Morgunblaðið - 10.02.1972, Blaðsíða 11

MOUGIJNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGuU 10. FKBUÚAU 1972
Þórhallur Halldórsson:
Bæjarstarfsmenn hafa
sömu hagsmuna að gæta
og ríkisstarfsmenn í yfirstandandi deilu
ÞÓRHALLUR Halldórsson, for-
maður Starfsmannafélags Reykja
víkurborgar, flutti ræðu á fundi
BSRB í Keflavík sL laugardag.
í ræðu þessari fjaUar hann um
afstöðu bæjarstarfsmanna tll
kjaradeilu BSRB og ríkisstjómar-
innar og bendir á að bæjarstarfs-
menn eigi þar mikilla hagsmuna
að gæta. Sjónarmið bæjarstarfs-
manna hafa ekki komið fram að
ráði í umræðum um kjaramál
opinberra starfsmanna að undan-
förau og birtir Morgunbiaðið
því ofannefnda ræðu formanns
Starfsmannafélags Reykjavíkur-
borgar:
Það er ætlun mín að reyna í
stuttu máli, aff gera núverandi
kjaradeilu milli B.S.R.B. og rík-
isvaldsins nolkkur skil frá sjón-
arhóli bæj arstarf smanina, og
mun ég þá fyrst og fremst styðj-
ast við reynslu mína af störfum
fyrir Starfamaninafélag Reykja-
víkurborgar undaníarin ár.
1 umræðum á Alþingi nú í
vikunni þegar forsætisráðherr-
ann okkaæ var að ræða um kjara-
dóm, segir hann orðrétt:
„Rikisvaldið mun hafa þar
málfiutningsmann, sem að
sjálfsögðu mun halda vel á
máli ríkissjóðs, en ég geri ráð
fyrir því, að sá málflutningur
verði á þvi byggður, sem rík-
isstjómin hefur þegar sagt, að
hún telji elcki skilyrði til
endurskoðunar.“
Þetta eru stór orð og harla
einkennileg, því varla verða þau
skilin á annan veg en þann, að
ríkisstjómin muni beita sér
gegn hvers konar leiðréttingu á
gildandi kjarasamningi aðilja.
í Starfsmannafélaginu eru sem
betur fer mjög fáir starfsmenn,
sem taka laun siamkvæmt lægstu
launaflokkum, þ.e.a.s. 7. og 8.
flokki. Það eru hins vegar stórir
starfshópar, sem eru í 10., 11. og
12. flokki. Þessum starfshópum
var sem öðrum starfshópum hins
opinbera raðað í launaflokka í
síðustu kjarasamningum með
tilliti til þess hver voru þá laun
fyrir sambærileg störf á frjálsa
vinmumarkaðinum. Menntun,
ábyrgð í starfi, reyniala með
meiru, tryggði þessu starfsfólki
hærri laun en þeim lægst laun-
uðu.
Eftir samningana í des. s.l. má
ætla að ekki líði á löngu þangað
til réttlátar og nauðsynlegar
kjarabætur fáist, fyrir þennan
hóp,'en hins vegar virðast starfs-
hópamir í launaflokkunum þar
fjrrir ofam ekki eiga að fá neina
leiðréttingu. Slík og þvíiík
vinnubrögð eru óskiljanleg.
Hvemig lítur ríkisvaldið eiginlega
á sína eigin starfsmenin? Ég verð
að segja það, og tel mig þar geta
mælt af þó mokkunri reynslu, að
við starfsmenm Reykjavfkurborg-
ar eigum öðru að venjast frá
okkar vinnuveitanda
Þegar gengið er til saimninga
miUi borgarinnar og félagsins, þá
er umnið af fulium trúnaði. Báðir
aðilar telja sér hag í því, að
leysa málin með samkomulagi,
en ekki gerðardómd. Á milli
samninga á sjálfu samningstíma-
bilinu er starfandi samstarfs-
nef nd, svokölluð starf skj ara-
nefnd, sem reynir að leysa
ágreiningsatriði sem upp kunna
að koma á túlkun kjarasamnings,
og enmfremur önnur deiluanál
milli aðila. Hægt er að nefna
ákveðin dæmi um að borgar-
starfsmönnum hafi í sumum til-
vikum tekizt að ná hagstæðari
sammingingum en rikisstarfs-
starfsmönnum, eða þá verið á
undan að fá tilteknar kjarabætur
svo sem greiðslu fyrir reglu-
bundna " og fasta yfirvinnu í
veikindaforföllum, laugardags-
frí, breyttan vinnutíma hjá
skrifstofufólki, og loks er af
mörgum álitið, að við höfum náð
hagstæðari innröðun sumra ein-
staklinga og jafnvel starfsheita
í launaflokka.
