Morgunblaðið - 29.10.1970, Blaðsíða 12

12
MOKGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 29. OKTÓBER 1970
rm
Listasafn íslands á 9,2
millj. í byggingarsjóði
— en gerð og staðsetning
— hússins ekki ákveðin
BYGGINGARSJÓÐUR Listasafns
íslands er nú 9.217.989,68 kr., en
enn liggur ekki fyrir, hvar ný-
byffffingu safnsins verður valinn
staður. Sennilega verður það
annað hvort í Öskjuhlíðinni eða
í hinutn fyrirhugaða Miðbæ við
Kringlumýrarbraut — Miklu-
braut.
Framangreindar upplýsingar
komu fram í svari Gylfa Þ.
Gíslasonar menntamálaráðherra
við fyrirspurn Magnúsar Kjart-
anssonar á Alþingi í gær. Spurði
þimgmaðurinn hvað liði fram-
kvæmdum á þingsályktun frá 2.
maí 1969 þess efnis, að sem fyrst
yrðu teknar ákvarðaniir um lóð
handa Listasafni íslands og haf-
inn undirbúningur að bygging-
um, janframt því sem ríkisstjórn
in gerðii áætlanir og tillögur um
nauðsynlega fjáröflun til þess að
framkvæmdir gætu gengið sem
greiðlegast.
Ráðherra gat þess í svarræðu
Framhald á bls. 14
994 umsóknir
um námsstyrki
— til jöfnunar aðstööu nemenda
í þéttbýli og dreifbýli
UMSÓKNIR um styrk til jöfn-
unar námskostnaði skólafólks
bárust frá 994 nemendum á
fyrsta ári slíkra styrkveitinga.
Er það nokkuð lægri tala, en
upphaflega hafði verið búizt við.
Mun hver styrkþegi fá um 10.800
kr. auk % hluta af ferðakostn-
aði í skóla á haustin og úr skóla
á vorin. Flestir umsækjandanna
stunda nám í menntaskólum, eða
347 talsins.
Gylfi Þ. Gislason menntamála-
ráðherra svaraði í gær fyrir-
spurn á Alþingi frá Hannibal
Valdimarssyni um þessi mál, en
svo sem kunn.ugt er var í fyrsta
Siglóverksmiðjan fær 7400 tunnur til vinnslu
samningar standa yfir við sænsk-
an framleiðanda, um vinnslu
4000 tunna af kryddsíld
RÍKISSTJÓRNIN hefur hlutazt
til um að veitt verði greiðslu-
trygging fyrir 7400 tunnum
kryddsíldar fyrir sildarniður-
suðuverksmiðju rikisins á Siglu-
firði, en það er allt síldarmagnið,
sem saltað hefur verið til
skamms tíma á þessu hausti. Þá
hefur stjórn síldarverksmiðju
ríkisins nú til afgreiðslu tilboð
um vinnslu á 4000 tunnum fyrir
sænskan aðila, sem óskar eftir að
síldin verði framleidd undir hans
merki.
Framangreindar upplýsingar
komu fram í ræðu Jóhanns Haf-
steins, forsætisráðherra, á Al-
þingi i gær, er hann svaraði fyr-
irspurn, er Jónas Árnason hafði
borið fram um aðstoð við Sigló-
verksmiðjuna á Siglufirði. Var
fyrirspum Jónasar á þessa leið:
Hver hafa verið viðbrögð iðnað-
arráðuneytisins við áskorun
starfsfólks Sigló-verksmiðjanna
um, að verksmiðjunni verði veitt
fyrirgreiðsla til þess að kaupa
hráefni til vinnslu.
1 svarræðu sinni við fyrirspurn
inni skýrði forsætisráðlherra þessi
mál ítarlega og sagði þá m.a.:
Starfsfólk síldamið'ursuðarverk
smiðju rikisiinis beiinidi þeiim til-
mæluim til iðoaðairráðuneytisins
í bréfi, dagsettu 16. septeimibier
1970, að ráðuoeytið veitti þá
þegar fjórhagsilegia fyrirgrei'ðislu,
til þess að verksmið j a<n gæti
keypt a.m.k, 10 þús. tuamiur síld-
ar. Ráðumeytiriíu barst skömmu
síðar bréf frá stjórn síldaruáður-
suiðuvertosimiðjuininar. sem er líka
stjóm Síldarvertosimiðja ríkisins,
dagsett 18. septemibeT, þar sem
himis sama var farið á leit. Bréf
þessi voiru tilefmi fuimdiar iðmiaðar-
ráðlhierra með stjóm verksmiðj-
ummiar 30. september sl. og með
fulltrúum verfcsimíóju nniar og
Siiglufjarðarbæjar 1. október. Á
fundi ríkiisstjómarijnmiar 8. ototó-
ber var samþyfckt að verðla við
beiðni sitjórmar niðuirsuðuverk-
smiiðfjummiar, sem rædd var á
fumdi með ráðhiema 7. október,
að Síldarverksmiðjur ríkiisiins
mættu ábyrgjaist greiðslu af helm
iinigi amdvirðás allt að 4000 tummum
af toryddisíld, þ.e. í þalð magm af
támtuinmium, sem talið var, að
verksmiðjan sjálf ætti, og jafn-
gilti um 6 millj. kr. ábyrgð.
