Morgunblaðið - 08.05.1971, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 8. MAl 1971
19
Stjórn og framkvæmdastjóri Stálfélagsins h.f. Frá vinstri: Jóhann Jakobsson, Sveinbjörn Jóns
son formaður, Magnús Kristinsson, Haukur Sævaldsson, framkvæmdastjóri, Hörðiu- Sævalds-
son, í varastjóm, en kom inn fyrir Bjarna Guðjónsson, sem forfallaðist og Tómas Vigfús-
son. Á myndina vantar Svein Guðmundsson, sem er í varastjórn. — (Ljósm. Mbl.: Kr. Ben.)
S j álf stæðisf élögin
á Snæfellsnesi
— með mót og vorfagnaði
SJÁLFSTÆÐISFÉLÖGIN á
Snæfellsnesi efna á næstunni til
nokkurra móta og vorfagnaðar
í kauptúnum á Snæfellsnesi.
Verður fyrsta mótið í Grundar-
firði í kvöld, laugardag kl. 9 og
mæta þar Jón Árnason alþingis-
maður og Ellert Schram liigfræð
ingur. Skemmtiatriði verða einn-
ig á fagnaðimun.
Næsta mót verður i Stykkis-
hólmi laugardagskvöldið 15.
þessa mánaðar.
Sjálfstæðisfélögin hafa I vet-
ur haldið sameiginlega fundi og
mannfagnaði og hefur starf
þeirra farið vaxandi.
-— Fréttaritari.
Eldur í matbar
— Stálfélagið
Framhald af bls. 32.
staða til þess að taka skip til
niðurrifs við strandlengjuna. Þar
sem stækkun verksmiðjunnar
myndi að öllum líkindum byggj-
ast á innfluttu hráefni og út-
flutningi fullunnar vöru er góð
hafnaraðstaða nauðsynleg sem
aðrir samgöngumöguleikar.
• OKKUÞÖBF
Á blaðamannafundinum kom
fram, að af viðræðum stjórnar
við fulltrúa orkusala hefur kom-
ið í ljós að hvergi myndi nú-
verandi dreifikerfi geta annað
orkuþörf verksmiðjunnar, nema
á þeim stað, sem verksmiðjunni
hefur nú verið yalinn staður —
fyrir norðan Straumsvik. Því
miður er þó aðeins unnt að fá
orku á því svæði á 220 kílóvolta
spennu, og er mjög kostnaðar-
samt að spenna hana niður í
10 kilóvolt, sem er sú spenna,
sem verksmiðjan myndi þarfn-
ast inn á eigið dreifikerfi. Eru
því miklar líkur á að verksmiðj-
an myndi þurfa að leggja eigin
rafmagnslinu frá aðaldreifistöð
við Geitháls, sem flytti 130 kiló-
volta orku til hennar. Ekki eru
talin nein vandkvæði á útvegun
kælivatns til verksmiðjunar á
þeim stað sem fyrirhugaður er
í áætlanagerð.
• BYGGINGAB
Byggingar við fyrsta áfanga
munu verða þær, að reist verð-
ur um það bil 160 metra löng
verksmiðjubygging. 1 stál-
bræðslu, sem er um það bil 45
metra löng verður vegghæð um
11 metrar, en í valsbyggingu
verður vegghæð um 6 metrar.
Breidd verksmiðjuhúss verður
20 metrar. Við nyrðri hlið verk-
smiðjuhússins og frá eystri enda
þess verður 10 metra breið og 6
metra há viðbygging um 100
metrar á lengd. Þar er komið
fyrir geymslum fyrir bætiefni
og innmúringarefni, rúm fyrir
rafbúnað og spenna, geymsla
fyrir steyptar hleifar, rannsókn-
arstofa, snyrtiherbergi, verk-
stæði, mötuneyti og skrifstofur.
Alls eru þessar byggingar um
30.000 rúmmetrar.
Þá er sérstök kranabygging,
sem verður hornrétt á verk-
smiðjuhúsið við eystri enda
hennar og er heildarlengd henn-
ar um 100 metrar. Breidd krana-
byggingarinar er 20 metrar og
eru tilgangur hennar að skýla
brotajárninu sem mest fyrir
helztu rigningar- og snjókomu-
áttinni — austanáttinni og þar
með hindra það að snjór og ís
setjist í hráefnið, sem skapað
getur alvarlegt vandamál við
hleðslu bræðsluofnsins. Siðan
er reiknað með að framlengja
megi kranabygginguna að
ströndinni eða jafnvel á sjó út
og getur þá brotajárnskraninn
tekið allt að 10 smálesta stykki
úr skipum, sem verið er að
rifa.
