Morgunblaðið - 08.05.1971, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAÖUR 8. MAl Í971
Minnzt hjónanna:
Hjartar Cyrussonar
og Sigurrósar Hans-
dóttur frá Hellissandi
í dag verður til hinztu hvíld-
ar borinn frá Langholtskirkju í
Reykjavík Hjörtur Cyrusson,
Nökkvavogi 17, Reykjavík.
Hjörtur var faeddur að Önd-
verðarnesi á Snæfellsnesi 26.
júlí 1891, sonur merkishjónanna
Guðrúnar Björnsdóttur og Cyr-
usar Andréssonar.
Cyrus var þekktur maður um
allt Snæfellsnes sökum hjálp-
semi, hógværðar og ráðvendni,
og allir, sem kynntust honum,
báru traust til hans. Hann vildi
hvers manns vanda leysa. Voru
þau Öndverðarneshjón samhent
í öllu starfi, og frá
þeim er mikill ættstofn kom-
inn, vel gefið og vandað fólk.
Eitt sinn, þegar neyð fólksins
vár sem mest á síðasta fjórð-
ungi nítjándu aldar, algjört
aflaleysi og aldrei hægt að kom
ast á sjó, leið fólkið á Öndverð-
arnesi algjöran bjargarskort.
Fóru þá tómthúsmenn til Ólafs-
vlkur, þar var verzlun, en án
árangurs. Ekkert vörulán veitt.
Þegar svo var komið, fór Cyr-
us til Ólafsvikur og gekk í
ábyrgð fyrir plássmenn, svo
þeir gátu björg fengið.
Um vorið glæddist afiinn, og
allir, sem Cyrus gekk i ábyrgð
fyrir, greiddu sína úttekt að
fullu.
Eftir 26 ára búskap, þar af
7 í Hólahólum og 17 ár á Önd-
verðarnesi, missti hann Guð-
rúnu, konu sina. Þau höfðu eign
azt 9 böm, tvö dóu ung, en hin
komust til fullorðinsára, 2 syn-
ir og 5 dætur, og var Hjörtur
þeirra yngstur, aðeins 7 ára, er
móðir hans lézt.
Öll voru börn þeirra Nes-
hjóna mjög vel gefin til munns
og handa; systurnar skáidmælt-
ar, einkum Sigurlaug og Sigríð-
ur, og öU eru börnin orðlagt
gæðafólk.
Hjörtur ólst upp hjá frænd-
fólki sínu, þar til hann náði
þeim þroska að stunda sjó
mennsku á þilskipum. Hann var
snemma afburða duglegur og
kjarkmikill. Hann gerði út ára-
skip á móti föður sínum, en var
ekki formaður sjálfur.
Árið 1916 kvæntist hann Sigur
rós Hansdóttur frá Einars-
lónL Þau byrjuðu búskap á
Sandi, bjuggu lengst við Kefla-
víkurbæ, sem var ábúðarjörð.
Þar stundaði Hjörtur jöfnum
höndum búskap og sjó-
mennsku. Það þurfti mikinn
dugnað til að stunda sjóróðra
t
Móðursystir mín,
Guðfinna Vernharðsdóttir,
andaðist að Elli- og hjúkrun-
arheimilinu Grund 6. maí.
Jarðarförin ákveðin síðar.
Verna Jóhannsdóttir.
hvern dag sem á sjó gaf og
hirða svo um skepnurnar, þegar
að landi var komið, en þegar
elztu dæturnar komust á legg,
hjálpaði Guðrún móður sinni
við innanbæjarstörf, en Guð-
björg, sem var næst elzt, hjáip-
aði til við að stunda skepnurn-
ar og útiverkin. Það liggja mik-
il störf eftir Hjört á Sandi, bæði
félagsleg og verkleg. Jörðina
bætti hann og ræktaði mikið.
Honum féll aldrei verk úr
hendi. Búskapurinn var hon-
um meira að skapi en sjó-
mennskan. Á Sandi var hann
einn af aðalstofnendum verka-
lýðsfélags Hellissands og for-
maður þess félags um margra
ára bil. Ég fullyrði, að margir
þar vestra hafa notið og njóta
bættra lífskjara fyrir hans að-
gerðir.
Hjörtur fylgdi jafnaðarstefn-
unni alla tíð og lagði fram
krafta sína til að bæta kjör
hinna lægst launuðu.
Árið 1935 fluttust þau hjónin
frá Sandi suður til Keflavíkur
og tveim árum síðar til Reykja-
víkur, þar sem þau byggðu
stórt og vandað hús að Nökkva
vogi 17. Hjörtur vann afar mik-
ið við húsbygginguna, stundaði
almenna verkamannavinnu á
daginn, en vann að húsbygging
unni eftir að dagvinnu lauk.
