Morgunblaðið - 24.10.1968, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 24. OKTÓBBR 1968

„Siglufjöröur er minn heimilisstaður"
Rœtt við Sigurð Kristjánsson, fyrrv.
sparisjóðsstjóra, sem er áttrœður í dag
SIGURÐUR Kristjánsson, fyrr-
verandi sparisjóð'sstjóri á Siglu-
firði og heiðursborgari Siglu-
fjarðarkaupstaðar, er áttræður í
dag. Þó að hann sé ekki fædd-
ur á Siglufirði, ól hann þar
lengst aldur, en er nú fyrir fá-
einum árum fluttur til Reykja-
víkur. Sigurður var kosinn í
fyrstu bæjarstjórn Siglufjarðar,
og það er skemmtileg tilviljun,
að heiðursborgarinn og bærinn
hans skuli báðir eiga stórafmæli
á sama ári.
Morgunblaðið hitti Sigurð að
máli í tilefni af afmælinu, og
við röbbuðum við hann stutta
stund um hann sjá'lfan, Siglu-
fjörð og sitthvað fleira. Sigurð-
ur er mjög vet ern, þrátit fyrir
háan aldur, og mumdu fæstir
trúa því að óreyndu að hann
ætti átta tugi ára að baki.
— Eg er fæddur í Sveinbjarn-
argerði á Svalbarðsströnd hinn
24. október árið 1888, tjáir Sig-
urður okkur. — Foreldrar mínir
voru Kristján Sigurðsson bóndi,
og Dórethea Stefánsdóttir, sem
síðar bjuggu að Skeiði í Svarf-
aðardal. Ég fluttist þangað með
þeim tveggja ára að áldri, og
ólst þar upp til 17 ára aldurs.
Þá var ég settur til mennta og
fór til Akureyrar, þar „sem ég bjó
hjá Ásgeiri Péturssyni, frænda
mínum í móðurætt. Hann rak þá
verzlun á Akureyri. Ég var einn
vetur í Gagnfræðaskólanum á
Akureyri, sem þá var nýlega flutt
ur frá Möðruvöllum, en að því
búnu var ferðinn i heitið til
Reykjavíkur. Þar settist ég í
Verzlunarskóla íslands árið 1907
og útskrifaðist tveimur árum síð
ar.
Að loknu skólanámi dvaldist
ég eitt ár í Reykjavík og starf-
aði við verzlun Brynjólfs Bjarna
sonar, en hélt síðan aftur til
Akureyrar, Ég fékk þar vinnu
hjá Ásgeiri frænda mínum, sem
fyrr er nefndur. Og á hans veg-
um fór ég fyrst til Siglufjarð-
ar árið 1911, en hann rak þar
verz'lun og fiskmóttöku, að sum-
arlagi. Tveimur árum siðar keypti
ég svo þessa verzfun, og varð
upp frá því -búfastur á Siglu-
firði. Þessa verzlun rak ég í all-
mörg ár.
Þegar Sigurður kom til Siglu-
fjarðar var íbúatala staðarins um
800-1000. Menn stunduðu sjósókn
af kappi, og m.a. var þaðan mik-
il hákarlaútgerð, sem síðair átti
þó eftir að leggjast niður.
— Siglufjörður byrjaði að
vakna verulega ti'l lífsins upp
úr aídamótunum, en þá fóru
Norðmenninniir að fiska síld fyrir
Norðurlandi, og Siglufjörður var
þeirra uppáhalds staður. Sjálfii?
fóru Siglfii'ðingar ekki að gera
út á síld fyrr en um líkt leyti
og ég kom þangað fyrst, en Ak-
ureyringar höfðu orðið fyrri til
Sigurður Kristjánsson
og byrjuðu að salta þar nokkru
áður. En Norðmenn höfðu þarna
aðalbækistöðvar allt til 1920, en
þá urðu aðgerðir stjórnarvalda
tií þess, að þeir urðu að hætta
að leggja síldinna upp á Siglu-
firði — fyrst var það tunnu-
gjald og síðar Fiskv.löggjöfin,
sem kvað svo á um, að útlend-
ingar mættu ekki hafa hér bráð
arbirgða stöðvar.
Síldarævintýrið svonefnda
hófst á hinn bóginn í kringum
1912 og gekk oft á ýmsu. Tölu-
verð síldarsöltun var næstu ár-
in, stundum of mikil meira að
segja, svo sem 1919—20. Reyndar
var það okkur sjá'lfum að kenna,
því að við gátum selt meira af
síld en gert var, en settum verð-
ið of hátt, svo að Svíar neituðu
að kaupa. Eftir það komu upp
ýmiss fyrirtæki til að selja sííd-
ina, fyrst Síldareinkasalan árið
1931 sem hætti tveimur árum
síðar, þá Síldarsölusamlagfð sem
aðeins starfaði í eitt ár. En upp
úr þessu var svo Síldarútvegs-
nefnd stofnuð 1934 og ég átti
sæti í henni frá upphafi til 1947.
