Morgunblaðið - 18.02.1971, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 18. FEBRÚAR 1971
5
Bretland:
Myntbreytíngin hefur
gengið vel....
Andstæðingar hennar snúa
sér að næsta verkefni: Að
reyna að koma í veg fyrir að
metrakerfi verði tekið upp ’75
London í febrúai —
OFNS —
Þótt myntbreytingin í Bretlandi hafi gengiS vel, og 78%
landsmanna sagt að þeir hafi engar áhyggjur, eru þeir þó
vissuiega til sem ekki eru á iægðir. Frú Alice Robinson er
meðal hinna óánægðu. Hún er 87 ára og hefur rekið litla
nýlenduvöruverzlun í 50 ár, en hún neitar með öllu að
sætta sig við tugakerfið, og um helgina lokaði hún verzl-
un sinni og hætti. Myndin sýnir frú Kobinson við afgreiðsiu
borðið siðasta daginn, sem hún verzlaði.
NC EFTIR 15. febrúar eru
aðeins þrjú lönd eftir í heim
inum, sem ekki byggja mynt-
kerfi sitt á tugakerfinu, en
þann dag lagði Bretland loks
niður það kerfi, að 12 penný
væru í shillingnum og 20
shiliingar i pundinu, en þetta
kerfi hefur lengi verið erlend
um ferðamönnum til skemint
unar, en þó Iíklega komið
fleirum þeirra í vont skap. —
Nú eru það aðeins Nígería,
Gambía og Malta, sem hafa
peningakerfi, sem ekki grund
vallast á tugakerfinu.
Að nýlokinni borgarastyrj-
öld hefur Nígería um önnur
og meira aðkallandi mál að
fást en breytingar á peninga
kerfi landsins. í Gambíu hef
ur verið unnið að tugakerfi,
sem byggt er á 4 shillingum.
En þeir ferðamenn sem sakna
hinna gömlu góðu daga
punda, shillinga og pennía
verða á sumri komanda að
halda til eyjarinnar Möltu.
Möltubúar eru enn að rífast
um hvort þeir eigi að byggja
mynttugakerfi sitt á 10 shill
ingum eða einu pundi. Brezk
mynt hefur ávallt verið í
umferð á eynni. En hvað
verður nú?
f Bretlandi hefur mynt-
breytingin gengið svo vel,
að undrum sætir. Mynttuga-
kerfisráðið svokallaða lét
framkvæma skoðanakönnun
í byrjun þessa mánaðar og
komst að raun um að 78%
íbúa Bretlands höfðu „engar
áhyggjur eða ótta“ af pen-
ingakerfi byggðu á tugakerf
inu. Að vísu viðurkenndi
nefndin að „könnunin greindi
ekki frá því hversu margir
af þeim 22%, sem eftir voru,
fórnuðu höndum og hlupu á
brott æpandi!"
Ein af ástæðunum til þess,
að breytingin hefur gengið
svo vel, er að nefndin hafði
reynslu Ástralíumanna og Ný
sjálendinga til þess að byggja
á. Sú staðreynd hafði áhrif á
þá ákvörðun stjórnarinnar að
bjóða fyrirtækjum engar
skaðabætur vegna kostnaðar
ins, sem þau verða óhjá-
kvæmilega fyrir vegna breyt
ingarinnar. Ástralíumenn
bentu á, að reynsla þeirra
væri sú, að slíkar skaðabæt-
ur hefðu orðið til þess að
seinka öllu varðandi breyt-
inguna þar í landi — og að
ýmsir aðilar hefðu snuðað
stjórnina með því að panta
algjörlega nýja peningakassa
í stað þess að láta breyta
þeim, sem fyrir voru, en það
hefði verið miklu ódýrara og
komið að fullu gagni.
Komið hefur á daginn að
breytingin í Bretlandi hefur
orðið ódýrari í framkvæmd
en fyrstu áætlanir gerðu ráð
fyrir. 1963 komst stjórnskip-
uð nefnd að þeirri niðurstöðu
að breyting í tugakerfið
1968, mundi kosta 128 millj-
ónir sterlingspunda. Áætlan-
ir Mynttugakerfisráðsins nú
benda til þess að þrátt fyrir
verðbólgu undangenginna ára
verði kostnaðurinn minni en
þetta. Helzta ástæða til þessa
hefur verið sú, að á markað
inn hafa komið „skiptivélar“,
þ.e. að hægt er með einum
rofa að skipta á milli reikn-
ingshalds í pundum, shilling
um og penníum, og reiknings
halds byggðu á tugakerfinu.
Hér er bæði um að ræða
skrifstofuvélar ýmiss konar
og peningakassa. Þegar Ástra
lía og Nýja Sjáland fram-
kvæmdu breytinguna á mynt
kerfi sínu, voru þessi tæki
ekki komin almennt á mark
aðinn, en nú hafa flestar
stærri verzlana í Bretlandi
fengið slíkar vélar og pen-
ingakassa.
Síðustu sex vikurnar fyrir
breytinguna rak Mynttuga-
kerfisráðið gífurlega auglýs-
ingaherferð, sem kostaði 750
þúsund pund. En sumar af
áætlunum ráðsins fóru út um
þúfur vegna póstverkfallsins
í Bretlandi. Ráðið hafði m.a.
í hyggju að senda út sérstak
an bækling, prentaðan á
welsku jafnt sem ensku, til
þess að kenna fólki á 20
milljónum heimila að nota
tugakerfið. Ráðinu tókst að-
Við skerum pöruna frá
fyrir yður.
Það er yðar hagur.