Eftir 1940 lá Hjörtur margar
erfiðar sjúkdómslegur og var
oft tvisýnt um líf hans.
Fimm síðustu ár ævinnar var
Hjörtur farinn að heilsu. Gat
hann nú ekki stundað vinnu
lengur, en dvaldist að mestu
hjá Öldu dóttur sinni og Guð-
mundi manni hennar, enda
höfðu þau íbúð í húsi þeirra
Hjartar og Rósu.
Þau Hjörtur og Sigurrós
voru samhent í öllu starfL Það
þarf mikið þrek, samstarf og
stjórnsemi til að koma upp svo
stórum og mjög mannvænlegum
barnahópi.
Hjörtur átti einn son áður en
hann kvæntist. Hann heitir Bald
ur og er búsettur á Sandi. Hjóna
bandsbörnin eru 9. Þau eru:
Guðrún, gift Erlendi Guðmuhds
syni, búsett í Reykjavík. Guð-
björg, ekkja, búsett í Reykja-
vik, Hansina, gift Eyjólfi Eyj-
ólfssyni, Vatnsnesi, Vestur-
Húnavatnss., Hörður, kvæntur
Kristbjörgu Benediktsdóttur,
Reykjavík, Sigrún, ógift,
Reykjavik, Cyrus, kvæntur Guð
laugu Magnúsdóttur Reykjavík,
Sigurhans kvæntur Helgu Guð-
mundsdóttur, búsett í Reykja-
vík, Alda, gift Guðmundi Guð-
brandssyni, Reykjavík, Hreinn
kvæntur Önnu Hafsteinsdóttur,
Reykjavík.
Öll voru bömin fædd á Sandi
nema Hreinn, hann fæddist í
Keflavík.
Hjörtur andaðist á heimili
Öldu dóttur sinnar þann 3.
þ.m., umvafinn éistúð barna
sinna og barnabarna.
Sigurrós var fædd að Einars
lóni 30. apríl 1898. Foreldrar
t
Maðurinn minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi,
ÞÓRÐUR FRÍMANIM BJÖRIMSSON,
múrari,
Laugateigi 32,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju mánudaginn 10. maí
klukkan 1.30.
Blóm vinsamlegast afbeðin, en þeim, sem vildu minnast
hans, er bent á líknarstofnanir.
Fyrir hönd vandamanna,
ögn Jónsdóttir.
hennar voru Ingibjörg Péturs-
dóttir frá Malarrifi og Hans
Ólafsson, búsettur í Einarslóni.
Ingibjörg var vel greind og orð-
lögð dugnaðarkona. Hans var
dugnaðarmaður, vel gefinn,
skáldmæltur, hafði létt og milt
lundsLrfar, kátur og glaður í við
mótl, hvernig sem ytri aðstæð-
ur voru.
Sigurrós fluttist strax til föður
síns og fósturmóður, Sigurbjarg-
ar Vigfúsdóttur, sem var mikil
gæðakona. Þar naut hún ástúð-
ar og bHðu meðal hálfsystkina
sinna, þvi Ingibjörg móðir henn
ar, þurfti fyrir mörgum, ungum
börnum að sjá, hafði misst mann
sinn og með sínum frábæra
dugnaði kom hún sínum mjög
mannvænlegu börnum upp.
Árið 1916 giftist Sigurrós
Hirti Cyrussyni, þá 18 ára göm-
ul. Rósa, því svo var hún jafn-
an kölluð, hafði erft kosti
beggja foreldra, frábæran dugn
að og stjórnsemi móðurinnar og
hina léttu lund föðurins. Hún
stjórnaði heimiM sinu með hin-
um mesta myndarbrag, var sam
hent manni sinum í öUu starfi,
bjó honum hlýtf ->g gott heimiii.
Börnin fæddust með stuttu milU
bili. Það þarf meira en meðal-
dugnað tii að ala upp, stjórna
og móta niu barna hóp. Allt
þetta fórst Rósu snilldarlega úr
hendi.
Eftir að þau hjónin fluttust til
Reykjavíkur, þurfti Hjörtur að
liggja á sjúkrahúsi margar
þungar sjúkdómslegur og var
stundum tvísýnt um lif hans.
Færðist þá þungi heimilishaids
ins meir og meir yfir á herðar
Rósu, sem reyndist þeim vanda
vaxin með aðstoð barna sinna,
sem þá voru farin að létta und-
ir við lífsstarfið.
