Morgunblaðið - 12.09.1969, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLABIÐ, FÖSTUÐAGUR 13. SEPT.-WÖft
Um ferð Bing Crosbys til íslands:
Islund er vonrækt Porndls
Silungurinn hefur meira aðdráttarafl en laxinn
BUD BOYD, sem var með
Bing Crosby hér á veiðum
í sumar, hefur hrifizt af
landinu okkar og veiði-
möguleikunum hérna, ekki
laxinum fyrst og fremst,
heldur silungnum. Segir
hann hér vera ótrúlega
möguleika í þeim efnum:
Á ÖÐRUM degi laxveiðanna
á íslandi, varð ég alveg ólimur
í silung .Veðrið var að breyt-
ast, regns/kýin að ví'kja fyrir
heiðríkjunni. Sólin sfkein í
heiði. Kindur með þykíkan
lagð reikuðu um ótrúlega
grænar hæðirnar og þegar
sólin skein, sáum við, að gras
ið var alsett yndislegum smá-
blómum, sem þarna uxu villt.
En mér datt silungur í hug,
vegna flugnakafalds, sem dró
að sér athygli silungsins, og
var hann allsstaðar að vaka
í krinigum okíkur og þegar lit-
ið var yfir ána, sáust gárar
í sífellu eftir silunginn.
Crosby sá þetta líka og hann
langaði jafnmikið og mig til
þess að reyna við silunginn,
en fyrst urðum við að veiða
meiri lax, því að það var ver
ið að mynda okkur fyrir sjón-
varp.
Kvikimyndastjórinn tók
greinilega eftir áfergju minni
í isilunginn og þegar ég breytti
um kasttækni og fór yfir í sil
ungsfkast var hann kominn á
augabragði til að hafa á mér
gætur. Hann var á íslandi til
að mynda lax . . . amnað ekki.
Silungsveiði á íslandi kann að
vera ein/hver almesta gull-
náma sem ókönnuð er í dag.
Crosby og ég erum jafn á-
hugasamir um silungsveiði,
og komumst við fljótt að raun
um, að þessaæ óteljandi ár og
lækir á íslandi, eru fullir af
silungi.
Silungurinn í ánum með
ströndinni, er sjórunninn fisik
ur, sem vegur oft 2—7 pund,
þótt einn og einn geti gjam-
an vegið tólf til fimmtán
pund.
Við töluðum við veiðimann,
sem var nýbúinn að veiða 36
urriða um þrjú pund hvern.
Til að fullvissa okíkur um
sannleiksgildi -og möguleika
þessara orða, slógum við upp
í bók, sem við höfðum með-
ferðis, og heitir „fsland í
hnotsíkurn". Þar urðum við
þess vísari, að silungsveiðar
fara langt fram úr því, sem
við gátum gert ökkur í hugar
lund. Stóð þar, að silungur
gengi í meira en sextíu ár á
landinu og yfir tuttugu punda
silungur veiddist í Skaftá. Sil
ungur og bleikja voru þekikt
í Þingvallavatni og gátu faæið
upp í 26 pund. Meðalfiskur
væri 2—4 pund, en það sem þá
skipti mestu máli: silungur
var að flestra áliti léleg bráð
í laxa stað.
Um kvöldið, þegar búið var
að taka eins mikið af myndum
og til stóð tókum við léttar
flugustengur og fórium niður
með ánni, þangað sem dálítið
veiðilegt var og fiskurinn
hafi verið að vaka allan dag
inn. Klukíkan var orðin niu
um kvöld, og sólin ákein enn-
þá í heiði. Við óðum út í ána
og köstuðum litlurn svörtum
flugunum þvert á strauiminn.
Það beit hér um bil strax á
hjá mér og ég sá að ég var
með 2—4 punda fis/k á. „Hann
er fallegur á litinn", sagði ég,
kannsiki það sé muxta eða sjó
birtingur". Svo fór hann að
strika og þá sá ég að það
var bleikja. Það var mikið af
blei'kju þarna og þótt hún
stýkki e/kki hátt, þá þurfti dá
lítið að þreyta hana. Við veidd
um í hylnum nænri ldufldku-
tíma og vorum margoft nærri
dottnir á ójöfnum, grýttum
botninum og er við vorum
búnir að veiða væna kippu af
fisiki, hættum við. Vlð vorum
búnir að vera á veiðum kring
um sextán tíma, kasta um þús
und sinnum og ég var stað-
Allt þetta var mjög girnilegt.
Og ef þetta var allt satt, gæti
ísland, sem er eklki úrleiðis,
er haldið er til Evrópu, ver-
ið slkemmtilegur áningarstað
ur fyrir ameríslka veiðimenn.
ísland er yndislegur staður.
Reykjavík er höfuðborgin.
Húsin eru flest ljós á lit, og
þökin gjarnan rauð. Ramminn
verður grænn, þegar sumrar,
og grasið fer að grænka.
