Morgunblaðið - 13.03.1973, Qupperneq 25

MORGUNBLA£>IÐ, I»RIÐJUDAGUR 13. MARZ 1973
25
— Ég er æst
vínL
___________J — Égr trúi á málfrelsi, með
í að eignast nokkrtun undantekningum
þó.
©PIB
MKKHMUI

— í ranninni er ég hættur að
reykja, en hvað gerir maður
ekki fyrir friðinn.
Eina skýringin er —
l»að var náttmyrkur er ég bjargaði henni.
COSPER
•. ' stjörnu
, JEANE DIXON Spff
Hrúturinn, 21. marz — 19. apríl.
Viðskiptasamiiiiigar beinast lan á vafasamar og neyðarleffar
brautir.
Nautið, 20. apríl — 20. maí.
Endurskoðun og nýtt skipulag er nauðsynlegt í dag. Allt, sem
miðar að uppbygKÍngu icenKttr mjög vel.
Tvíburarnir, 21. maí — 20. júní
I»ér finnst hálft í hvoru þú hafa verið sniðffenginn, eða tillöffum
þínum hafnað, og því kannarðu. hvort fólk sé að skipta um skoðun,
en gerir ekki ráð fyrir neinu til frambúðar.
Krabbinn, 21. júní — 22. júlí.
Ef þú skrifar undir eitthvað eða framkvæmdir í flaustri er eins
gott að þér sé ljóst að allar slíkar athafnir eru til frambúðar.
Ljónið, 23. júlí — 22. ágúst.
Þér gefst ágætt tækifæri til að vara þig á duldum vandkvæöum.
Alvara þín og örlæti verða ofan á að vanda.
Mærin, 23. ágúst — 22. september.
Þú leggur nýtt mat á starfa þinn, og gerir ráð fyrir einhverjum
breytingum, leggur eitthvað á þig og nýtur góðs af.
Vogin, 23. september — 22. október.
Einhver mótspyrnp gerir vart við sig, en smáhjaðnar. Seinna í
dag er hægt að gera svo margt, sem virtist alveg ókleift í morgun.
Sporðdrekinn, 23. október — 21. nóvember.
Langferðir h-opnast vel, og þú færð góðar undirtektir frá nýj-
um félégum. I»e*r, sevn heima sitja komast í samband við heillandi
fóik og fá ágætar hugmyudir.
Bogmaðurinn, 22. nóvember — 21. desember.
I»egar þú ert farinn að starfa að helztu áhugamálum þínum, er
réttast að reyna að semja sem fyrst, til að komast sem lengst.
Steingeitin, 22. desember — 19. janúar.
Mildin ein er leiðir til dýpri skilnings. Heimili má auðveldlega
skipuleggja á uý. l»að eina sem raunliæft er, er að beita klóm og
kjafti f verkinu.
Vatnsberinn, 20. janúar — 18. febrúar.
ÖIl tilma-li leysast upp í meðferð, og því er ekki úr vegi að
harma þetta eða hlæja, svona eftir hentugleikum. Leyndarmál kvis-
ast.
Fiskarnir, 19. febrúar — 20. niarz.
I*ú vilt lofa viuum þínum öllu fögru. Að öðru ieyti gengur allt i
hagiiin.
— Minning
Freymóður
Framliald af bls. 23.
ingi Þjóðskrárinmar, en Freymóð-
ur var síðan starfsmaður hennar
til árs.ns 1966, er hann lét af
störfum fyrir aldurs sakir. Frey-
móður var mikill starfsmaður,
ósérhlifinn og kappsamur, en þó
glöggur og athugull. Hann var
lipurmenni mikið og ætíð glaður
og hress. Freymóður var gó&ur
vinnufélagi, og þó að við ættum
e'kki samleið i ölliuam málium, rikti
ætíð milli okkar vinátta og trún-
aðartraust. Lífsfjör Freymóðs
var framúrskarandi, þó að ald-
tirinn væri farinn að færast yfir
hann. Minnist ég þess, að i
skemmtiferðalögum starfsfólks-
ins var hann oft hlaupinn á
hæstu fjöll í einum spretti og
var eins og hann réði ekki við
fjör sitt. Vinnuþrek Freymóðs
var ótakmarkað, eftir annasam-
an vinnudag vann hann að fræði-
störfum, málarastörfum og tón-
smíðum langt fram á nótt, og var
alira manna sprækastur næsta
morgun.
Eftir að Freymóður lét af
störfum hjá Hagstofunni, var þó
oft til hans leitað, þegar annir
voru miklar og var stofnuninni
mikils virði að njóta reynslu
hans og starfskrafta. Hann hafði
þó nú betri tima en áður til að
sinna sínum hugðarefnum og vair
nú sem hann efldist allur. Hann
ferðaðist mikið og málaði, hélt
málverkasýningar utan lands og
innan, bæði einkasýningar og
samsýningar. Hann lét mörg mál
til sín taka á opinberum vett-
vangi, og stundaði ritstörf og
fræðistörf. Meðal fræðistarfa
hans má nefna umifangsmikla
könnun á ættamöfnum og viður-
nöfnum á Islandi 1880 til 1962,
bæði tíðni þeirra, uppruna og
þróun. Því miður entist honum
ekki aldur til að ljúka þessu
verki og svo var um mörg önnur.
