Morgunblaðið - 15.03.1969, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 15. MARZ 1960
25
Tvær stúlkur, Jóhanna Björnsdóttir t.v. og Elín Birna Guðmundsdóttir, sýna akrópatik á árs-
hátíð Gagnfræðaskóla Austurbæjar. Ljósmynd: Ástþór Magnússon.
Vestmannaeyjar ekki
fyrir minkatilraunir
Árshátíð G.A.
Árshátíð Gagnfræðaskóla Aust
urbæjar var haldin í Tónabæ
s.l. miðvikudagskvöld. Hátíðin
var sett af Jóhönnu Jakobsdótt-
ur nemanda, skólastjórinn,
Sveinbjörn Sigurjónsson flutti á-
varp. Þá var sýndur klassískur
ballett og gamanleikurinn
„Fölsk frænka“ var leikinn. Þá
var sýnd leikfimi, annáll ársins
var fluttur og að lokinni
skemmtidagskrá léku Hljómar
fyrir dansi.
- DAVÍÐ OG
Framhald af bls. 30
Everton 31 17 10 4 64:27 44
Arsenal 30 17 8 5 43:18 42
Chelsea 33 15 8 10 59:42 38
West Ham 30 11 13 6 53:35 35
Southampton 34 12 10 12 44:43 34
Burnley 33 13 7 13 42:61 33
Tottenham 30 9 14 7 46:39 32
Sheffield Wed. 30 10 11 10 34:38 31
Wolverhamplon 31 9 12 10 33:38 30
Ipswich 32 11 7 14 46:48 29
West Bromwich 31 11 7 14 46:48 29
Newcastle 30 9 10 11 39:42 28
Mauchester C. 30 9 9 12 51:42 27
Sunderland 33 9 9 15 37:59 27
Manuhester U. 30 8 10 12 33:40 26
Nottingham F. 32 6 12 14 36:47 24
Stoke City 30 7 9 14 28:45 23
Leicester 29 6 9 14 28:52 21
Coventry 30 7 6 17 34:47 20
Q P R. 34 3 9 22 31:75 15
2. deild: (efstu og neðstu liðin)
Derby County 33 17 11 5 44:30 45
Middlesbrough 33 18 7 8 49:34 43
Cardiff City 34 18 5 11 61:43 4!
Millwall 33 16 7 10 52:36 39
Crystal Palace 31 16 7 8 53:38 39
Charlton 32 13 11 8 46:44 37
Preston 32 9 11 12 29:36 29
Bolton 32 8 12 12 42:43 28
Bristol City 33 8 12 13 36:42 28
Bury 32 8 7 17 39:63 23
Oxford Utd. 33 8 7 18 28:48 23
Fulham 32 5 9 18 30:64 19
3. deild : (efstu liðin)
Watford 33 19 9 5 53:20 47
Swindon Town 34 20 7 7 53:27 47
Luton Town 32 18 5 9 48:28 41
Bournemouth 32 17 5 10 52:31 39
Plymouth 35 15 9 1 43:31 37
Skotland 1. deild (efstu liðin)
Celtic 25 18 5 2 68:18 41
Rangers 25 17 5 3 61:22 39
Kilmarnock 28 13 11 4 45:28 37
Dunfermline 27 16 4 7 53:36 36
Dundee IJtd. 26 14 5 7 48:40 33
St. Mirren 27 11 8 8 35:30 30
- BIRGIR ÖRN
Framhald af bls. 30
keppnisskap hefur hann í rík
um mæli og þeir eru fáir sem
geta stöðvað hann, því stökk
kraft og hraða skortir hann
ekki. Sterkasta hlið Birgis er
stökkskot ásamt gegnum brot
um, en hann nær flestum frá-
köstum af öllum ísl. körfu-
knattleiksmönnum.
Þess má geta að Birgir hef
ur þjálfað mikið hjá Ármanni
bæði m.fl. og yngri flokkana.
Birgir á nú sæti í unglinga-
landsliðsnefnd KKf, ennfrem
ur hefur hann lagt stund á
handknattleik. Birgir er verzl
unarmaður að atvinnu.
