Morgunblaðið - 29.10.1970, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGU'R 29. OKTÓBBR 1970
17
Helmingur kuldaúlpu
framleiðslu fluttur út
Á SÍÐUSTU fiimimtán ánum
hieíur Belgjiaigieröiin M. flutt
út wær helmiíiig af allri kiulda-
úlpuframileiðslu sinmi. Mest
hefur verið selt tiH Fser-
eyjia, Grænlainids oig Spitziberig
en og hefur fraimleiðBlan fállið
þair vel í ge@. Fréttaimaður
Mbl. ieitaði tíðinda um þenm-
an útflu'tniinig og fieira, sam
Belgjagerðin hefur á prjónun-
um hjá Áma Jónssyni full-
trúa.
Árni saigði, að á þessu ári
hefði orðið miikil framilieiðski-
aiulkniinig á skiininiavörum hvers
koniar, klápum, pilsum, húfum,
buxuim og jökkuim o.fl. Auik
þess eiru framleiiidd hjá fyrir-
tætoinu skjólföt hvers konar,
vinmiufatniaður og viðlaguút-
búniaður. Sala í þieisisiuim fiatin-
aði er misij'öfn eftir ánstíðum,
úlpur seljiaist að sjálfsögðu
miest yfir vetrarm'ámiúði, sport
faitmiaður og tjöld, svefnpokar
og ammar viðlaguiútbúnaður
mest á sumrin og vinmufatn-
-aður direifist nioikkurn vaginn
jiafrit yfir árið.
Aðspurður um nýj>a mark-
aðsöflun sagði Ámá að með
aðiild Islenidinigia að EFTA
hiefði vierið miöiguleigt alð hefja
útflutniinig til Danmertour og
Fin'nil'amdis. Þanigað ©ru enin
sem toomiið er aðaliaga seldiax
kuldiaúlpur. Þá er verið að at-
hiuiga mlöguleifca á að kiomaist
iinn á miartoaði í Svíþjóð, Nor-
agi, Bretlainidii og Auisturrítoi
og sagðd Árni, að horfur væru
góðar. Fram að þiessu hefði
aðallega verið um kynininigair-
starfsemi að ræða, Belgjagerð
im hefði látið prenta auglýs-
inigabæklinig í litum, sem Jhefði
verið dreift til fjiöimargria að-
iia í þessum löndum, og nú
væri svo toomið að saroniniga-
Framleiðsluvö rurnar sýndar.
umleitanir um vörusölu þang-
að væru að hefjiast. Hann
sagðd, að Belgjaigerðin legði
á'herzlu á það, að reyna að
nota sam mest íslenzkt hrá-
efnd í útfliutainigsvörur sínar,
sérsitakliega gærurmar. Hann
bjóst við að kuldaúlpurnar
myndu emn um simn verða að-
alvaran, sem Belgjiagerðdn
seldi, ©n gera mætti ráð fyr-
ir, að hægt yriði að selja við-
ieguútbúnað og sportföt til
Auisturríkiis.
Ur saumastofunni.
Austur-Evrópa:
Fórnardýr sambúðar-
innar við Sovétríkin
EFTIR K.S. KAROL.
Toppfundur Varsjárbandalags
rikjanna, sem haldinn var í
Moskvu 20. ágúst s.l. stóð aðeins
£ 5 stundir. Ekki getur það tal-
izt langur tími, þegar haft er í
huga, að þarna hittast „vinir“ —
bandamenn — til að ræða þær
framtíðaihorfur, sem skapazt
hafa, eftir að svo mikilvægt
skref, sem undirritun vináttusátt
mála milli Vestur-þýzka sam-
bandslýðveldisins og Sovétríkj-
anna hefur verið stigið. Þótt leið
togar Austur-Þjóðverja og Pól-
verja framl'engdu raunar
Moskvudvölina um sólarhring,
leikur vafi á, að sá tírni hafi nægt
Brésnev, til að sefa ótta banda-
manna sinna við það, hvað nú
taki við. 1 engu af Austur-
Evrópuríkjunum hafa viðhorf
verið jákvæð eða hrifning-
ar gætt, eins og í Vestur-Evrópu
vegna frægðarfarar Willy
Brandts til Moskvu.
