fyrsta áfan.ga
síðla sumars á næsta ári.
Gerið ykkur því grein fyrir
því, og verið glöð yfir, að þið
haifið ,hvert og eitt, lagt ykkar
lóð á vogarskálina til að flýta
framþróun landisins, sem leiða
nvun af þessari framkvæimd.
Þið hafið verið þátttaikemdur
í því að skjóta þróumimni
fram um tugi ára.“
Að lokum þakkaði formað-
ur Varðar, Svavar PáLsson,
Arna Snaevarr og starfsfélög-
um hans ágæta leiðsögn.
Eiins og ráð hafði verið
fyrir gert, var komið aftnir
heim til Reykjaivíkur nm kl.
18, og er óhætt að fullyrða,
að þeir, sem þátt tóku í þess-
ari haustíerð Vairðar hefðu
ekki viljað hafa misst af því
tækifæri að fá innsýn í þá
stærstu mainnvirkjagerð, sem
íslendingar hafa með hönd-
um haft.
VITAVERT
GEIMFARAR