Morgunblaðið - 23.06.1974, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. JÚNÍ 1974
Markmið Sjálfstæðisflokksins er að
tryggja fulla atvinnu og lífskjör fólksins
Framhald af bls. 1
menn og erlendir starfsmenn á
vegum varnarliðsins og skyldulið
þess búi á Keflavíkurflugvelli. Þá
teljum við eðlilegt, að íslendingar
taki eins og unnt er þátt í þeim
störfum, sem unnin eru I þágu
eigin öryggis og eru ekki
hernaðarlegs eðlis og að land-
helgisgæzla okkar og löggæzla
verði jafnframt efld til aukins
framtfðarhlutverks.
— Andstæðingarnir halda því
fram, að stefnu Sjálfstæðisflokks-
ins leiði til ævarandi hersetu.
Hvað viltu segja um þá staðhæf-
ingu?
— Við sjálfstæðismenn teljum,
að Islendingar hljóti að hafa varn-
ar- og öryggismál sín í stöðugri
endurskoðun. Það sé skylda okkar
að gera okkur sjálfstæða grein
fyrir nauðsynlegum aðgerðum á
þessu sviði og að við höfum sjálfir
frumkvæði í þeim efnum, hvaða
ráðstafanir þurfi að gera á hverj-
um tíma og þ. á m. hvenær óhætt
sé, að allt varnarlið hverfi af
landi brott. Þangað til verður að
gæta þess, að dvöl þess hafi ekki
þjóðernisleg, félagsleg og fjár-
hagsleg áhrif, sem skaðleg eru
íslenzku þjóðinni.
— Nú er ljóst, að vinstri
flokkarnir hafa allir með einum
eða öðrum hætti á stefnuskrá
sinni, að varnarliðið eigi að
hverfa af landi brott innan
skamms tíma. Jafnframt liggur
fyrir, að Sjálfstæðisflokkurinn
hefur enga möguleika á að hljóta
meirihluta á Alþingi íslendinga.
Hvernig ætlar Sjálfstæðisflokkur-
inn að koma stefnu sinni í varnar-
málum fram í hugsanlegri sam-
vinnu við stjórnmálaflokka, sem
vilja varnarliðið brott?
— Það er rétt, að Sjálfstæðis-
flokkurinn einn allra íslenzkra
stjórnmálaflokka hefur einhuga
tekið ákveðna afstöðu og vill var-
ið land í samræmi við áskorun þá,
er 55.522 íslenzkir kjósendur
beindu til Alþingis og ríkisstjórn-
ar um að leggja á hilluna ótíma-
bær áform um brottför varnar-
liðsins. Skilyrði Sjálfstæðisflokks-
ins til þess að koma fram stefnu
sinni í þessu máli byggjast á því,
að undirskrifendur og þeir fjöl-
mörgu aðrir Islendingar, sem
sama sinnis eru, greiði Sjálf-
stæðisflokknum atkvæði sitt á
kjördegi. Með ótvíræðri fylgis-
aukningu og sigri Sjálfstæðis-
flokksins, þótt hann nái ekki
þingmeirihluta, munu þingmenn
annarra flokka síður ganga í ber-
högg við stefnu „Varins lands“ og
meiri líkur eru þá til þess, að
Sjálfstæðisflokkurinn taki við
stjórnarforystu og marki stefnu í
öryggis- og varnarmálum f sam-
ræmi við það, sem ég hef hér lýst.
Opin umræða um
utanríkismál
— En hvað er að segja almennt
um afstöðu Sjálfstæðisflokksins
til utanríkismála og meðferðar
þeirra?
— Ég vil leggja á það áherzlu í
utanríkismálum almennt, að sú
skylda hvflir á sjálfstæðri þjóð,
hversu fámenn sem hún er, að
fylgjast með framvindu mála og
breytingum, sem kunna að verða
á alþjóða vettvangi og geta haft
áhrif á framtíð hennar. Sjálf-
stæðisflokkurinn vill því á hverj-
um tíma gangast fyrir sérstakri
athugun á þeim atvikum, sem
áhrif hafa f samskiptum þjóða og
efna til opinnar umræðu meðal
Islendinga um þau. Það er nauð-
synlegt, að allir landsmenn geri
sér sem bezta grein fyrir stöðu
Islands hverju sinni og þátttöku
okkar f alþjóðlegu samstarfi.