ÁSTÆÐA til að óska Vestmanna-
eyingum til hamingju með rögg-
sama bæjarforystu, og hina
áhugasömu þingmenn þá Guð-
laug Gíslason og Pétur Sigurðs-
son, sem láta sig skipta starfs-
áhuga skjólstæðinga sinna i Vest
mamnaeyj'um. Þeir bera nú fram
í sölum Alþingis frumvarp um
tilraunaminkabú í Eyjum. Með
því að bera fram frumvarp um
skinnarækt, hafa þeir tekið for-
ystu í svokölluðu minkamáli, en
það höfðu þeir Jónas Pétursson
og Jónas Rafnar að vísu gert
fyrir þremur árum, en án þess
að þingmenn gerðust móttæki-
legir fyrir boðskapinn. Þetta
frumvarp, sem nú liggur fyrir
Alþingi s’vo og þau, sem á eftir
koma um sama efni eru góðar
fréttir fyrir okkur, sem höfum
sýnt fram á gildi þessa iðnaffar
fyrir gjaldeyrisöflun og fjöl-
breytni í framleiðsluháttum
landsmanna. Ef til vill væri rétt
að doka við með blaðagrein, sem
þessa, því hún gæti verið mis-
skilin af einhverjum í Eyjum.
En svo má ekki vera. Orðið til-
raunabú er ástæðan fyrir þessari
blaðagrein, svo og til að vekja
athygli á okkur, sem á megin-
landinu búum og höfum áhuga
á skinnaiðnaði. Vestmannaeying-
ar eiga að hefja loðskinnafram-
leiðslu á minkaskinnum sérstak-
lega, og ef til vill einhverjum
öðrum tegundum í fullri sam-
vinnu við erlenda framleiðendur
á minkaskinnum og byrja með
beztu tegundum af búrum, sem
þekkjast og viðurkennda minka-
stofna, og ráða til sín kunnáttu-
menn í loðskinnaframleiðslu. —
Þetta er nauðsynlegt fyrir Vest-
mannaeyinga að hafa hugfast.
Tilraunir i minkarækt er algjör
óþarff hér hjá okkur, þó svo að
einhverjum finnist það nauðsyn-
legt. Við fáum ekkert út úr slík-
um tilraunum umfram þá aðstoð
og þekkingu, sem við fáum hjá
erlendum aðilum, er koma til
með að vilja hjálpa okkur. Að
hefja tilraunir hér á landi er að-
eins að tefja enn meira tímann,
viff finnum ekkert nýtt fyrr en
við höfum rekið minkarækt hér-
lendis í nokkur ár, en þá fyrst
eru líkur á, að við getum eitt-
hvað lagað til, eða jafnvel farið
inn á nýjar brautir þ. e. ef ein-
hverjum snjöllúm minkaræktar-
manni dytti eitthvert gott ráð í
hug.
Þar sem mikið hefur verið
rætt og skrifað á undanförnum
árum liggur þetta nú skýrara
fyrir svo að ástæða er til að
vona að létt verði á lögbanni á
minkahaldi, og þeir aðilar, sem
áhuga hafa á þessari iffngrein,
getí hafizt handa um ræktun á
skinnum og það víða um landið.
En fari nú svo ólíklega, að til-
raunabú verði sett upp í Vest-
mannaeyjum eingöngu, og niður-
stöður frá því búi lagðar fram
sem grundvöllur til ákvörðunar,
hvort við, sem á meginlandinu
búum, mættum hefja loðskinna-
rækt eða ekki. Væri hvorki sið-
ferðilega eða vísindalega hægt
að viðurkenna Vestmannaeyjar,
sem ákjósanlegasta staðinn hér
á landi fil þeirra hluta. Ég skal
reyna að rökstyðja þessa skoðun
mína: Tii að byggja réttláta og
sanna niðurstöðu þarf minnst 5
til 7 loðdýragarða dreifða um
landið og hugs'a þá um leið til
eflingar atvinnu, svo sem á
Vestur- og Norðurlandi, því ekki
nægir eingöngu að benda á fisk-
úrganginn, því svo margf annað
kemur til greina, þegar leitað er
að réttlátri iðurstöðu til að
byggja á til frambúðar fyrir
þjóðina. Við gætum hugsað okk-
ur, ef byggja ætti framtíðaráætl-
anir um síldarsöltunarstöð eða
frystihús af stærri gerðinni, sem
tilraunir væru gerðar með við
Breiðafjörð t. d., og þær niður-
stöður, sem þar fengjust, ættu að
gilda fyrir Vestmannaeyinga. Ég
geri ráð fyrir, að þeir vildu
einnig gera sínar eigin tilraunir.