Samkvæmt þesisari heimdld voru
fest toaup á 565 tummum krydd-
síldiar. Síðam breyttust aðstæður,
svo að etoki varð úr frekari kaup
Rúmur helmingur
menntaðra hjúkrunar-
kvenna starfandi
— ÞAÐ er engin afsökun, að
ekki sé hægt að afla kennara
í Hjúkrunarskólann, sagði Einar
Ágústsson, á Alþingi í gær, «n
þá kom til umræðu fyrirspurn
hans til heilbrigðismálaráðherra
um ráðstafanir vegna skorts á
hjúkrunarfólki. Var fyrirspurn
þingmannsins svohljóðandi:
Hvaða ráðstafamir hyggst heil
brigðismálaráðlherra gera til
þess að rá'ða bót á þeim skorti
hj úkrunarfóllks, sem nú veldur
því, að mýjar, fuillbúmar sjúlkra-
deildir geta ekki tekið tifl starfa?
Eggert G. Þorsteimissom, heii-
brigðismálaráðherra var fyrir
svörum og sagði að þegar haf-
Borgarstjóri
sæmdur
kommandörkrossi
FREDERIK IX Danakonungur
hefur særnt hr. Geir Hallgríms-
son, borigarstjóra, kommamdþr-
krossi Dannebrogsorðunnar.
Sendiherra Dana hefur afhent
honum heiðursmerkið.
(Frá danska sendiráðinu).
izt hefði verið handa um upp-
byiggingu sjúkrahúsammia, hefði
jafnframt efcki verið gerð heild-
aráætlum um starfsl'ið- sMfcra
stofniana. Ráðttierra gat þess að
1. janúar 1970 hefðu verið 922
memmtaðaT hjúikrumarkomur á
lamdinu og 196 nemar, em af
þeim hefðu aðeina verið 483
starfamdi. Þá sagði ráðherra, að
ráðuneytið hefði ákveðið að
skiipa nefnd till þesss að semj'a
lagafrumvarp um memntun
hjúkrunarfólks og leggja það
fyrir þetta þing.
Einar Ágústsson, kvaðist eklki
veira ánægður með svar ráð-
herra. Sagði Eimar að Hjúkrun-
arskólinm gaeti nú tefcið við 80—
90 nemiendum árlega, og einmig
lægi fyrir að nægur umsækj-
endahópur væri um slkólamm, en
eiigi að síður væru ekki tefcmir
imm nema híluiti þeirra er sæktu
og væri kemnt uim skorti á kemm-
urum. Sagði Eimar, að ef kenm-
arar fengjust ekfci væri vett at-
hugandi að fá erlemda kenoara
til starfa. Þá sagði þingmaður-
imn að það væri óverj'amcLi stefrna
að ráðast í stórbyggingar sjúfcra
húss, ám þess að væri búið að
tryggja næigjanlegt starfsfólk.
Jóhann Hafstein
um samfcvæmt benni. En þær
ástæður voru ríkdsistjórmámmi óvið
komandi. Á sama rikisistjómar-
fumdi, þ.e. 8. október, var einmig
saimlþytokt, að sjáva.r útvegsráð -
hierra sæi um, í samvimnu við
síldarútvegEmiefnd, að sdld yrði
eklki seld úr landi ám hlilðlsjóniar
af hráefmósþörfúm inmiiemdra
framleiðiemida. Vert er að gota
þess, að ríkissjóðlur hefur fyrr á
þessu ári, 3il. jamúar 1970, veitt
ndðumsuðuverksmiðjumni 4 mdllj.
kr. lán til kaupa á 3000 tunmium
kryddisíldar. Lám þetta var veitt
til þeiss að trygigja rekstur á
þessu ári. Lániið er enm ógreátt.
Rjekstrarbiorfur niðurisuðuverk-
smiiðjummiar eru slíkar í ár, að
líkur eiru á 3—-4 millj. kr. tapi.