Aðild okkar að Atlantshafs-
bandalaginu og þátttaka í starfi
þess er ekki sízt mikilvæg frá því
sjónarmiði, að þar öflum við okk-
ur upplýsinga, sem hljóta að vera
forsendur ákvarðana okkar og
höfum um leið áhrif á ákvarðanir
bandalagsþjóðanna, sem óhjá-
kvæmilega skipta okkur máli. Ef
við viljum ekki verða leiksoppur
tilviljana eða stórveldanna, þá
verður rödd okkar að heyrast og
atkvæði'okkar að gilda f alþjóða-
samstarfi alveg með sama hætti
og einstaklingur, sem vill hafa
áhrif í innanlandsmálum og á eig-
in framtfð, getur ekki verið hlut-
laus í stjórnmálum lfðandi stund-
ar og hlýtur því að bindast sam-
tökum með skoðanasystkinum
sínum og neyta atkvæðisréttar
síns. Frelsi þjóða og lýðræðis-
skipulag breytist á þvf, að menn
láti sig málin skipta og hugsi ekki
sem svo, að ekkert muni um
hvern og einn, þvf að þegar fleiri
sama sinnis leggjast á eitt, má
tryggja hvoru tveggja frelsi og
lýðræði.
Víxlar vinstri
stjórnar falla
— Hver er að þínum dómi
kjarni þess efnahagsvanda, sem
þjóðin stendur nú frammi fyrir?
— Hin ytri sjúkdómseinkenni
birtast í hallarekstri atvinnuveg-
anna, halla ríkissjóðs og fjárfest-
ingarsjóðanna, sem leiðir svo til
stórfellds halla á viðskiptum við
útlönd. Nú um nokkurt skeið hef-
ur verið reynt að leyna þessum
sjúkdómseinkennum með því að
taka erlend lán til að jafna þenn-
an halla og auka seðlaprentunina,
sem leitt hefur til þess, að verð-
gildi peninganna hefur sífellt
minnkað.
Þegar rætt er um, að kaupmátt-
ur hafi aukizt á vinstri stjórnar
tímanum, þá er sú aukning mun
minni en fyrirheit voru gefin um
við upphaf stjórnarsamvinnunnar
og enn fremur mun minni en áttu
sér stað síðustu ár Viðreisnar-
stjórnarinnar, en öllu verra er
það, að kaupmáttaraukningin,
sem státað er af, byggist á fölsk-
um forsendum, hallarekstri og er-
lendri skuldasöfnun. Auk þess er
ekki komin fram hækkun á ýms-
um nauðþurftum almennings og
ýmiss konar opinberri þjónustu,
s.s. rafmagni, pósti og síma, út-
varpi, bensíngjaldi og fleiru.
Fjölskylda, sem tekst að afla sér
hálfrar milljón króna víxils, getur
státað af auknum kaupmætti
þangað til að falldegi víxilsins
kemur. Ástæðan til þess, að
vinstri stjórnin leystist upp er
m.a. sú, að víxlar þeir, sem hún
hafði tekið, voru að falla.
— Hvernig ætlar Sjálfstæðis-
flokkurinn að bregðast við þess-
um vanda, ef hann tekur þátt I
ríkisstjórn að kosningum lokn-
um?
— Helzti vandinn, sem þar er
við að etja er sá að koma á jafn-
vægi í fjárlögum, en ríkisbúskap-
urinn verður á þessu ári væntan-
lega rekinn með á fjórða þúsund
milljón kr. halla. Til þess að ná
því marki, að ríkisbúskapurinn
verði hallalaus, verður að draga
úr útgjöldum og útgjaldafyrir-
ætlunum. Með sama hætti verður
aó endurskoða fjármál allra ríkis-
stofnana, svo að hallarekstur
þeirra auki ekki á veltu sífellt
verðminni peninga.