Blöð á Vesturlöndum ljúka þó
öll upp einum munni um, að Aust
ur-Evrópuríkin séu sá aðilinn,
sem miklu meira hagnist á samn-
ingnum. Ritstjórnargreinar
margra blaða hafa fjallað um
þennan samning og þau áhrif,
sem hann muni hafa í löndunum,
sem lúta valdi Sovétrikjanna, en
undirritun samningsins fór fram,
þegar nálega tvö ár voru liðin
frá innrásinni í Tékkóslóvakíu.
Öll voru blöðin sammála um,
að raunhæfasti stuðningur, sem
Vestur-Evrópulöndin gætu veitt
hrjáðum íbúum Austur-Evrópu
væri að bæta sambúðina við
Sovétríkin, þvi einungis minnk-
andi spenna í Evrópu kynni að
losa kverkatak húsbændanna í
Kreml á „bræðraþjóðunum". Blöð
in ljúka lofsorði á Willy Brandt
fyrir að leggja kapp á samninga
við Sovétmenn, í stað þess að
veita fjármagni inn i Austur-
Evrópu. Eitt Lundúnablaðanna
kveður upp úr með þá skoðun,
að „hefði Dubcek ekki verið bol-
að frá völdum, miyndi Willy
Brandt ekki hafa náð þessum ár-
angri.“ Eða með öðrum orðum,
að Sovétrikin hefðu eingöngu
verið fáanleg til að undir-
rita samning við Vestur-Þýzka-
land, vegna þess, að þau höfðu
náð fullum tökum á Austur-
Evrópuríkjablokkinni á ný og
töldu því landamæri sín í vestri
trygg.
Hvernig víkur þvi við, að í
Austur-Evrópulöndunum líta
menn þennan samning Sovét-
manna og Vestur-Þjóðverja öðr-
um augum. Ætli það sé vegna
þess, að gerð hans vekur slæmar
endurminningar í brjóstum
manna? Eða telja þessar þjóðir
framtiðarhorfurnar nú, eftir
gerð samningsins, aðrar en þær,
sem vestræn blöð spá? Austur-
Evrópumenn telja samninginn
flókinn og elztu þættir hans
hafa verið samdir á árunum
upp úr 1950. Þá var 22. flokks-
þing kommúnista i Moskvu ný-
afstaðið og Krutsjev glímdi við
tvö verkefni, annarsvegar að
virða sjálfsákvörðunarrétt al-
þýðulýðveldanna og hins vegar
að keppa við V-Evrópurik’in á
fjármálasviðinu. Krutsjev sagði,
að ekkert riki væri ákjósanleg-
ar staðsett í veröldinni en Sovét
ríkin til að koma á fót nútima
tækni og sjálfvirkum verksmiðj-
um, Árið 1970 myndu Sovétrík-
in ekki einungis hafa náð Banda
ríkjunum, heldur myndu þau
vera komin fram úr þeim, varð-
andi framleiðslu á hvern íbúa.
Timinn leið og ekki gerðist
„sovézka undrið". Nú er árið
1970 brátt liðið og enn geta Sov-
étríkin ©kki séð bandamönnum
sínum fyrir öðru en hráefnum og
nokkru af landbúnaðarvörum.
Þau geta ekki iðnvætt þessi
lönd að nútímahætti, né veitt
þeim þá tækniaðstoð, sem þau
þurfa svo mjög á að halda. 1
stað þess, að Sovétrikin veiti
bandamönnum sínum hagkvæm
lán, krefjast þau nú þess, og
fylgja þeirri kröfu fast eftir, að
verða hluthafar í fyrirtækjum í
þessum löndum, þar sem fram-
leiddar eru vörur úr náttúruauð
æfum landanna.