Þessum árangri höfum við
náð til hanida starfsmönnum
borgarinnar með samniinigum án
þeas nokkurn tíma að hafa þurft
að leita til gerðardóms. í ræðu
sem Bii-gir ísl. Gunnarsson form.
I aunamálanefndar Reykj avikur-
Þórhallur Halldórsson
borgar hélt á borgarafUndi
B.S.R.B. s.l. miðvikudag, lýsti
hann því yfir að þau vinnmbrögð
sem viðhöfð væru í kjarasamn-
ingum milli borgarinnar og
starfsmaniniafélagsins og sá ár-
angur sem þar hefði náðst, væri
einnig hagstæður Reykjavíkur-
borg sem vinnuveitenda. Það er
því vissulega tímabært að núver-
andi hæstvirt rikisstjóm, fari að
læra af reynislu arm,arra og taki
lofcs upp nútímavinniubrögð, í
samskiptum við sína eigin starfs-
menn.
Þið hafið eflaust orðið vör við,
hjá einstaka bæjarstarfsmanni,
þau viðbrögð, að núverandi
deila milli B.S.R.B. og ríkisins
sé sveitarstjórnanstarfsmönnum
óviðkomandi, hún sé bara einka-
mál B.S.R.B. og rfkisvaldsins.
Þessir menn segja sem svo: Við
höfum sjálfstæðan samningsrétt,
gerum séristakan kj arasamniing.
I byggjum upp okkar eigið starfs-
mat, röðum í launaflokka eftir að-
stæðum og þörfum á hverjum
stað o.s.frv. Allt þetta er rétt og
sízt vil ég gera lítið úr þýðingu
sammingsréttar við viðkomandi
sveitarstjóimir, og með engu móti
má gera neitt, til þess að rýra
þanin samningsrétt.
En það er mikill misskilnmg-
ur að þessi kjaradeila sé okkur
óviðfcomandi. Launastigi rlkis-
starfsmanna og bæj arstarfs-
manma er sá sami og hefur verió
það um langan tíma. Við muoum
fá nákvæmlega sömu leiðréttingu
á launastiga okkar og ríkisstarfs-
menn, því varla mumu einstök
sveitarfélög treysta sér til þess að
gena þar frávik. Þá er rétt að
minma eramfremur á, að kjara-
saminingar milli B.S.R.B. og
ríkisins, og milli sveitarfélaga og
bæj arstarf smanna, byggj a á
sömu grundvallaratriðum. Það
liggur því í augum uppi, að bæj-
arstarfsmeran hafa nákvæmlega
sömu hagsmuna að gæta og rík-
isstarfsmeran í yfirstandandi
deilu.
En það er meira sem hér er
í húfi en bein kjaraatriði, hlutir
sem ekki eru þýðiragarmiirani og á
ég þá við hina félagslegu hlið
þessa máls. Ef til viU er það of
mikið sagt að samtökin sjálf séu
í hættu, — og þó. Ef ríkisstjóm-
in fær því til leiðar komið að
opinberir starfsmenn fái ekki
lauraabætur þær, sem þeim tví-
mælalaust ber, bæði lagalega og
siðferðislega, þá getur það haft
alvarlegar afleiðingar, sem erfitt
er að sjá fyrir endann á.
Óprúttnir og óábyrgir stjónra-
málamerm hafa á undanfönraum
mánuðum gert sitt til þess að
gera málstað opiniberxa starfs-
manna tortryggilegan í augum
almenraingSi svo ekki sé meira
sagt. Við munum eftir sjón-
Framh. á bls. 24
Sjávarútvegs-
hugleiðingar
„ÉG vildi að ég ætti hundrað
þúsund milljón togara og alla
uppi á AkrafjaUi.“ Hann Einar
gamli í Kothúsum tautaði þessa
setningu fyrir munni sér, þegar
að hann hélt að enginin heyrði tU
sín. -— Þetta var á fyrstu árum
togaraútgerðar á Islandi.