Þá er og nauðsyn að auka svo
sparifjármyndun í landinu, að
viðskiptabankarnir þurfi ekki að
mynda yfirdrátt f Seðlabankan-
um. I því skyni verður að vernda
hag sparifjáreigenda, sem verst
■<allra hafa orðið úti í dýrtíðarflóð-
inu og taka til endurskoðunar
uppbyggingu vaxtakerfisins, gera
það sveigjanlegra, kanna verð-
tryggingu sparifjár og stofna
verðbréfamarkað. Þá er ljóst, að
hætta verður með öllu að blekkja
fólk með lánsloforðum úr fjár-
festingarlánasjóðum, sem búið er
að tæma.
Við verðum að hætta að bæta
við erlendar skuldir þjóðarbúsins
og takmarka erlend lán við gjald-
eyrisaflandi og gjaldeyrisspar-
andi framkvæmdir.
Þeir hafa
fellt gengið
— Hver er meginorsök hinnar
gífurlegu verðbólguþróunar að
þínum dómi?
Að mfnu áliti er þreföldun fjár-
laga og erlendra skulda, halla-
rekstur ríkis og þjóðarbúsins
höfuðundirrót verðbólgunnar,
þótt auðvitað hafi víxláhrif kaup-
gjalds og verðlags sín áhrif í þeim
efnum einnig. Þess vegna þarf í
samráði og með samkomulagi
launþega og vinnuveitenda að
endurskoða fyrirkomulag við
gerð kjarasamninga og svokallað
vísitölukerfi, sem í stað þess að
vera trygging launþegum til
handa, hefur orðið svikamylla í
höndum vinstri stjórnar, launþeg-
um til tjóns.
Ástæðan til þess, að nú blasir
við atvinnuleysi og hallarekstur
atvinnuveganna er auðvitað sú,
að vegna verðbólgustefnu vinstri
stjórnar hefur tilkostnaður innan-
lands vaxið hraðar en tekjur út-
flutningsatvinnuveganna, sem þó
hafa hækkað í sumum greinum
um allt að 300—400% í tíð núv.
stjórnar. Við hljótum að gera okk-
ur grein fyrir því, að þegar til
lengdar Iætur miðast gengi ís-
lenzku krónunnar í raun við
hallalausan rekstur atvinnuveg-
anna.
— Ætlar Sjálfstæðisflokkurinn
að beita sér fyrir gengislækkun,
komist hann til valda að kosning-
um loknum?
— Kommúnistar hafa á orði, að
gengið verði fellt, ef Sjálfstæðis-
flokknum er veitt stjórnarforysta.
Hið sanna er, að þeir hafa sjálfir
með stjórnarstefnu sinni og
stjórnarathöfnum nú þegar fellt
gengið, ekki einungis með þeim
hætti, að gengi íslenzku krónunn-
ar er nú allt að 35% lægra gagn-
vart myntum ýmissa viðskipta-
landa, en það var I upphafi vinstri
stjórnar tímabilsins eða með þvi
að láta gengið „siga“ eða „drjúpa“
áfram, heldur er krafan um 25%
innborgunargjald vísbending um
það, hvert mat núverandi ríkis-
stjórnar er á raunverulegu gengi
íslenzku krónunnar.
Um leið og við þannig horfumst
í augu við þá staðreynd, að við
lifum ekki hér á landi nema
afrakstri atvinnuvega okkar og
gengi gjaldmiðilsins er spegií-
mynd af þeirri staðreynd, þá
viljum við treysta gengið með
jafnvægi í efnahagsmálum. I
þeim tilgangi að jafna sveiflur í
afla og verðmæti útflutningsaf-
urða okkar viljum við afla fjár-
magnsmyndun í atvinnuvegun-
um, svo að þeir séu þess umkomn-
ir að taka á sig nokkur áföll og
koma á jöfnunarsjóði eins og
verðjöfnunarsjóði sjávarafurða,
sem Viðreisnarstjórnin kom á fót,
en vinstri stjórnin hefur rýrt,
þrátt fyrir síhækkandi út-
flutningsverðlag.
Þá er jafnframt nauðsynlegt til
þess að jafna sveiflur í efnahags-
lífinu að skjóta fjölbreyttari stoð-
um undir íslenzkt atvinnulíf með
allsherjaruppbyggingu almenns
iðnaðar stóriðju, virkjun fall-
vatna og varmaorku, svo að hug-
vit og verkhæfni Islendinga fái
notiðsfn.
