Morgunblaðið - 17.04.1970, Qupperneq 17

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 17. APRÍL 1OT0
17
Ekki gert mikið úr óeirðunum
— segir l*orgeir Pálsson verkfræðingur í
Cambridge, Mass. í samtali við Morgunblaðið
ALLVERULEGAR óeirðir
urðu í Bandaríkjunum sl.
miðvikudag, er mótmæla-
fundir voru haldnir gegn
styrjöldinni í Vietnam.
Víðast hvar voru fundirnir
tiltölulega friðsamlegir, en
í sambandi við nokkra
þeirra urðu þó alvarlegar
óeirðir, þar sem unglingar
stóðu fyrir skemmdarverk
um, veltu bílum og kveiktu
í þeim og köstuðu grjóti og
helltu málningu yfir fólk.
Alvarlegastar urðu óeirð-
irnar í Cambridge, Massa-
chusetts og við Berkeley
háskóla í Kaliforníu, þar
sem verðmæti voru eyði-
lögð fyrir milljónir.
í Oaimbridige þurfu 1100 lög-
reg'Luimenn a& beita táragasi,
kyKum og hiunduim í baráttu
við 6000 mótaniælassggi, seim
kvei'ktu í, brutu gluigiga oig
hentu grjóti af húsaþökum
yfir Harvar d - torgið.
Þessir óeirðaaaggir böfðu
safiniaat samiain eftir friðsaim-
leigiain mótmiælaflinid, þar sem
uim 60.000 mianms voriu sarnan
kominiir, en jþað var stærsti
mótmiæiafundiuir daigisims.
Um 1000 mióitmiælendur
efndu til óeirða við Berlkeley-
háskóla og ollu talsverðum
islklemimdum mieð grj'ótikasti, en
gáfuðt upp eftir enidurtekinar
táragaisérásir lögrteigluininiar.
Minnibáttar óeirðir urðu
við fleini hásfcóla í Biandiairikj -
urnum og einis hópaðist fólk
saiman bæði í New York og
Wasíhinigtion, en mótmæla-
fundir þessir voru miklu fá-
mienniari en í október sL
Talsvert bar á því aö fólk
var hivatt til að sýnia amdúð
sína á stríðinu í Vieitnam mieð
því að nieita að greiða tekju-
skatt sinn, sem gjaldiféll hinin
li5. þ.m.
Eftir óeiirðirnar í Cambridge
reyndust 200 mainnis særðir,
en í Berkeley særðust 12
miainnis. Þax var 21 handtekinn,
34 lögraglumienn særðust,
nökkrir höfuðsárum og einn
handleggsbrotnaði.
Að uindianfömu hiefir Bainda
ríkjiastjórn haft í athiuigun að
gefa enn néniari gaum a'ð sam-
tökum róttækra viinnstrisinna,
sem eru nú j'afn/vel famir aö
stunda heræfimgar mieð tilliti
til vopnaðra óeirða. Hafa
náðst myndiir af þeim við
þessa iðju síina.
Morguinbiaðið náðd í gær-
kvöldi tali af Þorgeiri Páls-
syni, fluigverkfræðinigi, sem
stunidar niám við M.I.T. í
Massadhusetts og býr sjálfur
í Caimbridge. Hann saigði svo
frá atburðum:
— Sjálfur sá ég ekfci það,
sem fram fór, en vi-ð feragum
mjög fljótt að vita um þetta,
þar sem við búurn í aöeims
tveggja kílómietna f jarlægð frá
Harvard-torginu. Átburðimir
gerðust hér í gærkvölidi (miið-
viikudagskvöld) og óeirðimar
hófuisit um kl. 7.30 (staðar-
tími) oig stóðu til miðnættis.
Himgað komu um 3000 rnanins
eftir mótmælafiundinn, sem
haldimn var í Mið-Boston.
Strax eftir að fólkið kom
hinigalð tók iþað að brjóta rúð-
ur, stela úr búðurn og kveiikja
smáelda. Fljótt voru 2000 lög-
reglumienn kiommir á vettvanig
og tókist þekn að sitilla til frið-
ar eftir táragaisspreniginigar.
