Morgunblaðið - 17.12.1970, Qupperneq 12

12
MORG-UNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 17. DESEMBER 1970
FYRIR sfcuttiu var undirriitað-
ur á ferð um- Gautaborg og
hiitti þá af tálviljun Benóný
Siguirjónsson, skiipstjóra, sem
frægur er orðinn fyrir að
hafa lerjt í árekisrtri við risa-
hval umdan Kanamíeyjum. Þar
sem einihverjiuim leikur eflaust
forvitni á að Vita nánar uim
þetta ævintýri, fékk ég hann
Islenzkur Ahab
Rabbað við Benóný Sigurjónsson, skipstjóra
á „Vestanvindinum“, sem risahvalurinn sökkti
til að rabba örlítið við mig.
— Það var Lars Persson
bóndi, sem fékk þá hugmynd
að flytjasit tSl Gambiu og
hefja hrisgrjóna- og ávaxta-
rækt þar. Hann hafðli hirtrt inn-
amrikisráð'herra iandsins, þeg-
ar hann var hér á ferðalagi.
Persson hefur ræktað tómata
hér í Svíþjóð.
Hann fékk síðan í lið með
sér gamian kunmingja, Tékk-
ann Yiri Godor, sem hefur
rekið bifreiðaverkstæði hér.
Þeir seidu nfflar eiguir sínar
Benóný og skipshundurinn
Jackie.
nema það, sem áttd að nota í
Gambíu og festu kaup á
„Vestanvindinium". Ég rakst
síðan á auiglýsiinigu frá þeim
í blöðumir.. og ákvað að slást
í hópinn.
— Lagðirðu einhverja pen-
inga I fyrirtækið?
— Já, ég borgaði tuttugu
þúsiund sesnskar af skipsverð-
inu. Ég ætlaði síðan að kaupa
smám saman af þeim skipið,
þegar við kæmmrn t51 Gambíu,
en ég var búinn að fá loforð
u/m næga fl'utndnga á Gambíu-
fljótS.
— Ilvernig skip var Vest-
anivindurinn ?
— Þetta var 60 ára skip,
200 tonn og upphaíliega byggt
sem íshafsskú'ta.
— Var skipið og farmurinn
tryggt?
— Nei, við íengum ekki
viðurkenniingu á sMpimu hjá
Sænsiku skipaskoðuniinni, svo
að a/llt var ótryggt og við
missturr. aleiguna.
— Þetta hefur þá veri'ð al-
ger manndrápsboM ?
— Ned, ned, þetta var ágætt
skip, en orðið mjög gamalit.
— Hvenær hófst svo ferð-
in?
— Þetta var hreint ævin-
týri frá byrjun. Fyrsta óhapp-
ið varð rétt eftiir að við lögð-
um frá landi þann 15. septem-
ber, en þá bilaði lenspumpan.
Kom þá svo miikilll sjór í bát-
inn, að aiftastd strokkurinn tók
sjó inn í lofitinntaikdð og sitöðv-
aðiist. Við snerum þá aftur till
Gautaborgar til að iáta gera
við biiliunina. Þann 18. septem-
ber var viðgerð iokið og lagt
aiftur af stað. Kl. 4 um nótí-
ina liæddumsit við út vegna
skipaiskoðunarinnar sænsku-
Við sl'uppum óséðir út fyrir
landheligd. Var þá tekin stefna
fyrir Skagen og gekk íerðin
vel tid að byrja með. Þegar
komið var.fyrir Skagen, byrj-
aðd skipið aftur að léka svo
miikið, að lenspumpurnar
höfðu ekki undan. Breytrtum
viið þá stiefnu og siigldum til
Hanstholm í Danmörku. Þar
var skdpið tekið i slipp og
kom í l'jós, að fjögur hnoð
höfðu farið og bolrtamir í stýr
inu gefið sig, svo að neðri
endi þess var lauis. Viðgerðin
tók tvo daga.
I Harstholm bætitist nýr
skipsfélagi í hóþinn, sem tók
einnig með sér aledguna.
Áhöfndn var því orðin 4
menn. Þá llögðum við enn af
stað og stefna tékin á Ermar-
sund. En eftir um það bil sól-
arhring slokknuðu öll ljós á
skipinu og sigldum við því tdil
Tyboröen í Danmörku. Þar
var rafmagninu kippt í lag og
við héldum áfram í átt að
Ermarsumidi.
