Morgunblaðið - 21.10.1973, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 21. OKTÓBER 1973
SAI B Al N 1 Ed McBain: 1 á heljaíþiöm
18
Líklega var þetta sjálfsmorð,
hugsaði Carella með sér. Hins
vegar hljóta sjálfsmorð alveg
sömu meðferð hjá lögreglunni og
hver önnur manndráp, en það er
aðeins formsatriði. Og kannski
var þetta venjulegt sjálfsmorð,
fjandinn hafi það - hvers vegna
skyldi maður alltaf búast við því
versta af fólki?
Sá hængur var bara á þessu
máli, að synirnir þrír virtust allir
geta átt það til að bregða fæti
fyrir blinda konu og skera úr
henni hjartað að því búnu. Og
gamli maðurinn, faðir þeirra,
hafði látið eftir sig mikil auðæfi,
sem skyldi skipt milli þeirra. Og
var því ekki hugsanlegt, að einn
þeirra — ef ekki allir í
sameiningu — hefði ákveðið að
stytta gamla manninum aldur og
ná yfirráðum yfir þessum auð-
æfum þegar í stað? Samkvæmt
upplýsingum lögfræðings gamla
mannsins, sem Carella hafði rætt
við í gær, lét gamli maðurinn eftir
sig 750 þúsund dali í reiðufé, sem
skiptast áttu milli „minna ást-
kæru sona að mér látnum." Þetta
var heilmikil fúlga. Svo ekki væri
minnzt á iðnfyrirtækjasam-
steypuna og ýmsar hlutabréfa-
eignir um allt land. Morð höfðu
vissulega verið framin af minna
tilefni.
En þetta var auðvitað sjálfs-
morð.
Hversvegna afgreiddi hann
ekki bara málið þannig? Hann
átti að hitta Teddy á stöðinni
klukkan sjö - hei, strákar! Ég á
von á erfingja, hvernig lýst ykkur
á? - og hann yrði áreiðanlega ekki
kominn þangað fyrir þann tíma,
ef hann snuðraði um aldið hefðar-
setrið og baslaði við að búa morð
til úr augljósu sjálfsmorði. Nei í
kvöld ætlaði hann að bjóða Teddy
sinni upp á bezta mat og beztu
vín, sem fáanleg voru, í kvöld var
hún drottning f ríki sínu, hún
skyldi fá allt, sem hún óskaði sér.
Jesús minn, hvað ég elska hana!
Svo að ég klára málið f hvelli og
hitti hana á umræddurn tíma.
Hvað ætli klukkan sé annars?
Hann Ieit á úrið - 5.45. Nú, nú,
hann hafði svolítinn tfma aflögu,
og það var kannski eins gott að
nota hann og ganga nokkurn veg-
inn sómasamlega frá þessu. Enda
þótt það lyktaði ekki sem sjálfs-
morð.. . lyktaði, lyktaði ... hver í
helvítinu ákvað þefinn af svona
málum? Samt lyktaði þetta til-
tekna mál ekki eins og sjálfsmorð.
Þetta fornfálega hefðarsetur
átti ekkert sitt líkt í 87unda um
dæmi. Það var reist á síðasta ára-
tug aldarinnar, sem leið, stóð á
bakka Harbárinnar, með dökkum
gluggahlerum, trjónandi hellu-
þaki og gaflar þess gáfu húsinu
dularfullt og skuggalegt útlit. Það
voru ekki nema fimm kílómetrar
að Hamiltonbrúnni, en samt var
engu líkara en heilir þrír manns-
aldrar skildu þessi tvö mannvirki
að. Tíminn hafði einhvern veginn
farið hér hjá án þess að setja
mark sitt á þessa undarlegu bygg-
ingu við gutlandi fjöruborð, og
ryðbrunnin rimlagirðingin
gnæfði sem virkisveggur til að
varna því frá samfélaginu allt í
kring. Scottsetrið var það kallað.
Honum var enn i fersku minni, er
hann fékk tilkynninguna í gær.
