Morgunblaðið - 14.07.1971, Blaðsíða 13

MORGUNEILAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUIl 14. JÚLÍ 1»71
13
vafi lék á því, hver yrði þriðji
ráðherrann. Þegar það lá íyrir,
að Hannibal Valdimarsnon vildi
ekíki taka að sér utanríkisráð-
herraembætti, og að það mundi
koma i hlut Framsóknarflokks-
ins, var eðlilegt, að utanríkis-
ráðherrann yrði Þórarinn I>ór-
arinsson, ritstjóri Timans, sem
áilan sl. áratug hefur verið
helzti talsmaður Framsóknar-
flokksins á Alþingi í utanríkis-
málum og lagt sig sérstaklega
eftir því, að kynna sér þau. En
af einhverjum dularfullum
ástæðum var Þórami Þórarins-
syni vikið til hliðar og Einar
Agústsson gerður að utanríkis-
ráðherra, geðfelldur maður, en
hefur í engu látið sig utanrikis-
mál skipta.
1 Alþýðubandalaginu hófst
þegar að kosningum loknum
íurðulegur skollaleikúr um ráð-
herraefni Alþýðubandalagsins.
Fyrst í stað heyrðist það úr
þeirra herbúðum, að ráðherra-
efnin væru Lúðvik Jósepsson
©g ítagnar Arnalds, formaðúr
þingflokksins og formaður
flókksins. Jafnframt var því
haldið fram, að Magnús Kjart-
ansson hefði ekki áhuga á því
að verða ráðherra, en að innan
flokksins væri þrýstingur á, að
hann tæki að sér ráðherraemb-
ætti. Ástæða er til að ætla, að
Ragnar Arnalds hafi talið vist,
að hann yrði ráðherra, sém og
var eðlilegt, þar sem hann var
kjörinn formaður Alþýðubanda
lagsins haustið 1968, þá aðeins
þrítugur að aldri.
En nú greip bandalag þeirra
Eysteins og Lúðvíks inn i at-
burðarásina, áreiðanlega með
vitneskju Magnúsar Kjartans-
sonar. Eysteinn hélt því fram,
að það væru of margir utan-
bæjarmenn í rikisstjórninni og
að Alþýðubandalagið yrði að
leysa þetta vandamál með þvi
að annar ráðherra þess yrði
Reykvikingur. Lúðvík féllst á
þetta sjónarmið Eysteins, en
gerði jafnframt kröfu til þess,
að Alþýðubandalagið fengi þrjá
ráðherra, þá Lúðvík, Ragnar og
Magnús. En smátt og smátt fór
Lúðvík að slá af þessari kröfu
þar til að Ragnar stóð úti í
kuldanum. Hans hlutverk
var það, sem Þjóðviljinn
skýrði frá i gær með svo-
íelldum orðum: „Þá gerði
Ragnar Arnalds tillögu um, að
Lúðvík Jósepsson og Magnús
Kjartansson skipuðu ráðherra-
Jón Skaftason. — Skilorðs-
bundiim stuðningur við vinstri
stjórnina
embætti Alþýðubandalagsins í
rikisstjórninni og var það sam-
þykkt með lófataki.“
Dögum saman stóð yfir mik-
ið sjónarspil í Samtökum frjáls-
lyndra og vinstri manna um
ráðherraefni þðlrra samtaka.
Fyrst i stað var talið vist, að
ráðherraefnin yrðu Hannibal
Valdimarsson og Björn Jóns-
son. En það var í þá tið, þegar
menn gengu út frá þvi, að þeir
hyggðust notfæra sér kosninga-
sigurinn, en ekki gera hann að
engu. Þá fóru að heyrast raddir
um það úr herbúðum verka-
lýðssamtakanna, ekki sízt frá
kommúnistum, en vissulega
éinnig frá öðrum, að ekki kæmi
til mála, að bæði forseti og
varaforseti Alþýðusambandsins
ýrðu ráðherrar í ríkisstjóm-
inni. Þannig kom smátt og
smátt fram sú staða, að ráð-
herraefni SFV yrðu Magnús
Torfi Ólafsson og annað hvort
Hannibal eða Björn. Um skeið
lögðu Framsóknarmenn mikla
áherzlu á, að SFV tækju annað
hvort utanríkismál eða fjár-
mál, auk félags-, heilbrigðis-
og tryggingamála. Þá átti
Magnús Torfi að gegna síðast-
nefnda ráðherraembættinu, en
Hannibal utanrikisráðherra-
embættinu, ef til þess kæmi,
eða Bjöm íjármálaráðherra-
embættinu.
