Morgunblaðið - 30.09.1972, Blaðsíða 23

MORGU'NBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 30. SEPTEMBER 1972
23
Herlaug Sturlaugs-
dóttir — Minning
íku. Mér er kuroiugt um að
vinnuveiitend'Uir hans voru vel
ánægðir með störf hans, og sóbt
ust eftir honurn til stanfa á ný,
eir hanin var kominn til Islands
eiftiir nær tveggja ára fjarveru.
Ég mun í þessum fá)u orðurn
ekki rekja æviiferill Vigigós. Það
munu aðrir mér færairi gera.
Minningin um hanin verður mér
og sonium mtoum alla tíð hug-
stæð. Mtontog um góðan dreng,
sem hvairf héðan í blóma lífs-
ins. Ástvinum hans sendi ég og
fjölskylda min dýpstu samúðar-
ikveðjur. Megi góður Guð leigtgja
likn með raun.
Helgi Gíslason.
Viggó vinur minn.
Svo óvæntt barst okkur and-
láJtsfregn þín, að það var sem
rökkvaði sikyndilega í huga okk
ar vina þinna.
Ég sem þessar línur skrifa
hefi þeklkt þig síðan þú varst
drengur og fylgzt með þroska-
ferli þtoum. Þú varst
snjemma dugmikill og fylginn
þér, við þóttumst eygja í þér
gott mannsefni og sú varð lika
naiunin á.
Mér er l'jós í mtoni, gleði fjöl-
skyldu þinnar, þegar þú kom-
un.gur stýrimaður stóðst við
stjórnvölinn á Brúarfossi oig
sagðir fyrir verkum við brott-
för skipsins.
Enniþá minniist ég hinis einlæga
stolts föður þíns, þegar mér
varð að orði af þessu tilefnd, að
þetta væri greinilega „raust ætt
arinnar“.
En þú lézt ekki þar við sitja,
hugur þinn stefndi hærra og þú
valdir þér flugið að ævistarfi. Ég
minnist margra ánægjulegra
stunda er þú gafst mér kost á
að skreppa með þér í smáferð-
ir urn loftin blá og gefa mér hlut
deild í heilbrigðri gleði þinini yf
ir þessum nýja farkosti.
Þegar ég nú hugsa til þessara
ferða og allra þeirra fallegu
mynda, sem við í sameiningu
eigriuðumst af landinu okkar,
fylliist huigur minn þakklæti —
og þá ekki sízt yfiir því, að á
þessum smáferðum gafstu mér
glögga innsýn í þinn eiginn hug
ai'heiim — hugarheiim firamtíðar-
vona ungs og dugmikils mannis
-— góðs drengs.
Nú ert þú allur Viggó svo
ótimabært og snögigt var klippt
á sterka, ijómandi lífsþráðinn.
Mér er vel ljóst, að ekki þýð-
ir að deila við dómarann og um
ieið og ég þakka þér samfylígd-
ina bið ég öllum þeim, sem um
sárt eiga að binda við brottför
þína, blesisunar og hugsvölunar
á erfiðri stund.
Blessuð veri minninig þto.
Skúli Árnason.
F. 1. 1. 1898. — D. 23. 9. 1972
1 DAG verður tii grafar borin
frá Fossvogskirkju Herlaug
Sturlaugsdóttir, Karlagötu 3 hér
í borg. Hún andaðist á Landa-
kotsspíitaila að morgni htos 23.
þ. m. eftiir stutta en erfiða sjúk-
dómslegu.
Herlaug fæddist í Ytri-Fagra-
dal á Skarðsströnd 1. janúar
1898, dóttir hjónanna Sturlaugs
Tómassonar bónda þar og seinni
konu hans, Herdisar Kristínar
Jónsdóttur. Fyrri kona Sturlaugs
var Jóhanna, hálfsystir Herdísar,
en hana missti hann frá 8 böm-
um.