Á síðastliðnu hausti kom ég á
heimiM þeirra Hjartar og Rósu.
Hjörtur var þá nær þrotinn að
lífskröftum og Rósa hafði þá
tekið þann sjúkdóm, sem leiddi
hana til dauða. Á meðan ég
stóð við og ræddi við hana,
komu barnabörnin að rúmi
hennar, Þau yngstu leituðu eftir
að halda i hönd hennar og vera
sem nsest henni, önnur biðu við
dymar og horfðu til ömmu sinn-
ar, þar sem hún lá sjúk í rúmi
sinu. Þessi móðir, sem svo mörg-
um börnum, sínum og annarra,
sjúkum og heilbrigðum, hafði á
liðnum áratugum veitt móður-
lega blíðu, gat enn, þótt sjúk
væri, veitt barnabörnum sínum
svaladrykk frá lind hins móður-
lega kærleika.
Sigurrós andaðist þann 11.
desember 1970 meðal barna
sinna og barnabarna, og var
jarðsungin i Reykjavík að við-
stöddu miklu f jölmenni.
Þau Hjörtur og Sigurrós voru
í heiminn borin sitt hvorum meg
in við Svörtu-Loft Hún i Ein-
arslóni, hann á Öndverðarnesi.
Þar í milH er sviðið, þar sem
úthafsöldur i endalausum röðum
þreyta sitt lokaskeið að landi,
slá hörpu aldanna, meitla berg-
ið og móta hina klettóttu
strönd. Bergið nötrar undan
átökum þeirra og hvítir sjólöð-
ursstrókar stiga hátt i loft upp.
Við slíkar hamfarir náttúruafl-
anna skynjar maðurinn sinn
vanmátt
Börn, sem alast upp í svo
nánu sambandi við náttúruna
sjálfa, ógnir hennar og kyrrð,
mótast ósjálfrátt þar af. Þau
verða kjarkmeiri, taka hverju,
sem að höndum ber með jafnað-
argeði, gleðjast hóflega í með-
læti og láta mótlætið sem
minnstri röskun valda. Þau leita
athvarfs hjá sjálfum Guðdómn-
um, sem einn er þess megnug-
Haraldur
Minning
Fæddur 27. maí 1923.
Dáinn 20. april 1971.
Við sjáum hvar sumar rennur
með sól yfir dauðans haf
og lyftir í eilífan aldingarð
því öllu sem guð oss gaf.
M.J.
í hinum mikla hraða hinnar
jarðnesku tilveru sést mörgum
yfir þá staðreynd, að jarðMfið
er sambland af ranglæti, kviða,
áhættu og þjáningum. Þeir sem
ekki hafa orðið fyrir mótlæti og
erfiðleikum, sjá og líta á jarðlíf-
ið sem nokkurs konar paradís.
En hjá þeim, sem orðið hafa fyr
ir til dæmis óbætanlegu heilsu-
tjóni, blasir við önnur mynd til
verunnar, sem ekki tilheyrir lífs
þægindum augnabliksins. Hinn
framiiðni kunningi minn, Harald
ur Hannesson, sem nú hefur
kvatt sinn jarðneska ævidag, gat
ekki sökum likamsskerðingar á
öðrum fæti tekið beinan þátt í
hinum mikla og tilgangslitla
hraða, sem einkennir þjóðfélag-
ið í dag. Þó var hann samt, þrátt
fyrir það, ótrúlega hress og glað
ur og tók sínum örlögum með
festu og viljastyrk. Þó að hann
gæti stundum verið dáMtið glens
fullur á yfirborðinu, þá bjó samt
Hannesson
á bak við það hreint hugarfar.
Hann kom til dyranna eins og
hann var klæddur, sagði mein-
ingu sína, en faldi ekki neitt á
bak við hræsninnar tjald.
Vestur á Snæfellsnesi leit
hann sitt bernskunnar ijós, en í
Reykjavík átti hann svo að
mestu leyti sín hérvistarár. Frá
björtu kvöldi minningarinnar
geymist litrík mynd i huga eftir
lifandi ástvina. 1 gegnum blekk-
ingarþoku efnishyggjunnar skín
ljós trúarinnar. Á bak við hið
tilgangslitla kapphlaup um
ekammvinn gæði jarðUfsins getur
búið annar og meiri tilgangur
heldur en sýnist vera. Ég vil
enda þessa stuttu grein með er-
indi úr minningarljóði, sem er
innfært í hina íslenzku sálma-
bók og votta um leið skyldfólki
hans, konu og dóttur, mína sam
úð og hluttekningu.