TÁLVONIR pólverja
Áhugi fer mjög vaxandi á því
í alþýðulýðveldunum að fá lán
frá Vestur-Þýzkalandi og öðrum
vestrænum ríkjum. Þeim lánum,
sem boðin eru, fjölgar ört, þvi á
Vesturlöndum ríkir sú skoðun,
að þó að Sovétríkjunum muni
takast að sigrast á tækniörðug-
leikum sinum, þegar fram í sæk-
ir, muni sovézkur markaður
verða lokaður um langa hríð. 1
alþýðulýðveldunum séu girnileg
ir markaðir, enda séu löndin
skemmra á veg komin tæknilega.
Ýmsum vegartálmum verði þó
að hrinda úr brautu. Stjórnmála
legur ágreiningur á djúpar ræt-
ur mil'li Þýzkalands og margra
Austur-Evrópuríkjanna og fjár-
hagslega er slikt djúp milli hins
auðuga Vestur-Þýzka sambands-
lýðveldis og alþýðulýðveld-
anna, að samvinna milli þessara
aðila gæti þróazt á þann veg, að
alþýðulýðveldin yrðu nokkurs
konar nýlendur undir vægilegri
stjórn. Sovétríkin gera sér þetta
vel ljóst og þvi er „bróðurleg“
sambúð við alþýðulýðveldin
þeim hvergi nærri nægileg. Þetta
er raunar sú ástæða, sem liggur
að baki þess, að ekkert alþýðu-
lýðveldanna, nema Rúmenía og
Ungverjaland, sem eiga landa
mæri að vestrænum ríkjum, hef-
ur undirritað nokkum verulega
mikilvægan samning við Vestur-
Þýzkaland (viðskipti þau, sem
nú eru hafin milli A- og V-
Þýzkalands verða að skoðast sér
staklega). Þessi sérstaka aðstaða
al'þýðulýðveldanna hefur þó sina
kosti, að því leyti, að þau líta
á sig sem „brú“ milli austurs og
vesturs, og telja sig geta auð-
veldað viðræður milli Vestur-
landa og Sovétríkjanna. Síðar-
meir gera þau sér vonir um, að
geta orðið miiligöngumenn varð-
andi verzlunarviðskipti. Sér i
lagi eru það Pólverjar, sem ala
þessar vonir í brjósti.
Adam Rapacki, utanríkisráð-
herra Pólverja, átti árið 1957
frumkvæðið að mikilvægri hug-
mynd, sem átti að auka friðvæn-
legri horfur, en það var, að bann
að yrði að staðsetja kjarnorku-
vopn á allbreiðu belti í miðri
Evrópu. Þarna eygði hann leið
til þess, að losa Pólland og nokk
ur örinur lönd úr hinum néinu
tengslum við Sovétríkin, eða að
minnsta kosti að draga úr þe.ss-
um tengslum. Á þessum tíma
myndaðist sú skoðun í Austur-
Evrópuríkjunum, að kalda stríðið
væri þessum ríkjum mjög til ills,
svo og of snögg rof tengsla við
Sovétríkin. Ef spennan í heims-
pólitíkinni er of mikil, verða
Austur-Evrópuríkin að fylgja
stefnu Sovétrikjanna, „verndar-
ans“ í ejnu og öllu, hvort sem
þeim er það ljúft eða leitt. Ef
sambúð Sovétrikjanna og Vest-
urlanda verður of góð, felst þar
sú hætta fyrir Austur-Evrópu-
ríkin, að þau verði gjörsamlega
sniðgengin, hvergi höfð með í
ráðum. 1 augum Austur-Evrópu
búa er þvi hinn nýgjörði samn-
Framhald á bls. 20
Leonid Brésnev og Gústaf Húsak, aðalritari tékkneska kominún-
istaflokksins, á flugvellinum í Moskvu.