Morgunblaðið - 22.03.1969, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 22. MARZ 1969
Nótt í skreiöarflutningi til Biafra
TVÖ erlend blöð, víðlesin út
um heim, hafa nýlega birt
heilsíðu greinar um næturfluig
ið með matvæli frá Sao Tome
til Biafra. Brezkur þingmað-
ur, sem hefur fexðazt til Bi-
afra, segir frá reynslu sinni
í Sunday Times, undir fyrir-
sögninni: „Næturflug með
björgunarmönnum 1 skreiðar-
flutningum til Biafra“. Hin
greinin er í nýútkomnu hefti
af tímaritinu Time, skrifuð af
blaðamanni eftir ferð til Bi-
afra. Auðséð er af greininni,
að flugið hefur verið farið á
þeim tíma, sem bandarísku
C-97 stratofreighter flugvél-
arnar komu til Sao Tome, til
að taka við miiklu af flutning-
unum en reyndust il'la við
þessar aðstæður eins og hinir
ungu flugmienn þeirra, og var
því aftur aukið flugið með
minni vélunum, eins og þeim
íslenzku En íslenzku flugvél-
arnar og flugmennina netfnir
hann ekki.
Þetta kernur mjög vel fram.
þar sem blaðamaðurinn segir
frá því, að þrátt fyrir 5000
dala kaup á mánuði. þá séu
flestir Bandaríkjaflugmenn-
irnir tóku þá alveg við aftur
komu til Afríku í janúar, að
snúa heim og vilji ekki fljúga
þama meira. Evrópuflugmenn
irnir tóku þá við aftux alveg
á gömlu flugvélunum. Um þá
segir greinartiöfundur: Evr-
ópumennimir, sem flestir eru
gamlir flugmenn, of garnlir
eða flöktandi, til að vera hjá
venjulegum flugfélögum, bera
því þunga dagsins, þó þeir
hafi aðeins flogið tvær af
hverjum fjórum nóttum í stað
þess að fljúga hverja nófct,
eins og þeir gerðu áður en
U.S. Air Force C-97 flugvél-
arnar komu. Time er sýnilega
það lengi í undirbúningi, að
þessi breyting á fluginu hef-
ur varla verið almennilega
fram komin.
í báðum greinunum er sagt
frá sovézku Ilyushin-tflugvél-
inni, sem sambandsherinn I
Nígeríu notar til að varpa
sprengjum á Uli-flugvöll í Bi-
afra og tefur geysilega mat-
vælaflutningana, ag flugmann
inum, sem henni flýgur og
kallaður er „Truflarinn".
Frank Allaun, þingmaður,
hefur eftir flugmanninum,
sem hann flaug með frá Sao
Tome til Biafra: — Næstum
tAMfWW
fendííj
tABOM
UU Of (M
Sao Tome
Kortið sýnir flugleiðina frá
Sao Tome til Biafra og er
flugvöllurinn merktur.
á hverri nóttu er Truflarinn,
eins og við köllum hann, hér
yfir. Hann bíður þar til hann
sér matrvælaflutningavél
koma. Þá varpar hann venju-
lega niður 6 sprengjum. Ef
við erum varaðir við gegnum
talstöðina, að Truflarinn sé
kominn, þá sveimum við
yfir, svo lengi sem eldsneyti
endist. Og fyrir kemur að við
verðum að snúa við án þess
að atfhenda matvælin. Annað
nafn á Truflaran'um er Þjóð-
armorðinginn. Það varð þann-
ig til, að eina nóttina þurft-
um við að spyrja flugburninn
í Uli, hve lengi við þyrftum
að bíða, þar sem eldsneytis-
byrgðir væru farnar að
minnka.
Rödd frá leyhiflugvél greip
fram í og við heyrðum að
flugmaðuTÍnn á sprengjuílug-
vélinni sagði á enstou: — Þetita
er Þjóðarmiorðinginn sem kall-
ar. Þið verðið að halda átfram
að bíða! Ég ætla mér að vera
hér í marga kluktoufcfcna enn!
Brezki þingmaðurinn var í
einni af DC-6 flugvélunum
með 10 tonn af skreið frá Sao
Tome. Og hann segir, að
skreiðarpökarnir hatfi lyktað
hræðilega. Ennþá sitji lyktin
í frakkanuim haus. Flugivélin
var full af þessum slkreið-
arpotoum, nema rétt sæti ílug-
mannanna og nokkur fyrir
aukafarlþega. Og hann segir,
að Skreiðin, sem bjang.i hundr-
uðum og þúsundum van-
nærðra í Biafra komi frá
Grænlandi. Vegna þessara
matarflutninga hafi éstandið
lagast í bili, þó alivarleg og
ný hætta blasi við, eins og
hann hafi sannreynt seinna.
Áður voru það mest ung börn,
sem þjáð'ust af hinum ban-
væna sjúkdómi kwasihiokor,
sem er atfleiðing af eggjahvífcu
efnaskorti, en nú sé fullorðið
fólk yfir fimmtug't einnig far-
ið að þjást aif þessum sjúk-
dómi.