Þau Herdás og Sturlaugur eign-
uðust 14 böm, aif þeim komust
10 tiil fullorðins ára og eru sex
enn á lifi.
Ung að aldri fluttist Herlaug
með foreldrum stoum og systk-
inum í Akureyjar á Breiðafirði
og þar bjó fjöiskyidan þar tii
Sturlauigur andaðist árið 1920.
1 eyju sem tiliheyrði Akureyj-
um voru i húsmennsku hjónin
Júliana Bjamadóttir og Kristján
Kristjánsson. Þau voru barnlaus
og léunigaði mikið til að taka
barn. Varð Herlaug fyrir valinu
og dvaldi framan af hjá þeim
í eyjunni á vetrum, en fylgdi
þeim síðan er þau flut.tu í land.
Hjá þessum fosturforeldrum
sínum dvaldi Herlaug til 15 ára
aldurs og minntist þeirra ætíð
með mi'klum hlýhug.
Fimmtán ára gömul fór hún
að Skarði á Skarðsströnd og var
þar í tvö ár, en þaðan lá leiðin
ttl Stykkishólms. Þar kynntist
hún tilvonandi manni sínum,
Kristjáni Bjarnasyni, sjómanni,
og voru þau gefin saman 20.
nóvember 1918.
Krisitjén drukknaði ásamt sjö
mönnum er mótorbáturinn Bli'ki
fórst á Breiðafirði 25. janúar
1924. Sturlaugur Einarsson í
El'liðaey, frændi Herlaugar, sótti
hania til Stykkishólms og hjá
honium og konu hans, Steinunni,
systur Kristjáns, var hún til
vors. Um sumarið réðst hún i
kaupavinnu tii Ólafs bónda og
vitavarðar i Elliiðaey, en fluttist
um haustið ailfarin til Reykja-
víkur.
Fyrsta veturinn í Reykjavík
var Herlau.g hjá Theódóru
Svetosdóttur, kunnri matreiðslu-
konu og kemmidi hún henni mat-
reiðslu. Alla ævi bjó hún að veru
sinni þar og matreiðslukunnátt-
an kom sér oft veJ fyrir hana
síðar á ævtoni. Hún var mikil
smekkkona á mat og hafði gam-
gaman af að fást við matseld,
enda var hún oft fengin til að
standa fyrir veizlum i heimahús-
um hér áður fyrr.
Theódóra lét sér mjög annt
um Herlaugu og kom henni í
vist hjá frændkonu stani Ágústu,
konu Kjartans Thors. Þar var
hún eldhússtúlka í 4 ár og átti
margar góðar mtamimgar frá
veru stoni þar.
Árið 1931 var erfitt um at-
vtonu í Reykjavík. Herlaug leit-
aði þá til Hákonar i Haga, sem
þá var húsvörður í Landssíma-
stöðinni í Reykjavík og útvegaði
hann henni vtonu. Var það upp-
hafið að 40 ára starfi hjá Lands-
síma Islands. Mikill hluti af ævi-
starfi Herlaugar var því unninn
þar, enda átti Landssíminn og
allir hinir góðu kunmingjar, sem
hún eignaðist í sambamdi við
starf sitt, mi'ki'l itök í huga
henmar.
Einn son eignaðist Herlaug,
Krfetján Jóhannsson, vétetjóra.
Hann ólst upp hjá móður sinni
og bjuggu þau saman þar til
hann kvæntist Kolforúnu Norð-
dal og stofnaði eigið heimili.
Herlaug bar ha,g sonar stos ætið
fyrir brjósti og umhyggjusamari
ÞEGAR ég frétti lát vimar míns,
Haiuiks Ólafssonar, liðu minninig-
ar löngu liðinna atburða gegnum
hugann. „Kútter" Haraldur frá
Akranesi lá ferðbúinn við
bryggju — haldið skyldi til síld-
veiða við Norðurland. Sólin
speglaði Flóann. Si’kvikt var við
höfnina í önn dagsins. Ungir
sveinar — flestir um tvítugt •—
biðu með óþreyju, fuliir eftir-
væntingar. Hvað mundi sumarið
bera i skauti sér þeim til handa?