Af eiMfðarljósi bjarma ber,
sem brautina þungu greiðir
vort líf sem svo stutt og stopult
er
það stefnir á æðri leiðir.
Og upphiminn fegri en augað
sér
mót öllum oss faðminn breiðir.
E.B.
Þorgeir Kr. Magnússon.
ur að kyrra hamfarir náttúr-
unnar.
Þessi einkenni lýstu sér
glöggt í fari þeirra Hjartar og
Sigurrósar. Þau voru bæði trú-
uð og treystu á guðlega vernd.
Nú er löngum ævidegi ykkar
lokið. Framundan eru lönd ljóss,
Ufs og friðar á nýjum lifssvið-
um, handan við fortjald dauð-
ans.
Um leið og ég votta börnum
þeirra og öðrum aðstandendum
innilega samúð, bið ég þeim
blessunar Guðs á ókomnum tím
um.
Karvel Ögmundsson.
Landverndar-
fundur
FYRSTI fulltrúafundur Land-
vemdar á þessu ári verður hald
inn á laugardaginn kemur. —
Fundurinn fer fram á Hótel
Sögu. Hefst hann kl. 10,00 og
lýkur samdægurs.
Fundurinn hefst með ræðu
formanns, Hákonar Guðmunds-
sonar. Eftir hádegi verða um-
ræður um störf Landverndar að
ýmsum verkefnum á næstunni.
Ingvi Þorsteinsson hefur fram-
sögu um landgræðslustörf áhuga
fólks. Amþór Garðarsson mælir
fyrir skrásetningu náttúrufyrir-
bæra og staða, sem ástæða er
til að vernda eða hlynna að. —
Viihjálmur Lúðvíksson ræðir
um mengunarráðstefnuna og
starfsgrundvöU fyrir Landvemd
að mengunarmálum í ljósi henn
ar, en Örlygur Hálfdánarson ger
ir grein fyrir umgengnisherferð
sumarsins.
Að fundinum loknum verður
fulltrúum gefinn kostur á að
skoða bandaríska bókasýningu,
„Mannlífið og umhverfið", sem
nýkomin er til landsins, og verð
ur opnuð almenningi þann 11.
þessa mánaðar.
Að gef nu
tilefni
ATHUGASEMD við gTein er
birtist nafnlaus í Morgunblaðinu
7. april s.l. og ber yfirskriftina
„Vikulegar ferðu' læknis til Þórs
hafnar“:
1 niðurlagi greinar þessarar
segir orðrétt: „Héraðslæknirinn
á Vopnafirði hefur þjónað Þórs-
hafnarlæknishéraði undanfarin
ár. Hefur hann komið þar viku-
lega hið minnsta og hafa ekki
fallið niður ferðir s.l. 2 ár“.
Fyrirsögn og niðurlag greinar
þessarar er i senn viMandi og
rangt og breytir í engu þeirri
ömurlegu staðreynd, að engin við
hlitandi læknisþjónusta hefur
verið á Þórshöfn undanfarin tvö
ár. Ferðir Vopnafjarðarlæknis
hafa verið óreglulegar og við-
dvöl hans svo stutt hverju sinni
að aðeins fáum hefur komið að
gagni. Almennt heilbrigðiseftir-
iit hefur nánast ekkert verið,
enda ekki hægt um vik, þar sem
verulegur hluti byggðarinnar i
Þórshafnarlæknishéraði er í yfir
100 km fjarlægð frá Vopnafirði
og yfir tvo f jailvegi að fara, sem
teppast í fyrstu snjóum á haust-
in og eru lokaðir mestan hluta
vetr£Lr og fram á vor.
Undirritaður hefði heldur kos-
ið að sjá á prenti einhverjar til-
lögur frá heilbrigðisyfirvöldum
landsins um lausn heilbrigðis-
þjónustumálefna i dreifbýU, en
nafniausar greinar, sem gefa í
skyn að ástand þessara mála sé
ekki eins alvarlegt og af er lát-
ið, eru léleg sárabót fyrir íbúa
Þórshafnarlæknishéraðs. Fólk í
læknishéraðinu hefur verulegar
áhyggjur út af þvi, að ómögu-
legt hefur reynzt að fá heilbrigð
isráðuneytið til að auglýsa lækn
ishéraðið laust til umsóknar eins
og önnur héruð, sem svipað er
ástatt um, og engrar viðleitni
hefur orðið vart tíl að fá lækni
í héraðið af ráðuneytisins hálfu,
þrátt fyrir margítrekaðar beiðn-
ir heimamanna.
Með fyrirfram. þökk fyrir birt-
inguna.
Pálmi Ólason, Þórshöfn.