Morgunblaðið - 30.01.1974, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. JAN'UAR 1974
15
^ Per Nörgaard fékk
tónlistarverðlaunin

Flóðin í
Brisbane
Brisbane, 29. jan., NTB.
FLÓÐIN í ástölsku Brisbane eru
nú að minnka, að því er síðustu
fréttir herma, en vatnsborð á göt-
um úti er enn injög hátt. Eru
þetta mestu flöð í Brisbanefljót-
inu síðan 1893, að sögn sérfróðra.
Átta manns hafa clrukknað, níu
þúsund misst heiinili sín og
skemmdir hafa orðið verulegar.
Ýmsar útborgir Brisbane eru
vatns- og rafmagnslausar og mat-
vörur liggja þar af leiðandi undir
skemmdum. Re.vnt er að koma
íbúum til hjálpar með því að
flytja matvæli í þ.vrluin. Búizt er
við, að flöðið hafi sjatnað til fulls
eftir tvo til þrjá daga.
Aðeins þakið stendur upp úr á. þessu húsi í Rocklea-úthverfinu í
Brisbane f Ástralfu, þar sem Ylóð hafa geisað. Eins er komið fyrir
hundruðum annarra húsa í Queensland og New South Wales.
Kaupmannahöfn, 29. jan.
Frá fréttaritara M 1)1. Gunnari
Rytgaard:
DANSKá tónskáldið Per Nör-
gaard hlaut tónlistarverðlaun
Norðurlandaráös I ár fvrir kamm-
eróperu sfna „Gilgamesh". Nör-
gaard er fyrsta danska tónskáld-
ið, sem verðlaunin fær, en þau
nem'a 50.000 dönskuin krónum.
Nörgaard er ungur maður, fædd-
ur 1932, og nam fyrst í Kaup-
mannahöfn, en síðar í Paris.
Hann hefur stundað kennslu við
tónlistarskóla í Kaupmannahöfn,
Óðinsvéum og Arósum, og einnig
hefur hann um langt skeið verið
tónlistargagnrýnandi dagblaðsins
Politiken.
Per Nörgaard hefur sent frá sér
mikinn fjölda tónverka og leik-
tónverka. Hann hefur löngum
verið umdeilt tónskáld, m.a. varð
mikið fjaðrafok á sínum tíma
vegna tímamerkis, sem hann
skrifaði fyrir danska sjónvarpið.
Hann getur tæpast talizt þjcVðlegt
Landhelgismál:
Enn stefnubrey ting Breta?
Talsmaður utanríkisráðuneytisins ber þó söguna til baka
tónskáld, en tónlistargagnrýnandí
Kristeligt Dagblad, Johs. Nör-
gaard, telur hann hins vegar
gæddan afar hugmyndaríkri til-
finningu fyrir hljómum, og án
þess að tónsmíðar hans séu sér-
lega fagrar sem slikar, þá megi
alltaf búast við óvæntum hlutum
frá honum, þar eð tónlist hans sé
samræmd lífsviðhorfi hans og
heimspeki.
H. E. Bates
látinn
Ganterbury, 29. janúar —AP
HINN kunni brezki rithöfundur
H.. E. Bates lézt í dag, 08 ára að
aldrí. Bates var kunnáttumaður
með pennann, samdi vel upp-
byggðar sögur, bæði stuttar og
langar, bæði úr sinu eigin enska
sveitaumhverfi og frá fjarlægari
stöðum, t.d. Asíu. Hann sendi frá
sér fjölmargar metsölubækur, og
þeirra frægust er „Fair Stood the
Wind for Franee". Fjöldamargar
sagna hans voru kvikmyndaðar,
nú siðast „Triple Eeho" með
Glendu Jaekson og Oliver Reed.
Af smásagnasöfnum Bates iná
nefna „My Unele Silas".
H._ E. Bates lætur eftir sig
eiginkonu og fjögur börn, en
dánarorsök hans hefur ekki verið
látin uppi.
London 29. ian.
Einkaskeyti til Mbl. frá
Arthur Gawson, fréttam. AP
og NTB.
BRETAR kanna nú inöguleika
á því, vegna þrýstings frá
hagsnuinahöpum togaraútgerðar-
innar, að færa fiskveiðilögsögu
EBE í vanda
segir belgíski utanríkisráðherrann
Brussel, 29. jan.,NTB.
