Morgunblaðið - 08.11.1970, Blaðsíða 4

28
MORGUNBLAÐtÐ, SUNNUDAGUR 8. NÓVEMIBBR 1970
S j ónvarpshylk-
in breyta miklu
Drepa þau ríkissjónvörpin ?
VÍÐA er nú farið að ræða um
tilkomu sjónvarpshylkjanna, sem
sýnt þykir að komi á markað-
mn á næstu árum, en þegar þau
eru orðin algeng, verður væntan-
lega hsagt að taka með sér „nið-
ursoðið" sjónvarpsefni að heim-
an, þegar fólk fer í ferðalög og
á sjóinn. Þau má nota til að hafa
ofan af fyrir bömunum í hótel-
herbergjum á kvöldin eða fyrir
gamalt fólk að stytta sér stund-
ir við, þegar því hentar. Hylki
með ákveðinni dagskrá er þá
tengt í sjónvarpið og leikið þar
sjálfvalið efni þegar bezt hent-
ar. Fólk hefur þannig heimabíó
og verður sinn eigin bíóstjóri.
Líka er farið að ræða það,
hvaða áhrif þetta muni hafa á
hinar útsendu sjónvarpsdag-
skrár, hvort það muni ekki gera
út af við ríkissjónvörp, ef út-
sendingar frá gervihnöttum hafi
þá ekki gert það á undan. Og í
Danmörku er farið að fella þess-
ar umræður inn í tal um vænt-
anlega útsendingu nr. 2 í danska
sjónvarpinu.
í bla'öinju Moderrue Tider siegir
m.a. í grein, seim niefniisit „Sjón-
varpefhylkin breyta saimféiaginiu":
Sjaldam heifur ein uppfiiruninig
vakið svo miíkla atihygli vegna
fjölbneyttra möguleika — oig
jafnframt kvíða vegma huigsam-
Viðskiptastofnun
óskar að ráða gjaldkera, þarf að vera vanur skrifstofuvélum.
Upplýsingar um menntun og fyrri störf sendist afgr. Mbl í
Keflavík, merkt: „Gjaldkeri — 1489”.
Æ fleiri og fleiri prýða hýbýli sín með
veggfóðri. Hafið þér kynnt yður kosti og
gæði „May Fair“ veggfóðurs?
May Fair veggfóður er til prýði hvar sem
er innan húss. Það þolir bæði gufu og
óhreinindi og endist því margfalt lengur en
venjulegt veggfóður.
May Fair veggfóður fæst með mismunandi
áferð, ýmist slétt, floskennt eða upphleypt.
Varizt að rugla því saman við húðað vegg-
fóður.
May Fair veggfóður er framleitt úr ending-
argóðri vinylþynnu, sem þrykkt er á sterkan
pappír.
KLÆÐNING HF
LAUGAVEGI 164 SÍMAR 21444-19288
liegra breytiraga, aem hún hiefur
í för með sér. Fjölmiðlasér-
fræ'ðiiing'urimn Maröhall Mc Lulhiam
spáir því, að sjómivarpshylkim
rraumá hafa áhrif á öll svilð mianm-
lífsiriis ag fæira oikikur nýjar kröf-
uir, miarkimið og óskir, jafmfraimt
því sem þaiu miumi breyta við-
horfuim Oklkar til stjórmimália,
mienmtumiar og skemimtumiar, eins
um, sam eru í saflmikeppmámmi,
siigrar. Margir eru af kiappi að
bæta ag þróa taakini síma. En
mytnidisagiuiiban,dið er þó a.m.k.
það eima, sem bæói er hægt
að takja upp á ag ieika af atftur.
Ef til viii verðla ailar þessiar að-
ferðir falimar frá, áður en sjóm-
varpShyllkiin kiomia á miarikiaðtimin.
Flestir hiafa boðaíð þaiu á mæsta
ári eða í áretbyrjium 1972. Þó hef-
ur „segulbamdið" þagar toam/ið á
markað mieð bamdiuipptökur á
spólum, og kostar 48,000,00 kr.
Himgað til hefur tæikmin hiait
forgarag fyrir lisbimind. Friaimleið-
eradur isíkemimti- ag fræðisluiþátta
eru nú fyrst að taka við sér, þó
þeir hiafi lemgi vitað að sjón-
varpshyikin væru á leiðiinmi á
miarkaðimn. Þessi varfelárni stafar
vafalaiuist af óvisisummi um hvaða
kerfi verðd ofain á. í Bamidaríkj-
umrum voiraaði CBS að það gæti
haft nökkurs kianiar eimlbarétt, en
ekfei lítur úr fyrir að það takiist.
En á Evrópuimarkiaiði bafa Phil-
ips ag Sony komdð sér saimam um
að öll mál á fraimledðtslu begigja
fyrirtæ(fcjiaininia verðd eins, svo
hæigt verðd að mota hyiki frá
öðru á tæki hims.
