Morgunblaðið - 29.01.1969, Blaðsíða 10

MORGUNiBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 29. JANÚAR 196«
ie
Martröö skipstjórans
á „ Pueblo “
Fromkoma N - Kóreumanna
slíb, að naumast er hægt
að telja þó til manna —
Coronado, Kaliforníu.
Réttarhöld þau, sem um
þessa mundir fara fram til
þess að kanna alla mála-
vöxtu varðandi töku banda
ríska skipsins Pueblo, hafa
vakið gífurlega athygli,
einkum framburður sk.ip-
stjórans, Lloyd Bucher’s,
og lýsingar hans á atferli
N-Kóreumanna gagnvart
honum sjálfum og skips-
höfn Pueblo.
Þannig hefur Bucher lýst
því, að N-Kóreumenn hafi
skipað sér að krjúpa á hnján-
um fyrir framan sig, beint
- skammbyssu að hnakka sér,
dregið upp hanann og sagt að
þeir myndu skjóta hann eftir
tvær mínútur yrði hann ekki
innan þess tíma búinn að
skrifa undir játningu þess
efnis að Pueblo hefði farið
inn í landhelgi N-Kóreu.
Er Bucher v-ar að lýsa þessu
fyrir réttinum, reyndi hann
að hafa hemil á tilfinningum
sínum, og hefur gert þáð allan
tímann. En er hér var komið
sögu, þagði hann svo lengi,
áður en hann hélt áfram lýs-
ingunni, að herlæknir hljóp
til hans.
„Mundi skipstjórinn óska
eftir að hlé verði gert nú“,
var Bucher þá spurður af rétt
inum.
„Nei, herra“, svaraði Buch-
er og gætti skjálfta í rödd
hans í fyrsta sinn eftir að
hafa borið vitni fyrir réttin-
um í fjóra daga. „Ég vildi
heldur ljúka þessu af, ef ég
má. Ég veit ég get gert það.“
Skipstjóri Pueblo fékk sér
vatnssopa og hélt áfram frá-
sögn sinni.
KRAUP A GÓLFINU
„Þær tvær mínútur, sem ég
kraup á gólfinu . . .“ Hér gerði
hann aftur hlé á máli sínu,
andaði djúpt og leit til konu
sinnar, Rose, sem viðstödd var
í salnum. Hún bar hönd fyrir
augu sér svo maður hennar
sæi þau ekki.
„í þær tvær mínútur, sem
ég var á gólfinu", byrjaði
Bucher á nýjan leik, „endur-
tók ég áðeins í sífellu orðin
ég elska þig Rose, og . . .“
Hann barðist aftur fyrir að
ná valdi á tilfinningum sínum,
og tókst það.
„Á þennan hátt beindi ég
huga mínurn frá því, sem átti
að gerast . . . ég sneri höfði
mínu til hliðar svo þegar ég
yrði skotinn myndi kúLan
ekki hæfa foringjann (N-
Kóreumann) sem stóð fyrir
framan mig. Ofurstinn sagði:
„Drepið tíkarsoninn" ....
„Hleypt var af byssunni,
en aðeins kom smá smellur.
Ofurstinn sagði, að skotið
hefði verið ónýtt. „Þú varst
heppinn í sfðasta skipti. Þú
átt aðrar tvær mínútur.“
HEYRÐI EKKI Í
SKOTHYLKINU
„En þegar skammbyssu-
lásnum var rennt til baka
heyrði ég ekki skothylki
falla á gólfið .... þá vissi ég
vel, að þeir ætluðu ekki að
drepa mig.“
„N-kóreanski ofurstinn
sagði að ég væri ekki byssu-
kúlu virði .... þeir ætluðu
að berja mig til dauða. Þeir
spörkuðu í mig og tóku mig
sannarlega í gegn. Ég missti
meðvitund eftir nokkurra
mínútna barsmíðar."
„Mér var fleygt á flet
mitt“, sagði Bucher og þar
rankáði hann við sér. Um
barsmíðarnar sjálfar sagði
hann að þær hefðu að mestu
verið „spörk og byssuskefti í
bakið á mér.“
„Ég varð að komast á sal-
ernið .... bað leyfis að mega
fara. Það eina, sem ég pissaði,
var blóð ... ég var enn ill-
ur út í þetta fóik. Vörðurinn
(vi’ð salernið) sagði mér að
bíða við dyrnar. Ég ýtti hon-
um frá með olnboganum, og
hann öskraði eittihvað að mér,
en mér var sama.“
Bucher kom aftur inn í her-
bengið sitt, N-kóreanski of-
urstinn (sem skipshöfn Pu-
eblo kallaði Super C) hélt
áfram staðföstum tilraunum
sínum til þess að brjóta nið-
ur viljaþrek skipstjóra
Pueblo. Bucher sagði fyrir
réttinum, að ofurstinn hafi
greinilega verið „desperat"
að fá játninguna undirrit-
aða.
