Morgunblaðið - 14.07.1971, Blaðsíða 21
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 14. JÚLÍ 1971
21
Einar Örn Björnsson Mýnesi:
Óhugnanleg stjórnmálaþróun
Skylda lýðræðisaflan na að vinna saman
I>að verður fróðlegt að fylgj-
ast með því, hvort Ólafi Jó-
hanfiessvni formanni Framsókn-
arflokksins tekst að mynda rík-
isstjórn með kommúnistum og
Hannibalistum með Lúðvík og
Hannibal sem od<ivita þeirra
fylkinga, sem undangengin 12
ár hafa barizt um sv\>kallað
vinstra fylgi, annaðihvort sam-
eiginlega eða hvor í sinu lagi
með blóðugum átökium, þar sem
verkalýðshreyfingunni hefur
verið fómað á altari þessara
manna, sem göbbuðu hana til
fyigdar við sig með stofnun A1
þýðubandalagsins 1956 og létu
fíiðan Alþýðusambandsþingið
samþykkja vantrawst á Her-
mann Jónasson forsætisráðherra
haustið 1958, sem eru þau mestu
svik og undirferli, sem um getur
í islenzkri stjórnmálasögu fyrir
utan hina óþingræðislegu að-
ferð að fella ríkisstjóm utan
þingsalanna. Þetta var aðferð
kommúnista, sem lögðu á ráðin
og ölilu réðu í Alþýðubandalag-
inu með Lúðvik og Einar Ol-
geirsson sem aðalráðgjafa. En
þessi aðferð hafði verið notuð
annars staðar með góðum ár-
angri, en það var i lok síðara
striðsins, þegar Benes og Mazar
yk aðalforustumenn lýðræðis-
sinna i Tékkóslóvakíu, og fleiri
forustumenn annarfa Austur-
Evrópulanda snéru aftur til
heimaiands síns. í>eim var
boðið samstarf við kommúnista,
en þvi lauk með aftökum, svik-
um og undirferli, þar sem komm
únistar tóku öl-l völd með aðstoð
Rauða hersins og síðan hafa
þessar þjóðir verið reyrðar í
viðjar kúgunar og ofbeldis, en
sumar þurrkaðar út sem sjáiltf-
stæð riki eins og Eystrasaltsrik
in, sem fengu sitt sjálfstæði 1918
um leið og ísland öðlaðist full-
veldi. Ritstjórnar-grein i Þjóð-
viljanum eftir Alþingiskosning-
arnar ber með sér, hvert komm-
únistar stefna, ef þeir taka
þátt í ríkisstjórn, en það er, að
Islendingar segi sig úr Atlants-
hafsbandalaginu og varnarliðið
verði látið hverfa úr landi.
Kommúnista.fork<>lfarnir geta
ekki leynt fyrirætlunum sínum,
þvi þeir eru í laumi í Alþjóða-
samtökum kommúnista, enda
sjást þeir i tiðum heimsóknum í
rússneska sendiráðinu, sem nú
hefur hreiðrað um sig í mörgum
húseignum í Reykjavík, sem
vekur athygli bæði utan lands
og innan. Hér er úrslitatilraun
kommúnista háð, til að ná aftur
lwerkataki á verkalýðshreyfing-
unni og ógna Hannibal með því,
að nú verði hann að styðja úr-
sögn þjóðarinnar úr Nato og
brottflutning varnarliðsins. 1
stuttu máli, rífa til grunna sam-
skipti Islands við vestrænar lýð-
ræðisþjóðir. En Hannibal sér
ekki við kommúnistum. Hann var
í samkrulli við þá miklu lengur
en nokkur ástæða var til eftir að
þeir tóku öll völd í Alþýðu-
bandalaginu 1960. En þá réðst
hann að þeim, sem vildu veita
honum brautargengi gegn komm
únistum, sem höfðu Lúðviík og
harðkommakjarnann að bak-
hjarli, þótt þeir hefðu meiri
reynslu en hann í viðureigninni
við kommúnista. Hannibal sat á
meðan sætt var, en lét svo flæma
sig úr Alþýðubandalaginu með
bréfi undirrituðu af Lúðví'k Jós-
epssyni, en var þó formaður
þess að nafninu til.