„Þetta er Roger . . . á Scottsetr-
inu. Herra Scott hefur hengt sig.“
Roger var að sjálfsögðu heim-
ilisþjónninn, og Carella hafði
undireins sýknað hann af hlut-
deild í glæpnum. Þjónar frömdu
aldrei morð. Auk þess sem hann
virtist taka fráfall gamla manns-
ins nær sér en nokkur annar í
húsinu. Og það hafði ekki verið
sjón að sjá gamla manninn. Digur
og rauðþrútinn hafði hann verið í
lifanda lífi,- en litbrigði kyrk-
ingardauðans höfðu ekki fegrað
hann - síður en svo.
Þeir höfðu leitt Carella að
geymsluherberginu, sem gamli
maðurinn hafði breytt í vinnu-
stofu, fjarri stærri vinnustofunni
á fyrstu hæð. Synirnir þrír - Alan,
Mark og David - höfðu allir hörfað
frá dyrunum, þegar Carella nálg-
aðist, eins og þessi hryllilegi at-
burður stæði þeim enn ljóslifandi
fyrir hugskotssjónum.
Það voru brestir í dyrastafnum.
Flísarnar úr honum lágu enn á
gólfinu fyrir framan dyrnar. Kú-
bein var reist upp að einum gang-
veggnum.
Hurðin opnaðist fram á gang-
inn. Hún opnaðist án viðstöðu,
þegar Carella tók í hana. Hann sá
dðar, að lásinn að innanverðu,
renniloka af einföldustu gerð,
hafði rifnað frá dyrastafnum,
þegar hurðin hafði verið þvinguð
upp. Þar hékk hún á einni skrúfu,
þegar hann gekk inn í herbergið.
Gamli maðurinn lá á grúfu í
hinum enda herbergisins. Snærið
var enn um háls hans, enda þótt
synirnir hefðu skorið hann niður
um leið og þeir brutust inn I her-
bergið.
„Við urðum að skera hann
niður,“ sagði Alan. „Til að komast
inn í herbergið. Við notuðum kú-
bein til að spenna upp lásinn, en
samt gátum við ekki opnað. Þér
skiljið, pabbi hafði bundið annan
enda snærisins í hurðarhúninn
áður en - áður en hann hengdi sig.
Síðan hefur hann hent snærinu
yfir leiðsluna þarna f loftinu og ..
. nú, eftir að við höfðum sprengt
lásinn frá, þurftum við áfram að
streitast við þunga hans á hurð-
inni, þunginn hélt hurðinni lok-
aðri. Okkur tókst að opna smá
glufu með kúbeininu og skárum á
snærið áður en við fórum inn.“
„Hver skar á snærið?" spurði
Carella.
„Ég,“ svaraði Alan.
„Hvernig vissuð þér að snærið
var þarna?“
„Þegar við höfðum opnað þessa
glufu, sáum við . . . sáum við, að
gamli maðurinn hékk þarna. Ég
smeygði hendinni inn fyrir og
skar á snærið með vasahníf."
„A þannig," hafði Carella svar-
að.
Nú stóð hann aftur þar sem
gamli maðurinn hafði hengt sig
og reyndi að sjá fyrir sér, hvernig
það hafði gerzt. Líkbíllinn hafði
flutt gamla manninn burtu strax i
gær, en ekki hafði verið hreyft
við neinu öðru í herberginu.
Herbergið var gluggalaust.
Og það voru engin hreyfanleg
þil eða leynigöng úr herberginu,
Carella hafði gengið úr skugga
um það strax f gær. Gólf, veggir
og loft voru traustbyggð, enda frá
þeim tíma, þegar hús voru byggð
til að standa alla eilífð.
Nú, þá það. Eina leiðin út úr
þessu herbergi var i gegnum
dyrnar þama, sagði Carella í hálf-
um hljóðum.
Og dyrnar höfðu verið læstar.
Innan frá.
Þetta var sjálfsmorð.