„Mér var þá sagt af Super
C, áð mér yrði sýnt hvað
yrði um njósnara."
Ofurstinn og liðsforingi,
» , \ v j
Lloyd Bucher, skipstjóri Puelblo, og kona hans Rlose koma
til réttarins í Coronado þar sem Bucher skýrði frá hinni
óhugnanlegu reynslu sinni.
sem áhöfn Pueblo kallaði
„íkornann" vegna útblásinna
kinna hans, fóru nú með
Bucher niður stiga frá þriðju
hæðinni, þar sem hann var
lokaður inni. Þeir settu hann
upp í herbíl. Það var ekki
fyrr en síðar, að Bucher
komst að raun um að hann
var staddur í Pyongyang, höf-
uðborg N-Kóreu.
„Við ókum í tíu mínútur
eða svo. Bíllinn nam stáðar
fyrir utan byggingu. Farið
var með mig niður stiga og
niður í hálfgerðan kjallara."
„Þar niðri var Suður-Kóreu
maður og var ól um brjóst-
kassa hans, sem hélt honum
fast að veggnum. Hann hafði
þegar greinilega orðið fyrir
miklum barsmíðum. Hægri
handleggur hans var marg-
brotinn — beinið stóð út úr
hú'ðinni á einum stað.... “
Hangandi höfuð
„Hann var hræðilega út-
leikinn“, sagði Bucher, og
gerði nú enn hlé á máli sínu
til þess að ná valdi á tilfinn-
ingunum. Hann sneri baki við
Verður Gertsenmeiermálið vatn á myllu öfgamanna?
EINS OG frá hefur verið sagt
í Morgunblaðinu tók Eugen
Gerstenmeier, forseti vestur-
þýzka þingsins, nýlega þá á-
kvörðun að segja af sér, eftir
að flokkur hans hafði eindreg
ið látið í Ijós vilja sinn í því
efni. Þessi ákvörðun fylgdi í
kjöflar ákafra deilna, sem
blossuðu upp um miðjan jan-
úar, þegar borgurum Vestur-
Þýzkalands var birt skaða-
bótaupphæðin, sem Gersten-
meier hafði verið dæmd vegna
ofsókna á valdatímabili naz-
ista. Það kom upp úr dúrnum,
að Gerstenmeier hafði fengið
í miskabætur rösklega sex
milljónir íslenzkra króna og
að auki um 60 þúsund mánað
arlega til æviloka. Þar við
bættust laun hans sem forseti
þingsins tæpar tvær milljón-
ir, árlega. Mótmælabréfum
tók að rigna yfir ráðamenn
landsins og þess var krafizt
að Gerstenmeier segði tafar-
laust af sér. í Vestur-Þýzka-
landi eru margir þeirrar skoð
unar, að hefði Gerstenmeier
ekki verið látinn segja af sér
hefði það haft í för með sér
fylgishrun fyrir Kristilega
demókrataflokkinn í næstu
kosningum.
Það breytti í engu viðhorfi
manna, þótt Gerstenmeier
skýrði frá því, að meginhluta
skaðabótanna hefði hann not
að til að hjálpa aðstandendum
þeirra manna, sem voru hengd
ir fyrir aðild að samsærinu í
júlí 1944 um að ráða Hitler
bana.
Þegar Gerstenmeier til-
kynnti um ákvörðun sína
þakkaði hann stuðningsmönn
um sínum samstarfið um mörg
ár og sagði, að hann hefði alla
tíð einbeitt kröftum sínum í
þágu frjáls og löglegs Þýzka-
lands. Síðan sagði Gersten-
meier: „Ég hefði betur verið
nazisti. Þá hefði ég ekki þurft
að verja mig“. Vitanlega var
þarna sneitt að Kurt Kiesing-
er, kanzlara, sem var á sínum
tíma félagi í nazistaflokknum.