Mér dettur þessi gamansama
ó&khyggja í hug, nú þegar marg-
ir vilja eignast skuttogara, þrátt
fyrir aflatregðu og vöntun á
vöskum sjómönnum, jafnvel til
þess að manna þann fiskiskipa-
flota sem fyrir hendi er. -— Væri
nú ekki hæfilegt, með hliðsjón
af þessum grundvallar staðreynd
um, að láta skipasmíðastöðvar
hérlendis annast aukninigu flot-
ans að mestu leyti, í stað þess
að kaupa 30—40 togara frá út-
löndum á einu bretti?
Þegar talað er um reksturs-
afkomu þessa atvinnuvegar, verð-
ur að miða við sameiginlegan
arð fiskiskipa og fiskverkunar-
stöðva. — Þessi atvinnuvegur
verður að bera sig fjárhagslega
sameiginlega ef vel á að fara.
Ef fiskverðið er spennt of hátt
upp ásarnt öðrum liðum, eins og
raun ber vitnl I dag, hljóta sam-
dráttur og stöðvun að verða á
næsta leiti.
Þegar á heUdina er litið, hefir
sjávarútvegurinn verið rekinn
með tapi og basli frá upphafi,
að nokkrum árum undanskild-
um. Of háar kröfur frá mörg-
um og ekki sízt frá „því opin-
bera“ hafa valdið því. — Tvenn
kreppulög (kreppulánasjóðir) og
marg endurteknar gengisfell-
ingar, hafa verið þær vítamin-
sprautur, sem hafa haldið út-
flutningi sjávarútvegsins sam-
keppnishæfum og þar með kom-
ið i veg fyrir almennt atvinnu-
leysi og skort. — Það er alvar-
leg ábéhding þegar diuglegir og
framtakssamir sjómenn, sem
hafa byggt upp glæstan’ fiski-
Skipaflota og fiskvinnslu í landi,
neyðast nú til þess að selja
flaggskipið, í og með vegna
kröfuhörku „þess opinbera",
sem á alla sína afkomu undir
framtaki eirastaklinga nú og
raunar frá fyrstu tíð. Einu sinni
sagði skáldið: „Þegar vinnuveit-
andans vígi tönnum skafa, —
undan fótum annars manns eru
þeir að grafa.“
Tid þess að mæta þeirn miklu
kröfum, sem gerðar eru til sjáv-
arútvegsins, hefir verið lögð of
mikil áherzla á að afla sem
mest með stórvirkum veiðitækj-
um og þá hefir landhelginni ekki
allitaf verið hlíft né reglum
fyligt.
Nú þegar IsJendingar eiga
sterkasta leikinn í baráttunni
fyrir útfærslu landhelginnar,
með því að benda á þörfina fyr-
ir fiskiræktun, er nauðsynJegt
að við högum okkar veiðiaðferð-
um þannig að ekki sé ámælis-
vert.
Það er ekki nægjanlegt að
færa túngarðinn út í 50—70 míl-
ur, ef völlurinn sem myndast er
sviðinn, í stað þess að rækta og
bæta. — 1 þessu sambandi skal
bent á Morgunblaðsgrein frá í
febrúar 1963, eða fyrir niu ár-
um: „Á rányrkjan að halda
áfram á höfunum?“, raunar
eiranig „Landshelgismálið“ í sama
blaði 30. ágúst 1958. —• Það er
heldur ektó nóg að skrifa og
skrafa um þessi mál, það fjölg-
ar ektó fiski í sjó.'
Ef lögvemdað arðrán á landi
og rányrkja í sjó heldur öllu
lengur áfram að þróast, verð-
ur „þröngt í búi hjá smáfuglun-
um“ áður en varir. — Nýsköp-
unar-skuttogarar verða þá ef til
vi-H uppi á Akraf jalli, eða öllu
heldur liggjandi í höfnum eem
minnismerki mikiis kapps án
forsjár.
Július Þórðarson.

öruggt val....
Þegar velja d sterkan bíf, sportlegan í útliti,
með fróbæra aksturseiginleika fyrir erfiðustu vegi.
Bíl, sem er hagkvæmur og þægilegur í notkun,
smekklegur og rúmgóður.
SAAB Y4 — ÖRYGGI FRAMAR ÖLLU.
SAAB 96, drgerð 1972,
hefur m.a. nýjungas
Rafmagnshitað bílstjórasæti —
Þurrkur 6 framljósum, ómeianlegt
í slyddu og vetrarskyggni.
Övenjugott innrými með
stækkanlegu farangursrými.
’^B^ORNSSONACO-
SKEIFAN 11 SÍMI 81530