Si'lfur hafsins var stundum
skemmtilegt viðureignar og gjöf-
ult en brigðlynit og því spemn-
andi eins og raunar allur veiði-
skapur. Mörg ævintýri hlutu að
mæta þessum glaðværa hópi
bæði á sjó og í landi.
Það var því ekki með hamg-
andi hendi að fyrirmæJum „karls
ins“, Þorkels Halldórssonar á
Bakka, var sinnt, er hann með
ljúfmennsku fyrirskipaði: Slepp-
ið þið, piltar.
móður er vart hægt að hugsa
sér. Efitir að temgdiadóttirim og
sonarsynimdr þrir komu til sög-
unnar færðist umhyggjan yfir á
þau og liitlu drengimir urðu auga
steinar ömmu simmar.
I vor, þegar heilsam tók að bila
fluttist hún ttl sonar síns og
tenigdadóttur og naut aðhlynn-
ingar þeimra og umhyggju þar
til yfir lauk.
Þegar ég nú kveð frænku
mína leita ótal mimmtaigar fram
í hugainn, minningar sem ná
etos langt aftur og ég mam eft-
ir mér. Alltaf var gaman að
koma á snyrtilega heimilið henn-
ar og fá nýbakaðar pönnukökur
eða eittihvert annað góðgæti og
tiJihlökkunarefni að eiga von á
henni í heimsókm.
Þetta sumar brást ekkert —
nema sildin. Allt varð æsk-u-
mönnunum til ánægju og yndis,
söngur og sagnir, andlegt og lik-
amlegt atgervi, stolt tiJ hins
ítrasta og Vimáttuibönd bundin
svo traustum hnútum, að aldrei
biluðu.
Þegar hér var komið sögu, var
Haukur kannski ekki í hópi
þeirra glaðværustu. Hans al-
vöruþrungna uppeidi og óvenju
mikJi þroski bægði honum gjama
frá galsa. En hæfileikar og góð
greind gáfu honum öruiggan
sess í góðum félagsskap. Har.n
hafði afbragðsgóða söngrödd
og góða frásagnarhæfileika og
framsögn. Þessir hæfilei'kar áttu
eftir að þroskast með þátttöku í
Karlakór Akraness, þar sem
Hautour söng aliilengi sem tenór
og sólóisti og á leiksviðtou með
Leikifélagi Akraness. Þá var
hann næmur fyrir fögru islenzku
máli, bundnu og óbundnu. Hauk-
Minning:
Haukur Ólafsson
Sigríður Jóhanna
Jónsdóttir — Minning
1 dag verður jarðsunigin frá
Keflavíkurkirkju Sigríður Jó-
hamna Jónsdóttir, Klappars'tlg 8
í Keflavík. Hún lézt í Land-
spítalamuim 21. sept. s.l. eftir erf
iða sjúkdámslegu.
Sigríðuir var fædd i Stykkis-
hólmi 8. okt. 1894 og voru for-
eldrar hennar Ragnheiður Jóns
dóttir og Ján Magnússon, hrepp
stjóri að Ási við Stykkishólm.
Þar ólst hún upp með foreldr-
uim símum og systursyni, Jáni
Einarssyni, syni Ódafar og Ein-
ars Jónssonar. Li'tu þau á sig
sem systkini og hélzt ávallt
tryggð þeiirra á milli. Jón á nú
heirna í Hafnarfirði.
Um 17 ára að aldri fór hún
að heiman og þá til Eimars Vig-
fússonar bakara i Stykkiisihðlmi
og konu hanis Stetounnar. Vann
hún þair við afigreiðsliustörf í
bakaríi Ein'ars.