Önnur skrípalæti, sem þarna
gerðust, bröit Hannibals með
flokksmyndun, seta hans sem
forseti Alþýðusambands Islands,
með stuðningi beggja stjórnar-
flokkanna og Framsóknarfl. og
þau vinnubrögð, sern á eftir
komu minna mjög á hugarfar
Þorgeirs Hávarðssonar, sem
frægt er úr ,,Fóstbræðrasögu“
að leggja fæð á þá, sem hafa
veitt honum lið eða bjargað hon
um úr ógöngunum.
í þessum kosningum hlóð
Hannibal á sig fylgi á Vestfjörð
um, en er hann ekki álika sett-
ur eftir þá för og Þorgeir, er
hann hékk í tónni? En vandséð
er, hvort nokkrir verði til að
bjarga honum úr henni, og því
síður að stökkva á eftir honum
yfir forvaðann. Hannibal er bú-
inn að vega nógu marga, en
verst hefur honum farnazt við
félaga sína i Alþýðuflokknum.
Enda munu þeir tregir til að
hleypa honum þar til valda.
Gönuhiáup Hannibals geta ekki
endað nema á einn veg, hann
deyr pólitiskt, enda hefur hann
verið afgerandi í því að eyði-
leggja álit og áhrif vinstri manna
í landinu með samkrulli sínu við
kommúnista, og ætlar kannski
enn að vinna með þeim í svokall
aðri vinstristjórn, sem Ólafi Jó-
hannessyni hefur nú verið falið
að mynda. Allt þetta brölt komm
únista og Hannibals hefur bitn-
að á hinum almenna borgara og
skapað erfiðleika fyrir alþýðu-
fólkið í landinu.
Það þyrfti að fara fram at-
hugun á meðferð kommúnista og
Hannibals á verkalýðshreyfing-
unni það tímabil, sem þeir fóru
þar með völd, og þeirri póll-
tísku misnotkun, sem hún hefur
orðið fyrir af þessum öflum.
Hafa engir þann manndóm
að rísa upp og skapa þessari
fjölmennu og merku hreyfingu,
forystu, sem starfar sjálfstætt
og óháð póiitiskri ævintýra-
mennsku, og bendir á leiðir til
úrbóta í málefnum hennar og
eflingu atvinnulífsins á öllum
sviðum? Það verkar eins og eyð-
andi eldur að kommúnistar og
Hannibalistar hafi áfram þau
völd og aðstöðu, sem þeir hafa
haft í verkalýðshreyfingunni.
Hannibal og Björn Jónsson
eru ko-mnir í meiri úlfakreppu
en á meðan þeir hengluðust með
kornmúnistum, vegna þess, að
þeir verða að fylgja þeim í mál-
um, sem miklu varða um örlög
fslands, en þar á ég við þátt-
töku þjóðarinnar í Atlantshafs
bandalaginu og veru varnariiðs
ins hér, sem er ekki eingöngu
hernaðarlegs eðlis, heldur og vörn
vestrænna manna um frelsi sitt
menningu og lífsöryggi, sem
kommúnistar á borð við Lúðvik
Jósepsson og Magnús Kjartans-
son vilja umfram allt rífa til
grunna svo auðveldari verði eft
irleikurinn að koma á þvi þjóð-
skipulagi, sem þessir herrar eru
hrifnir af, og tiðkað er í Austur-
Evrópu og á Kúbu. Hér hefur
verið sunginn sami söngurinn
urn vinstri stefnu í mörg ár, án
þess að menn hafi gert sér grein
fyrir á hverju hún ætti að byggj
ast eða hvernig hún aðlagaðist
bezt þvi þjóðfélagi sem hún á.að
þjóna. Jafnaðarmenn á Norður-
löndum og Vestur-Evrópu fylgja
allir þeirri stefnu í utanrikis-
málum, að nauðsyin beri til að
standa vörð um varnarsamtök
vestrænna þ.jóða. En hér á landi
eru viss hópur í Framsóknar-
flokknum, Hannibalistar og auð
vitað kommúnistar í samféiagi
um að hrekja ísland úr Atlants
hafsbandalaginu og rjúfa þá
samvinnu, sem verið hefur um
varnarstöðvar hér og mesta
þýðingu hefur fyrir samheldni
vestrænna ríkja. Kommúnistar
hafa alla forustu fyrir þessum
öfluim og ætla að notfæra sér
þau til að ná hér völdum eins
og í Chiie til að koma áform-
um sínum frarn. Þess vegna er
Hannibal Valdimarsson heppileg
ur fyrir kommúnista hér á landi
að vinna að því með þeim að
lama Alþýðufl., sem hefur miklu
heilavænlegri og heilbrigðari
afstöðu til íslenzkra málefna og
styður Jýðræðisöflin í landinu,
sem vilja taka þátt i varnarsam-
tökum vestrænna þjóða og hafa
hér viðbúnað til varna, eins og
verið hefur vegna hins ótrygga
ástands, sem rikir og menn
geta séð í grein er birtist í
Morgunblaðinu 12. júnd eftir
amerískan blaðamann, sem afl-
aði sér upplýsinga um þessi mál,
þá staddur á ráðstefnu Efta er
haldin var hér á landi.
