Morgunblaðið - 22.03.1974, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 22. MARZ 1974
35
Skuggamynd i fjarska
FRAMHALDSSAGA EFTIR
MARIU LANG,
PÝÐANDI: JÓHANNA KRISTJONSDÓTTIR.
3
þessi kona, sem átti alla þessa
hluti, hún hafði laumast inn á
heimili mitt í fjarveru minni eins
og þjófur og engu var líkara en
hún hefði horfið sporlaust aftur.
Nema þau hefðu farið út saman
og sætu nú einhvers staðar á litl-
um veitingastað með kertaljós á
borðinu og horfðust i augu. . .
Ég hljóp fram f eldhúsið. En
eldhúsið var autt! Þó sá ég þess
merki að þar höfðu tvær
manneskjur fengið sér kaffi og
borðað brauð, en þau höfðu aug-
sýnilega ekki gefið sér tíma til að
þvo upp eftir sig.. . Tvö. . . Eg var
enn ekki farin að finna neitt, ég
var eins og í leiðslu. .. ég trúði
ekki að þetta væri veruleiki. Ég
var vör við að einhverjar grun-
semdir voru teknar að bæra á sér,
en þær voru ekki orðnar að virki-
leika ennþá. „Þetta getur ekki
verið satt“ svaraði hjartað fyrir-
spurnum, sem heilinn beindi til
þess. Nú sá ég að í forstofunni var
brún kvenkápa og regnhlíf, sem
ég kannaðist ekki við. Aftur á
móti sá ég þar hvergi hatt og
frakka Einars. Kannski hún færi í
pels þegar hún brygði sér út á
kvöldin.. . Kannski voru þau ein-
hvers staðar á balli. .. hún virtist
hafa haft svo mikinn viðbúnað f
sambandi við klæðaburð, að það
hlaut eitthvað mikið að hafa
staðið til...
Aftur var ég komin inn í svefn-
herbergið og horfði þurrum, en
spyrjandi augum á þessi viðbjóðs-
legu kvenföt, sem lágu þarna á
tvist og bast. Hver átti þessi föt?
Hvernig var hún í hátt? Hvað gat
hún veitt Einari, sem ég gat ekki?
Eða var skýringin einfaldlega sú
— hversdagsleg, en ógeðfelld —
að hann hafði ekki getað sætt sig
við einlífið f þessar átta vikur —
ekki einu sinni þótt hann væri
ungur og ástfanginn eiginmaður?
Ég lét fallast þreytulega niður á
stólinn við snyrtiborðið og horfði
á andlitið á sjálfri mér í speglin-
um. í gær hafði ég verið ánægð
með útlit mitt. Eg var sólbrún
eftir veruna í Egyptalandi, hárið
var hrafnsvart, augun dökkblá og
þótt ég sé kannski ekki falleg í
orðsins fyllstu merkingu, þá hef
ég alltaf staðið f þeirri sælu trú,
að ég væri heldur geðsleg og
greindarleg manneskja. .. ég
mændi á sjálfa mig sljóum augum
og ég varð að viðurkenna, að eins
og ég var á mig komin núna gat ég
ekki verkað eggjandi á nokkurn
mann.
Hvað í ósköpunum átti ég að
taka til bragðs? Sitja alla nóttina
og bfða? Bíða eftir þvf að eigin-
maður minn og einhver óþekktur
kvenmaður kæmu heim tii
heimilis míns og svefnherbergis.
Eftir á get ég ekki sagt til um
það, hvað það var sem varð til að
vekja skelfinguna. Og enda þótt
skynsemi mfn mótmælti mér,
vissi ég allt i einu, að ég var ekki
ein i íbúðinni. .. Það var ein-
hver...eða eitthvað. .. rétt hjá
mér.. . eitthvað sem átti ekkert
erindi hingað.. . eitthvað sem var
viðbjóðslegt og ógnandi, og
skelfingin hríslaðist um líkama
minn, hverja taug, hvern vöðva í
kroppnum. Hægt og seinlega reis
ég upp og mér varð allt í einu
ljóst — meðan hræðslan var að
heltaka mig — að ég var alein og i
íbúðinni leyndust ótal felustaðir,
sem ég hafði ekki gáð í, þegar ég
skoðaði ibúðina.
Einhver í leyni bak við glugga-
tjöldin? Inni í skápunum? Inni i
baðherbergi? Einhver á gægj-
um. .. Einhver... kannski þessi
ókunnuga kona? En hvar var þá
Einar?
Þar sem ég fann að fullvissa var
skömminni skárri en þessi efi reis
ég á fætur og reikaði i áttina að
baðherberginu. Ég ýtti hranalega
upp hurðinni og það eina sem ég
heyrði var óreglulegur andar-
dráttur sjálfrar mín.