• AKÐSEMI
Við arðsemisútreikninga er
gert ráð fyrir að kostnaður við
byggingu stálbræðslunnar sé 410
milljónir króna og árlegt rekst-
ursfé er áætlað 25 milljónir kr.
Er þar gert ráð fyrir að bygg-
ingar og jarðvinna kosti 60
milljónir, vélar og tæknibúnað-
ur 252 milljónir, uppsetning
véla 35 milljónir, bifreiðar 13
milljónir, tækniþjálfun starfs-
fólks 9 milljónir, undirbúningur
5 milljónir, vélar og áhöld til
verkstæðis 10 milljónir og vextir
á byggingatimabili 26 milljónir
króna. Innifalið í vélakostinum
er fullkominn vélakostur til þess
að vinna allt brotajárn. Áætlað
er að verksmiðjan geti tekið til
starfa í júlí 1973, verði ekki taf-
ir á ákvörðunum um framtíð
fyrirtækisins og að fjármögnun
gangi snurðulaust. Starfsmanna-
fjöldi verður 60 manns.
Miðað við eigin fjármögnun
25% og að innlendur markaður
fyrir steypustyrktarjárn sé 1973
10 þúsund lestir og vaxi upp í
12 þúsund lestir 1980, sem er
mjög varleg spá, hefur stjórnin
gert eftirfarandi rekstursáætlun:
(Tölur í milljónum króna).
ÁR 1975 1980 1982
Tekjur: Gjöld: Hráefni 234 227 232
og orka 48,5 55,0 56,2
Vinnulaun Vextir og 28,3 28,3 28,3
afskriftir 70,4 40,0 33,5
Ýmis kostn. 15,6 16,3 16,5
Skattar 22,7 27,5 29,6
Gjöld alls: Hreinar 185,5 167,1 164,1
tekjur: 48,5 59,5 67,9
Upphaflegt hlutafé Stálfélags
ins h.f. var 500 þúsund krónur
og voru hluthafar 50, hver með
10 þúsund króna hlut. Á hlut-
hafafundi í apríl var ákveðið að
auka hlutaféð í 1,5 miiljón kr.
og hefur hluthöfum fjölgað tölu
vert, þar eð aðeins lítill hluti
stofnfélaga notfærði sér for-
kaupsrétt sinn að hlutabréfun-
um. Um hlutafjármögnun félags
ins sagði Haukur Sævaldsson,
framkvæmdastjóri m.a.:
„Það er von félagsins að geta
hafið framkvæmdir hið fyrsta
og að verksmiðjan. geti tekið til
starfa á miðju ári 1973. Er
ástæða til að hvetja landsmenn
til þess að taka þátt í hluta-
bréfakaupum og minna á að hér
er um að ræða fyrstu eiginlegu
stóriðju á sviði stálgerðar hér á
landi. Það hefur ætíð þótt merk
ur áfangi í iðnþróunarsögu hvers
lands, er stálgerð hefur verið
hafin. Þær þjóðir, sem hafa stað
ið framarlega á þessu sviði,
standa efnahagslega í fremstu
röð.
Svo sem rekstursyfirlitið ber
með sér er þetta fyrirtæki ekki
aðeins þjóðhagslega hagstætt,
heldur felast í því miklir mögu
leikar fyrir fólk að fá eðlilegan
arð af sparifé og tryggja sig fyr
ir því að það brenni og rýrni 1
báli verðbólgunnar. Ber að hafa
í huga að verksmiðjan framleið
ir varning, sem fylgir heims-
markaðsverði.
Með nýjum lögum frá Alþingi
er ýtt undir að fólk festi spari
fé sitt í arðbærum fyrirtækjum
með skattfríðindum. Með núver
andi verðlagi sýna bráðabirgða
útreikningar að á fyrstu 10
rekstrarárum fyrirtækisins yrðu
hreinar tekjur félagsins milli
500 og 600 milljónir króna og
vélar þess að fullu afskrifaðar.
Hér er því gullið tækifæri fyrir
almenning til þess að láta það
fé sem er aflögu, vinna samtífn-
is fyrir þjóðarheildina og fá af
>ví verulegan arð.“
Þá getur framkvæmdastjóri
fyrirtækisins þess að vilji menn
t.d. kaupa 10 þúsund króna bréf
í félaginu geti þeir greitt féð ipn
með afborgunarskilmálum á 4
árum og bendir hann á að með
þessu þyrftu aðeins 1000 aðilar
að greiða 25 þúsund krónur ár-
lega í fjórum áföngum til þess
að 100 milljón króna hlutafé
safnist.