Að ætla sér, að hinir mörgu að-
ilar víða um landið, sem ætla að
koma af stað loðskinnafram-
leiðslu og iffnaffi í sambandi við
framleiðsluna, eigi að bíða eftir
niðurstöðum frá Vestmannaeyj-
um, getur enginn ætlast til að
þeir verði ánægðir með. Mikil
hætta er á því að ef slíkum að-
ferðum er beitt, að orðið einok-
unaraðstaða fái byr undir báða
vængi. Þó þarf það ekki svo að
vera að þessu sinni. Það kom í
ljós fyrir nokkrum árum, að
náttúruunnendur og nokkrir
fuglafræðingar og áhugamenn
töldu sig geta sætt sig við
minkahald í Vestmannaeyjum, en
aftur Þeir, sem styðja minka-
rækt, telja rétt, að komið sé til
móts við andstæðinga minka-
ræktarinnar og álita að loðdýra-
garðar séu staðsettir þar, sem
villiminkur leikur lausum hala.
Sjálfsagt eru það margir, sem
fyndist rökrétt, að einmitt hinir
fyrrnefndu mæltu gegn Vest-
mannaeyjum í sambandi við
minkarækt. En svo er nú aldeilis
ekki. Fyrir þá aðila, er fjalla um
þessi mál nú í þingsölum Alþing-
is ætti yfirlýsing náttúruvernd-
armanna um, að þeir geti fellt
sig við minkarækt í Vestmanna-
eyjum að vera næg yfirlýsing, að
einmitt þessir menn gefa með
þessu í skyn, aff minkurinn mun
ekki sleppa út, því að í Eyjum
er eitt fjölskrúffugasta fuglalif á
ísiandi. Þessi yfirlýsing náttúru-
unnenda og fuglafræðinga er
viðurkenning á því, að litlar lík-
ur eru á, að minkar sleppi út í
náttúru íslands meira heldur en
orðið er, óg kemur þar án efa
til þær framfarir og sú geta, sem
er í dag, en var ekki fyrir hendi,
þegar loðdýrarækt var fyrst
hleypt af stokkunum hér á ís-
landi. Sömu aðilar lögðu mikla
áherzlu á, að náttúruhamfarir
gætu orðið til þess, að minkar
slyppu úr búrum hér á landi. En
með því að mæla með minka-
rækt í Vestmannaeyjum, er þessi
skoðun fyrir borð borin, þvi að
hvergi á íslandi s'íðustu árin
hafa átt sér stað jafnmiklar nátt-
úruhamfarir og einmitt á svæð-
inu kringum Eyjar. Þessir sömu
aðilar báru við. að stórviðri
hefðu átt sinn þátt í því, að
minkar sluppu út á sínum tíma.
Þetta er rétt, og við vitum að
fárviðri geta komið hvenær sem
er, en hvergi á íslandi og jafn-
vel hvergi í Evrópu er mæld-
ur jafnmikili loftþrýstingur að
jöfnu, sem á Stórhöfða í Vest-
mannaeyjum. Við, sem áhuga
höfum á loðskinnaframleiðslu
hér á landi, berum fulla virðingu
jafnt fyrir náttúruunnendum og
fuglafræðingum, en við hljótum
að setja fram þá kröfu, að menn-
irnir séu sanngjarnir. þegar rætt
er um jafnmikið þjóðþrifamál
sem loðskinnaframleiðslu til
hagsbóta fyrir þjóðina. Þeim ber
bókstaflega skylda til að koma
til móts við okkur, sem vinnum
að þessum málum og leggja til
þá þekkingu og kunnáttu, sem
að þessir menn hafa umfram
okkur. Fari svo, og ég efast ekki
um, að þegar að því kemur, að
loðskinnaframleiðsla hefst hér á
landi, þá muni þess'ir aðilar
standa með okkur, og þá mun
vel farnast fyrir þessari iðngrein.
Vísindi og ytri affstaffa í loff-
dýrarækt. Aðeins eitt orð nægir
til að kippa stoðum undan nafn-
inu tilraunabú í minkarækt í
Vestmannaeyjum, en það er orð-
ið flugvöllur. Mesta vandamál
stórra loðdýragarða erlendis eru
hinar auknu flugs'amgöngur, en
þær hafa í för með sér aukinn
hávaða, svo ekki sé talað um að
komið sé fyrir loðdýragörðum i
námunda við flugvelli. Flugvöll-
ur í dag er eitt allra mesta
vandamáf loðdýragarða víða, en
ástæðan fyrir því er sú, að há-
tíðni hljóð nýustu flugmótoranna
hafa mjög mikil áhrif til hins
verra fyrir minka. Minkurinn er
ákaflega hljóffnæmur, og líður
stórlega við þessi hátíffnihljóff,
og þó sér í lagi við lendingar og
flugtak slíkra flugvéla. Vegna
þess hve landrými á meginlandi
Vestmannaeyja í Heimaey er til-
tölulega lítiff, en flugvöllurinn og
umsetningin í lofti í kringum
flugvöllinn er mikii eða á all-
stóru svæði eins og gerist al-
mennt með flugvöllum, er ekki
hægt fyrir okkur sem ætlum að
vinna að þessum málum, að
hlíta því, niðurstöður frá loð-
dýragarði, sem væri staðsettur
svo nálægt flugbraut, svo sem
hann í raun og veru yrði að vera
í Vestmannaeyjum vegna land-
rýmis að hægt sé að sætta sig
við niðurstöður frá búinu.