Vertosmi'ðj an hiefur mú sbarfað frá
1962 oig hefur vierið rekim mieð
halla öll árin utam árið 1969, em
þá olli mikill gemigiisihagnaðuT
því, að vertosmiðjam stoil'aði
ágóða. Tap vertosmiðjummair hiefur
ósjaldan verið ámóta hátt ag
vinmulaun viðtoomamdi árs. Starfs
menm iðnaðarráðlum/eytisimis ásamt
fulltrúa fj ármálairáðuneytisi ns O'g
fulltrúa verkismfðjuminar ásamit
bæjarstjóra Siiglufjarðar hafa
toammað möguledtoa á að bæta
rekstrarafkomu vertosmiðjunmiar
og stoapa fyrirtækimu sem hieppi-
legast reikstrarform í framtíðimmi.
Eimis og kuminuigt er hefur niú í
nokkurn tirnia staðið yfir undir-
búmiinigur þesis að skilja stjóm
niiðursuðuiverkismiðjainna frá Síld
arvertosmiðjuim rilkisiins og setja
vertosmiðjumum ný log. Ráðu-
neytismenm hafa í ’því isiambandi
rætt við ýmsa aöiLa, sem málið
varða, Komið hefur frarn m.a.
í þesisum uimræðum, að sæmsitour
framlieiðianidi niiðurlagninigarv.ara
hefur miilkinn huig á saimviinmu við
síldamiðu rsuðuve rksmiðj u rík-
iisims um framleiðislu á síld undix
hams merki. Stjóm Síldiarverk-
srniðja ríkisimis hefur nú til af-
greiðlslu tilboð um vinmslu 4000
tunna fyrir þessa aðila. Fulltrúi
hins siæmistoa fyrirtæfcis er nú
staddur hér á landi og hefur
hafið sammimiga víð síldamiður-
suiðuverksmiðjuna. Á ríkisstjóm-
arfundi 22. októtaer var áfcveðið,
að forsætisráðherra og iðmiaðar-
og sjávarútvegsráðherra tækju
að sér athugun þess, rruéð hvaða
hætti mætti tryggja niðursuðu-
og niðurlagnimigariðmiaðdnum þær
7400 tunnur kry'ddisáldar, sem
ails hafa verið saltaðar í hauist
hérlendis, en það er allt magmáð,
sem saltað hiefur verið mieð þesis-
um hætti. Það er fyrst með bréfi
Síldarvertosmilðjia rítoiisiiinis diag-
settu 23. ototóber, að iðmiaðarráðu
neytimiu verður kummuigt um, við
hvaðia veirði er hægt að toaupa
krydidsíld hjá sdldiarúitiveigsmiefnd
og hversu mikið magn hiefur ver-
ið s'altað og um hvaða kjör önm-
ur er að ræiða, svo siem stærö-
arfiiokkum oig afhiendiimigarilma. I
sama bréfi er tjáð eftirfaramidi til
laiga, sem samþykkt hafði verið
22. október af stjórn síidarndður-
suðuverksmiðju ríltoisdms: Stjórn
síldarniðursuðuvertosmiðju rík-
isims saimiþytokir að fara þess á
leit við ríkisstjómina, að hún
heimili sdldiamiðiursulðuverk-
smiðju rílkiisiinis að taka tilboði
síldarútvegsmiefndar og útvegi
igreiðisLutrygginigu eigi síðar en
1, nióvember n.k. í traiuisti þess,
að í væmtamiiegum söluisamninigi
um niðurlagða síld til Sovétríkj-
anina og anmarra kaupenda niður
lagðrar síldar fáiist hætokum á
sölujverði, sem sivairar til auikims
tilkostniaðar frá fyrria ári. Em dag
inm áður hafði síldarútvegsmiefnd
gert átoveðdð tilboð um toaup á
þesisu magnii, sem ég greimdi frá
áðiain, af kiryddsíld. Greiðslutrygg
iinigin, sem þarf að setjia fyrir 1.
nóvember miðað við 7400 krydd-
síldiartuininur, er um 18 millj. kr.
Kaupverðið alls er um 32 millj.
kr., en þar af mum fást lámað um
14 rnillj. kr. út á síldimia. Iðnað-
arnáðunieytimu banst edmmig eftir-
faramdi bréf frá stjórm sáldar-
niðursiuiðujverkismiðja ríkisiins 23.
október:
„í framhialdi af bréfi voru til
i/ðmiaðarráðiumeytisdinis diagsiettu í
dag viljuim vér stoýna frá þvi,
hvað vertosmiðjutstjórmiim hygigst
gena, ef ekki reymiist ummt að fá
með fynirfnaimisiamníimigum þá
verðhæikikum á náðurlagðri síld,
sem svarar til aufcims toostmiaðiar
frá fyrra ári. Hafi það toomið í
Ijós í árskxk, að etoki niáist við-
umiamidi S'aimmdmigar eims og að er
stefmt, þá viljium vér taka fnam,
að það er ætkrn verksmjfðj ustj ór n
arimmiar að selja kryddsíldina í
tummum á erlemidan martoað um
áramótin, áður en tiil fluitmámigs-
toostniaðar milli hafna inmianlamdis
klemuæ á sildma að umidamisikild-
um 2400 tunniuim, sem þurfa að
fuilvíerkiast í Verkumiarhúsi verik-
smiið'jummiar á Sigliufirðd, svo að
hiúm síé viðbúim að leigigja síldima
í dósir, ef saimininigar takaisf um
sölu miiðurlagðrar síldar. Vilðræð-
ur hafa þegar hafizt við Seðla-
bantoamm um greiðslutryigginigu
þá, sem rífcissrtjómdm er beðim
að útvega fyrir 1. nóvember."