Svo þrýsti ég varlega á
slökkvarann.
Það fyrsta sem ég sá voru bláir
inniskór á baðmottunni. Síðan
dökkgrænar flísar, sem glömpuðu
á móti mér í ljósinu. .. Og vatn,
ljósgrænt vatn í baðkarinu. . .
Og i baðkarinu. . .Ég stóð þarna
æðistund án þess að sjá eða skilja
nokkurn skapaðan hræranlegan
hlut. Sjóntaugar mfnar sögðu
heilanum að líkami ungu kon-
unnar í baðkerinu væri óeðlilega
kyrr, að munnurinn væri gal-
opinn, að hárið flyti um hana eins
og sægresi. .. en heilinn svaraði
þvf til, að svona gæti ekki gerzt
nema í sjúklegri hryllilegri
•martröð. Hverju hefði hann átt að
svara nema þessu. Að lokum
vaknaði ég upp af þessum dvala
og skynjaði að þetta var virki-
leiki.
Það bergmálaði draugalega i
baðherberginu, þegar ég æpti.
2. kafli
Dyrnar inn í baðherbergið og
svefnherbergið voru lokaðar og
inni í stofunni hafði ég kveikt öll
ljósin. Nú sat ég við skrifborðið
og studdi hönd undir kinn og
reyndi að koma skipulagi á
ruglingslegar hugsanir mínar.
Vertu róleg! Vertu róleg, Puck!
Þú verður að hafa stjórn á þér!
Þú hefur oft séð dáið fólk! Þú
hefur séð annað eins án þess að fá
taugaáfall. Þú ættir að þola að sjá
þetta. . . eða hvað?
Ég veit það, ég veit það. En það
var öðruvísi. Þá var Einar alltaf
nærstaddur. Þá var ég ekki ein.
Og það kom ekki beinlfnis
OKKUR við. Það gerðist ekki á
heimili okkar.
Hertu þig nú upp, Puck! Eitt-
hvað hlýturðu að eiga að gera! Þú
hefur ætlað að gera eitt-
VELVAKAIMDI
Velvakandi svarar i síma 1 0-1 00
kl 1 0.30 — 1 1 30. frá mánudegi
til föstudags.
0 Nýr „íslenzkur
búningur“?
Sigrún Helgadóttir skrifar:
„Astæðan til þess, að ég sezt
niður til að skrifa þetta bréfkorn
er sú, að ég hlustaði á útvarps-
þátt, fluttan mánudaginn 11. 3.,
— viðtal við Sigrúnu Jónsdóttur.
1 því viðtali kom fram, að hún,
ásamt fleirum, hefur hannað bún-
ing, sem hún vill láta líta á sem
íslenzkan þjóðbúning. A sama
hátt gæti ég setzt niður og samið
lag og sagt: „Þetta er nýtt íslenzkt
þjóðlag," eða ég klambraði saman
einhverri sögu, eða ævintýri og
segði: „Þetta er íslenzk þjóðsaga."
Hrædd er ég um, að margir risu
upp á afturfæturna og mikið yrði
fussað og sveiað — enda von.
„Néi,“ segði fólk, „þjóðsaga er
saga, sem lifað hefur með þjóð-
inni, gengið mann fram af manni
og tekið hægfara breytingum.
Einnig þjóðlag. Enginn veit um
höfundinn, en þetta hefur verið
til lengi." Svo var og um íslenzka
þjóðbúninginn. Hann tók engum
hraðfara breytingum, heldur þró-
aðist hægt og hægt eftir þörfum
fólks, allt fram um síðustu alda-
möt Þá tók sig til Sigurður
Guðmundsson málari og breytti
búningnum, a.ö.l. eftir erlendri
fyrirmynd, til að mæta kröfum
þeirrar tízku, er þá réð. Vildirðu
láta breyta laginu; Sofðu unga
ástin mín eða sögunni um djákn-
ann frá Myrká, eftir þeim hug-
myndum, sem unga fólkið hefur í
dag? Varla. Enda er búningurinn
eftir breytinguna óþjóðlegri,
óþægilegri og mun dýrari í inn-
kaupi.
I áðurnefndu viðtali kom fram
m.a.s. hjá þessari konu, sem
eitthvað hlýtur þó að hafa hugsað
um þessi mál, nokkur ókunnug-
leiki á íslenzka þjóðbúningnum,
eins og hann var fyrir breytingu
Sigurðar. Svo er og um þorra
íslenzku þjóðarinnar. I þau 10 ár,
(ég er 24 ára), sem ég hef átt
gamlan íslenzkan búning, hef ég,
held ég, aldrei hitt neinn, sem
þekkir hann nema fólk úr Þjóð-
dansafélagi Reykjavíkur. En
öllum, sem á annað borð skoða
hann, finnst hann þjóðlegri en
búningur Sigurðar.