Sjálfur fundiurinn í Boston,
þar sem voru um 60.000
mianns, fór mjög friðlsiamlega
Þorgeir Pálsson
fram og forystumienn þess
fundiar hafa fordæmt fram-
komu fólkisins, sem gerði
óskiundann hér í Cambridge.
Talið er fullvíst að hér hafi
fyrst og freimst veriið um að
ræða anarkiista og öfgasiinnaða
vimstrimenm, sem motuðu tæki-
færið til að igera óskunda.
Litlar l'ílkur eru taldar á því
að hér hafi verilð um stúd-
enta að ræða og alls ekfci
stúdenta frá Harvard svo
mokfcru meimi.
Sagt hefir veirið að 200
manins haifi slasazt og tveir
alvarlega. Ekki er talið að hér
sé um meiriháittar óeirðir að
ræða oig ekki er gert mikið
úr fréttum af atburði þessum
hér.
Að sönonu var útgömgubamn
hér í borginni í nótt, en fæst-
ir urðu þass varir, t.d. vissum
við eikkert um þaÖ fyrr en í
morgun, sagðd Þorgeir Pálsson
að loikum.
I

Varafulltrúi kommúnista:
Gagnrýnir minnihlut-
ann í borgarstjórn
ÞAU tíðindi gerðust á fundi
borgarstjórnar Reykjavíkur í
gærkvöldi — þeim næst síð-
asta fyrir kosningar — að
einn af varafulltrúum komm
únista, Svavar Gestsson, gerði
harða hríð að borgarfulltrú-
um minnihlutans fyrir að
fylgfja ekki nægilega vel eft-
ir málum og leyndi sér
ekki að skeytunum var beint
að borgarráðsmamni komm-
únista, Guðmundi Vigfús-
syni, sem nú er að láta af
störfum. Kom gagnrýni vara
fulltrúans fram í ræðu, er
hann kvartaði undan því, að
tillögur, sem fram væru born
ar í borgarstjórn og vísað
með einum eða öðrum hætti
til borgarráðs eða nefnda,
fengju ekki viðhlítandi af-
greiðslu.
Geir Hallgrimsson, borgar-
stjóri, benti á að kjarninn í mál
fllutniinigi vaff’atfrrMtrúainis væri sá,
að meirihl'utinn eða borgarstjóri
ætti að passa upp á minnihluita-
fuilltrúana og raumverulega
knýja þá tiil þess að sinna skyldu
störifum sínum. Sagði borgar-
stjóri, að hann teddi þetta ekki
sanngjarnan dóm uim sfcörf borg
arfulltrúa minnilhlutafliokkanna,
þeir hefðu elkki staðlið sig jaifin
ffllia ag ráða mætti alf orðlum
þesisa vair'afulltrúa kommúnista.
Borgarstjóri benti á, að yfiir-
leitt ættu þeir flokkar, sem fiull-
trúa eiga í borgarstjórn, einnig
fifflltrúa í nefndum og ráðlum
borgarstjórnar, sem ætfcu kost
á að fylgjast með afgreiðsiu á
tiililöguim, sem vísað væri til
-^J}iefr»damnia og eininig gætu bong-
arfiuiLlfcr'úar gert athu'gasemdir eða
borið fraui fyrinspurnir á fiuind-
uim bortgamstjóm‘a<r. Borgairstjóri
kvaðst oft refca á ©ftir aifigreiðislliu
mláia hjá mefnduim, en í sumium
Itfflvilkum væri það svo, að raefind-
ir teldu elkki ástæðu til firekari
aðlgerðair vegna til'Iaigna, sem til
þeirra kæmu, þar sem þær væru
einlfialldlega elkki þess verðar.
Úlfar Þórðarson (S) benti á,
að varafulltrúi kommúnista
hefði borið þessa gagnrýni fram
í sambandi við fyrirspurn er
hann beindi til borgarstjóra um
störf læknisþjónustunefndar.
Nefnd þessari væri alls ekki ætl
að að skila áliti innan tiltekins
tíma heldur vinna jafnt og þétt
að 'því að komia í fraimlkvæmd
ákveðnum samþykktum um
skipulag heimiliislæknaþjón'UStu í
Reykjavík. Hér væri um sam-
vinnunefnd að ræða, sem starf-
að hefðii í eitt ár.