BRETLAND og Frakkland stefna
nú samstarfi Efnahagsbandalags-
Stórbruni
í Sviþjóð
Jönköping, 29. janúar —NTB.
UAI 25 milljóna króna (sænskra)
tjón varð í stórbruna í
Husq varna-vopnaverksmiðjunni í
Jönköping í morgun. Öll
byggingin, sem er um 200 metra
löng, evðilagðist, en björgunar-
starf var mjög erfitt vegna eld-
fimra efna í verksmiðjunni. Þetta
er einn stærsti bruni í Svíþjóð
fyrr og síðar. Saintals 150 manns
unnu í verksmiðjunni, en vonir
standa til, aö þeir fái allflestir
vinnu við hreinsunarstörf o.fl.
ríkjanna í voða með því að setja
þjóðarhagsmuni ofar sameigin-
legum hagsmunum EBE, sagði
belgíski utanríkisráðherrann
Reeaat van Elslande í dag. Sagði
ráðherrann EBE vera í vanda
statt og hvatti til, að samhygð
landanna yrði tekin til endur-
skoðunar.
Ráðherrann sagði, að þessi ríki
og sum önnur hefðu látið grund-
vallarreglur EBE lönd og leið og
hugsuðu aðeins um eigin hag. Þar
með gætí minníhluti aðildarríkj-
anna komið í veg fyrir, að óskir
meirihlutans kæmust i fram-
kvæmd.
Sem dæmi um skort á sam-
starfsviija nefndi Van Elslande
tilraunir Bretlands til að tengja
samningana um sameiginlega
stefnu í orkumálum sameiginlegu
starfi við byggðaþróunarsjóð
EBE. Hann gagnrýndi og Frakka
og þá ákvörðun þeirra að draga
sig út úr gjaldeyrissamstarfi, án
þess að hafa ráðfært sig \ið hinar
bandalagsþjóðirnar.
sína út í 200 mílur. Talsmaður
brezka utanríkisráðuneytisins
sagði í gær, að brezka stjórnin
væri enn hlynnt alþjóðasam-
komulagi, sem geröi ekki ráð fyr-
ir stærri lögsögu en tólf inílum.
Málið er að komast á mjög þýð-
ingarmikið umræðustig innan
ríkja Efnahagsbandalagsins
vegna væntanlegra samninga á
Hafréttarráðstefnunni í Venezu-
ela síðar á þessu ári. Fréttamaður
NTB-fréttastofunnar segir síðan í
skeyti f dag, að utanríkisráðu-
neytið hafi ítrekað tólf milna
stefnu sína og muni ekki að svo
stöddu frá henni hvika. Engu að
síður segist Arthur Gawson telja,
að málið sé að minnsta kosti kom-
ið í athugun. Hann segir: „Nokk-
ur hagsmunaágreiningur er ríkj-
andi innan vissra hópa. Brezkur
fiskiðnaður er klofinn í þessu
máli. Brezkir togaramenn, sem
stunda veiðar á fjarlægum mið-
um, eru andsnúnir útfærslu, þar
sem þeir myndu þá neyðast til að
hverfa af ýmsum miðum, sem
þeir telja sig hafa rétt til að fiska
á. Sjómenn á heimamiðum vilja
aftur á móti útfærslu, svo að
keppinautum verði þar með hald-
ið i skefjum."
Hins vegar virðist augljóst, að
einhver stefnubreyting í þessum
málum er i gerjun innan rikis-
stjórnarinnar og eins og áður hef-
ur verið skýrt frá, er mjög líklegt,
að Bretar telji, að þeini verði ekki
stætt á því að halda fast við, að
fiskveiðilandhelgi verði áfram
tólf mílur, þar sem mikill áhugi er
fyrir útfærslu hjá tugum þeirra
rikja, sem senda fulltrúa á Haf-
réttarráðstefnuna.
Danir drýgi
dagsljós
Kaupmannahöfn, 29. janúar —
AP.
DANSKA rikisstjórnin fór í dag
fram á, að þjóðþingið samþykkti
að Danir færðu klukkur sinar
fram um eina klukkustund til
þess.að drýgja dagsljósið. Lagði
rikisstjórnin til, að þessi nýi tími
gengi í gildi 26. maí næstkomandi
og stæði til28. september. Kvaðst
hún ætla að hvetja önnur Efna-
hagsbandalagslönd til að innleiða
sömu reglu. Poul Hartling forsæt-
isráðherra sagði, að Danir hefðu
gott af þvi að „nota minna af ljósi
framleiddu af mönnum en meira
af ljósi guðs".