1 Stykkis'hóimi kynnittet Si'g-
ríður efltirlifandi manni stoum,
Kjartani Ólasyni. Hvart tilvilj-
un hefur hér ráðið eða örlaga-
dlfeirnar verið að verki, verður
ekki úr skorið. En hiát eru stað-
meyndir, að haiustið 1912 er
Kjartan kominn til Rjeykjavík-
ur á leið til Vesturheims, með
það í huga að setjast þar að.
Hann fer þó áður til Stykkte-
hólrns með kunningj'um sinum.
Þar ræðst hann í skiprúm sem 2.
stýrimaður og ílendist síðan í
Hólmimum.
Þau Sigríður og Kjartan gift-
ust 7. nóv. 1914. Næstu 9 ár
bjuggu þau í Stykkishólmi, en
fl’uttust þá vestur á Sand og
voru þar í 4 ár, þar tiJ þau
fluttust suður að Hákoti í Innri-
Njarðvik. En til Keflavíkur
fluittust þau sumarið 1929 og
þar bjuggu þau síðan. Heimili
þeirra hefur verið á sömu slóð
um þar eða í húsunum að
Klapparstíig 6 og 8.
Bömn þeirra hjóna voru 8, sex
synir og tvær dætur. Þau eru
þessi í aldursröð: Karl sjómað-
ur, lézt 1967, Sigtryggur, bif-
reiðastjóri, búsettur í Keflavík,
Ólafur, símamaðuir í Keflavík,
Ragnar, lézt 11 mánaða, Maria
Júlia, ekkja, býr í Keflavík,
Jón R. Ásberg, sjómaður í Keifla
vfk, Lúðvík Helgi, bifreiðastjóiri
býr í Keflavík og Ivana Sóley,
býr í Bandaríkjunum.
Ölt eru börnto fædd í Stykk
ishólmi, nema Lúðvík, sem fædd
ur er á Sandi og Ivana í Kefla-
vík. Afkomendur þeirra hjóna
eru nú taldir 39 á lífi, 2 hafa
látizt.
Eins og að Mkum lætur, lá
starflsvettvangur Siigríðaur, áfita
barna móður, tooan heimilisiinis.
í hennar hlut féll öil umönn-
un með börnunum meðan mað-
ur hennar stundaði sjóinn. En
sjómennsku hætti Kjartan ekki
fynr eri 1940 er hartn hóf sftörf
hjá Rafveitu Keflavifcur.
Að sjáifsögðu eru það ekki
allir, sem gera sér grein fyrir
starfi margra barna móður á
þessum ttmiuim. En ef menn hafa
í huga aUsleysi áranna, allt til
1940. Húsin köld og þröng, heirn
ilistæki, sem nú eru talin ómiiss-
andi, og sem létta mjög störf-
in, voru óþekkt, og matur oft af
skornum skammti, þá skýrist
myndin nokkuð.
Ég kynnitist þeim hjónum fljót
lega eftir að þau komu til Kefla
víkur. Ég hi'tti þá Sigríði ávallt
glaða og létta í lundu og trúaða
á betri tíma, þótt sfcugga bæri
á í bili. Heimilið, börnin og síð-
ar makar þeirra, svo og ekki
sízt barnabömin, voru hennar
kærasti hugarheimur. Endia er
ég viss um, að þessir aðilar
kunnu að meta ást hennar og
umhyggju þeirra hjóruanna, og
guldu þeim þakkir í orði og
verki.
Sigríður var heilsuh'raust
fram á síðari ár. En fyrir tveim
ur árurn síðan, gekk hún und-
ir erfiða uppskurði. Hún náði þó
nokkurri heilsu og vann heimil
isistörfin tíl þessa daigis, er hún
var fiutt í sjúkrahúsið, þar sem
hún lézt 14 dögum siðar.
Um leið og við hjónin fær-
um Sigríði alúðarþakkir fyr-
ir liðmar stundir, færum við eft
irtifandi mainni hennar, börnum
og öðrum ættimgj'um og tengda-
fólki einiægar samúðarkveðjur.