Máli mínu til skýringar, læt ég
hér fylgja með upplýsingar, sem
ég hef aflað mér hjá fiugmála-
stjórninní í Reykjavík. Einnig
máli mínu til stuðnings læt ég
fylgja hér með uppdrátt af Vest-
mannaeyjum og staðsetningu
flugbrautarinnar þar.
FLUGMÁLASTJÓRINN
Upplýsingaþjónustan,
NOTAM skrifstofa.
Rvíkurflugvöllur 24. febr. ’&9.
Loðdýr hf.,
Hermann Bridde,
Reykjavík.
Samkvæmt beiðni yðar hefi ég
leitað upplýsinga um reglur eða
fyrirmæli varðandi flug yfir loð-
dýragörðum í nágrannalöndum,-
Slíkar reglur eru til bæði í Nor-
egi og Kanada.
Fer hér á eftir lausleg þýðing
úr upplýsingabréfi nr. 0/30/64
frá Kanada.
(Section I — Conservation
Laws).
„Loðdýraræktendur hafa nokkr
um sinnum leitað samvinnu ráðu
neytisins (samgöngumál) um að-
gerðir til að koma í veg fyrir að
flogið sé lágt nálægt loðdýra-
görðum. Fullyrt er, að slík lág-
flug yfir loðdýragörðum geti
skaðaff og valdið verulegu tjóni.
Ráðuneytið telur að erfitt sé
fyrir flugmenn að greina slíka
staði, nema þeir séu sérstaklega
auðkenndir. Er loðdýraeigendum
því bent á að auðkenna búin með
trönum máluðum í krómgulum
og svörtum lit. Ennfremur að
flagga rauðum fána á t.d. 7 metra
stöng.
Flugmenn eru því aðvaraðir
um, að þeim ber að forðast srtaði
þannig auðkennda. Sérstaka að-
gát skál hafa mánuðina febrúar,
marz, apríi og maí.“
Virðingarfyllst,
Bergur P. Jónsson
deildarstjóri.
Eins og ég gat hér um að fram-
an getur grein þessi valdið mis-
skilningi og þó sér í lagi í Eyjum,
en til þes's er ekki ætlast. Við
sem viljum hefja skinnafram-
leiðslu til vegs fyrir landsmenn,
og stofnuðum hlutafélag undir
nafninu HF LOÐDÝB létum birta
í dagblöðum landsins uppdrátt af
loðdýragarði félagsins, og töld-
um við rétt og skylt að skýra frá
þeim öryggisráðs'töfunum sem
við álitum að ættu að nægja
til þess að hinir vantrúUðustu
um þessi mál gætu sætt sig við
staðsetningu og stofnun á slíkum
garði.
Það er einlæg von okkar í
stjórn Loffdýrs hf., að Vestmanna
eyingar getj hafið skinnaiffnaff
sem allra fyrst þó svo að þessar
neikvæðu niðurstöður fyrir til-
raunabú, til ákvörðunar fyrir
landsmenn er ekki sama og að
stofna loðdýragarð sem rekin er
á eigin ábyrgð og reikning Vest-
mannaeyinga sjálfra. Það er von
okkar að samvinna megi takst
um loðdýraræktarmálin, þegar
lögbanninu verður aflétt. And-
streymi og óhöpp skapa þroska
og varfærni, en geti þessi dæmi
komið Vestmannaeyingum að
einhverju gagni í viðleitni þeirra
að hefja loðskinnaframleiðslu á
eigin reikning er þessi grein til
einhvers skrifuð.
Reykjavík í febrúar 1969
Hermann Bridde.
2
U N C Ó
KEFLAVÍK
HLJOMAR
LEIKA í UNGÓ í KVÖLD.