Sveitabæirnir hafa einlhvern
eilífðarblæ og festu yfir sér,
þegar flogið er yfir, en landið
er sundursikorið atf ám, slkín-
andi bláum, hvítum flúðum og
var albjart og ennþá nógur
fiskur eftir í ánni.
— Höldum áfram, sagði
hann svo að við fórum á
bleikjuveiðar og svo veiddum
við meiri lax og lo/ksins fór-
um við niður í veiðihús, í síð-
degisdrykkjuna . . . kl. elletfu
um kvöldið! Og sólin ennþá
hátt á lofti.
Það er hörkuvinna að veiða
lax og ég var búinn að vera
að minnsta kosti tvo klukku
tíima á sama staðnum að
berja þar, sem kvikmynda-
stjórinn, Hassen hatfði sagt
mér að standa. Ég var orðinn
uppgeifinn og þreyttur í augun
um af svefnleysi og sólar-
glýju.
En þegar við vorum að fara
frá ánni, tók laxinn að
stökkva fyrir aftan ökkur, og
ég gæti svarið að Bing hefði
verið kominn út í aftur, hefði
e'kki verið bannað samkvæmt
íslenzkum laxveiðilögum að
veiða etftir kl. 10. Annars
fengju sennilega hvorki veiði
menn né fiskur stundlegan
frið.
Full ástæða er til að hatfa
áhyggjur af þreytu, þegar
maður veiðir með jatfn veiði-
glöðum mönnum og Bing
Crosby þar sem sóliin skín í 22
tíma á sólarhring.
Þegar við vorum búnir að
veiða í marga klukkutíima í
nöprum næðingi, bæði lax og
bleikju, horfði Bing angurvær
til fjalla, því að þar var búið
að segja honum, að væri
heimisins bezta urriða að fá.
Hann stundi. Að lokum sagði
hann þó, — jæja, ætli maður
fari ekki að láta þetta gott
heita. Ég sagði bara: — Nú, —
því ©kki að fara í berjamó? —
eða eittíhvað. Ég var svo
þreyttur, að ég gat varla stað
ið.
Allir voru áður tautandi
vegna íslandsferðarinnar, sem
við ætluðum í. Nú er mál að
svara þeim. Ég fór þangað,
vegna þess að Bing stakk upp
á því, að ég kæmi með í þetta
veiðiævintýri. Við tfórum þang
að vegna þess að njósnararnir
okkar sögðu okkur ,að þarna
væri tækifæri til að veiða á
flugu bezta Atlantshafslax,
sem hægt væri að fá og að
árnar væru svo fullar af sil-
ungi, að iaxveiðimennirnir
litu á þá sem hrein snýkjudýr.
Bing Crosby í íslandsferðinni.
drynjandi vatnsföllum — og
vötnum.
Mi'kill hluti af þessu veiði-
lendi er ósnortinn.
Við flugum til Húsavíkur,
og ókum síðan að bæ á bökk-
um Laxár. Hérma var himinn-
inn heiður og blár. Á grasi
vöxnum hæðum og fjalladrög
um stóðu sikepnurnar í höm.
Það leið ekki nokikur stund,
þar til við vorum kominir út í
á og heldur ekki nema nökkr-
ar mínútur þar til við vorum
búnir að krækja í þann fyrsta.
Spenntur æpti ég upp „LAX!“
En heimamaðurinn, sem með
okkur var, bristi höfiuðið og
sagði: „Ekki lax, kannski sil-
ungur“.
Og það var rétt . . . fallegur
fjögurra punda silungur var á
stönginni og ég tók hann á
land.
Á meðan þetta gerðist fór
Bing upp með ánni og kastaði
flugunni án afláts upp í ískald
an vindinm, sem gerði honum
erfitt um vik, en samt tókst
Okkur að veiða töluvert.
Fyrsti f'iskurinn, sem Bing
veiddi, var fallegastur. Hann
var aftarlega í göngutorfu og
hann stökk og spriklaði heil
ósköp, þaut fram og arftur, upp
og niður eftir ánni, og barðist
ógurlega fyrir lífi sínu, en
loksins náði hann honum upp
í lygnu á grynningunum og
Axel tók um sporðinn á hon-
um, og landaði. Það var gull
falleg átján punda hrygna,
sem getur kallazt gott á litla
flugustöng.
Þegar við vorum búnir að
veiða tvo fallega fiska og bú
ið var að taka myndir af öllu
saman, hélt ég í baimislegu
sakleysd mínu að við gætium
hvílt okkur. Ekki Crosby. Það
þreyttur, og langaði til að
hreyrfa mig, og gekk því fáein
slkretf niður strauminn, því að
þar leit veiðilega út.
— Hvað ertu að fara, æpti
Hassen. Komdu þér á þinn
stað. Velarnar og h'ljóðupptak
an eru stillt til að taka upp
á augabragði, er laxinn bítur
á, svo að þú verður bara að
veiða hann hérna. Ekki neðar.
Lonne Hassen er spaugsamur
náungi, en þetta sagði hann í
alvöru. Það er siennilega starfs
liðinu öllu að þakka, að ég
veiddi lofcsins lax, tólf pund-
ara, einmitt á þeim stað, sem
til vair ætlazt. Ég þaiklka það
ágætri samvinnu laxims ,ekki
veiðitfimi minni.