— Togarinn
Framhald af bls. 32.
1 viðtali við Hjálmar R. Bárð-
arson, skipaskoðunarstjóra, um
borð í björgunarskipinu i gær-
dag kom fram að skipið stendur
enn fast að aftan, en hefur hins
vegar lyfzt nokkuð að framan.
Sagði hann að ef þessar tilraun-
ir við að dæla sjónum úr togar-
anum á strandstað bæru engan
árangur, yrði giripið til þess ráðs
að lyfta togaramum með filot-
pröimimunum, sem björgunar-
skipim tvö fluttu með sér frá
Noregi.
Ef til kemur að þurfi að nota
flotprammana verða allir fjórir
festir við togarann. Þegar þeir
hafa lyft togaranum verður
reynt að þétta kjöl hans betur en
áður en hann verður dreginn
inn í fjöru i Isafjarðarkaupstað,
þar sem athugað verður hvað
hægt er að gera við togarann.
- EFTA
Framhald af bls. 32.
umini. Von er á fyrstu fundar-
mönnnnum í dag, en þar á með-
al eru Sir John Coulson, fram-
kvæmdastjóri EFTA í Genf, Sví-
inn Babeus og Svisslendingurinn
Vacker sem næstir lioniun eru
að tign.
Fundur ráðgjafanefndarinnar
hefst kl. 10 á mánudaginn í Loft-
leiðabótelinu. Á þeim fundi verð-
ur rædd þróun mála innan sam-
takamna síðusitu mánuði og lögð
fyrir fundinn skýrs'la um sarnan-
burð á verði á ýmsum neyziu-
vörum í Evrópu. 1 ráðgjafa-
nefndinni eiga sæti fulitrúar
ýmissa viðskipta- og launþega-
samtaika. Niðurstöður fundarins
verða lagðar fyrir ráðherrafund-
inn.
Ríkisstjórn íslands mun bjóða
fréttamönnum þeim sem fylgj-
ast með fundunum í ferðalag á
laugardaginn kemur og á mið-
vikudaginn heldur Gylfi Þ. Gisla-
son menntamálaráðherra fund
með blaðamönnum þar sem
hann fjalilar um islenzk efna-
hagsmál.
í GÆRMORGUN kom upp eld-
ur í matbar flotaforingjaklúbbs
ins á Keflavíkurflugvelli. Kvikn
aði í út frá eldUnartækjum og
barst eldurinn upp eftir loftræsti
kerfi hússins og í þak þess. —
Enginn maður var nálægur er
eldurinn kom upp, en sjálfvirkt
viðvörunarkerfi gaf slökkvilið-
inu á Keflavíkurflugvelli þegar
6 sækja
um Hóla
ÚTRUNNINN er umsóknarfrest
ur um skólastjóraembættið við
Búnaðarskólann að Hólum, en
embættið veitist frá og með 1.
júní næstkomandi.
Umsækjendurnir eru: Harald
ur Árnason settur skólastjóri að
Hólum, Hjörtur E. Þórarinsson
bóndi að Tjöm í Svarfaðardal,
Pétur Sigtryggsson kennari að
Hólum, Sigfús A. Ólafsson
menntaskólakennari í Reykja-
vík, Stefán Sch. Thorsteinsson,
sérfræðingur hjá Rannsóknastofn
im landbúnaðarins og Sveinn
Hallgrímsson ráðunautur hjá
Búnaðarfélagi fslands.
— Forsetahjónin
Framhald af bls. 3.
einn stærsti framleiðandi í
heimi á sviði gastækja og raf-
eindatækja og sem framleiðandi
lækningatækja, m.a. framleiddi
AGA eina fyrstu hjarta- og
lungnavélina 1954.
Það var Nóbelsverðlaunahaf-
inn dr. Gustaf Dalén, sem stofn
aði AGA árið 1904. Nú hefur
AGA-fyrirtækið um 50 dóttur-
fyrirtæki í 30 löndum, en aðal
bækistöð þess er á Lindingö við
Stokkhólm. Tæplega 15 þúsund
manns starfa hjá fyrirtækinu og
heildarvelta sl. ár nam um 18
milljörðum íslenzkra króna.