Gamli maðurinn hafði augsýni-
lega bundið annan enda snærisins
í hurðarhúninn, fleygt síðan öllu
snærinu yfir loftleiðsluna, þessu
næst klifrað upp á stól, bundið
snöru um hálsinn og hoppað fram
af. Hann hafði ekki hálsbrotnað.
Hann hafði kyrkzt.
Og þyngd hans hafði áreiðan-
lega gert það að verkum, að son-
unum reyndist erfitt að opna
hurðina. En þungi hans einn
hefði ekki staðizt átök þriggja
sterkra karlmanna. Carella hafði
látið kanna það strax í gær. Sam
Grossmann á tæknideildinni
hafði reiknað það út með vísinda-
legum aðferðum, veltuás og
vogarstöng, þyngd og jafnvægi og
hvað þetta hét allt. Hefði hurðin
ekki verið læst, hefðu synirnir
strax getað opnað hana, enda þótt
lík gamla mannsins hangandi í
hinum enda snærisins togaði í
hurðarhúninn.
Dyrnar höfðu verið læstar.
Fyrir því hafði hann líka
áþreifanlega sönnun, því að hefði
lokan ekki verið föst f rcnnihólkn-
um, myndi lásinn ekki hafa rifnað
frá dyrastafnum, þegar kúbein-
inu var beitt.
„Við urðum að nota kúbein,“
hafði Alan sagt. „Við reyndum
fyrst að þvinga hurðina upp með
afli, og þá gerði Mark sér grein
fyrir, að hún hlaut að vera læst
innan frá og fór út I skúr til að ná
í kúbeinið. Síðan rákum við það i
rifuna og sprengdum lásinn."
„Hvað gerðist næst?“
„Þá fór Mark að hurðinni og
reyndi að opna hana aftur. Hann
botnaði ekkert í því, að hún opn-
aðist ekki. Við vorum búnir að
sprengja lásinn, ekki satt? Við
gripum því aftur til kúbeinsins og
spenntum dyrnar upp I hálfa gátt.
Þá sáum . . . sáum við pabba. Þér
þekkið svo framhaldið."
Dyrnar höfðu því verið læstar.
Þetta var sjálfsmorð.
Eða hvað?
Hvað gerir maður þá næst? Fær
liðsauka hjá Agötu Christie?
Carella hélt þreytulega af stað
niður á neðri hæðina. Hann gætti
sín að klofa yfir tréflisamar á
ganggólfinu.
Hann hitti Christinu Scott í lít-
illi setustofu, sem sneri út að
ánni. Það fór ekki hjá því, að
Carella fyndist nöfn alls þessa
fólks hljóma ósennilega á ein-
hvern hátt. Það er engu líkara en
þau hafi öll sprottið út úr bresk-
um skemmtileik frá því um alda-
mót, hugsaði hann með sér. Plat-
fólk allt saman, og gamli
maðurinn hér efra framdi sjálfs-
morð svo hvern andskotann er ég
að hangsa hér. spyrja fólk
spjörunum úr og snuðra í skítugri
kompu án glugga?
„Carella, þér eruð frá rann-
sóknarlögreglunni?” sagði Crist-
ina.
I þýóingu
Björns Vignis.
Hún sýndist litvana í forgrunni
rauðra trjánna á árbakkanum.
Hár hennar var öskuljóst, með
nærri silfruðum blæ, svo að það
virtist líflaust. Augun voru með
sama merki brennd, bláslikjuð,
en svo glær, að liturinn máðist út.
Hún notaði ekki varalit. Einföld
festi prýddi hálsinn.
„Frú Scott,“ sagði hann,
„hvernig líður yður núna)“
„Mun betur, þakka yður fyrir,“
svaraði hún og horfði á trén í
logandi litaskrúðinu. „Þetta er
eftirlætis afdrepið mitt. Hér hitti
ég gamla manninn í fyrsta sinn,
þegar David kom með mig hingað
fyrst heim.“ Hún þagnaði. Blá-
glær augun horðu nú á Carella.
