Morgunblaðið - 30.01.1974, Blaðsíða 16

16
MOKGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. JANUAR 1974

Utgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjór
Ritstjórn og afgreiðsl;.
Auglýsingar
Askriftargjald 360,00
I lausasolu 22.00
hf. Arvakur. Reykjavík
Haraldur Sveinsson
Matthías Johannessen
Eyjólfur Konráð Jónsson
Styrmir Gunnarsson
Þorbjorn Guðmundsson
Bjorn Jóhannsson
Arni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6, sími 10 100
Aðalstræti 6, sími 22 4 80
kr á mánuði innanlands
kr eintakið
„laust“ varnarlið. Nú er
það að vísu svo, að varnar-
liðsmenn hafa yfirleitt
ekki verið hér lengi, held-
ur hefur verið skipt um
menn í varnarliðinu. En
enginn veit, hvað forsætis-
ráðherra á við með orðinu
„laust varnarlið“. Hvort
hver varnarliðsmaður eigi
að dvelja hér aðeins í sex
mánuði í staðinn fyrir áður
eitt eða tvö ár.
Mergurinn málsins er sá,
að hér er um að ræða al-
gjöran hráskinnsleik. For-
FAST EÐA LAUST
Fregnir þær, sem bor-
izt hafa af tillögum
Einars Ágústssonar utan-
ríkisráðherra í varnarmál-
um, hafa að vonum vakið
furðu manna. Tillögurnar
hafa ekki verið birtar, en
þó greint frá meginatrið-
um þeirra, og hefur utan-
ríkisráðherra lagt áherzlu
á, að „hreyfanleg flugsveit
Bandaríkjamanna" verði
hér til varnar. Gárungarn-
ir segja raunar, að það sé
þó bót í máli, að flugsveitin
eigi að vera „hreyfanleg“,
því að lítil vörn mundi vera
f flugsveitum, sem óhreyf-
anlegar væru!
Þau tíðindi gerðust síðan
í umræðum um varnarmál-
in á Alþingi s.l. mánudag,
að Ólafur Jóhannesson for-
sætisráðherra hélt því
fram, að í þessum tillögum
utanríkisráðherra fælist
það, að markmiði málefna-
samningsins yrði náð. Það
væri „að fast erlent herlið
hverfi af íslandi í áföng-
um“. Hér er á ferðinni
alveg ný kenning, sem for-
sætisráðherra setur fram á
Alþingi. í málefnasamn-
ingnum margumrædda er
rætt um endurskoðun eða
uppsögn í því skyni „að
varnarliðið hverfi frá ís-
landi í áföngum“. Þar er
hvorki nefnt „fast“ né
sætisráðherra og utanríkis-
ráðherra eru að reyna að
halda ríkisstjórninni sam-
an með því að gera öryggis-
og sjálfstæðismál landsins
að samningsatriði milli ráð-
herranna og annarra for-
ustumanna í ríkisstjórnar-
flokkunum. Utanríkisráð-
herra hefur nú afrekað að
setja fram í mikilvægustu
málefnum þjóðarinnar til-
lögur, sem eru opnar í báða
enda. Eitt er þó að vísu
ljóst, hér á að vera herlið
áf ram. U tanríkisráðherra
kallar það eða hluta þess
hreyfanlega flugsveit, en
forsætisráðherra nefnir
það ,,laust“ varnarlið. Hins
! vegar er með öllu óljóst,
; hvort lið þetta má vera svo
| fjölmennt, að í því sé raun-
veruleg vörn, og það geti
sinnt þeim verkefnum, sem
óhjákvæmileg eru við eft-
irlit á hafsvæðunum um-
hverfis ísland og til varnar
á Keflavíkurflugvelli sjálf-
um.
Upplýst hefur verið, að
tillögur þessar séu nú til
athugunar hjá þingflokk-
um stjórnarflokkanna og
til umræðu í ríkisstjórn-
inni. Þannig liggur það fyr-
ir, að forustumenn Alþýðu-
bandalagsins eru nú teknir
að ræða um það, án þess að
blikna, að koma vörnum
hér á landi fyrir með ein-
hverjum þeim hætti, að
bandarískt varnarlið verði
hér áfram. Þeir hafa þann-
ig horfið frá þeirri
„prinsippafstöðu“, sem
þeir fram að þessu þykjast
hafa fylgt, þ.e.a.s. að ekki
komi til álita, að erlent
varnarlið sé hér á landi.
Út af fyrir sig má segja,
að það sé góðra gjalda vert,
að allir stjórnmálaflokkar
hafa nú f alvöru tekið til
athugunar nauðsyn þess,
að hér séu varnir með ein-
hverjum hætti, jafnvel
þótt ljóst sé, að afstaða
kommúnista byggist á því,
að þeir vilji halda völdum í
ríkisstjórninni.