% Hinn sanni ís-
lenzki
þjóöbúningur
er hvorki dýr
né óþjáll
I ár hyggjast margar konur fá
sér íslenzkan búning og enn fleiri
langar til þess, en telja sig ekki
hafa efni á því. Sá hópur kvenna
er þó langstærstur, sem segist
engan áhuga hafa á því að eiga
íslenzkan búning, vegna þess
hversu óþjáll hann sé og óþægi-
legur. Fyrir þennan hóp kvenna
er Sigrún líkleg að gera þennan
nýja „þjóðbúning", sem á að vera
þægilegri en sá, sem þessi hópur
kallar „gamla búninginn", en er j
reyndar aðeins frá því um alda-
mót. En íslenzkur búningur þarf
hvorki að vera óþægilegur né
mjög dýr. Hvernig í ósköpunum á ,
sannur þjóðbúningur að geta ver- 1
ið óþjáll — búningur, sem þjóðin
hefur notað bæði við leik og störf
í aldaraðir. Þjóðbúningur á held-
ur ekki að þurfa að vera dýr.
Hvenær var íslenzka þjóðin rik?
A búningum Sigurðar er mikið af
silfri, en á þeim gömlu uppruna-
legu almennt mun minna og á
sumum alls ekkert.
0 Hefjum gamla
þjóðbúninginn
til vegs og
virðingar
Niðurstaða þessara hugleiðinga
er því þessi. Nýjan þjóðbúning
þarf íslenzka þjóðin alls ekki, en
aftur á móti væri gaman, ef hægt
væri að færa á ný til vegs og
virðingar þá búninga, sem hér
voru notaðir fyrir siðustu aldamót
eða fyrr. En til þess að svo geti
orðið þarf að kynna þjóðinni, að
þessir búningar hafi verið til-og
séu til. Ekkert tæki er betur til
þeirrar kynningar fallið en sjón-
varpið. Og ef sú kynning væri vel
af hendi leyst, gæti enginn afsak-
að sig með því að hafa ekki efni á
því að fá sér íslenzkan þjóð
þúning, búningurinn þarf ekki að
vera dýrari en kjóll. Enginn gæti
afsakað sig með því, að búningur-
inn væri óþægilegur og ljótur, því
að fjölbreytni i sniði og litum var
það mikil, að allir ættu að geta
fengið eitthvað við sitt hæfi.
Ég SKora á sjónvarpið að leggja
þennan skerf til þjóðhátíðarárs,
og ef sjónvarpið hefur sál, trúi ég
ekki öðru en sú sál gleddist af því
að sjá ungar stúlkur klæðast þjóð
legum klæðum á Þingvöllum
sumarið 1974 og vita, að þessar
sömu stúlkur hefðu e.t.v. klæðzt
„cow-boy“ buxum, ef ekki hefði
verið fyrir tilstuðlan eins eða
tveggja þátta í sjónvarpi.
Virðingarfyllst
Sigrún Helgadóttir.
E.s.
Þess má og geta, að karlmenn
fyrr á árum klæddust ekki jakka-
fötum, hvítum skyrtum og voru
með bindi um hálsinn. Hvernig
var búningur karla?
% Jóga-þættirnir
á óheppilegum
tíma
Sigríður Bjarnadóttir í Hafnar-
firði hringdi.
Hún sagðist vera óánægð með
þá breytingu, sem gerð hefði ver-
ið á útsendingartíma jógaþátt-
anna í sjónvarpinu. Þættirnir
voru áður á dagskrá seint á
þriðjudagskvöldum, og sagði
Sigríður, að sér hefði fundizt það
heppilegri timi en sá, sem nú er,
þ.e.a.s. síðdegis á laugardögum.
Hún sagðist vera viss um það, að
ónæðissamt væri á mörgum
barnaheimilum á þeim tíma, sem
þáttunum væri nú sjónvarpað á,
en flestum þætti betra að hafa
þætti þessa í lok dagskrár. Hún
tók það fram í leiðinni, að hún
væri ánægð með þessa þætti og
því hefði hún áhuga á, að þeim
væri sjónvarpað á betri tíma en
nú er gert.
— Rólegur Júlfus, þetta er
ekki okkar röð eftir allt
saman. . .
— Ég hef skipt um skoðun
Hermann. ..ég vil gjarnan
giftast þér. . .
— Það getur ekki verið heil-
brigt, að ég er vitlaus út í
Ursúlu Andress aðeins vegna
leikhæfileika hennar...