Markmið er
full atvinna
— Andstæðingar Sjálfstæðis-
flokksins halda þvf fram, að af-
leiðing af stefnu flokksins í efna-
hags- og atvinnumálum verði
landflótti og atvinnuleysi og vísa í
því sambandi til erfiðleikaáranna
1967—1969. Hvað vilt þú segja
um þennan málflutning?
— Markmið Sjálfstæðisflokks-
ins er að koma á jafnvægi í efna-
hagslífinu. Sliku jafnvægi er ekki
náð með atvinnuleysi. Þvert á
móti er skilyrði þess full atvinna.
Ég minni á, að atvinnuleysi var
ekkert öll viðreisnarárin nema
eftir áföllin 1967—1969, þegar út-
flutningsverðmætið minnkaði um
50% vegna aflabrests og verð-
falls, en svo myndarlega var snú-
izt gegn þessum vanda, að tíma-
bundnu atvinnuleysi var eytt og
1970 og 1971 var það algjörlega
horfið.
Markmið allra efnahagsað-
gerða, sem Sjálfstæðisflokkurinn
hefur staðið fyrir, hefur verið að
tryggja fulla atvinnu og lífskjör
fólksins, hvar sem er á landinu.
Sjálfstæðisflokkurinn mun ekki
standa að neinum þeim aðgerð-
um, sem eru ekki í samræmi við
þau markmið. Munurinn á efna-
hagsstefnu Sjálfstæðisflokksins
og vinstri flokkanna er sá, að þeir
vilja beita styrkja- og uppbóta-
aðferð, höftum og hömlum, boð-
um og bönnum, en Sjálfstæðis-
flokkurinn telur slfkar aðferðir
engan vanda leysa, koma verði á
efnahagslegu jafnvægi og frjáls-
um viðskiptum, svo að framtak
einstaklinga og félagasamtaka
þeirra fái notið sín til aó bæta
lífskjör heildarinnar.
Ágreiningsefnið er engan veg-
inn bundið við efnahagsmál, enda
eru tengsl ofstjórnar, hafta og
banna í efnahagsmálum og ein-
okunar í mennta- og menningar-
málum augljós. Sjálfstæðismenn
leggja áherzlu á einstaklinginn,
að hann finni gildi sitt og njóti og
þroski hæfileika sína, ekki sízt á
menningarsviðinu.
Frjálst framtak í viðskiptum og
frjáls samskipti manna á því sviði
eru forsenda andlegs frelsis og
einstaklingsbundinnar tjáningar
og listsköpunar, er gefur lífinu
gildi, jafnt fyrir listamann og al-
menning, sem nýtur verka hans.
Allt ber að sama brunni. Vel-
ferð heildarinnar byggist á frelsi
og framtaki einstaklingsins á
hvaða sviði sem er, menningar-
legs- sem efnahagslegs eðlis.
— Því er líka haldið fram, að
Sjálfstæðisflokkurinn hafi á við-
reisnarárunum vanrækt endur-
nýjun atvinnutækja, svo sem
skuttogara, en vinstri stjórnin
hafi tekið þar myndarlega á. Hvað
viltu segja um þessar fullyrð-
ingar?
— Á viðreisnarárunum var
fiskiskipastóllinn endurnýjaður I
stærri stíl en áður hafði þekkzt og
jókst hann um 100% frá
1959—1968 og var þeirri endur-
nýjun hagað í samræmi við þær
veiðar, sem þá gáfu mestan arð. Á
þeim árum var einnig skapaður
grundvöllur fyrir endurnýjun
togaraflotans með samvinnu ein-
staklinga, félagasamtaka, sveitar-
félaga og ríkisins og var búið að
semja um smíði á 17 skuttogurum
í tfð fyrrverandi rfkisstjórnar. Þá
var talinn rekstrargrundvöllur
fyrir þeim, en nú er svo komið
undir vinstri stjórn, að áætlaður
halli þeirra er um og yfir 1 millj.
kr. á mánuði og blasir rekstrar-
stöðvun þegar við mörgum þeirra.
I tfð viðreisnarstjórnar var einnig
gerð áætlun um og hafin fram-
kvæmd á endurbótum á frystihús-
um, sem vinstri stjórnin vill nú
eigna sér.