Á mieðam fylgjast útvarps- og
sjónvairpsfraimleiðendur með, til
ópeirurniar Fidieliio, Medistara-
sömgvanana ag Brúðfeiaup Figarós
í saimivininiu við Rífciisiápeirunia í
Hiaimibang og Beba. Ekfci er vafi
á að þetta mýjia kerfi er að komna
til Norðurlamda. Nýiegla .stagði
fulltrúi GylidemidiaLs-bóka.fétagp-
ins, að þeir gætu vei hiugsað sér
að í framitíðinini kæmiu bœfaur
fyrirtaekiisins, einfcum fræðiibæfc-
ur, út á myndsegiulbömdiuim.. Fá
fyrirtaeki eru þess þó miegmiug að
veria mieð í sMtou, þar sam það
krefst miilljóraafjártestimgar. —
Þeiss má geta, að mokikruim dög-
um fyrir sænsfou þiragfcosminig-
airimar saigði Olof Paimie, foreæt-
iisráðlherra Svía, frá því að
sæmsfca ríkið hefði bekið uipp
samvininiu við einikafyrirtæki
með tillitd til framleiðslu á sján-
varpshiylikjium.
Damstoa blaðdð Modierne Tidier
segir að damiskia sjómvarpdð hafi
tekið upp vJöihiorf stiorkisins,
stiragi höfðimu í saimdimm, þótt
sjómvarpshylkin mumi skapa mjifc
il vamdiamél fyrir rifcissjónvörp,
eins og það diamsfca. Nú sé verið
að ræðia aðra úbsieradiingiu eða
aðra stöð fyrir diansfca sjómivarp-
ið og hver eigi að hafa hama.
Séu helzjfcu miðiuristöður þar tdl
sfcipaðrar nefndar afð ríkiisút-
Hylkin breyta sjónvarpinu í heimabíó — hver verður sinn eigin híóstjóri, og getur valið á milli
atriða, sem spanna bilið milli Hamlets og nektarmynda.
og bann orðar það. Frá fjárbaigs-
lagu sjómarmiði geti þau orðið
mikilvægur þáttur í efmabaigsmál
uim þjóða. Ef salan á sjónvarps-
hylkjumuim keimiur til með að
fylgja sömu hlutföllum og sala
sjómvarpstæikjanmia glerði, þá
miuruu á fyretu árumum seljast 1,2
mílljón sjómvarpsþæittir á mynd-
böndium.
Kerfin eru fimm. Uim 20 fyr-
irtæki heyja nú þagar kiapphlaiup
víðsVegar uim beim mieð fimim
miismiuinaimdi aðfieirðiuim. Méð
einmi uindantetoniimgu eru þetta
allt litlir kaissar, um 10x15 sm
að stærð, og í þeim mymdbömd
með efnimiu. Þessi fimm faerfi eru:
Segulbandið, sem er myndiaút-
gáfa af hljóðiupptökiuhamdiniu, og
nota Philips, amierísfca Avco ag
japairasika Sony þá aðf'er'ð. Það
fellur vel í sjónvarpstæfaið og
sýndiniglartímiinn er 45—110 móm-
útur. Þá er það miniaturfilman,
sem CBS í Bamdaríkjiunum er
m.a. aið viinna að. Þriðja aðfe-rð-
im er 8 mm filmnr, sem þýzka
fyrirtækið NordMende rnotar.
Fjórða er vinylbamdið, sem RCA
í Randaríkjijmum er að þróa.
Það byggir á liaser-geislum og
holagrafitæfcni, og sýndmgartími
er 30 mmútur. Lotos tooma plast-
plötumiar, stórkastlegar hljóm-
plötur, sem tákmia það, alð Decca
ag Telefunikien hafi leyst „óleys-
anlegt“ vandamál, að talið var,
þ.e. að fá plötuna til að snúast
3—4 mAlljón sinmum á sefcúnd/U.
Venj'uleg hljómplata snýst 15000
—20000 simmuim. En þá er sýn-
imgartímdnn aftur á móti nýtt
vandiamál. Þar sem smúm.imigis-
hraðinm er 1600 á mínút/u á móti
16,33 eða 45 smiúninigiar á hljóm-
plötu, er aðeina 5 mdmútma þátt-
ur á sjóravarpsplötiumni.
Hver aðferðim verður ofam á
er efcki gobt að segja, eða hvert
af hirauim fjöimörgiu fyrirtaekj-
að átta sig á mieð bverju eiigi að
fylla hylkim. Einndig kvikmyndia-
framleiðemdur, blaða- ag bókaút-
gafemdur og sjóiwarpssitöiðvar.