Hannibal og kommúnistar
börðust hatrammri bai'áttu
gegn Búrfellsvirkjun og bygg-
ingu Álverksmiðjunnar. En þess
ar framkvæmdir komu í kjölfar
erfiðleikanna vegna aflabrests
á síldveiðum og miklu verðfalli
sjávarafurða 1967 68 og urðu
ti-1 þess að létta róðurinn út úr
þeim efnahagsvanda sem þá
dundi yfir.
Lúðvik Jósepsson lýsti yfir á
framboðsfundum, andstöðu við
rannsóknir fallvatnanna á Aust
Hér fer á eftir álitsgerð
Prestastefnu Islands 1971:
Til áréttingar og í beinu fram
haldi af umræðuim og álitsgerð
síðustu prestastefnu, er fjallaði
um kristna fræðslu í skólum,
hefur að þessu sinni verið rætt
um kristna uppeldismótun og
skyldur þjóðkirkju við alla
þegna samfélagsins.
Skólii og kirkja vinna þar að
sameiiginlegum verkefnum og
ættu að stefna að einu marki:
að ala upp sjálfstæða einstakl-
inga, sem reisa lif sitt á grund-
vellíi kristinnar trúar og siðgæð-
is.
Á þessum tímum umbrota og
rótleysis, þegar svo margir virð-
ast missa fótfestu og finna ekki
liífi sínu tilgang, er þess brýn
þörf, að allir kristnir uppalend-
ur, svo sem kirkja, skóli og heirn
ili, haldi vöku sinni í hvivetna
og vinni markvisst saman að
aukinni kristinni uppeldismót-
un.
II.
Prestastefnan lýsir ánægju
sinni með undirtektir fjölmargra
skólamanna og annarra við
stefnu kirkjunnar að auknum,
kristoum áhrifuim í skólum iands
ins, fagnar því samstarfi, sem
þegar hefur tekizt með þessuni
aðilu.m og væntir þess, að krist-
in fræði eigi að vera lífsmótandi
afl í skóiastarfinu.
III.
Hið ótvíræða hlutverk kirkj-
unnar í heiminum er að vinna
menn til trúar á Jesúm Krist.
Því áliítur prestastefnan, að
kirkjumni beri skylda til að
marka stefnu sina betur í upp-
eldismálum en gert hefur verið
og fylgja henni hiklaust eftir
með skipulögðu starfi. Beri
henni eftir megni að leiðbeina
og styðja heimili og skóla við
trúarleg uppeldisstörf þeirra.
Prestastefnan beinir því þeim
tilmæium til biskups og kirkju-
ráðs að myndaðir verði starfs-
hópar til að vinna að kristilegri
uppeldismótun, er greinist i eft-
irfarandi þætti:
1) Skyldunámsstig, 2) Frarn-
haldsskólar, 3) Háskólastig og
kennaramenntun, 4) Kirkjulegir
skólar, 5) Heimil’isfræðsla, 6)
urlandi og fyrirhugað orku-
ver í Fljótsdal, þar sem kunna
að vera ein beztu skilyrði til
virkjpnar, sem þekkjast hér á
landi, og hægt er að geyma mik
ið af sumarrennsli ánna, sem
vetrarforða til að knýja eitt
stærsta orkuver veraldar. Eru
Austfirðingar ekki farnir að
skiilja þetta enn? Rannsóknir
halda áfram á þessu vatnasvæði
í sumar hvað sem rymur í komm
únistum um þau mál.
Austfirðingar halda kannski,
að það sé betra að virkja Lúð-
vík Jósepsson og skógarvörðinn
á Hallormsstað, sem vildi flytja
þrjátiu þúsund Reykvíkinga úr
höfuðborginni, sem þýðingar-
laust fólk, að hætti þjóðflutn-
inga Kremlverja frá Eystrasalts
ríkjunum?