Eftir að kommúnistar
hafa nú í margar vikur ver-
ið í samningamakki um ein-
hvers konar dvöl varnar-
liðs hér, er útilokað fyrir
þá að halda því fram, að
brottför varnarliðsins sé
þeim slíkt hjartans mál, að
þeir muni rjúfa rfkisstjórn-
ina, ef einhverjar varnir
verða hér áfram. Þeir hafa
sjálfir ljáð máls á því, að
varnarlið verði hér, þótt að
vísu sé enn með öllu óljóst,
hve fjölmennt það lið á að
vera og hver vörn f raun
réttri sé í því.
Á þjóðhátíðarári blasir
sú mynd við íslendingum,
að helztu ráðamenn þjóðar-
innar, þeir sem nú fara
með stjórn landsins, sitja á
stöðugu samningamakki
um öryggismál landsins.
Þar er aldrei um það talað,
hvernig tryggja eigi okkar
eigið öryggi, heldur um
það eitt, hvernig unnt
reynist að halda saman
verstu ríkisstjórn, sem hér
hefur setið við völd, stjórn,
sem gaf út mikinn málefna-
samning, en er nú vel á
vegi stödd að svíkja hvert
einasta ákvæði hans. Raun-
ar væri það þakkarvert, ef
stjórnin hyrfi frá vitlaus-
asta ákvæði málefnasamn-
ingsins, því, að gera landið
algjörlega varnarlaust. En
ömurlegt er til þess að vita,
að ráðamenn Framsóknar-
flokksins skulu engin tök
hafa á öryggismálunum.
Sú staðreynd vekur auðvit-
að alþjóðarathygli, og hún
hlýtur að leiða til þess, að
fólkið í landinu herði nú
sókn þá, sem hafin er til að
fyrirbyggja, að landið
verði gert óvarið og ofur-
selt ofbeldisöflum.
Richardson.
Washmgtpn
VIÐ Pat Buchanan ræðuritari Nixoris
. förseta gerðum ,það jtundum okkur
tM gamans að gera'í upphafi árs með
okkur veðmá{’um það, hverrng
larids*. og hfeirnsmálm myndu standa
um riæsUi * árátnót'* Við settum þá
spátíótna okkar, í, umslag, sem
op/iað .vá’c, þegac á-nð Var á erida
, . ru/ini’ð. ••'..* . ' ' ' 1 v
1 þá gþrólii.'tjóðu, daga víris og
fósa -gátum við féyft okkur að spá
om, hvað' sem vpr.; hver yrði fyrsti
; rá’ðhprrárin’ sfem letl af embætti,
' {það ^ý'rust sögujGg héfð, að dóms-
málaráðherríjr verði ; fyrstir); hver
yr^j. ;úr$lit skbðáViákaririarinq GaII-
úps pm barát.Puna /HUJi Nixoris for-
• sWta og hjefzfu forvfgismarms demó-
kí.u.i o s frv ’ Eínriifj spáðum við um
*'ý’mfs skemmtilegrr ðtvik, ég tapaði
■ trl déemis fjöri^m <jídJlurum„á;,fjórum
- árumV því( ég 5þáð* því áiltaf ,,'að
Nikon yr-ðrafi ' •
Ég, ^ella.-4 að híii.cla. h.ér áfram
þessan, , getráuriastarfspmi, ,hún
varpar vissu Ijósi á viðhorf rnðrma
og héí koma þau'gtriði, sem lesend-
úr geta spáð fyrif ,um á .riýbyrjuðu
ári • # *. • • ,V
. 1) F.yrsH þjóðarle^ðtogmri, sém
Ford.
segir af sér eða verður vikið úr
embætti á áririu 1974 verður a)
Pompidou, b) Brezhriev, c) Nixori, d)
Maó. e) Heath, f) Brandt. (Ef þið
getið spáð rétt um alla röðiria verið
þtð tekiri til greiria, þegar öryggis-
málaráðgjafi forsetans verður valiriri
riæst).
2 Tap repúblikana í þmgkosri-
irigurium 1974 verður: a) lítið, þ e.
mmri^; eri tíu sæti, b) allmikið,
10—sæti. c) herfilegt þ e 30
sæti eða meira
3 Líklegasti forsetaframbjóðandi
demókrata við árslok verður sam-
kvæmt skoðariakórmun Gallups a)
Edward Kennedy, b) einhver annar
4 Frambjóðaridi repúblikaria í
forsetakosrimgunum 1976 verður
a) Ford. b) Reagan, c) Rockefeller, d)
Richardsori, e) emhver arinar.
5 Verðbólguvöxtunriri verður a)
mmna eri sex af huridraði, b) milli
sex og átta af hundraði, c) yfir átta af
huridraði.