Gekk nú ferðin vel. Veðrið
var sæmilegt, en þegar kom-
ið var inn I Ermarsund, skalll
á dimm þoka. Enginn fjarsjá
eða dýptarmældr var i skip-
iniu. Notuðum við því miðun-
arstöðina tdll að fara í gegn-
um sundið og gekk allt vel.
En þegar komið var í gegn-
um sundlið, bi'laði lenspumpan
aftur og hafði ekki undan.
Urðum vdð þá að stoppa vél-
ina og tó’.jsit okkur að gera
við pumpuna. Þá hafði skdpið
rekið nálægt landi. Straumur
var miilkilll og urðurn við að
keyra í marga tdma á móti
straumi og vitndi til að forða
okkur frá ströndinnd. Síðan
var siglt suður Bisquad-fló-
ann. Veður var frekar slæmt
og losnuðu offiutunimur, sem
við höfðum á dekki og fóru
nokkrar þeirra út'byrðis.
Meðan á þessu stóð, var
skipinu snúið upp í vindinn
og gengið frá því, sem losn-
að hafði á dekki. Siðam gekk
alilit siiysallítið, þar tiil við kom-
um á mótis vdð Lissabon I
Poritúgal. Þá stífl'uðust tvö
ol:í urör og hitnuðu legurnar
svo miikið, að við urðum að
hægja á véffinnd og sigla fyrir
seglum inn tií Liissabon. Þar
létum við gera Við offiuikerfið
og einndg lenspumpuna, sem
hafði biilað einu Sinni enn.
Þaðan var fariö eftir þrjá
daga og settum við stefnuna
mffllii Kamaríeyja og Saihara.
Gekk mú allt að óskum. Á
þessu svæði var mdkið af tog-
urum við veiiðar og átti það
eftir að koma ofckiuir að góðu
halidi síðar. Þann 14. október
vorum við út af Cabo-Blank
og áttum eftdr um þrdggja til
fjögurra sólarhringa sigldngu
tdil Gambíu. Var nú haldið tdl
Dakar og alldr léttir í lund,
því ferðin virtist senn á enda.
Þann 15. október ki.,8 um
morguniinn opnuðum við lesta
lúguimar till þess að taika upp
ollíutunnur, sem við ætluðum
að hellla á offiurtankana. Ég var
sá ednd, sem kunnd til sjó-
menmsiku um borð og hafði
því sofið ffitíð síðustu sólar-
hriniga. Gaf ég því fyrirmælí
uir.i, hvaða stefnu sikyldd taka,
og lagði mig síðan tid svefns.
— Hafðir þú þá orðið var
vdð hvaldnn?
— Já, ég hafði veirtt því at-
hygli, að gífurlega stór blá-
hvaliur var á sveimi þama. Sá
iangstærstá, sem ég hef séð,
én ég hef verið á hvailveiðum
í Suður-ís'hafinu. Þetta virtisrt
hins vegar sérstakur risablá-
hval'ur. En yfirleitt eru þessar
skepnur sauðmein'lausar, svo
að ég hugsaði ekki frekar út
í þertta og fór að sofa.

Ég hafði ekfci sofið nema í
2 tdl 3 fclist., þegar ég vaknaði
við snöggan hnikk. Komiu hin-
ir þrír hlaupandi og hrópuðu,
að skipið væri að sökkva, því
hvaluiúnm hefði siglt á okkur.
Ég skdpaði að henda út líf-
bátnum. En þá reynddst að-
eims pliáss fyrdr þrjá menn í
honiurn. Ég hiljóp síðan ndður
í vélamúm, en þá var komdnn
svo miikill sjór í það, að vél-
in tók sjó inn um loftdmntakið
og stanzaði. Sjórinn á vélar-
rúms'gólífinu var þá upp fyrir
hné. Ég lokaði vaitnsþótita sfciil-
rúmiinu mdffi vélar og lestar
og hl'jóp síðan upp úr vélar-
rúmdnu. Þá var afturendi
skdpsdns nærri kominn í kaf.
Höfðu hindr þá komizt í ffif-
bátinn. Ég náði síðan í vatn
og visitir og hentd því í lífbát-
inn. Ég reyndd um tíma að
hallda skipinu i stefnunnd, en
sá fljótilega að skipið hilytd að
sökkva. Ég dró þvi bátinn
fram með skipinu og settd
fasrt þar. Þar sem báturinn
bar ekkd nema 3 menn, greip
ég til þess ráðs að útbúa fdeka
úr tómum tunnium, sem lágu
á dekkdnu. Þá hafði „Vesrtan-
vindur" sokkið svo, að flaut
yfir bátadekkið.