Ragnar Guðleifsson.
Hún var létt á fæti og kvik
i hreyfingum, jafman á hraðferð,
geisiaði af Mfsþrótti, sem fáum
er gefinn og það létti yfir and-
rúmslofttou, hvar sem hún fór.
Hún var sistarfandi, hafði van-
izt þvi að vinna frá barnsaldri
og átti erfitt með að sitja auð-
um höndum. Þegar ég heimsótti
hana daginn fyrir andlátið, örl-
aði enn á þessum mikla þrótti
og mér fannst hið óumflýjan-
lega ekki geta verið raunveru-
legt.
Frænka mto hafði frábæra
frásagnargáfu og óbrigðult
mimni. Hún umgekkst marga um
ævtaa og kunnl frá mörgu
skemmtilegu að segja. Frænd-
rækin var hún og vinföst og þeg-
ar ég niú hugsa um hana iátna,
finmst mér aðalsmerki hennar
hafa verið tryggðin við ættingja
og vini. Ég þakka henni aila þá
tryggð er hún auðsýndi mér og
mtaum, allt sem hún gerði fyr-
ir mig og fyrir það að fá að eiga
hana að.
Frænku minn-i var ekki eigto-
legt að flíka tilfimmtagum stoum
en átti gott með að setja sig i
annarra spor, hún var góð kona,
sem gekk á guðs vegum, þvi þar
sem góðir menn fara eru guðs
vegir.
Syni hemmar, tengdadóttur,
sonum þeirra og öðrum aðstand-
endum votta ég og fjölskyldá
mto innilega samúð.
Blessuð sé minning hennar.
R. J.
ur hafði einnig ríka tilfinningu
fyrir lífi og kjörum hins vton-
andi manns og var ávallt reiðu-
búinn að styðja við bak þess er
höllum fæti stóð.
Ást hans og alúð við foreldr-
ana er mér líka minnisstæð —
enda fékk ég oft að njóta þeirr-
ar hlýju og velvildar, sem var
aðaismerki Hraungerðisheimilis-
ins, þar sem foreldrar hans,
Gyða Halldórsdóttir og Ólafur
Gunnlaugsson véJistjóri, höfðu
byggt upp heimilisanda, er var
til fyrirmyndar. Þegar Haukur
stofnaði heimili með konu sinni,
Ástu Sigurðardóttur, og við
uppeldi barna þeirra, trúi ég að
gætt hafi fyrirhyggju og um-
hyggjuáhrifa æskuheimilisins.
Þó að við Haukur værum um
ýmislegt ólíkir urðum við brátt
mjög samrýndir og nær óað-
skiljanlegir — ef því varð við
komið tókum við okkur það
sama fyrir hendur. Leiðir okkar
skildu þó óvænt fyrr en varði.
Eftir áfall varð ég ekki Jengur
hlutgengur á sjó, en Hauikur hélt
tryggð við sj ómennskuna, nær
óslitið, þar til kallið kom um
siglingu yfir hið ókunna haf. Þvi
kalli verða alldr að hlíta hvenær
sem það kemur. Þó að kallið
kæmi fyrr en vænta mátti, held
ég að Haukur hafi ekki verið frá-
hverfur þeirri ferð. Hann var
einlægur trúmaður, og honum
var ljóst, að hans ágæta eigin-
kona ruundi biða hans á strönd-
inni hinúm megin og hlú að hon-
um eftir voikið, eins og svo oft
áður.
Hvorki Faxaflóinn né fjar-
lægðin, sem á mil'li okkar var,
gat feyskt þau vináttubönd er
bundin voru um borð i m/b Hár-
aldi sumarið 1935. Tryggð þín oig
vinátta allrar fjötekyldiu
þinnar er mikið innlégg í sjóð
minninganna, sem ég met mikila
Framliald á bls. 25.