6 Þjóðarframleiðslari muri aukast
á áririu um a) mirina eri tvo af
hundraði, b) milli tveggja og fjög-
urra af hundraði, c) um meira eri
fjóra af hundraði
7 Baridaríkjadollar verður a)
sterkari. b) veikari, gagrivart þýzku
marki og japönsku yern
8 í árslok 19 74 verður Súez-
skurðuririri a) opirm, b) erinþá lokað-
ur.
9 Friðarviðræður ísraela og
Araba muriu hafa leitt til a) að-
skilriaðar herjariria, b) bráðabirgða-
samkomulags deiluaðila, c) varðn-
legs samkomulags.
1 0 Orkuskorturirin mun á riæsta
ári verða a) svo slæmur, að gripa
þurfi til skömmturiar, b) svipaður og
nú, c) eitthvað aririað kemur í stað-
iriri
1 1 Á árinu brýzt út styrjöld í a)
Afríku, b) Miðausturlöridum, c)
Suður-Asíu, d) Indlaridsskaga, e)
Íberíuskaga, f) hvergi
1 2 Nixori forseti verður a) ákærð-
ur fyrir landráð og dæmdur, b)
ákærður, eri ekki dæmdur, c) hvorki
ákærður rié dæmdur heldur látirm
sæta ritskoðuri, d) búrnri að segja af
sér, e) ekki ákærður, ekki látinri
sæta ritskoðuri, enriþá forseti, vinri-
ur á í skoðanakönriurium.
1 3. Verður forsetinn orðmn afi í
árslok 1974? a) Já, b) riei (Þessu
held ég áfram þarigað til ég vinri.
Rockefeller.
spurningiri er bara sú, hvort afmri
verður forseti).
Að undanförriu hef ég haft heldur
jákvæða útkomu út úr þessum spám
og þess vegria spái ég hiklaust og
óhræddur Míri spá er svoria: A, B,
A,A, B,B, • A, A. B. C, E, E, A Hins
vegar skal mönrium berit á, að til-
ganguririri er ekki að vekja deilur á
vinnustöðum, né heldur er þess
vænzt, að menn gagnrýni spána um
næstu áramót.
Tilgarigurirm er að sýna fram á,
hve óeridarilega margir mögu-
leikarnir eru á aðems fáum sviðum,
og jafnframt að berida á, að svart-
sýni á engu meiri rétt á sér eri
taumlaus bjartsýrn.
Hið eina, sem er vist, er það, að
við gerum ekki ráð fyrir hirium
óvæntu atburðum, hártoguri örlag-
arma eða gjörbreytirigum, sem hafa
svo mjög sett svip sirin á viðburði
síðustu ára
Hver hefði t.d við áramótiri
1971—'72 getað látið sér detta í
hug hiria sriöggu þíðu í samskiptum
stórveldariria, útnefriirigu Mc-
Governs og hiri ömurlegu örlög
varaforsetaefrns haris, sigur Nixons i
4 9 fylkjum? Og í árslok 19 72 Hver
hefði spáð Watergateréttarhöldun-
um, hljóðrituriarmálurium, falli
HVERJU SPAIÐ ÞIÐ
FYRIR ÁRIÐ 1974?
Reagan.
Agnews, oliusölubarmmu eða því,
að hinn þögli meirihluti myridi steiri-
þegja?
í Ijósi þessarar reynslu og ef við
skoðum hina furðulega ójöfriu þró-
un mála á siðustu árum, hvers
vegna óttast svo margir þróuri mála
á síðustu mánuðum?
Vissulega getum við séð fyrir, að
nokknr menn verða ákærðir og
dregriir fyrir rétt, og við getum séð
fyrir skort á ákveðrium vörutegurid-
um, sem og verðhækkanir, en við
ýkjum alltaf erfiðleika okkar, og
þegar árið er liðið, kemur i Ijós, að
áhyggjurnar voru næsta óþarfar
Áramót eru mjög hentug til þess
að minnast óbilgirrn hms óvænta
sem og til þess að velta fyrir sér
möguleikurium á því, að óvænt öfl
murii hamla á móti Hið ófyrirsjáan-
lega kemur yfirleitt fram, og á
síðustu árum hefur það vissulega
ekki brugðizt
Stóratburðir sögurinar eru fram-
undari, eftirþarikar og fylgikvillar
þeirra, áhrif frá þriðja heimirium og
þrýstirigur frá þriðja flokks atburð-
um, Guð hefur síri áhrif og merin
bregðast misjafnlega við Atburðir
ársins 1 974 verða varla óviðráðari-
legir, hvorki þeim, sem ráða ferð-
mni, né þeim, sem bara bíða og
voria.