Þessi orð Gerstenmeiers vöktu
að sjálfsögðu gífurlega athygli
og deilur. Mikið hefur verið
skrifað um mál Gerstenmeiers
í erlend blöð og The Econo-
mist sagði fyrir nokkrum dög
um meðal annars: — Við kipp
um okkur ekki upp við það,
þótt við heyrum um skyssur
Lúbkes, forseta Vestur-Þýzka
lands, sem mun láta af em-
bætti í júní næstkomandi. Öll
vitum við um Beate Klars-
feld, sem réðst að Kiesinger,
kanzlara, og rak honum kinn-
hest, af því að faðir hennar
hafði látizt í fangabúðum naz-
ista. Og meðan hún beið eftir
dómi — sem hljóðaði upp á
tólf mánaða fangelsi — kom
hún fram með þá hugmynd að
einhver tæki sig til og hefði
svipað i frammi við efnahags
málaráðherrann Karl Sohill-
er, þar sem hann hefði haldið
fyrirlestra í Hamborg á valda
tíma Hitlers. Nú er það hins
vegar Eugen Gerstenmeier,
sem er í sviðsljósinu. Og for-
sendur eru þveröfugar þar
sem Gerstenmeier var harð-
snúinn andstæðingur nazism-
ans. Árið 1938 sótti hann um
prófessorsembætti í Guðfræði,
en var neitað um það. í janúar
1945 var hann dæmdur af sér-
stökum dómstól til sjö ára
fangelsisvistar, íyrir að hafa
átt hlut að samsærinu um að
ráða Adolf Hitler af dögum í
júlí 1944. Hann var leystur úr
haldi í maí sama ár og þar
sem hann var einn af sjaldséð-
um hvítum hröfnum, sem gat
sýnt fram á það, svo að ekki
varð um villzt að hann hefði
barizt gegn nazistum átti
hann greiða leið til skjóts
frama“.
Það var fyrir þremur árum,
Myndin er tekin af þeim Gerstenmeier og Kiesinger ganga til
fundarins, þar sem Gerstein meier tilkynnti að bann mynði
segja af sér.
að vestur-þýzka þingið sam-
þykkti lög þess efnis, að þeir
sem hefðu orðið að þola of-
sóknir meðan nazistar réðu
ættu rétt til skaðabóta. Nú
hafa andstæðingar Gersten-
meiers vakið athygli á því að
afgreiðslu laganna hafi verið
flýtt mjög í vestur-þýzka þing
inu og undrafljótt eftir gildis
töku þeirra hafi honum verið
dæmdar bæturnar. Flestum
ber þó saman um, að það séu
ekki bæturnar í sjálfu sér, sem
skipti höfuðmáli, heldur
hversu fljótt var gengið frá
þeim og hversu gífurlega háar
þær voru, þar sem alkunna er
að fjölmargir eru í Vestur-
Þýzkalandi, sem urðu að þola
miklar þjáningar og skaða á
þessum árum og hafa enn litl
ar eða engar bætur fengið.
Martin Niemöller, sem var
miklum mun þekktari í and-
spyrnuhreyfingu gegn nazist
um og sat til að mynda árum
saman í fangabúðum, fékk að-
ein um hálfa milljón ísl. króna
í skaðabætur.
Ekki er enn séð fyrir end-
ann á málinu, þó að Gersten-
meier hafi vikið úr forsæti í
vestur-þýzka þinginu, og marg
ir eru þeirrar skoðunar, að
þessar lyktir verði vatn á
myllu öfgamanna og æsinga-
seggja.
áheyrendapöllunum svo erfitt
var að greina tárin í augum
hans. Neðri vör hans lafði
niður og til hægri. Hægra
augað hafði verið stungið úr
honum. Höfuð hans hékk nið-
ur. ... “
„Mikið af einhverjum svört
um vökva hafði runnið úr
augnatóttinni og niður kinn-
ina .... sterkum ljósum var
beint að þeim .... þeir voru
alls þrír í herberginu."
Bucher sagði að N-Kóreu-
mennirnir hefðu sagt sér að
þetta væru njósnarar frá
S-Kóreu.
„Ég varð gjörsamlega yfir-
þyrmdur. Ég fékk áfall yfir
því að sjá manneskju í þessu
ásigkomulagi. Ég man ekki
eftir því þegar ég yfirgaf
þessa byggingu eða kom aftur
til þeirrar þar sem ég var í
haldi. Ég hélt ég hefði fengið
martröð. Ég hafði misst minn
ið um stundarsakir. Mér var
sagt að nú vissi ég hvað yrði
um njósnara, við værum
Framhald á bls. S