Biðjið því kaupmann yðar
aðeins um ALI BACON.
SlLD & FISKUR
eins að dreifa um 15 milljón
bæklingum áður en verkfall
ið skall á, og þetta varð til
þess að ráðizt var í enn frek
ari auglýsingar, og nam sá
aukakostnaður 78.000 pund-
um.
Á „D-degi“, sem 15. febrú
ar hefur verið nefndur, störf
uðu enn sumar verzlanir eft
ir hinu gamla kerfi. Ráðið
reiknar með því að 10—15%
allra smásöluverzlana muni
halda áfram að reikna í shill
ingum og penníum fyrstu vik
una eða svo, og að breyting
in muni ekki verða komin að
öllu leyti til framkvæmda
fyrr en í lok þessa árs í
fyrsta lagi.
Sumar hinna gömlu mynta
verða áfram í umferð. Á sl.
ári upphófst mikil herferð
„til björgunar sixpence“ pen
ingsins, en sú mynt er mest
notuð í sjálfsölum. í apríl lét
stjórnin undan og þessi pen
ingur verður í umferð næstu
tvö árin.
Það, sem menn óttast mest
varðandi breytinguna í tuga
kerfið, eru áhrifin, sem hún
mun hafa á hina miklu verð
bólgu í Bretlandi. Mynttuga-
kerfisráðið sver og sárt við
leggur að hið nýja kerfi
muni sjálft ekki verða til
þess að hækka verðlag, en
það viðurkennir að fjölmarg
ir aðilar noti nú tækifærið
til að hækka nú um leið
verð, sem hvort sem væri
muni hafa hækkað. Sum dag-
blaðanna tilkynntu t.d. fyrir
breytinguna nýtt verð skv.
tugakerfinu, sem var hærra
en skv. gamla kerfinu — og
sú staðreynd bendir til þegs
að ekki sé líklegt að þau
sömu blöð muni hefja miklar
herferðir á hendur verðhækk
unum á öðrum sviðum.
Andstæðingar myntbreyting
arinnar börðust af seiglu
gegn henni og byggðu
málflutning sinn á rótgrón-
um venjum og íhaldssemi í
Bretlandi. Það kann að virð-
ast ótrúlegt, en til eru í Bret
landi menn, sem muna þá tíð
að blý, sem unnið var úr
námum þar í landi, var
steypt í þyngdarmót, sem
staðlað var af Rómverjum!
Og andstæðingar myntbreyt-
ingarinnar hafa enn ekki
formlega viðurkennt að þeir
hafi beðið ósigur. Nú hyggj
ast sömu öfl bjarga því, sem
bjargað verður, og beina
bröndum sínum af alefli gegn
því, að metrakerfið verði tek
ið upp í Bretlandi — en það
er næsta ógnun við brezka
sérvizku. Ríkisstjómin hefur
ákveðið, að metrakerfið verði
upp tekið eigi síðar en 1975.
Orrustan til bjargar hinum
brezka „imperial pint“ er
þegar hafin!
(Observer —
öll réttindi áskilin).
Nýtízku einbýlishús
í Mosfellssveit
í Markholtshverfi til sölu. Húsið er nýlegt, um 140 fm, ein hæð,
stofa, 4 svefnherbergi, eldhús. baðherbergi og rúmgott þvotta-
herbergi, flísalagt, og snyrting. Hitaveita er í húsinu. Öll her-
bergi teppalögð. Tvöfalt belgískt gler í gluggum. Um 60 fm
bílskúr fylgir. Nánari upplýsingar gefur:
NÝJA FASTEIGNASALAN
Laugavegi 12, simi 24300.
utan skrifstofut ma 18546.
HIFI
SOUNOMASTER 50 er eitt fullkomnasta og vandaðasta stereo útvarpstækið á markaðinum, segir f niðurstöðum
rannsókna, sem danskt tæknlblað lét gera. 2x25 W stereo-magnari með RUMBLE OG SCRATCH fllterum.
Samfelldir jafnvægis-, bassa- og dlskant-stillar. Úttök fyrir 4 hátalara, heyrnartæki, hljóðnema, plötuspilara
og segulbandstækl. Soundmaster 50 er með langbylgju, miðbylgju, bfla- og bátabylgju, 2 stuttbylgjum (ffn-
stilllng inn á stuttbylgjurnar) og FM-bylgju. Soundmaster 50 er altransistora og mjög langdrægt og næmt
tæki. Stereo-magnararnlr f tækinu vinna óháðir hvor öðrum þannig að hægt er að hlusta á útvarpið og
leika plötur samtlmis. f Soundmaster 50 er einnlg Innibyggt kailkerfi. Hljómflutningur Soundmaster 50 upp-
fyllir hinar ströngustu kröfur. (Tónsvið: 20—20.000 Hz +2dB.)
SOUNDMASTER 35, fallegt, vandað, sambyggt al-
transistora útvarpstæki og 2x17,5 W stereo magn-
ari. Langbylgja, miðbylgja, blla- og bátabylgja,
stuttbylgja og FM-bylgja. Innbyggður formagnari.
SOUNDMASTER 25, 2x12,5 W stereo magnari.
Viðtækið er með sama bylgjusviði og Soundmaster
35. Fæst I tekki eða palisander. Formfagurt og
hljómgott. Tæki, sem þér vorðið ánægður með.
GÓÐIR GREIÐSLUSKiLMÁLAR OG RADIONETTE-ÁBYRGÐ________
EINAR FARESTVEIT & CO. HF BERGSTAÐASTRÆTI 10 A SÍMI 16995