Mál Rays
tekið upp á ný
Cincinnati, Ohio, 29. jan. AP.
JAMES Earl Ray, morðingi dr.
Martins Luthers King, hefur
fengið því framgengt, að mál
hans verði tekið upp á nýju. Var
þessi úrskurður kveðinn upp í
áfrýjunardómi í Cincinnati i dag.
Þóttist Ray ekki hafa fengið alls
kostar sanngjarna málsmeðferð í
fyrri réttarhöldum, en hann
játaði þó á sig morðið á dr. Martin
Luther King. Ekki er vitað,
hvenær málið verður tekið upp á
nýjan leik.
Dr. Benjamin Spock:
Dr. Benjamin Spock.
F oreldrar sýni börn-
um sínum meiri festu
DR. Benjamin Spock, hinn
þekkti læknir og frömuður í
uppeldisinálum, hefur sagt að
bann hal'i haft rangt fyrir sér,
er hann hafi re.vnt að „troða
skoðunuin sínuin upp á fólk um
hvernig það ætti að ala upp
börn". Hann segir, að afstaða
sín hafi dregið kjark og sjálf-
stæði úr mörgum foreldrum og
þeir hafi fundið til vanmáttar
til að annast af eigin skoðun
uppeldi barnasinna.
Lýsír dr. Spock þessu i grein i
timariti, sem heitir Redbook
Magazine og kom þessi grein í
sfðasta tölublaðinu nú fyrir
nokkrum dögum. Að vísu hefur
hann látið bessár skoðanir sin-
ar i ljós, en ekki jafn aídráttar-
laust og nú.
„Á tuttugustu öldinni," segir
hann „hefur foreldrum verið
talin trú um, að aðeins fólk,
sem hefði sérmenntað sig, vissi
hvernig ætti að ala upp og um-
gangast börn, þ.e. geðlæknar,
sálf r æði ng ar, f él ags rá ðg j af ar
og barnauppeldisfræðingar —
eins og ég ti) dæmis. Þetta er
grimmdarleg aðferð, sem við at-
vinnumenn höfum beitt fór-
eldrana. Auðvitað gerðum við
það í góðri trú og beztu mein-
ingu, ineð því að halda fyrir-
lestra og skrifa greinar um
barnauppeldi, og sjálfsagt var
það með það fyrir augum, að
þetta gæti komið að gagni. Við
gerðum okkur ekki ljóst fyrr en
um seinan, að „alvizka" okkar
var að grafa undan sjálfstrausti
foreldranna."
í grein dr. Spocks kemur
margt á óvart. Hann leggur til -
að mynda ríka áherzlu á nauð-
syn þess, að foreldrar sýni festu
í framkomu og umgengni við
börn sin. Og hann segir, að ein-
mitt þetta — að foreldfar sýni
einurð — sé mjög alvarlegt
vandamál í Bandarikjunum og
það geti orðið ungu kynslóðinni
til skaðsemdar og trafala.
„Venjulega veigra foreldrar sér
við að sýna einurð og festu við
börn sin, vegna þess að þeir
óttast, að ef þeir gera kröfur til
barna sinna, kunni það að leiða
til þess, að væntumþykja barn-
anna til foreldranna dvini.
„Þetta má merkja greinilega
hjá erfiðu barni, sem fær ekki
vilja sinum framgengt og hróp-
ar að foreldri sinu: „Ég hata
þig." Foreldrinu bregður illi-
lega og kctur samstundis und-
án.
Dr. Spock segir, að óttinn við
að börnin verði foreldrum sín-
um tilfinningalega fráhverf, ef
þeim er sýnd festa og nokkur
strangleiki, svo og að með því
veki foreldrarnir hjá sér sekt-
arkennd, sé mjög rikjandi i
Bandarikjunum nú.
Dr. Spock segir, að foreldrar
kenni sér jafnan um, ef eitt-
lnað fari úrskoiðis varðandi
barn þeifra. ef það verði upp-
víst aðþjófnaði eða einhverjum
hegðunarvandkvæðum og þetta
hafi smám saman komið inn
mjög mikilli undirgefni hjá for-
eidrunum. Því hafi fcireldrarn-
ir í æ fikara mæli hallað sér að
ráðum svokallaðra sérfræðihga.