Á viðræðufundi sl. miðviku-
dag hafnaði Hannibal algerlega
f jármálaráðherraembætti og ut-
anrikisráðherraembætti fyrir
sinn flokk, en gerði í þess stað
kröfu til þess að fá mennta-
málaráðuneytið, sem kommún-
istum hafði verið ætlað frá
upphafi. Kom nú mikill hnút-
ur í viðræðurnar þar til þau
furðulegu tíðindi gerðust, að
Hannibal féllst á þá skiptingu,
að hans flokkur fengi mennta-
málin en kommúnistar heil-
brigðis- og tryggingamálin.
Sátu þá sigurvegarar kosning-
anna uppi með menntamálin,
félags- og samgöngumál. 1
raun þýða félagsmálin ekki
annað en yfirstjórn húsnæðis-
mála og ekki er ljóst, hvaða
þýðingu það hefur fyrir sam-
tök Hannibals að stjórna sam-
göngumálum. Um það hvernig
þeir Hannibal og Björn sömdu
af sér verður f jallað hér á eftir.
En sl. laugardag var svo kom-
ið, að bæði Hannibal og Björn
höfðu neitað að taka við ráð-
herraembætti. Hannibal hafði
hins vegar augastað á forseta
Sameinaðs þings, en það hafði
Eysteinn líka.
Um helgina var reynt að
leysa þeimnan ráðherrahnút
SFV með því að bjóða Jóni
Ragnar Amalds. —
Var bolað frá ráðherra-
embættti
Baldvin Hannibalssyni, skóla-
meistara á ísafirði embætti fé-
lags- og samgöngumálaráð-
herra — en hann neitaði! Jón
Baldvin Hannibalsson var eini
maðurinn í f ramkvaemdastjórn
SFV, sem greiddi at'kvæði gegn
þvti, að samtökin ætibu aðild
að vinstri sitjórninni. Á sunnu-
daginn féfflst Hannibal á að
taka þetta ráðuneyti . að sér,
og má vera að síðar komi i
ljós, að örlög þessarar ríkis-
stjórnar hafi verið ráðin með
þeirri ákvörðun.
HLUTUR SAMTAKA
FRJÁLSLYNDRA OG
VINSTRI MANNA
Eins og margsinnis hefur ver-
ið bent á varrn Hannibal Valdi-
marsson stónsigur í kosningun-
13. júni sl. Sigur Samtaka
ftjálslyndra og vimistri manna
var fyrst og fremst persónu-
legur sigur Hanmiibals. Hann
var því í lykilaðstöðu að kosn-
ingum lofcnum Það var skiljan-
legt, að hanm féllist á að taka
þátt í viðræðum um stjómiar-
myndun undir forystu Ólafs
Jóhannessonar, ef gengið var
út frá þeirri forsendu, að hann
ætlaði alls ekki inn í þessa
stjóm. Ef hios vegar Hannibal
Valdimainsson var staðráðinin í
því frá upphafi að taka þátt í
vimistri stjóm átti hanm auðvitað
að gera kröfu til þess að mynda
hana sjálfur. Það var eðlileg
afleiðimg kosningaúnslitanma.
Til þess að skilja það, sem síðar
gerðiist, verða memm að átta sdg
á því, hvera konar flokk Hanmi-
bal Valdimairsson hefur á bak
við sdg. Inn í Samtök frjáls-
lyndrna og vimstri manna á höf-
uðborgarsvæðimu hafa safnazt
óánægjuöfl úr ýmsum flokk-
um, metnaðargjamnt fóJk, sem
ekki hefur fengið valdalömgun
sinmi svalað I öðrum flokkum.
Inm í þesisi samtök hefur líka
safnazt nokkur hópur komm-
úndsta, sem full ástæða er til
að ætla að hafi verið sendir
inn i þessi samtök til þess að
gera Han.nibal lifið leitt eða
splundra þeim með öðrum
hætti. Þetta fólk hefur
emga reynslu í stjármmálum og
þeir kosmimgasigrar, sem sam
tökin hafa unnið í þingkosn-
ingunum og bæjarstjórnar-
kosningunum í fyrra, byggjast
ekki á þvi, heldur öðru
fólki, sem frá gamalli tíð hefur
mákla stjómmálareynislu og
verulegt traust meðal margra
kjósenda.
Hammdbal Valdimarsson er
ekki sjálfs síns herra í þessum
samtökum. Hann ræður engu
í Samtökum frjálisJymdra í
Reykjavík. Á félagsfundi í
þessum samtökum voru sam-
þykktar vitur á hanm og aðra
fyrir að vilja ekki bjóða
kommúnistum í Alþýðubamda-
laginu þátttöku í sameimingar-
ráðimu svonefnda. Blað þessara
samtaka, Nýtt land, er í hönd-
um þessara afla, og meðan á við-
ræðunum stóð birtust í því lítt
dulbúnar hótanir til Hannibals
ura að maklka rétt. í þimgflokki
hans er Bjarni Guðnasom, sem
full ástæða er til að ætla, að
hafi haft mánara samiráð við
Aiþýðubandalagsmerun meðan á
viðræðunum stóð en suma í sím-
um eigin flok'bi. í þingflolikn-
um og nú í ríkisstjórn er einmdg
Magnús Torfi Ólafason, gamall
kommúnisti, sem draga verður
í efa, að hafi í nokkru skipt um
skoðun frá fyrri tíð, enda þótt
honum hafi sinmast við fyinri
flöklksmenm og ekki haft veru-
leg afskipti af stjórnmálum
af þeim sökum.