Hann hafði mörg jám í eldinum
og var sístarfandi, og eftir að
hann veiktist af þeim sjúkdómi,
sem lagði hann að velli, vann
hann að verkefnum sínum á
sjúkrabeði.
Um leið og ég þakka Freymóði
góð kynni og ágætt samstarf, bið
ég eiginkonu hans og ástvinum
öllum guðs blessunar.
Ingimar Jónasson.
KVKD.IA FBA S.G.T.
SKEMMTIFÉLAG Góðtemplara
(S.G.T.) er ein grein Göðtempl-
arareglunniar og áittá lenigstan
sitarfsferil í giamla Góðtemplara-
húsinu við Aiíþinigishúsið, en sið-
an í Tem pliarahöliliinni við Eiríks-
göitu, þar sem spilakvöld og dans
er enin hvert sunmudagsikvöld.
Freymóður Jóhannsson var
þar alla tíð í fararbroddi og
lengst af gjaldkeri.
Heilshugiar gekk hann þar að
störfum, sem við hvað annað, er
hann hafðd með höndutn, allt
til þess, er hann lét af störfum
og skilaði af sér bóikhaMi unnu
með alveg sérstakri vandvirkni
sem og alla tíð hafði verið.
Á þeim fundá færði stjómin
honium svolitiinn grip til viður-
kenningar fyrir áratuga fóm-
fúst starf; Mstaverk úr silfri
með áletruninni:
Freymóður Jóhannsson
listmálari.
Beztu þakkir fyrir störfin í þágu
S.G.T. á liðnium árum.
24. 6. ’71.
Ekki aðeins S.G.T. og Reglan
i heíld, heldur Mka öll þau hundr-
uð mainna, sem notið hafa starf-
seminnar, hafa þannig notið
starfs Freymóðs. Þetta er okk-
ur í stjórn S.G.T. ljúft og skylt
að þakka.
Fyrir hönd Skemmtifélags
góðtemplara.
Þ. J.
FÓLK kemur og fer.
Samtímamanneskjur ungar og
gamlar hverfa okkur hver af ann
arri er timar líða, en sjáLf biðum
við álengdar á leikplani jarðar,
lifendurnir, eins og hverjar aðr-
ar eftirlegukindur á fjaili, horf-
andi á sjónarspilið hvem réttar-
daginn eftir annan, spyrjandi út
i tómarúmið:
Hvaðan komum við? — Hvert
förum við — og hvenær?
Freymóður Jóhannsson var
æðstitemplar í Einingunni no. 14,
þegar ég gekk i stúkuna 1943.
Seinna tók hann sér höíundar-
heitið Tólfti september, þegar
hann fór að semja sum tilfinn-
ingarikustu lög og texta islenzkr-
ar dægurlagaframleiðslu þá.
Ekki vissi ég, lausráðin söng-
kona í Gúttó, áratug siðar, þá
löngu hætt stúkustarfi og borga
ársgjaldið, að eitt lagið, sem ég
var að syngja, Litla stúlkan við
hliðið, var eftir minn ágæta bind-
indismeistara Freymóð Jóhanns-
son listmálara.
Svona er að vera óforvitin
manneskja á annað en blöð og
bækur.
Ég hygg að árabilið, sem spann
aði stríðsárin seinni, hafi verið
einn jákvæðasti gróðurtíminn i
bindindishreyfingu bæjarins —
verið nokkurs konar framhalds-
saga hmnar gróskuriku starf-
semi ungmennafélaganna vítt og
breytt um landið, um og eftir
aldamót.
Þá var dansað í Góðtemplara-
húsinu frá klukkan tíu að kvöldi
tii þrjú um nóttina, Iíkt og í
Iðnó og Listamannaskálanum.
Tangóaðall Reykjavikur átti
tilvist sina i gamla góða Gúttó.
Hann samanstóð af þrem hirð-
mönnum ANTIBAKKUSAR —
þeim Hauk Morthens, Jóni Hjart-
ar og Steingrkni Sigurðssyni.
Ofannefndir þrir dansstaðir
bæjarins voru æskulýðnum þá
sams konar fjöldaathvarf og
Klúbburinn, Röðull og Þórskaífi
eru í dag yngri kynslóðinni. Sá
er bara munurinn á, að þá vakti
piltur undir áhrifum víns sömu
forvitnina og ódrukkin ungmær
við vínbar í dag. — Og svo ann-
að — að þá DÖNSUÐU ungling-
arnir, en hengsluðust ekki í
ósjálfráðu, annars konar ástandi,
taktlausir, sitt í hvoru lagi, líkt
og trúbatorar og blóðneyti í
spönskum sirkus fyrir túrista.
Tveggja manna kossar voru fald-
ir bak við lás og slá — eða húsa-
porti heittelskaðrar. — Kossar,
sem í dag virðast öllum falir í
opinberum samkunduihúsum
ásamt meiru. — Væri holdið
bara ekki orðið vita máttlaust
þegar tii á að taka.