Hvernig yrði sá grunnur, sem
stefnuyfirlýsing væntanlegrar
vinstristjórnar byggðist á með
kommúnista innanborðs?
Fyrsta atriði yrði:
Kommúnistar myndu krefjast
brottfarar varnarliðsins og úr-
sagnar úr Nato. Hannibal og
fylgifé hans mundi fylgja þeim
Fermingarfræðsla, 7) Fjölmiðl-
un.
Formenn þessara starfshópa
myndi síðan Uppeldis- og
menntamálanefind þjóðkirkjuinn-
ar, er samræmi og skipuleggi við
fangsefni starfshópanna. Eðli
legt má teljast, að nefndin fái
fjárráð og starfsaðstöðu á likan
hátt og Æskulýðsnefnd þjóð-
kirkjunnar hefur.
Eins og áður greinir hefur
þegar nokkuð áunnizt á þeim
starfssviðum, er að skólum snúa,
og vill Prestastefna íslands 1971
þvi einkum beina athygli að
þremur síðastnefndu verksvið-
unum: Heimilisfræðslu, ferming-
arundirbúningi og fjölmiðlun.
a. Heimilisfræðslan.
Skírnin skuildbindur foreldra
og heimili, guðfeðgini og söfn-
uði til trúaruppeldis barnsins.
Þörf er hér fyrir margvíslega
leiðsögn, hjálpargögn og sam-
í þessum aðgerðum. En Eysteinn
og hans menn myndu tvistíga
meö tillögugerð um að varnarlið
ið yrði flutt úr iandi i áföng-
ttm, en fresta úrsögn úr Nato
um sinn. Hlægileg tillögugerð
frá Eysteini, sem undirritaði
varnarsamninginn vestur i Am-
eríku 1951 á þeim forsendum,
að ísland væri í hættu af rússn
esku hernámi. En svo miki’l sem
hættan kann að hafa verið þá,
er hún sízt minni í dag, ef slík
skilyrði skapast. En eftir því
tækifæri bíða kommúnistar að
geta setzt hér að völdum í skjóli
sovéfchermanna, sem yrði túlkað
í þágu sósíalismans, eins og x
morgunsárið, þegar óvigur her
birtist innan við landamærin í
Tékkóslóvakíu, til að berja nið-
ur frjálsræðisöflin, sem vildu
mi'lda ógnarstjórn kommúnista
þar, eins og mönnum er í fersku
minni.
Hinn nýi forystumaður
Frjálslyndra og vinstri manna
Magnús Torfi Ólafsson hélt
erindi i Rikisútvarpið í vetur um
að rétt myndi að draga Banda-
ríkjamenn fyrir striðsdómstól
vegna óhappamanna, sem framið
hefðu óhæfuverk i Víetnam.
Þessi mál voru rakin og skýrð
i amei'ískum blöðum og sjón-
varpi og reynt að grafast fyrir
um orsakir.
Ríkisútvarpið og sjónvarpið
smjöttuðu oft á þessu máli, enda
nógu margir þar innan dyra til
að halda uppi dulbúnum áróðri.
Franihald á bls. 24.
vinmu, þar sem knýjandi er, að
efla téngsl heimilis og safnaðar.
b. Femiingarundirbúningiir.
Leggja ber áherzlu á mikil-
vægi fermingarfræðsliunnar, að
námskröfur séu samræmdar i
í’eynd og undirbúningurLn,n leiði
til virkrar og varanlegrar þátt-
töku fermingarbarnsins í guðs'-
þjónustunni og öðru starfi safn-
aðarins. Nauðsynlegt er, að ná-
ið samstarf sé milli heimilis,
skóla og safnaðar að þessum
mikilvæga mótunarþætti, sem
allir þessir aðilar bera ábyrgð á.
c. Fjölmiðlun.
Fjölmiðlar eru meðal áhrifa
rikustu mótunartækja sam-
timans, og þvi ber kristnum upp
eldisaðilum að nýta þau tæki-
færi, sem þar bjóðast svo sem
auðið er. Um leið og prestastefn
an þakkar það samstarf, sem nú
er á þessu sviði, télur hún að
þjóðkirkjan eigi kröfu á, að
kristið efni fái þar aukið rúm
til vaxandi áhrifa með þjóðinni.
(Áliitsgerð sú, sem blaðið hef-
ur áður birt, var frumdrög, en
þetta er álitsgerðin eins og
hún var endanlega samþykkt.
Álitsgerð Presta-
stefnu íslands 1971