Þeir Hanmibal Valdimarsson
og Bjöm Jórusson hafa bersýni-
lega ekkert ráðið við þessi öfl,
eftir kosningar, þeir hafa í raun
verið famgar þeirra og ekki
treyst sér til að eiga á hættu
klofning inmam samtaikanma,
sem þó ©r augljóst að verður
fyrr eða síðar, ef sameining við
Alþýðuflokkinn kemist á dag-
skrá — og yrði það góð hreims-
un. Við þessar innri aðstæður
í samtökum Hanmibalis bætist
sú staðreynd, að sjálfur er
hann maður augnabliksins,
glæsilegur og hugumistór vest-
firðingur, sem vinmur stóra
sigra í kosningum, en glatar
þeim jaínskjótt aftúr, eins og
dæmim sanna. Að þessu sinni
hefu- .lannibal Valdimarsson
samið með alvarlegri hætti af
sér en moklkru sinmi fyrr og
með öllu er óskiljanlegt þrátt
fyrir það sem að framam hefur
verið sagt, að hann eða Björm
Jórisson skyldu láta sér detta
í hug að fatlast á þá verkefna-
skiptingu innan vimstri stjóm-
arinnar, sem nú hefur verið
ákveðin. Samtök frjálslyndra
og vinistri manoa verða núll og
nix í þessu stjórnarsamstarfi,
Það verða kommúnistar, sem
fyrst og fremst ráða ferðinni,
erkif jendur þeirra Hannibals
og Björns. SFV hafa lýst sjálf-
um sér sem flokki jafnaðar-
manma og samvinmumanmia, og
þetta er flokkur, sem fyrst og
fremst sækir fylgi sitt í þétt-
býlið. Hvaða gagn hefur slíkur
flokkur af þvi að stjórna sam-
göngumálum þjóðarinmar? Öðru
mundi gegna, ef þeir, auk
menmtamálanna, hefðu fengið
félags- trygginga- og heilbrigð-
ismál og látið kommúnista
hafa samgöngumál. En þeir
hafa greinilega á lokastigi látið
bjóða sér hvað sem var, þeir
Hannibal Valdimarsson og
Björn Jónsson, og á það eftir
að verða þeim dýrt spaug.
ÓÁNÆGJA INNAN
FRAMSÓKNAR
Þegar vimstiri stjórm Her-
mamrns Jónassonar tók við völd-
um ríkti mikil eftirvæmting
meðal flokksmanna þeiira
flokka, sem að henni stóðu,
ekki sízt í Framsóknar-
flokkmium, sem á ný hafði náð
forystuhlutverki í stjórmmá!un>-
um. • Þesstoonær amdrúmsloft
ríkir ekki í Framisóínnarflokkm-
um í dag. Stóirdr hópair Fram-
sókmarmamna hafa verulegar
áhyggjur af því, hvernig þess-
ari stjóm reiðir af og hafa tak-
markaða trú á því, að hemni
farnist vel. Þessi skoðun er
mjög útbreidd imman þimgfiokks
Fnamsóknarf lok'kssi ns.
Á fundi þmgfUiotoks og fram-
bvæmdastjómar síðastiiðinn
laugardag, þegar samkomu-
lagið var endanlega lagt
íyrir, lýsti Jón Skaftason
yfír því, að stuðmimgur hams
við þessa ríMsstjórm, mundi
eingöngu byggjast á þeim mál-
efnum, sem hún legði fyrir Al-
Jón Baldvin Hannibalsson. —
llafnaði embætti félags- og
samgöngumálaráðherra
þingi. Þetta þýðir í raun, að
stuðmingur Jóms Skaftasonar
við ríkisstjórnina er skilorðs-
bundimn. Þegar Jón Skaftason
hafði gafið þessa yfMýsingu
stóð upp eiitt ungmenmanna í
Framsóiknarflokiknumi, Óflafur
Raignar Grimsson, og veittist
að þimgmanninium, en Jón
Skaftaison kvaðst eíkki taka við
föðurlegum ámimningum firá
Ólafi Ragnari Gríimisisyni,
hvoriki á þesum stað né öðr-
um. Á sama fundi lét Tóm-
as Ámason í ljós þá skoð-
un, að ákvæði um varmarliðið
í málefmasamningi flokkanma
væri mikil afturför.