Þá sagði Úlfar Þórðarson, að
varafuillltrúi kommúmista hafði
talað uim valdspillingu hjá meiri
hiutanum og sagði að það væri
eimkennilegt að rjúka upp til
handa og fóta með slíkar full-
yrðingar. Ef borgarfulltrúi hefði
áhuga á ákveðnum málum gæti
hann auðiveldlega femgið vitn-
eskju um fram'gang þeirra hjá
viðkomandi nefnd. Kvaðst Úlf-
ar Þórðarson vísa til föðurhús-
anna ásökunum um valdspillingu
og væru þær bein móðgun við
borgarfuMtrúa. í þeim nefnd-
um, sem ég þekki till, sagði Úlf-
ar Þórðarson, haifa fiuUtrúair
imeirilhliu'ta og mimnihluta starf-
að isaimiain <að lausn mála og hvor-
ugtuir þuirfti í undan hinium að
kva'rta.
Svavar Gestsson (K) sagði, að
aldrei þessu vant hefði meiri-
hlutinn komizt í vissa geðshrær
ingu ög þyrfti ekki að sýta þótt
gáraði í þeiim stöðupolli. En
skyldi þetta bara vera fánýtt
hjal? spurði hann og nefndi síð-
an nokbur dæmi um tillögur er
hann taldi, að ekki hefðu hlot-
ið afgreiðslu. Hanin sagði, að
það væri fyrst og frernst emb-
ættisskylda borgarstjóra að sjá
tiil þess að samþykktir borgar-
stjórnar væru framkvæmdar.
Geir Hallgrímsson, sagði, að
ekki hefðu þessi dæmi verið al-
varleg. Varafulltrúinn hefði t.d.
mirenzt á tifiögu um rarunlsókn á
högum leigjenda. 9ú tillaga
hefði verið rædd í borgarráði
og síðan falin embættiismönnum
til frekari athugunar. Töldu þeir
mikla annmarka á framlkvæmd
hennar. Enginn borgarráðismað-
ur taldi ástæðu tiil frekari að-
gerða. Rætt hefði verið um til-
lögu um hjúkrunanskóla í tengsd
um við sjúkrahús borgarinnar.
Þeirri tiillögu hefði verið vísað
til sjúkrahúsnefndar, sem befði
fjailað um hana en tálið ástæðu
tiil alð sjá ihversu færi um isvip-
aðar framkvæmdir við Land-
spítalann. Þá befði verið rætt
um tillögu um lyfjasölu að næt-
urlagi. Borgarráð hefði beint á-
Skorun til h e ilbr igð isyf i r v ald a
um þetta atriði og fiylgt því eft-
ir tniókkiiiuim siininumi. Mliiranat hetf'ðli
verið á tillögu um upplýsinga-
þjónuistu Hitaveitunnar. Hún
hefði verið aukin í kjöilfar þeirr
ar samþykktar borgarstjórnar.
Þá hefðd verið rætt um sam-
ræmingu á útgáfustarfsemi borg
lainiinmiair. Ánaniguir þeilrmar tilllögu
væri m.a. árleg framkvæmda-
og fjáröfiunaráætlun, sem borg-
arfuMtrúar fengju í hendur og
ennfremur hefði verið leitazt við
að samræma útgáfuform og
tíni'a á ánsSkýrSlluim borgarstotfn-
ana. Tillaga Sigurjón® Björnsson
ar um borgarmálaráðstefnu hefði
oft verið rædd í borgarráði og
í samráði við tillögumann og
bangartrtáð hiefði tfiramlkvœmid
hennar verið frestað tiil næ®ta
kjörtímabils. Kvaðst borgar-
stjóri ,því vísa staðhæfingum
Svavars Gestssonar heim til föð
urhúsanna.
Jón Snorri Þorleifsson (K)
sagði að borgarfulltrúar hefðu
takmarkaða mögulei’ka til þess
að fylgja máium sínum eftir.
Starf þeirra væri iMa launað
aukastarf, sem krefðist mikilis
tíma. Hann sagði einnig aðtaik-
miarkaðar kröfur væri hæ-gt að
gera til borganráðismanna, þótt
þeir væru skár launaðir.