Mikið er sómatilfinning heims-
ins breytingum undirorpin enn
þann dag í dag — eða eins og
frá árdögum Adams og Evu —
og nú í formi einhvers konar ný-
siðferðis í máli, myndum og yfir
gengilegri magnaratónlist, sem
boðar nútíma krossförum að
dýrka allt annað en hin tíu boð-
orð Krists á krossinum. Hvort
nýtrúin, skyrtrú eða ásatrú slær
botn í eina óskemmtilegusu slag-
síðu hringrásarinnar efa ég —
enda ekki sama hvaðan gott kem-
ur.
Á þessu yndislega áraskeiði
ómengaðrar lífsgleði, hélt telpa
ræðu ásamt öðrum, fermingar-
árið sitt, á bindindisþingi ung-
templara, sem haldið var i Lista-
mannaskálanum. Ekki man ég’
innihald ræðunnar, nema hvað
hún hófst á þessa leið:
Fyrsta staupið biður öðru
heim.
Svo skreiddist maður tiL sætis
aftur, skjálfandi og skíthræddur,
jafn illa haldin af sviðskrekk
hinum sama, og fylgdi manni
eins og óboðinn skuggi upp í
ræðupúltið. Ári síðar dró ein.
stúkustúlka i landhelgi eins sálui-
félags sextíu menningarvita-
kjarnann af jassdönsurum Lista
mannaskálans sáluga. — Flutti
gamanbragi innan stúku og utan
með öðrum stúkufélaga, Leifi
Jónssyni, núverandi borðráðanda
í veitingahúsinu Naust, og við
urdirleik Jóns Óskars, þáver-
andi pianóspilara og nú rithöf jnd
ar. Og öll þessi skemmtunarglaði
enstakra stúkumeðlima, og
þeir vöru ugglaust fleiri en ég
man nú, átti undirrót sína i lif-
andi áhuga Freymóðs Jóhanns-
sonar, mannsins, sem að eigin
sögn, kvaðst vera allra manna
óskemmtilegastur, þótt sumar
blaðagreinar hans gefi af hon-
um öllu skárra sýnishorn, fólkf
með stilheyrn líkt og öðrum er
gefin tónheym.
Þetta timabil kemur aldrei
aítur. — Mennimir breytast og
bragðfærin með — og nú vegna
vaxandi framboðs á neyzluvarn-
ingi í hvers konar mynd. Von-
andi á þó „vínmenning" sú, sem
nú stendur yfir, og ku vera einn
aðalgerandinn í „helgidagshús-
Iestrum“ islenzku þjóðarinnar I
dag, eftlr að færast í gagnlegra
horf en fæst með enn einni
hækkuninni á víni, þótt ekki
væri nema til að geðjast velvilj-
uðum en undrandi vættum lands-
ins, hvað sem óvirkari áhorfend-
um liður — sem reyndar eiga
fullt í fangi með að verja smurða
brauðlð sitt fyrir ofaniveltandl
lýð, vilji þeir stöku sinnum
bianda geði við annað fólk.
Það er afleitt þegar frumkvöð-
uil hollra félagsmála, frábær
listmálari á sínu sviði, og laga-
smiður að auki sem á hljóm-
grunn hjá fólkinu, eins og Frey-
móður vissulega átti á sínum
tíma, kemst ekki á listamanna-
tal það, sem þjóðin borgar undir
og ætlar sínum óskyldu gleðjeiKÍ-
um meðan aðrir fá umbun árlega
fyrir annars konar félagsþjón-
ustu eða fyrir að skoða list!
Freymóði fannst þetta víst líka,
því hann færði það fram á opin-
berum vettvangi. — Hvort það
var í sjálfs hans þágu eða ekki,
skiptir eigi máli — svo margar
listsátur láta aðra tala fyrir sig!
Listin er þriein eins og sú hefl-
aga þrenning, sem okkur er inn-
blásin við fæðingu, hvort sem
okkur líkar betur eða ver siðan,
og hvort sem hún er jafnstór eða
lítil samvizka mannsins og
synd. Orð, tónn, mynd, þekking,
hamingja, hrifning — með ívaifi
listflytjenda, jam jession, skap-
andi útsetninga listfiytjenda á
frumverkum.
Annað hvort hefur listaverk I
sér tón söngfuglsins, og nær tii
fólksins, ef ekki fyr þá síðar —
hvað sem einstakir, staðbundnir
krossgátufarar fullyrða í það og
það sinnið.
Með þökk Freymóður fyrir
bindindisstarf þitt.
Málverk
og Frostrósir þins tíma.
6/3 1973
Guðrún Jacobsen.
Enner
tœkifœri...
til aö eignast hlut í banka.
Nú eru aðeins um 15 miiljónir óseldar
af hlutafjáraukningu Samvinnubankan*
úr 16 í 100 millj. kr.
Öllum samvinnumönnum er boðið
að eignast hiut.
Vilt þú vera með?
SAMVINNUBANKINN