Þessi ummæli þingmanns og
varaþimgmanms Framsóknar-
flokksiins lýsa þeirri óánægju,
sem ríkir í röðum Framsókm-
armamna, og er húm vissulega
slkiljanleg. í fyrsta lagi sjá
þeir, að í þessari rikisstjórp
eru menm, sem hafa síðustu
árin borizt á banaspjót og
ekkert sparað í hrakyrðum hvor
um anman, þar sem eru þeir
Hannibal Valdimarsson og
Magnús Kjartansson. í öðru
lagi þykir mönnum það þunnur
þrettándi, sem Framsóknar-
Þórartnn Þórarinsson. — Tals-
maður Framsóknarflokksins i
utanríkismálum í áratug. —
Hvers vegna varð hann ekki
utanríkisráðherra?
flöbkurinm hefur fengið í sámm
hlut í ríkisstjómimni. Forsætis-
ráðherraembætti, dóm'smálaráð-
herraembætti og utamiríkisráð-
herraembætti eru að vísu topp-
stöður í ríkisstjórninni, en gefa
ekki tilefni til mibilla áhrifa á
gang innanlandsmála, þegar
„veikir" menn sitja I þeim
embættum. Hingað til hefur
það heldur ekki gerzt, að
sá maður, sem situr I em-
bætti fjánmálaráðhenra afli eér
tiltakanlegra vinsælda. Hana
hlutverk er að segja nei, við
him’Um ýmsu kröfum, sem koma
frá fagráðuneytunum. Fyrir
utan þetta hefur Framsóiknar-
flokkurinm eimungis landbún-
aðinm. Það eru ekki mibil verk-
efni, sem 17 manma þingflökki
eru ætluð í þessari ríkisstjóm.
Af framansögðu má ljóst
vera, að vinstri stjórnin, sesn
tekur við stjórnartaumunum í
dag er skipuð reynslulausum
mönnum, hún er afleiðing und-
amsláttair Framsóknarmamma og
þess að Hanmibal samdi af sér.
Eftir standa tveir helztu
Moskvu-kommúnistar landsins
með pálmann i höndunum.
En þrátt fyrdr ógæfulegt
upphaf er að sjálfsögðu eðli-
legt, að þessi ríkisstjórn íái
nokkur.n starfsfrið og að hún
verði dæmd af verkum sínumL
1 þeim efnum verður því ekki
sízt veitt athygli, hvert sam-
ræmi verður milli orða þeirra
ráðherra, sem nú setjast I
valdastóla fyrr á árum, þegar
þeir voru í stjórnarandstöðu og
verka þeirra nú, þegar völdin
eru í þeirra höndum.
— StG.
SKRÁ
um vinnínga í Happdrætti Háskóla íslands í 7. flokki 1971
6728 kr. 500.000
19095 kr. 100.000
Þessi númer hlutu 10000 kr. vinning hvert:
193 7167 12586 20254 30396 38272 42444 51535
1960 7796 12993 20407 31454 38634 42758 52019
3146 8798 13222 24260 33215 38728 47192 52103
3202 10176 13879 24916 33246 39834 48022 55306
3578 10381 16062 25145 34579 40089 48343 55366
5149 10768 17022 25767 35022 40293 48534 56245
5361 11629 17294 26216 35435 41955 50302 56405
6411 12258 17916 28589 38144 42308 51317 5727«
6525
Þessi númer hlutu 5000 kr. vinning hvert
672 8265 12932 18893 23398 29619 37016 43817 47868 55712
1669 8829 13281 19162 24463 29710 37742 43875 48370 56542
1985 8991 13468 19295 24476 30264 37988 44212 48505 56735
2159 9546 13478 19710 25613 31028 38609 44266 48671 56889
2829 9591 13482 19744 25934 32249 38645 44667 49100 iHwn
3258 10005 14335 20025 26571 32250 38782 44827 49786 57542
3696 10089 15652 20548 26665 32701 39128 44908 50214 57960
4090 10241 15790 20643 26841 34089 39346 45116 50443 58354
4210 10315 16303 20864 26878 34141 39416 45521 50819 58378
4400 10368 16352 20970 27805 34465 39651 46105 51497 58487
5133 10831 16876 20992 28106 34976 40269 46411 51805 58660
5289 10896 17329 21061 28627 35041 40327 46719 52299 58665
5706 11137 17576 21202 28786 35285 40607 47327 53030 59463
5868 11702 17812 21396 29117 35834 40855 47339 54743 59517
7048 12340 17900 21497 29229 36769 42853 47692 55687 597«!
7949 12716 17905 22891 29280 36851
6727 Aukavinningar: kr. 10.000 6729 kr. 10.000
Frainhald á bls. 25