— Varstu eitt'hvað var við
hvalimm meðan á þessu stóð?
— Já, hann vair stöðugt á
sveiimd í krdnigum okkur, en
virtist ekki búa sdg undíir aðra
áráis.
— Heldurðu að þetta hafi
verið frændi Moby Diek?
— Þótt hann væri ekki hvít
ur, get ég naumasrt ímyndað
mér stærri hval.
— Jæja, áfram með sög-
una.
— Ég kraflaði mig fram
dekkið og náði í hundinn
Jackie, sem var bundinn
framimi í ste.fni.
— Tid hvers höfðuð þið
hundinn með?
— Við ætliuðum að nota
hann tdl að verjast höggorm-
Kortið sýnir þá leið, er þeir
félagar sigldti á „Vestanvind-
inum“ og hvar slysið varð.
um í Gambíu, en Garnbía er
mesta höggormabælii, sem til
er.
— Fórstu síðan á flekann?
— Nei, ég hiljóp fyrst fram
í brú og náði i kompáslinin og
sjókortið, en þá var slkipið svo
fulflit af sjó, að ég náði enigu
af fötum mínurn eða pappír-
um. Eftdr þetta tengdi ég sam
an flekann og björgiunarbát-
inn og stökk sjátttfuir á flek-
ann. Við reyndium sdðan að
byrja að róa tiil lamds, en það
virtdst voniaust og hetfði tek-
Ið 6 tiil 7 sólarhrin'ga. Veðrið
hafði versnað og öldumar
orðnar yfir 3 metrar á hæð.
Björgunarbáturinin hafði gisn-
að svo í sólarhitanum á dekk-
inu, að þetta var eins og róa
á 'tesíu. Við jusum og jusum.
— Hvemig var að halda sér
á fdekanum?
-— Ég Iternti einu sdnni góða
stund í sjóinn og það var ekki
þægíileg tillfinnimg að vera
þama á sundii itnnan um há-
karlaþvögu, sem hatföi safnazt
í kringum okkur. Þeir eru þó
tdttttöluttega meinlausif svo
Tengi, sem ekki kemst blóð
í hafið.
— Var ekki erfirtit að vera
þama í salti og steikjandi
sól?
— Jú, en það, sem bjargaði
okkur, var, að mér hafði tek-
izt að ná í maitaralttufcassa,
sem var um borð í „Vestan-
vinddnum", áður en vdð yfir-
gáfum hann. Ég gerði mér
stnax grein fyrir því, að hefð-
um við ekkd ein'hverja oliu
myndum við sikorpna upp og
brenna.
— Varstu attdrei hrfeddur á
meðan á þess-u stóð?
— Ég hetld að ég hafi hrein-
lega ekki haft tíima tdtt þess
á meðan á ölttu þessu gekk,
en eftdr að við voruim byrjaðir
að hrekjasit um á bátnum og
flekanum, held ég að óhug
haifi sett að okkur öllum. I
sannttieika sagt hðlt ég, að
þetta væri miitit sdðasrta.
— Hvernig björguðust þið?
— Um nóttina sáum við
nokkur ijós í fjarska, en eng-
inn veitti okkur athygli.
Um morguninn sáum við
okkur til miikittllar gleði fiski-
bát úti við sjóndeiildairhrinig,
sem virtist á síigldngu í át'tina
titt okkar. Hann breytti þó uim
stefnu og hvarf. Skömimu sið-
ar sáum við annan og hann
náligaðisrt stöðuigt, þar til ein-
hver veitti okkur eftirtekt.
Okkur var bjargað.
— Og núna, Benóný, hver
verður framrtíðin?
— Ég ætiia ekkii að gefast
upp. Ég og bóndlinn höfum
stofnað httuitaféttag tii að
kaupa nýtt og betra sifcip. Við
mliðum að því að safna 500
þúsund sænskum krónum, en
nú þegar eru seld hlutabréf
fyrir 300 þúsund krónur.
-— Ertu ævintýramaður,
Benóný?
— Hvers virð'i er ffif án æv-
inrtýra?
— H.G.