Samhliða þessum endurbótum í
sjávarútvegi urðu stórstígar fram-
farir í landbúnaði og f orkumál-
um rættust draumar mestu hug-
sjónamanna Islendinga á þessari '
öld og sköpuðu grundvöll fyrir
stóriðju og eflingu almenns iðnað-
ar og leiddi m.a. til vaxandi út-
flutnings iðnaðarvarnings, sem
nú er haldið kverkataki meó verð-
bólgustefnu vinstri stjórnar.
Félagshyggja og
fordæmi
Reykjavíkur
— Vinstri flokkarnir kenna sig
nú allir við félagshyggju og láta í
það skína, að Sjálfstæðisflokkur-
inn hafi lítinn áhuga á félags-
legum umbótum.
— Bezta sönnun þess, að Sjálf-
stæðisflokkurinn er engum öðr-
um stjórnmálaflokki síðri í félags-
hyggju, er fordæmi Reykjavfkur-
borgar og frumkvæði í félagsmál-
um undir meirihlutastjórn sjálf-
stæðismanna. Það er að vísu ekki
vandalaust að samræma annars
vegar frelsi og framtak einstakl-
ingsins og sjálfsábyrgð hans því
að tryggja samhjálp og efla
þannig tryggingarkerfið eins og
nauðsynlegt er. Félagsmálastefna
Sjálfstæðisflokksins miðar að því
annars vegar að koma í veg fyrir
félagsleg vandamál og hins vegar
að beita þeim félagslegu úrræó-
um er styðja menn til sjálfsbjarg-
ar. Undir öllum kringumstæðum
á enginn vegna veikinda, örorku
eða slfkra áfalla að lfða neyð. Það
er félagsleg skylda þjóðfélagsins
að koma í veg fyrir það, og um
fram allt að reyna að skapa þeim
möguleika til þátttöku J eðlilegu
lífi samborgaranna.
Góð skilyrði fyrir
útfærslu
í 200 mílur
— Er Sjálfstæðisflokkurinn
staðráðinn í að beita sér fyrir
útfærslu í 200 sjómflur fyrir lok
þessa árs verði hann aðili að rfkis-
stjórn eftir kosningar?
— Á síðasta þingi fluttum við
sjálfstæðismenn tillögu um, að
fiskveiðilögsagan yrði færð út f
200 sjómílur fyrir árslok 1974, en
sú tillaga fékk ekki afgreiðslu,
þrátt fyrir ftrekuð tilmæli okkar
um að hún yrði tekin fyrir.
Stjórnarflokkarnir voru búnir
að lýsa þvf yfir, að þeir vildu ekki
samþykkja tillöguna, en vildu
vísa henni til ríkisstjórnarinnar.
Blað formanns utanríkismála-
nefndar hefur látið í það skfna, að
það hafi verið með samþykki okk-
ar, fulltrúa Sjálfstæðisflokksins,
aó málið hefði ekki verið afgreitt
úr nefnd. Það er fjarri sanni, þótt
við féllumst á að bíða með af-
greiðslu þess milli funda, þar til
Alþýðuflokkurinn hefði tekió af-
stöðu til þess. Við lögðum áherzlu
á, að fá endanlega afgreiðslu í
nefndinni, en það tókst ekki
vegna andstöðu stjórnarflokk-
anna og þess vegna er ljóst, að
þeim er ekki treystandi til þess að
hafa forystu um útfærslu í 200
mflur.
Þessi útfærsla er nauðsynleg til
þess að vernda verðmæt fiskimið
milli 50 og 200 mílna. Þetta kom
ekki sízt í ljós, þegar Lúðvík
Jósepsson, sjávarútvegsráðherra,
hafði auðveldað austur-þýzkum
verksmiðjutogurum, heilum flota,
að fiska hér við land 80 sjómílur
vestur af Bjargtöngum.
Það er uggvænleg staðreynd, að
þorskaflinn hefur staðið í stað á
yfirstandandi vertíð, þrátt fyrir
50 mílna útfærslu, nýja skuttog-
ara og stóraukna sókn á fiski-
miðin af okkar hálfu. Víðtækra
ráðstafana er því þörf ásamt út-
færslu í 200 mílur til verndunar
fiski*tofnum á fiskimiðum okkar.
Með mjög örri þróun alþjóða-
réttar standa nú vonir til þess, að