Úlfar Þórðarson (S) tók aft-
ur til máls og nefndi nokbur
dæmi um það, að hann hefði
fylgt eftir tiMÖgum sínum, þeg-
ar þær hefðu komið til afgreiðislu
hjá nefndum. Hann kvaðist m.a.
geta upplýst að nú lægju hjá
landlæfcni umsóknir frá nokkr-
um lyf j aþúðum um nætursölu.
Kristján Benediktsson (F)
sagði, að oft gæti mikill hætta
verið því samfara að sami flofclk
ur væri of lengi við völd. í
Reykjavík hefði það þó verið svo
sl. 40—50 ár. Enda mætti sjá ým
is sjúkdómiseinkenni. Þó hefði
xnátt búast við að ástandið væri
verra en raun ber vitni um em
það væri að þakka minnihluta-
flokkunum, sem hefðu ekfci lát-
ið sitt eftir liggja að gagnrýna
meirihlutann, Það sýndi aðstarf
minnihlutans væri dkki þýðinig-
arlaust. Borgarfulltrúinn sagði,
að fiðringur hefði farið um meiri
hlutann, þegar þessu miáli var
hreyft en það væri einmitt slík
ádrepa, sem meirihlutinn þyrfti,
ef haffun adtiti iaið haílldia 'völku siinmi'
og allt ekki að komast í óefni í
stjórn borgarinnar. Hins vegar
kvaðst Kristján Benediktsson
vilja láta meiriihlutann njóta
sannmælis. Ýmsir af æðstu emb
ættismönnum borgarinnar væru
býsna röskir við framikvæmdir
á samþykktum borgaratjórnar.
Kvaðst hann hafa flutt tillögu
um nýjan menntaskóla fyrir 7
árum. Borgarstjóri hefði fylgt
því máli eftir og það vafalaust
átt sinn þátt í framgangi þess.
Þá hefði rösklega verið staðið
að áfgreiðslu tiMögu simnar um
útiviistiarsvæði og ennframurum
framkvæmdir á tillögu er hann
hefði flutt um heimiilisiausa ó-
reglumenn í borginni.
Svavar Gestsson (K) sagði, að
upþlýsiinfgar borigairstjióina um latf-
greiðslu á þeim tiMögum er hann
hefði tilgreint högguðu í engu
sínu máli. Hann kvaðst ekki
ætffia iað ihælla mieiirilhlutiamum.
Nóg hefði verið gert af því á
þessum fundi.
Geir Hallgrímsson sagði að
apurningin væri ekki sú. hversu
lengi sami flokkur hefði verið
við stjórn heldur hvernig hann
hefði stjórnað og hverra kosta
væri völ fyrir kjósendur og á
þeim grundvelli er ég í engum
vafa um, að meiriihlutanum er
óhætt að ganga tM kosninga. Þá
sagði borgaristjóri, að ummæli
Kristjáns Beniedifcbssaniair sýmdju
að tillögur minnihil'utans væru
teknar tM greina ef vit væri í
þeim en það væri ekki meiri-
hlutanum að kenna, þótt svo
væri ekki í öllum tilvikum. .Að
lokum sagði borgarstjóri aðþað
væri öruggliega farsælast fyrir
framtíðarhagsmuni Reykj avíkur,
að meirihlutinn héldi sínum
sessi sem slífcur og minnihlut-
inn sínum sem slíkur.
Umræður um
borgarstjórnar'
kosningar í
útvarpinu
í ÚTVARPSÞÆTTINUM „Á rök-
stólum“, sem hefst kl. 20.20 í
kvöld, verða til umræðu borgar-
stjórnarkosningarnar í Reykja-
vik í maí n.k. í umræðunum
taka þátt fulltrúar allra fram-
boðslista, sem lagðir hafa verið
fram.
I umræðunum tafca þátt Birgir
ísleifur Gunnarsson fyrir Sjálf-
stæðisflobkinn, Kristján Bene-
difctsson fyrir Framsóknarfiokk-
inn, Adda Bára Sigfúsdóttir fyr-
ir Alþýðubandalagið, Ingvar Ás-
imundsson fyrir Alþýðuflókkmn
og Bjarni Guðnason fyrir Saim-
tök vinstriimanna og frjálslyndra.
Uimræðunum stjórnar Björg-
vin Guðmundsson, viðakipta-
fræðiivgur.