Það fór ógurlega með mig
að standa þarna framan í
myndasmiðunum og láta taka
upp allt, sem sagt var.
Það var alveg sama, hvað
ég ætlaði mér að gera, kvik-
myndastjórinn sagði mér allt-
af góðlátlega, og með þolin-
mæði. að gera eitthvað allt
annað.
Og ef ég vildi veiða á ein-
um stað í hylnum vegna þess
að mér sýndist vera fislkur
þar, var mér góðfúslega bent
á, að þar væri birta ekki rétt
til myndatöku, og — hvort ég
vildi ekfci gera svo vel að
veiða nákvæmlega á þeim
stað, sem hann ósfcaði eftir.
Bing Crosby, sem var öllu
vanur, og því sauðrólegur, tólk
þessu öllu með ró og spekt.
Og til að sýna, hve allt er
auðvelt, lagði hann bílnum
við ána, gekk út í . . . og ég
segi ekki sannari orð —
krækti í einn í fynsta kasti.
Það er nú efcfci alvanalegt,
að laxinn sé svona gráðugur,
en Bing sagði bara. — Hver
fjandinn, það var eins gott,
því að næstu 3000 köstin fékk
ég heldur ekkert.
Þessi veiðitúr með Bing var
mér algerlega ný lílfsreynsla.
ísland er yndislega grænt
land. Árnar eru risastórar, og
straum'harðar. Ég komst að
því, að laxinn hættir að éta,
þegar hann gengur upp í árn
ar, og þegar þeir bíta á flug-
una er það garnalt viðbragð,
eða órói, sem kemur honum til
þess.
Það væri einfait mál að
veiða þama, ef íiskaldar,
snarpar vindhviðunnar skær-
ust ekki í leikinn. Maður kast
ar bara, svoma eins og í ótelj-
andi Skipti og manni finnst
alltaf að eitthvað sé á. Það
gerir vindurinn.
Það versta var þó hljóðupp
talkan. Það er Skiljanlegt, að
til að ná öllu, sem veiðifélag-
arnir segðu sín á milli, til að
ná réttium veiðianda, höfðu
upptökumiemnimir litl'a hljóð
nema nælda innan á sig, og
litlar sendistöðvar, sem sendu
hvert einasta aukatekið orð,
sem mælt var . . . Upptakan
var hálfnuð, þegar kvikmynda
stjórinn minnti mig á þetta,
og fór fram á það, að ég vand
aði orðaval mitt betur en ver
ið hafði fram að þessu. Eink-
um, þegar ég missti fisk og
fisk, hrasaði í klettunum, eða
festi línuma einhvers staðar
fyrir aftan mig.
— Þú sfcilur, sagði hann —
það eru ungar stúlkur, sem
fara í gegn um allar þessar
spólur, og við viljum ekki, að
þær rjúki úr vistinni.
Upptökumennirnir eru sko
ekki svona viðkvæmir. Þeir
taka allt upp, jafnvel, þegar
maður hvertfur einihvens stað
ar í laumd bak við hæð eða
út í móa, og eru alveg eins
viissir til að spila það fyrir
mann aftur!
Upptakarinn, sem var með
hljóðneimann og sendinn inn á
sér, var samt með dálítið tví-
eggjað vopn. Það gat því verið
dálítið gaman að fara að ræða
við Bing og líkja upptöfcustjór
anium við flón, sem gæti feng
ið allar beztu myndir í heimi,
ef hann bara vildi leyfa ofcfcur
að veiða þar, sem auðsætt
væri að nógur lax væri. Það
var þafcfclátt starf að rabba
um þetta, vitandi það, að hann
gæti heyrt þetta allt saman
200 metra i burtu.
En eins og alltaf, réði kviik-
myndastjórinn öllu á staðn-
um, og þegar ég 'kræfcti í eina
tréð um þessar slóðir, atftur
fyrir mig, fóru myndavélam-
ar strax í gang. Ég get full-
vissað hvern sem er um það,
að orðbragðið sleppur aldrei
í gegnuim neina ritsikoðun eða
máfhreinsun.
Þegar við vorum búnir á
laxveiðunum, var allt að kom
ast í óefni, við vorum orðnir
úttauigaðir aif vinnu og
ákemimtun og okkur var ís-
kalt. Ég hafði verið að staupa
mig á viskýflösku til að halda
á mér hita.
Við ókum ofan að ánni til að
taka lökaatriði (voniuðum
við). Þá sagði Bing, sem aldrei
'fær sér tár fynr en etftir
vinnu: — Lánaðu mér flösk-
una augnablik. Við snarheml-
uðum bílnum fyrir framan
myndavélamar, Bing valt út
úr bílnum og skimaði sillagandi
í krinigum sig og sagði: „Gvar
er ðessi fjandans á-“
Allir hrufcku í fcút. En þetta
Framhalrt á bls. 18