Morgunblaðið - 23.12.1971, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLA ÐIÐ, FIM MTUDAGUR 23. DESEMBER 1971
Hermóður Guðmundsson:
MINNISPUNKTAR
UM LAXÁRMÁL
HEBMÓÐUR Giiðniundsson hef-
iir beðið Morg-iinblaðið að birta
eftirfarandi yfirlit sitt nm Eax-
áirvirk j unarmálið:
1. Lög um Laxárvirkjun nr.
60/1965 segja I 4. gr., að heim-
iQlt sé að virkja í Laxá í S-Þing-
eýjarsýslu allt að 12 megawött.
2. FuHitrúar Laxárvirkjunar
tilkynna bœndum í Laxárdal
sumarið 1967, að Laxárdal verði
sökkt undir vatn, enda sé til
þess lagaheimild.
3. Svonefnd „Gljúfurversáætl-
un“ um aldtt að 54,6 megawatta
virkjun i Laxá er gefin út í janú
ar 1969. Fyrsti áfangi hennar er
6.5 megawött.
3. a. Vorið 1969 senda 46 stjóm
anmenn búnaðarfélaga og sveit-
arfélaga á vatnasvseði Laxár og
Skjálfandafljóts í S.-Þingeyjar-
sýslu mótmæli gegn Gljúfurvers
virkjun til raftortoumálaráðherra.
3. U. Sýsiumaður Þingeyinga
boðar í ágúst 1969 fuiltrúa af
vatnasvæði Laxár og Skjálfanda-
fljóts til fundar á Húsavik tii
þess að kjósa nefnd vegna fyrir-
búgaðra virkjunarframkvæmda
við Laxá. Fuiitrúanefnd þessi
gekk síðan unddr nafninu „Hér-
aðsnefmd Þingeyinga".
4. Atvinnumáiaráðuneyti gefur
hinn 23. sept. 1969 út leyfi til að
virkja ai.lt að 7 megawött í Laxá
samfevæmt 4. gr. laga nr. 60/
1965. I leyfinu segir, að engin
fyrirheit séu gefin um leyfi til
stærri virkjunar en lögin heim-
ila og aukakostnaður vegna
grunns að stærri virkjun sé því
á áhæcitu Laxárvirkjunar.
5. Að áiiðnum vetri 1969—70
voru framkvæmdir boðnar út
samkvæmt Gljúfurversáætlun, 1.
áfangi, þrátt fyrir mótmæli Þing
eyinga.
6. Stofnað Landeigendafélag
Laxár og Mývatns í april 1970.
I félagssamþykktum segir m. a.
um markmið félagsins: „Að
tryggja verndun Laxár og Mý-
vatns í sinni upprunalegu mynd
með þvi m.a. að koma i veg fyr-
ir hvers konar stíflugerðir I Laxá
og nátitúrurös'toun." I stofnsam-
þykktunum segir ennfremur, að
undirritaðir ábúendur og Land-
eigendur hafi bundizt órofa sam-
tökum ahir fyrir einn og einn
fyrir allla u-m að verja rétt sinn
og framtíðarvelferð Laxár.
6. a. Héraðsnefnd Þingeyinga
skrifar iðnaðarráðherra bréf
hinn 5. maí 1970, þar sem hún
lýsir yflr andstöðu sinni gegn
því, að hafnar séu virkjunar-
framlkvæmidir við Laxá i S.-Þing-
eyjarsýslu, fyrr en fyrir liggi
niðurstiöður sérfræðilegra rann-
sókna á Laxársvæðinu.
7. Landeigendafélagið tilkynn-
ir hinn 6. maí 1970 stjórn Laxár-
virkjunar, að beitt veirði lög-
banni, ef virkjunarframkvæmd-
ir verði hafnar án samninga við
landeigendur.
8. Iðnaðarráðuneytið gefur út
bréf siitit hinn 13. maí 1970, þar
sem segir m.a.: „Ráðuneytið til-
kynnir stjóm Laxárvdrkjunar,
að það sé forsenda fyrir áfram-
haidandi virkjunarframkvæmd-
um, umtfram þann áfanga, sem
þegar hefur verið leyfður (8 MW)
að gerðar verði fulinægjandi sér
fræðilegar rannsóknir á vatna-
svæði Laxár, . . .“
9. Laxárvirkjun undirrit^r
verksamning við Norðurverk h.f.
hinn 25. maí 1970 um smíði 1.
áfanga Gljúfurversvirkjunar, og
framkvaamdir hefjast síðari
hiluta júníimánaðar. Var fram-
tovæmdastjóri Laxárvirkjunar
Muthafi í verktakaféiaginu.
10. Landeiigendur við Laxá pg
Mývatn beiðast hinn 30. maí
1970 Iögbanns við virkjunarfraim
kvæmdum.
11. Hundruð Þingeyinga fara
í bílafyikingu tii Akureyrai: hinn
18. júlí 1970 töl að mótmæda
vi rkju n a r framk væmdium og af-
henda bæjarstjóranum mótmæla-
bréf.
12. Setu-flógeti, Magnús Thor-
oddsen, ásamt tveimur viirkjun-
arverkfræðingutn, sem hann
kvaddi til sem meðdómendur,
Hermóðnr Guðmundsson
synjar lögbannsbeiði landeig-
enda með úrskurði hinn 4. ágúst
1970.