„Hvers vegna haldið þér, að hann
hafi drepið sig?“
„Ég veit bað ekki frú. Hvar er
eiginmaður yðar)“
„David? Hann er I herbergi
sínu. Þetta hefur fengið mikið á
hann.“
Og bræður hans?“
„Einhvers staðar I húsinu.
4Þetta er geysistórt hús, skal ég
segja yður. Gamli maðurinn
byggði þetta fyrir brúði sína. Það
kostaði sjötíu og fimm þúsund
dollara fullgert, og það var árið
1896, þegar peningamir voru
miklu meira virði en þeir eru I
dag. Hafið þér séð brúðarherberg-
ið uppi?“
„Nei.“
„Það er stórkostlegt, í einu orði.
Stór eikarþil, marmarafestingar,
gylltur baðherbergisbúnaður. Og
þessir yndislegu gluggar, sem
snúa út á veggsvalirnar gegnt
áni. Þau eru ekki mörg húsin eins
og þetta orðin eftir f borginni."
„Hmmm, nei, ég býst ekki við
því,“ sagði Carella.
Christine Scott krosslagði fæt-
urna, og Carella veitti þeim eftir-
tekt. Hún hefur fallega fætur,
hugsaði hann. Aðalsmerki Amer-
íku. Heilbrigðir fætur, sterklegir
kálfar, grannir öklar og skór, sem
kostað hafa fimmtíu dollara og 75
cent. Ætli maðurinn hennar hafi
myrt gamla manninn?
„Má ég bjóða yður drykk, herra
Carella, er það leyfilegt?“
Hann brosti:„Það er fussað
við slíku.“
velvakandi
[Velvakandi svarar í sima 10-
100 kl. 10.30—11.30, frá
mánudegi til föstudags.
0 Öryggismálin
Þorkell Hjaltason skrifar:
„Guðmundur H. Garðarsson
skrifar grein í Morgunblaðið 14.
þ.m., er hann nefnir „Ahyggjur
bandamanna Islands".
Ég vil fyrir mína hönd og
margra fleiri þakka honum fyrir
þessa ágætu grein, og þykist bess
fullviss, að meiri hluti þjóðarinn
ar geti tekið undir hvert orð, sem
þar er sagt á skýran og rökfastan
hátt. Nú þegar vamamálin eru að
komast í brennipunkt er það full-
mikið ábyrgðarleysi af valdhöfum
í þessu Iandí, að þeir skuli láta sér
detta I hug að skella skollaeyrum
við aðvörunarorðum bandamanna
okkar í varnarmálum. Slík ævin-
týramennska í framkvæmd gæti
haft hinar verstu afleiðingar fyrir
okkur um ófyrirsjáanlega fram-
tíð.
Um valdhafa, sem þannig haga
sér, I hvaða landi, sem þeir nú
fyrirfinnast, eiga þessi orð
meistarans sérlega vel við: „Sjá-
andi sjá þeir ekki og heyrandi
heyra þeir ekki né skilja". Er þá
illa komið fyrir íslenzkri þjóð, en
vonandi fer betur en á horfir.
# Efnahagsmálin
Stuttlega skal nú vikið að verð-
lags- og skattamálum. Nýtt verð-
bólguflóð er nú skollið yfir
þjóðina, rétt seinu sinni, og það
miklu stærra í sniðum en áður
hefur þekkzt hérlendis. Heita má,
að allur almenningur hafi vart til
hnífs og skeiðar, ef standa á skil á
skattpíningargreiðslum til hins
opinbera. Þess vegna er grátbros-
legt að horfa á framsóknarmenn
og kommúnista vera að springa
af monti yfir „skattalögum", sem
barin voru í gegn á fyrsta alþingi
í tíð vinstri stjórnarinnar. Það er
þegar komið í ljós eftir dýrkeypta
reynslu, að þessi lög verða þing-
meirihlutanum til ævarandi
skammar.