Hvers konar menn eru á-
hafniprar á þessuim flugvél-
um? segir þinigmaðurinn, og
svarar: Þær samanstanda af
Ameríkumönnum, Kanada-
mönnium, Þjóðverjum Skandi-
növum qg íslendingum. —
Og seinna í greininni seg-
ir hann að 67 flugmenn
taki þátt í matvælatflutn-
Sænskur hershöfðingi reynir að tala við lítinn, hungraðan
flóttamann af Ibo-kynstofni í Ikot Ekoene.
ingunum, sem kosti 40 þús-
und dollara á dag. — En fá-
um dögum áður en hann var
þar, hættu þrír atf hverjuim
fimm Bandaríkjamönnum,
sam voru þjóðvarðliðar. Að-
búnaður var of slæmur og
Framhald á bls. 24
k Norðurskautið um mánaðamótin
Brezku heimskautafararnir
fjórir, sem eru á leið frá Al-
aska yfir Norðurpó'linn og á-
fram til Spitzbergen, eru nú
farnir að nálgast Pólinn,
reikna með að verða þar í
lok þessa mánaðar, eftir erf-
ið ferðalög yfir ísinn í marga
mánuði. Þeir lögðu aftur af
stað úr vetursetustað sínum
24. febrúar og hafa brotizt
áfram síðan að meðaltali 20
km. á dag. Stundum hafa þeir
þurft að krækja fyrir tálm-
anir, ýmist íslausar sjólænur
eða háa íshryggi og þá hefur
dagleiðin verið styttri. Um
miðjan mánuð voru þeir fé-
lagar aðeins um 200 km. frá
N orðurskautinu.
Hinn 13. marz sáu leiðang-
ursmenn sólina gægjast
snöggvast aftur yfir sjón-
deildarhringinn. Þá hafði sól-
in ekki komið upp hjá þeim
síðan 6. október. — Það var
dásamlegt, sögðu þeir í tal-
stöðina sína, er þeir ræddu,
að venju við sérstakan loft-
skeytamann, sem hefur reglu
lega samband við þá úr kofa;
í auðninni skammt frá Point 'WPk.
Barrow á Alaska. Síðustu ....
dagana hefur ekki verið sam , ' \
band við leiðangursmenn, ||^
sennilega eitthvað. bilí '
í senditækjunum. Héðan af|isK..
mun daginn fara að lengja og m
hlýna. En það hefur lika 1
för með sér, að ísinn fer að i|i|
bráðna og valda ferðalöngun-
um ýmsum erfiðleikum. fsinn %
hefur verið mjög hrúfur síð-
an þeir fóru aftur af stað eft
ir vetursetuna og birta nær
engin. Þetta er löng ferð fyr
ir mennina fjóra, 5600 km. yf
ir auðnina, með 35 hunda.
Einn leiðangursmanna, All-
an Gill, slasaðist í september
mánuði síðastliðnum, og
skaddaði þá hryggjarlið. Hef
ur nú verið ákveðið að reyna
að ná honum af ísnum og bíð-
ur annar maður, Geoff Renn II
er eftir að taka við af hon-
um. f þessari viku ér ætlun-
in að senda tvær flugvélar
Wally Herhert.
rannsóknarstöðvarinnar í Po-
int Barrow til að finna þá og
skipta á mönnum en flugvél
arnar munu fara frá íseyjunni
T—3 sem Bandaríkjamenn
hafa rannsóknarstöð og ra-
diostöð á, og sem nú er í rúm
lega 200 km fjarlægð frá Bret
unum. Geti önnur flugvélin
lent hjá brezka leiðangrinum
verður það í fyrsta sinn sem
leiðangursmenn hafa persónu
legt samband við umheiminn
síðan skömmu eftir að þeir
lögðu af stað. Og um leið
mun aðsoðarflugvélin varpa
niður til þeirra pósti, tepok-
um og nokkrum varahlut-
um. Flugmaðurinn Freddy
Church sem er einn þjálfað-
asti flugmaður í Norðurheim
skautslöndunum og starfsmað
ur rannsóknarstöðvarinnar á
Point Barrow, segir að þetta
sé ekki björgunarleiðangur.
Alltaf hafi verið ætlunin að
reyna að lenda einu sinni hjá
leiðangrinum, til að sækja vís
indalegt efni til hans og létta
því af mönnunum. Og úr því
farið verði á annað borð
þyki rétt að sækja hinn slas-
aða mann, sem nú þegar sé
búinn að leggja of mikið á
sig og geti versnað aftur.
Þess má geta, að flugmaður-
inn er sá sami, sem kom til
íslands, þegar bjarga þurfti
leiðangursmönnum af Is-
eynni Arlis II, er rak suð-
ur með Grænlandi og var það
gert frá Keflavík. Og það er
framkvæmdastjóri Point Barr
ow stöðvarinnar, Max Brew-
er, sem sér um allt í sam-
bandi við leiðangurinn, en
hann kom einnig til fslands,
þegar verið var að flytja
menn og tæki af Arlis II.
Nýi leiðangursmaðurinn,
Geoff Renner, er frá North-
umberland. Hann hefur verið
í 2 ár á Suðurskautssvæðinu
en aðstæður á Norðurheim-
skautinu eru honum alger
nýjung. Að undanförnu hef-
ur hann verið í þjálfun í Al-
Framhald á bls. 24