13. Bæjarstjöm Atoureyrar
svairar Þmgeyingum hinn 18.
ágúst 1970 og vísar málinu til
iðnaðarráðuneytis.
14. Sprengingar hefjast við
gerð þrýstivartnsganga upp úr 20.
ágúsit 1970.
15. Á annað hundrað Þingey-
in-gar við Mývatn og Laxá rjúfa
rennslisjötfnunarstíflu Laxáir-
várkjunar í Miðkvisl Laxár við
Mývatnsósa hinn 25. ágúst 1970.
15 a. Hinn 22. október 1970
sendu helztu stjómarvöild land-
búnaðarins iðnaðarráðherra brétf
í því skyni að fá vi rkjun arfram-
kvæmdir við Laxá stöðvaðar.
Stjömarvöld þessi voru stjóm
Búnaðarfélags Islands, stjórn
Stéttarsamibands bænda, siflórn
Landnáims rlkisins — Nýbýla-
stjöm, Veiðknálanefnd og Nátt-
úrufræðistofnun íslands. Allir
þessir stjómsýsl-uaðilar höfðu á
einn eða annan hátt að Mutverki
að vernda og efla þá hagsimuni,
sem stofnað var í voða með
virkjunarframkvæmdunum. 1
niðurlagi bréfsins sagði: „Það
eru þvi tiimæili okkar, hæstvin-
ur ráðherra, að þér látið sitöðva
framitovæmdir við 1. áfanga
Gljúfurversvirkjunar, til þess að
auðvelida sáttastörf og á meðan
dómstóLar fjalla um lögmæti
virkjunaráforma. — Að loikum
vMflum við taka fram, að þetta
bréf byggist ekki á einhfliða af-
sitlöðu aðila tll dteilumáisins í
heild, heldiur á nákvæmri athug-
un á málavöxtum, framkomnum
staðreyndum og raunsæi."
16. Hæstiréttur h«mi!ar lög-
bann við vatnstötou W' Laxp til
að knýja vélar Mnnar nýju viirtej-
unar hinn 15. des 1970, enda
setji bændiur tryggingu vegna
tjóns, sem hu-gsanlega kann að
Mjótast af lögbanni og þeir
kynnu að vwða taldir bera
ábyrgð á.
17. Saksöknari gefur út opin-
bera ákæru á hendur stiffiubrjót-
unum hánn 15. des. 1970.
18. Nefnd kemur saman hinn
15. des. 1970 á vegum iðnaðar-
ráðuneytis til að skipuleggja líf-
fræðiilegar rannsóknir á Laxá og
MývatnL
19. Setuflógetinn og virkjunar-
verkfræðiingarnir tveir úrskurða
hinn 18. janúar 1971, að bændur,
skuli setja tryggingu að fjár-
hæð kr. 135.000.000.oo tifl að fá
lögbann á lagt.
20. Setudómari, Magnús Thor-
oddsen, í máli Landeigendafé-
lags Laxár og Mývatns til að
fá virkjunarframkvæmdir dæmd
ar ðlögmætar, vLsar dómkröflum
Landeigendafélaigsins frá dórni
hinn 3. febrúar 1971, með þvi að
máJltflutninigur Landei.gendafél-aigs
ins sé skrifflegur og brjóti í bág
við meginreglu réttarfars um
munnlegan máMuitning.
21. Guðmundur G. Þórarinsson
verktfræðingur 1-eggur í marz
1971 á sáttafundi á Húsavik
fram útreikninga um samanburð
á verði rafmagns frá fyrsta
áfanga Gljúflurversvirkjunar
annars vegar og hins vegar frá
50 megawatita háspenn-ulinu frá
Búrfelli yfir hálendið. Niðurstöð-
ur hans voru:
I.
Gufuaflsstöð í Bjarnarflag!
rekin sem griinnstöð. ,
Veirð á ldlówattstnnd frá 1.
áfanga 6,5 MW virk.iunar í Laxá,
áætlaður kosta 400 millj. króna.
Krón-ur 1,17.
Ef áfangi kostar 500 millj. kr.
Krónur 1,42.
Verð á kílówattstnnd frá 50
MW línu frá Búrfelli, sem er
áætlað að kosti 204 millj. kr.
Ef raflm. inn á línu við Búrfell
toostar 30 aura — kr. 0,66
— toostar 40 aura — -kr. 0,76.
NÝTT NÝTT
ÍTALSKAR SKIIHÖFUR GLUGGINN Laugavegi 49.
Jólagjöf
ársins
D Y M O er alltaf
gagnleg gjöf.
Jólagjöfin, afmælisgjöfin, gjöfin sem
notuð er allt árið. D Y M O leturtækið
er gjöf sem alltaf vekur gleði. Með
D Y M 0 komið þér reglu á hlutina á
heimilinu. Tilvalin gjöf fyrir hvem sem er
í fjölskyldunni. Þér þrykkið stöfum á sjálf-
límandi D Y M O leturborða og merkið
síðan hvað sem yður sýnist.
Gefið öðrum D Y M O —
Gefið sjálfum yður D Y M O .
VERÐ frá kr. 285,00
u ÞÚI RCYKJAVfK SKÓLAV R HF OwustIs as D\ 0 1