Morgunblaðið - 23.06.1974, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. JUNÍ 1974
Listahátíð:
Seldir miðar fyrir 10 millj.
24 þús. gestir á sýningar
LISTAHÁTÍÐIN hefur tekist vel.
Ekkert fyrirhugað atriði hefur
brugðizt og aðsókn orðið meiri en
gert var ráð fyrir. Seldir hafa
veríð um 16 þúsund miðar fyrir
utan myndlistarsýningarnar. Að-
sðkn að þeim mun vera orðin yfir
8000 manns, en þeim er ekki öll-
um lokið. Þessár upplýsingar
fengum við 1 spjalli við Baldvin
Tryggvason, formann fram-
kvæmdastjðrnar listahátfðar og
Jðn Steinar Gunnlaugsson, fram-
kvæmdastjðra, í lok hátfðarinnar.
t gær höfðu gestir greitt um 10
milljðnir f aðgangseyri á lista-
hátfð.
— Fúllt hús var á öllum tónleik-
um listahátíðar hema síðari tón-
leikum Lundúnasinfóníunnar, en
þar voru um 1500 manns og fullt
kvöldið áður, svo um 4300 hlust-
uðu á hljómsveitina. Ekki var
heldur fullt á jazztónleika
Finnanna í Hamrahlíðarskóla.
Leiksýningarnar gengu allar vel,
Þrymskviða var sýnd þrisvar fyr-
ir 600 áhorfendum 1 hvert sinn,
en á hverja af þrem sýningum
sænska leikhússins Dramaten
komu um 400 manns. Litlacflugan
var sungin þrisvar. fyrir fullu
húsi. Selurinn hefur mannsaugu
gekk vel í Iðnó, svo og brúðuleik-
urinn. En seijmrballetsýningin í
Þjóðleikhúsinu var þó heldur illa
sótt, seip sýnir okkur, að íslenzk-
ur ballett á enn -nokkuð erfitt
uppdráttar, sagði Baldvin
Tryggvason. Fullt hús var og upp-
selt á sýningarnar 1 Norræna hús-
inu. 1 heild hefur þetta gengið vel
og aðsókn orðið meiri en við gerð-
um ráð fyrir, bættí hann við. Þess
ber þó að geta, að sýningunum er
ekki öllum lokið, vefjarsýningin
verður opin fram yfir helgi,
sýning Nínu fram til 7. júlí og
Myndlistarsýningin á Kjarvals-
stöðum verður í sumar.
— 1 lok listahátíðar á föstudag-
inn voru komnar inn í aðgangs-
eyri um 10 milljónir króna. En
heildarvelta hátíðarinnar er að
sjálfsögðu mun me'iri, enda er
listahátíð rekin með ríkis- og
borgarframlagi, sem áætlað var
3,5 miljj. frá hvorum aðila. Og til
viðbótar koma styrkir og sala á
efni, • sem getur orðið um 5
milljónir. Heildarkostnaður verð-
ur því örugglega yfir 20 milljónir,
en ekki kváðust þeir Baldvin og
Jón Steinar vera búnir að átta sig
á hvernig fjárhagurinn stæði.
Langstærsti hlutinn af kostnaðin-
um er launakostnaður, sem hefur
hækkað um 40—50% og gengissig
erlends gjaldeyris hefur komið
niður á greiðslum til erlendu
listamannanna og eru útgjöld þvf
áreiðanlega miklu hærri en í
áætlun frá því f október sl. Hvort
aukin sala aðgöngumióa bætur
það upp, er ekki séð enn.
— Þessi mikla aðsókn synir, að
listahátfð hefur skipað sér fastan
sess hér, sagði Baldvin Tryggva-
son. Og að aðsókn er umfram það,
sem við áætluðum, sýnir að áhugi
almennings fer vaxandi. Sérstak-
lega vekur athygli, hve áhugi á
tónlistinni er mikill. Og það hefur
sýnilega gefizt vel að fækka atrið-
um og dreifa þeim í þetta sinn. Á
þessari listahátfð hefur gffurlega
mikið verið frumflutt eftir ís-
lenzka höfunda og brotið upp á
nýjungum, eins og t.d. tónlistar-
flutningi á Kjarvalsstöðum og
ekki sízt ljóðalestrinum þar. Það
var tilraun, sem við renndum
blinnt í sjóinn með, en heppnaðist
ákaflega vel og sýndi, að í landinu
er mikið af ljóðelskandi fólki.