skipti á fjárlögum 1970 veitt fjár
hæð til jöfnunar námskostnaðar
skólafólks, 10 millj. kr.
Spurningar Hannibals voru
þríþættar. í fyrsta lagi spurði
þingmaðurinn, eftir hvaða regl-
um hefði verið úthlutað því fé
— 10 millj. kr. — sem ætlað var
á fjárlögum þessa árs til jöfnun-
ar námskostnaðar skólafólks, er
stunda verður nám fjarri heim-
ilum sínum. í öðru lagi var
spurt um til hve margra náði út-
hlutunin og á hvað skólastigum
þeir voru og í þriðja lagi var
spurt til hvers benti reynsla
þessa árs um fjármagnsþörf til
viðunandi jöfnunar á aðstöðu-
mun námsfólks að þessu leyti.
Menntamálaráðherra sagði í
svari sínu að þær reglur hefðu
verið lagðar til grundvallar að
veita tvenns konar styrki. Ann-
ars vegar ferðastyrki og hins veg
ar dvalarstyrki. Væri ferðakostn
aðurinn miðaður við % hluta
fargjalds viðkomanda í skóla og
úr skóla haust og vor, en dvalar
styrkurinn miðaður við 1,200 kr.
á mánuði. Þessir styrkir væru
veittir til þeirra er ekki ættu.
kost á að dvelja á heimilum sín-
um eða í heimavistuim meðan á
námá stæði. Styrkir þessir voru
auglýstir fyrst í fyrravor, og
runnu umsóknir út í júlí, ein þá
höfðu aðeins borizt milli 100 og
200 umsóknir. Styrkirnir voru
því auglýstir aftur í haust og
rann umsóknarfrestur út nýlega.
Alls bárust umsóknir frá' 994
nemendum. Stunduðu 204 þeirra
nám í gagnfræðaskóla, 347 í
menmtaskólum, 269 í kennara-
skólum og 174 í sérskólum.
Sagði ráðherra að tala umsækj-
enda væri nokkuð lægri en búizt
hefði verið við.
Ráöherra sagði að ekki væri
gott að átta sig á því hversu mik
ið fjármagn þyrfti til þess að
jafna aðstöðumuninn að fullu,
enda stór spurning hvort ekki
væri nauðsynlegt að taka tillit
til fjárhags viðkomandi nem-
anda og foreldra hans, þegar
veita ætti slíka styrki.
Að ræðu ráðherra lokinni urðu
síðan nokkrar umræður um mál
ið og tóku þátt í þeim, auk fyrir-
spyrjanda og ráðherra þeir Hall-
dór E. Sigurðsson, Einar Ágústs-
son og Sigurvin Einarsson.
Sameinað-þing
á þriðjudögum
ÞINGFUNDIR í Sameinuðu Al-
þingi verða á þriðjudögum í vet-
ur, en þessi ráðstöfun er gerð til
þess að rýmri tími verðd til fund-
arstarfa. Fundimir hafa hingað
til verið haldnir á miðvikudög-
um, en þann dag halda einnig
flestir þingsflokksfundi, svo
fundartími Sameinaðs Alþingis
getur ekki verið nema rúmar
tvær klukkustumdir.
Birgir Finnsson, forseti Sam-
einaðs Alþingis, skýrði frá þess-
ari nýbreytni í upphafi fundar í
gær, jafnframt því sem hann
óskaði eftir því að þingmenn
héldu sig innan ramma þing-
skapa, þegar fyrirspumir væru
ræddar, en það hefur viljað
brenina oft við að langar um-
ræður hafa orðið um fyrirspum-
ir, þótt ekki sé til þess ætlazt.
Virðist greinilegt, að forseti ætl-
ar sér að verða strangari urn
ræðutíma eftirleiðis en hingað
til, þar sem hann á þingfundin-
um í gær, leyfði ekki sama þing
manninum að tala þrisvar í fyr-
irspurnartíma, en þingsköp
mæla svo fyrir um að þeir megi
ekki tala nema tvisvar. Oftast
hefur þó forseti gefið viðkomandi
tsékifæri til að tala í þriðja
siinn, og hefur þriðja ræðan ver-
ið kölluð „örstutt athugasemd".