Vonandi standa þau ekki lengi
óbreytt, og er það von mín, að sú
breyting verði knúin fram sem
fyrst.
Þorkell Hjaltason,
Hverfisgötu 70,
Reykjavík."
• Morgunsnakkið f út-
varpinu
„Hlustandi“ skrifar:
Eg hef oft ætlað að skrifa þér
fáeinar lfnur vegna hins hrað-
versnandi málæðis í morgunút-
varpinu. Jóni Múla lét ágæt-
lega að spjalla við hlust-
endur í morgunúvarpi,
og fór hann vel með það vanda-
sama verk. Sfðan hann inn-
leiddi þennan sið hefur hver þul-
urinn af öðrum tekið þetta sem
eitthvert skylduverkefni, dregið
fram alls konar vandasama
fyndni, og stundum mátt þakka
fyrir að komast út úr vaðlinum án
þess að „klumskjafta“ sig.
Islendingar eru þannig skapi
farnir, að þeir eiga bágt með að
hlusta á klaufalega uppgerðar-
fyndni, þegar þeir eru nývaknaðir
á morgnana. Síendurtekið raus
eins þularins um veðrið er vægast
sagt óþolandi. Hann les veður-
spána, lýsir veðrinu á landinu,
samkvæmt upplýsingum veður-
stofunnar, en síðan tekur við
langlokukjaftæði hans um veðrið,
það er að segja veðurspá með
hans eigin orðalagi. Haldi maður
inn, að menn nái ekki veður-
spánni nægilega vel með því að
hlusta á hana einu sinni, þá ætti
hann bara að útvega sér leyfi til
að mega lesa hana orðrétt aftur,
en sleppa heimatilbúnu röfli um
hita, kulda, regn og væntanlegt
veður hér og þar.
Utvarpsráð ætti að forða okkur
hlustendum frá óþarfa þrugli
þulanna, að Jóni Múla
undanskildum. Það væri
þarfara verkefni fyrir ráðið
en öll þessi pólitísku afskipti af
fréttaskýringum, og önnur þau
verk ráðsins, sem eru efni f heila
bók. Þá bók þyrfti að skrifa, svo
að fólk fái betur skilið, að póli-
tískt útvarpsráð er verra en
ekkert útvarpsráð.
hlustandi.**
Velvalandi getur vel tekið
undir með „Hlustanda“, þegar
hann finnur að krampakenndum
fimmaurabröndurum, sem rignir
yfir saklaust fólk í svefnrofunum.
Stundum er líka smáskammtur úr
„dagens debatt“ látinn fljóta með,
eins og frægt varð, þegar „Seðla-
bankaorgían“ stóð sem hæst.
# Yoga í sjónvarpi
„Sportidíót" skrifar:
„Mikil varð gleði mín, þegar ég
fregnaði, að sjónvarpið hefði
loksins drifið i því að fá þætti um
líkamsrækt til sýningar. Þetta
hefði átt að vera komið löngu
fyrr, en betra er seint en aldrei.
Að vísu verð ég nú að segja, að
þessi fyrsti þáttur var alltof
stuttur, og mér finnst lfka alltof
lítið að hafa þessa þætti einu
sinni í viku. Það, sem sjónvarpið
ætti að gera, er að takast á hendur
eina allsherjar líkamsræktar-
herferð, því að kyrrset-
ur og ofát eru meiri hátt-
ar vandamál hjá þjóðinni,
er þetta betra, og er vonandi, að
haldið verði áfram á sömu braut.
Sportidfót."
Hjartanlega þakka ég öllum þeim, sem með skeytum,
blómum, gjöfum og heimsóknum, glöddu mig á 70 ára
afmæli mínu 28. sept. Þó sérstaklega dætrum mínum og
þeirra skylduliði og systkinum mínum fyrir stórgjafir.
Sömuleiðis gömlum sveitungum og vinum sem mundu
eftir mér.
Heill og hamingja fylgi ykkuröllum.
Petrónella Bentsdóttir,
Efstasundi 71.