En stóru fyrirtækdm Vilja gjam-
an hiaifa þar hönd í bagga, þeigar
framleiðsla þeirra byrjar. Phil-
ips hefur yfir fjölmörgum lista-
mömmum að raða gagnruim hljóm-
plöbufyrirtætoi sitt. Somy hefur
tilfeynmt, að það hafi þegar -giert
samninig við H'erbert vom Kara-
jam. Og Avco hefur kieypt rétt-
iinin að mörguim kvifcimymdfum,
svo siem „Ég er forvitin -— g’ul.“
En CBS hefur a.nuk. rætt við
Lauremce Olivier.
Vegma hims háa verðs, sem
Fhiliips hefur nefiit, þ.e.uim 48 þús.
fcr. fyrir áfyllt hylká ag uim 4000
fyrir tómt, verðia það vaflalaust
fyrst uim simn aðedins stoifimaniir,
sem fcaupa þau til toennisiliuþarfa.
í Bandarítojiuiraum hafa tryglging-
arfélögin fceypt 1200 tæfei, til að
giera á siraar eigin daglsfcrar fyTÍr
þjálfun Söiluimainnia. En pemdinig-
arnir liggja í rauninni í stoemmti
dagskrániuim. Af stóru kvik-
myndafélöguimum í Hollywood
bef'ur Fox eitt tilfcymmt, að það
rmuini framledða fyrir sjómvarps-
hylki. Það hefur 1138 kvikimymd
ir tilbúmiar til að „srjóðla þær ndð-
ur“ í hylfci. Flest örnmiur félög
glera edinis og starkuriinm, stiimga
höfðimu í aamddinn, ag bíða þesls
að hylfcim hverfi af sjálfu sér.
Það er sama afstaðam, sem toviik-
mymdafélögdm tótou á 5. ánatuign-
um, þegar sjánvarpiið var að
toamia. Kvifcmymdiarisaimiir láta
sór því nægja, að selja mymdir
símar áfraim til þeirrta, sem hafla
áhuga á áð sjóða þær náður í
hylfci.
Ýmsir a'ðilar eru þó farmlr að
undirbúa fcomiu hyikjammia.
Studiio Hamibung er eitt þeima
þýatou fyrirtækjia, sem hefur
þegar látið leilkia imn á bönd
varpið edigi að hafa á sinmi körunu
þá útsemdintgu lítea. Tv-2 gieiti
fyrst knimizt í raotkun 1976, en þá
verði sjánivarpBlhylkim fyrir al-
vöru farin að viinmia á rifcissján-
Vörpuim — ef gervihraettimir
verðd þá eklki búniir að fcoma
þeim fyrir toattairraef. Með þeim
geti hver og eimm valið diagsfcrá
á sitt tæki bedmt frá gervilhmött-
um. (Gjörið svo vel, veljið á
milli BBC ag elnihverrar af bin-
uim 13 stöðvum í New York).
Og aiuglýsdmtgasjónivörp miumu
einraiig þá hafa læktoað rnijöig verð
ið á sj'óinivarpslhylkjunium.
Nýlega var haldin ráðstéfraa
evrápstona útvarpsistöðva í Zaigr-
ep í Júgóslavíu, þar sem rætt
var um „hinm saimieiginlega fjamd
manin“, og varu menm mioktouð
fcvíðmiir — ag ef til vill mieð
rétitu. Ýmisir eru þó vamitrúaðir
á fnaimigamig hylkjiammia, segja sem
svo: Hver veit í raumdmmd bvertra-
ig hyltoin þróaist. Fulltrúi OBS
gerði þá athiuigasemd, að þegar
Edison famm upp gramimáfóniran,
hefði hann haldið að hanm yrði
mest niataður til þesis a<5 fálk
gæti talað erfðaSkrá síraa inm á
hljómplötu. Upptötoutækim gerðú
þó igraimimófórainm ekbi ómothæf-
am, þó tækiniimenm segi að hamm
hefði aldrei verið fundiinm uipp,
ef þaradaupptökutætoim hefðu
toomiið á uradam. Og sj'ómivarpið
'gefcfc heldur ektoi máUi bols ag
böfluðs á kivitomyindiuraum.
Sj'áravarpshylkiin eiga lífca eft-
ir að eiiga í eimmii siamíkieppmi við
fraimtíðdmia. BanidBrískd sjóravarps
maðuriinm Paiul Kleiin hjá NBC
segir, áð þau séu aðtedmis eitt þrep
á leiðinmii ag í raiumiinirai orðiiin 20
árum á efbir tímamium. I fram-
tíðirani rnuni toornia súmiasjónivarp,
þegiar hægt verðiur að brimgja í
tölvu og velja mdlli miidljána af
þáttum. Það verði eiins og að
velja sér lag í hljómplötusijálfls-
salia, segir hanm.