Forsetinn skoðaði fyrst og
fremst þá deild fyrirtækisins,
þar sem unnið er smíði raf-
eindatækja. f tilefni heimsókn-
arinnar var látið logsjóða í
málmplötu vangamynd af for-
setanum og var lokið við mynd
ina að honum aðsjáandi. Hún
var 1 eðlilegri stærð og vó tvö
kíló. Síðan verður skjöldurinn
festur á eikarplötu og færð-
ur forsetanum. f heimsókninni
var forsetanum og fylgdarliði
hans sýnd sérstök hitabylgju
myndavél og teknar með henni
myndir af forsetanum, en
myndavél þessi, sem m.a. er
notuð til að leita að krabbameini
sýnir mismunandi hitastig hinna
ýmsu líkamshluta. Sagði forset
inn við það tækifæri, að það
væri gott að vélmenningin væri
ekki komin svo langt, að hún
gæti lesið hugsania hins al-
menna manns. Að lokinni heim
sókninni til AGA sagði forsetinn
að hann hefði haft mjög gaman
af henni og hún hefði verið hin
fróðlegasta í alla staði.
Meðan forsetinn skoðaði AGA
var forsetafrúin á Ásöbergets-
barnadagheimilinu, sem er ný
stofnun byggð í öldnu og virðu
til kynna hvað væri á seyði. —
Kom slökkviliðið þegar á vett-
vang og tókst því að ráða nið
urlögum eldsins á 10 mínútum.
Samkvæmt upplýsingum frá
slökkviliðinu á Keflavíkurflug-
velli varð tjón af völdum brun
ans lítið og má þakka það hinu
sjálfvirka viðvörunarkerfi, sem
komið hefur verið upp í húsinu.
legu umhverfi, en flestar bygg-.
ingarnar þar eru frá lokum 17.
aldar. Við byggingu dagheimilis
ins var lögð áherzla á að varð-
veita sem bezt hin aldna og
virðulega svip Ásöbergets. Heim
ilið getur tekið við 73 börnum
og er skipt niður í deildir fyrir
priggja mánaða til 5—7 ára
börn. Forsetafrúin sagði eftir
heimsóknina að bamaheimilið
væri „einkar heimilislegt og
notalegt" og kvaðst hún hafa
haft mikla ánægju af að skoða
það.
í fylgd með forsetanum á
AGA var Bertil prins hertogi af
Halland, en Sibylla hertoga-
ynja af Vasterbotten fylgdi for
setafrúnni á Ásöberg.
Klukkan 13,00 bauð Stokk-
hólmsborg forsetahjónunum til
veizlu í Ráðhúsinu, en meðal
annars eru Nóbelshátíðirnar
haldnar í því húsi. Þar var boðið
upp á kolarúllur í humarsósu,
skógarsnípu og suðrænan ávöxt
fylltan með berjum og á eftir
drukku gestir kaffi. Með þessu
voru svo borin fram viðeigandi
vín og koníak með kaffinu. f
veizlubyrjun var skálað fyrir
forseta íslands og leikinm þjóð
söngur íslands og síðan var skál
að fyrir konunginum sænska og
leikinn konungssöngurinn. Und-
tr borðum var leikin sígild tón-
list, en veizlu þessa sóttu um
300 gestir. Ráhús þetta er hin
virðulegasta bygging, skreytt
ýmsum sögulegum myndum, m.
a. trónar á endavegg í veizlu-
salnum Birgir jarl, sá sem stofn
setti Stokkhólmsstað á sínum
tíma.
Klukkan 15,00 höfðu forseta-
hjónin boð inni fyrir fslendinga
í Svíþjóð í Þjóðminjasafninu og
sóttu það boð um 300 manns. f
kvöld héldu forsetahjónin gest-
gjöfum sínum veizlu á Grand
Hotel og sóttu það boð um 100
manns. Þar var boðið upp á
skjaldbökusúpu, fiskirétt í
kampavíni, íslenzkan lamba-
hrygg og ís með viðeigandi
kampavíni og öðrum léttum vín
um. í veizlunni skálaði konung
ur fyrir forseta íslands, konu
hans og íslenzku þjóðinni og for
setinn endurgalt skálina og
mælti fyrir skál Svíakonungs,
sænsku ríkisstjórnarinnar og
sænsku þjóðarinnar.
Á morgun eru forsetahjónin
gestir sænsku ríkisstjórnarinn-
ar og heimsækja þá m.a. Upp-
sali. Heimsókninni lýkur síðdeg
ia á morgun og koma forseta-
hjónin heim með Gullfaxa ann
að kvöld.
Það sem snýr að fréttamönn-
um í þessari heimsókn hér 1
Svíþjóð er góð fyrirgreiðsla í
alla staði, sem bæði Norðmenn
svo ekki sé talað um íslending?
gætu lært mikið af.