Ástandið í síldveiðimálum
KVÖLDVERÐAR-
FUNDARSTAÐUR:
HOTEL
FUNDUR
JÓN H. BERGS
FIMMTUDAGUR
24, OKT. KL. 19.30.
FUNDAREFNI:
Matvörudreifing
Ræðumaður: Jón H. Bergs forstjóri.
Verzlunar- og skrifstofufólk fjölmennið og takið
með ykkur gesti.
hélzt ai'igott fram til ársins 1945.
Sennilega hefur aldrei veiðzt
meira en árið 1W0 og einnig ár-
ið 1944. Þá fór að halla undan
fæti og aflabrestur öll árin, sem
á eftir komu. Og þótt alltaf væri
einhver veiði, þá var það aðeins
svipur hjá sjón miðað við „hin
gömlu góðu ár“. Og nú virðist
hún alveg hafa yfirgefið Siglu-
fjörð.
Okkur hefur orðið æði tíðrætt
um Siglufjörð og síldina, svo að
við vendum okkar kvæði í kross
og spyrjum Sigurð um afskipti
hans af bæjarmálum.
— Ég var kosinn í fyrstu bæj-
arstjórn Siglufjarðar árið 1918,
en hafði þar ekki langa viðdvöí
— hálft annað kjörtímabil að
mig minnir. f þá daga var kosið
annað hvert ár. Og töluvert mik
ill hiti var í pólitíkinni á tíma-
bili þar nyrðra og til að byrja
með voru engir flokkar, heldur
verkalýðsfélög annars vegar og
svo al'lir hinir hins vegar. Eh
þetta breyttist brátt í hreina
flokkaskiptingu.
En hvernig farnaðist verzlun
Sigurðar á þessum tíma? — Ég
rak verzlun mína til ársins 1930
nema hvað ég hafði vefnaðavöru
verzlun um nokkurt skeið enn.
Ég hafði tekið við Sparisjóði
Siglufjarðar árið 1920, en jafn-
framt gengdi ég störfum hjá Síld
arútvegsinefnd, var afgreiðslu-
maður Shell á Siglufirði og um
boðsmaður skattstjóra á Akur-
eyri nokkur ár. Þá var ég sænsk
ur ræðismaður í 33 ár og í nokk
urn tíma hafði það í för með sér
töluvert starf að sumarlagi. En
forstöðumannsstarfið fyrir spari
sjóðnum var þó mitt aðalstarf
um 30 ára skeið, því að þótt
hann 'væri smár til að byrja með,
óx hann ört á tiltöluilega skömm
um tíma. En árið 1962 fíuttist
ég hingað suður en starfaði þó
tvö sumur á Siglufirði ‘ og Rauf-
arhöfn eftir þetta á vegum Lands
bankans.
Enda þótt Sigurður 9é nú
fluttur til Reykjavíkur leggur
hann áherzlu á það, að hann
eigi lögheimili á Siglufirði „ég
kýs það fremur, því að Siglu-
fj. hefur ætíð verið mér meiri
heimilisstaður en Svarfaðardal-
ur og kannski líka vegna þess,
að þar er ég heiðursborgari,"
segir hann. Og heimsækir jafnan
Siglufjörð árlega, ef hann á þess
kost.
Goldstucker fyrirlesuri við
Stokkhólmshúskólu
Stokkhólmi 22. okt. NTB
FÖRMAÐUR tékknesku rithöf-
undasamtakánna, Eduard Gold
stucker, prófessor, sem fór
frá Tékkóslóvakíu eftir inn-
rás Varsjárbandalagsríkjanna
fimm, hefur þegið boð frá
þýzkudeild Stokkhólmshá-
skóla um að vera gestafyrir-
lesari síðari hluta vormisser-
Goldstuck flutti búferlum
til Englands eftir að Þjóðverj
ar hernámu Tékkóslóvakiu í
styrjöldinni, en síðar varð
hann sendiherra lands síns I
ísrael. Hann átti að taka við
sendiherraembætti í Svíþjóð
árið 1951, en var þá talinn
flæktur í Slansky málið og
dæmdur til lífstíðarfangelsis-
vistar. Hann fékk uppredsn
Frarahald á bls. 20
HUSMÆÐUR! HÚSMÆÐUR!
Fimmtudagar — innkaupsdagar
Matvörur — hreinlœtisvörur
Aðeins þekkt merkk —
Flestar vörur undir búðarverði
OPIÐ TIL KLUKKAN 10 I KVÖLD
©
Vörumarkaðurinn hf.
ÁRMÚLA 1 A - REYKJAVÍK - SÍMI 81680
PHILIPS
PHILIPS
rakvélar 6 tegundir.
Verð frá kr. 1.052.00.
PHILIPS
stereo-plötuspilarar
með og án magnara.
Verð frá kr. 2.047.00.
PHILIPS
r af magns - útvarpstæki
Verð frá kr. 1975.00.
LUXO
les- og vinnulampar
á gamla verðinu.
Heimilistæki sf.
Hafnarstræti 3 — Sími 20455.