, Hjá Leikfélaginu var frumflutt
nýtt leikrit, Selurinn hefur
mannsaugu og í fyrsta sinn gerð
tilraun með stangarbrúðuleik,
frumfluttur var fslenzkur ballett
og mikið af íslenzkri tónlist, að
ógleymdri Þrymskviðu, svo
eitthvað sé nefnt.
— Þó þessum þætti listahátíðar
og þeim umfangsmesta, sé lokið,
þá stendur enn eftir sýningin á
Kjarvalsstöðum, sem er sennilega
það mikilvægasta, sem gert var á
listahátíð. Hún hefur vakið at-
hygli Islendinga sjálfra og margir
erlendir gestir og blaðamenn hafa
hrifizt af henni. Það sem mestu
máli skiptir, er að hún verður
kannski til að opna augu okkar
fyrir því, að myndlist á sér dýpri
rætur í þjóðarmenningu okkar en
maður gat gert sér grein fyrir.
Myndlist hefur verið til hér frá
upphafi.
f sambandi við myndlist má
geta þess, að í tilefni listahátíðar
hefur Svavar Guðnason gert mál-
verk, sem til bráðabirgða hefur
verió komið fyrir f Þjóðleik-
Framhald á bls. 43
F ramboðsfundur
í Hafnarfirði
ANNAÐ kvöld, mánudagskvöld,
verður haldinn sameiginlegur
framboðsfundur þeirra stjórn-
málaflokka, sem fram bjóða f
Reykjaneskjördæmi og verður
hann f Bæjarbfói Hafnarfjarðar
kl. 20.30.
Jón Steinar Gunnlaugsson og Baldvin Tryggvason.
Vinnuþrælar mylja grjót með slaghömrum við Stalfnskurðinn.
„Rfkíð fékk vinnuafl með þvf að gleypa eigin syni.“
66 milljónir í
vinnufangabúðum
Annað bindi Gulag eyjahafsins komið út
Rússneska nóbelsskáldið
Alexander Solzhenitsyn hefur
nú sent frá sér annað bindi
bókar sinnar um vinnufanga-
búðirnar f Sovétrfkjunum á
tfmum Lenfns og Stalfns, Gulag
eyjahafið. Bókin er beint fram-
hald fyrra bindisins, en upp-
Ijóstranirnar f þvf voru ein
ástæðan fyrir þvf, að sovézk
yfirvöld ráku Solzhenitsyn úr
landi. Annað bindið er 657
blaðsfður að lengd, byggt á
langri og ýtarlegri heimildar-
söfnun skáldsins um vinnubúð-
ir „Gulag“, sem er skammstöf-
un á Miðstjórn vinnubúða rfk-
isins. Meðal heimilda eru skjöl
sovétstjórnarinnar og vitnis-
burður fjölmargra fórnar-
lamba úr búðunum.
Eins og kunnugt er, var
Solzhenitsyn sjálfur átta ár f
vinnufangabúðum. Solzhenit-
syn telur, að á árunum
1918—1959 hafi um 66 milljón-
ir manna, kvenna og barna ver-
ið flutt í vinnuþrælkunarbúðir
þessar, þar sem öll skilyrði
voru hin hroðalegustu.
Solzhenitsyn telur, að Lenin
hafí átt sökina á, að þessum
búðum var upphaflega komið á
fót, en Stalin hafi gert búðii;nar
að ríkjandi þætti í sovézka hag-
kerfinu. í bókinni eru taldar
upp ýmsar stórframkvæmdir
sem unnar voru af þrælum
þeim, sem í vinnubúðum dvöld-
ust þ. á m. vegir, virkjanir og
skipaskurðir.
Sem dæmi um slíkar stór-
framkvæmdir tekur Solzhenit-
syn í sfðara bindi Gulags Stalin-
skurðinn, sem byggður var á
árunum 1931—33 og nú heitir
Hvítahafsskurðurinn. Segir rit-
höfundurinn, að þessi skurður
hafi átt að vera veglegt minnis-
merki um Stalin á svipaðan
hátt og pýramídarnir í Egypta-
landi halda á loft nafni faraó-
anna. Við gerð þessa skurðar
létu lffið 250.000 vinnuþrælar.
Solzhenitsyn leitast við að
svara því, hvers vegna gripið
var til vinnubúðaþræla við
verklegar framkvæmdir í
Sovétríkjunum. Hann segir:
„Vinnuafl þrælanna gerði eng-
ar kröfur. Þáð var hægt að
flytja hvert sem var með stutt-
um fyrirvara, og fólk þetta
hafði engin fjölskyldubönd.
Það þurfti ekki almennilegt
húsnæði, skóla eða sjúkrahús
og stundum jafnvel ekki einu
sinni eldhús eða salerni. Ríkið
gat aðeins fengið slfkt vinnuafl
með því að gleypa sína eigin
syni.“
1 bókinni fjallar Solzhenitsyn
náið um aðbúnað kvenna og
barna, sem var ekki betri en
karlmanna. Konur voru auð-
Framhald á bls.43
Einar Agústsson: Má ég
Vinstri samvinna í verki
Tíminn: Kommúnistar
/ildu þorskastríð
Landhelgismálið hefur verið til-
Mni til hörðustu hjaðningavíga
tiilli stjórnarflokkanna. Tíminn
jerir upp reikningana við ráðherra
Mþýðubandalagsins I forystugrein
12. júnl sl. Þar sagði:
„Kommúnistar. sem ráða enn
niklu I Alþýðubandalaginu, hafa
/iljað og vilja nota varnarmálin til
þess að koma á deilum við Banda-
rfkin og önnur vestræn rlki. Hér
kemur hið sanna I Ijós og þegar
umrædd kllka hugðist hindra sam-
komulagið milii Ólafs Jóhannes-
sonar og Heaths I þeim tilgangi,
að þorskastrlðið héldi áfram og
skapaði aukna sundrung milli fs-
lendinga og bandamanna þeirra I
NATO"
Sjónleikur
Einars og Lúðvíks
Tíminn segir, að ráðherrar Al-
þýðubandalagsins hafi viljað fórna
landhelgismálinu til þess að egna
til óvildar milli fslendinga og Atl-
antshafsrikjanna. Átök ráðherra
Framsóknar og ráðherra kommún-
ista, sem Tlminn lýsti fyrir
skömmu. komu skýrt I Ijós I lok
viðræðna við Breta I nóvember
1972. Þá settu Einar Agústsson
og Lúðvík Jósepsson eftirfarandi
sjónleik á svið fyrir fréttamenn:
Lúðvík: Hanu má
ekki hann Einar
Lúðvlk: „Hann má ekki segja
þetta hann Einar, þvl að þá kemur
þetta allt öfugt. Ef maður segir, að
maður sé bjartsýnn þá kemur á
eftir, að samningar séu að takast
og þá er logið I fólkið. Ef maður
segir að maður sé svartsýnn þá
segja menn: Hann vilt ekki samn-
inga, þá er lika logið I fólkið. Og af
þvf á ekkert að segja um þetta,
ekki eitt einasta orð."
Einar: Ég vil
Þá greip Einar Ágústsson orðið
og sagði: „Ég vil segja eins og ég
sagði i útvarpinu I dag. . ."
Lúðvík: Nei,
ekki orð
Lúðvik var fljótur að koma I veg
fyrir frekari kjafthátt og sagði:
„Nei, það á ekki að segja eitt
einasta orð um það."
Einar: Já, já
Einar Ágústsson hlýddi að sjálf-
sögðu eins og honum bar og ságði
hæverkslega: „Já, Já."
Biaðamaður Morgunblaðsins
spurði þá: „En er það rétt, sem
heyrzt hefur á skotspónum, að
viðræðurnar hafi gengið betur I
morgun, en snurða hlaupið á þráð-
inn slðdegis?"
Einar: Má ég
Einar leit á Lúðvík og spurði
„MÁ ÉG?"
Lúðvík: Nei, nei, nei
Lúðvik svaraði jafn harðan:
„Nei, nei, nei. siður en svo. Það er
ekkert hæft I þvf. Þetta eru bara
fullkomnar venjulegar viðræður,
þar sem ekkert sérstakt hefur
komið fram og viðræðurnar halda
áfram."
U tanríkisráðherrann
Utanrikisráðherranum varð
svara fátt og sagði einfaldlega:
„ Þið blaðamenn eruð nú að leiða
okkur." t
1~, Timinn hefur nú gert upp sak-
irnar við Lúðvfk Jósepsson og seg-
ir óhikað. að hann og kommún-
istaklikan í Alþýðubandalaginu
hafi viljað hindra alla samninga
við Breta. Lúðvfk hafi viljað
þorskastrfð til þess að auka and-
úðina gegn varnarliðinu.
Lúðvfk Jósepsson: Hann má e
hann Einar.