Morgunblaðið - 28.08.1974, Síða 7

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 28. AGUST 1974
7
forum
world features
eftir
George
Schöpflin
Fá
Sovétmenn
vilja sínum
framgengt?
Sambandið milli Rúmenlu
og Sovétríkjanna hefur verið
slæmt um margra ára skeið,
en samkvæmt síðustu fregn-
um lítur út fyrir, að það muni
enn fara versnandi. Sovét-
menn hafa að því er virðist
beðið rúmönsk yfirvöld um
„vopnagöng" (armed corri-
dor), sem myndu tengja
saman sovézkt yfirráðasvæði
annars vegar og Búlgaríu
hins vegar. Búlgarir hafa
andstætt Rúmenum verið
góðir bandamenn Sovét-
manna síðan I seinni heims-
styrjöldinni og búlgörsk yfir-
völd telja að efla beri tengsl
þeirra við sovézka valdhafa á
allan hátt. „Vopnagöngin"
myndu vissulega leiða til
slíks. Hugmyndin virðist vera
sú að koma upp sérstakri
járnbraut annaðhvort frá
Kishinev eða Odessa I Sovét-
ríkjunum til einhverrar borg-
ar í Búlgaríu, líklega Varna á
strönd Svartahafsins. Járn-
brautin myndi þannig liggja
gegnum héraðið Dobruja I
Rúmeníu.
Pólitískar afleiðingar
þessarar áætlunar yrðu
jafnmiklar og hin hernaðar-
lega þýðing hennar. Frá
hernaðarsjónarmiði myndi
járnbrautin — sem Rúmenar
hefðu ekki nein yfirráð yfir
— tryggja skjótar og örugg-
ar samgöngur á landi og
annast flutninga frá Sovét-
ríkjunum til hinna tryggu
bandamanna. Árið 1968
þegar búlgarskar hersveitir
tóku þátt í innrásinni í
Tékkóslóvakíu, sem Rúmen-
ar neituðu, varð að flytja þær
flugleiðis til Sovétríkjanna.
Járnbrautin myndi leysa slíkt
vandamál.
Frá stjórnmálasjónarmiði
myndi lagning slíkrar járn-
brautar jafnframt hafa f för
með sér, að sovézkur her yrði
aftur staðsettur í Balkan-
löndunum, en sovézkar her-
sveitir hafa ekki verið á þeim
slóðum síðan Rauði herinn
fór frá Rúmeníu árið 1958,
og nærvera slíkra hersveita
myndi ekki aðeins þýða auk-
inn þrýsting á Rúmena
heldur einnig óbeint á
Júgóslava, sem tilheyra ekki
bandamannaþjóðum Sovét-
manna. Síðan Varsjárbanda-
lagið var stofnað árið 1955
hefur það gegnt pólitísku
hlutverki: það hefur minnt
bandamenn Sovétríkjanna á
vald ráðamanna í Kremlin.
Þetta var síðast undirstrikað
með innrásinni í
Tékkóslóvakíu árið 1 968.
Fram til þessa hefur ekkert
verið staðfest opinberlega
um lagningu járnbrautar af
hálfu viðkomandi ríkja og
ólíklegt má telja, að það verði
gert — kommúnistaríkin eru
sérlega varkár með allar
hernaðaraðgerðir sínar. Samt
sem áður hefur ýmislegt
verið að gerast bak við tjöld-
in. Það má ráða bæði af því,
að upp á síðkastað hafa verið
þó nokkrar framkvæmdir af
hálfu bandalagsríkjanna
fjögurra, Sovétríkjanna,
Tékkóslóvakíu, Ungverja-
lands og Búlgaríu og varnar-
málaráðherrar þeirra hafa
haldið fundi innbyrðis og
með Ivan Yakubovsky mar-
skálki, yfirmanni hersveita
Varsjárbandalagsins, og
einnig má ráða nokkuð af
viðbrögðum Rúmena sjálfra.
FORSÍÐUFRÉTTIR:
í maílok héldu rúmensku
hersveitirnar heræfingar í
suðurhluta landsins, skammt
frá búlgörsku landamærun-
um. Til þess að undirstrika
pólitíska þýðingu þessara
heræfinga var Nicolae
Ceausescu leiðtogi rúmenska
kommúnistaflokksins og
æðsti maður ríkisins við-
staddur þær ásamt öllum
öðrum æðstu valdamönnum,
þ.á m. forsætisráðherranum
og varnarmálaráðherranum.
Og til þess að undirstrika
sjálfstæði Rúmeníu I
hernaðarmálum gátu
rúmensk blöð þess sérstak-
lega, að Ceausescu hefði
einnig skoðað vopn, sem
rúmenskir sérfræðingar
höfðu smíðað. Fráttin í heild
ar óvenjuleg: rúmensk dag-
blöð minnast yfirleitt aldrei á
hernaðarframkvæmdir í land-
inu, en I þetta skipti var
fréttin á forsíðu allra blaða og
tilvera sér-rúmenskra vopna
hefði við eðlilegar aðstæður
verið talin algjört hernaðar-
leyndarmál.
Rúmönsk yfirvöld voru
greinilega að leggja áherzlu á
sjálfstæði sitt á þennan
óbeina hátt og ennfremur að
láta I Ijós ótta við þrýsting af
hálfu Sovétmanna. Ef ein-
hver fótur er fyrir þessum
fréttum um járnbrautina má
hiklaust telja það mjög alvar-
lega hótun við Rúmena. í
tæpan áratug hefur það verfð
helzta stefnumál rúmenskra
yfirvalda að undirstrika frið-
helgi rúmensks yfirráða-
svæðis og hafa þau margoft
lýst því yfir, en lagning járn-
brautarinnar frá Sovétríkjun-
um væri bein ógnun við yfir-
völd í Rúmeníu.
Talið hefur verið, að þrýst-
ingur Sovétmanna kunni að
hafa í för með sér nýja hlið á
samskiptum ríkjanna:
Rúmenar hafa oftlega lagt
áherzlu á stuðning sinn við
Varsjárbandalagið og þá
ætlun sína að standa við
skyldur sínar við Varsjársátt-
málann (nú síðast I Scinteia
málgagni kommúnistaflokks-
ins þann 14. maí, sem er
stofndagur sáttmálans). En
þetta hefur þó ekki komið I
veg fyrir, að Rúmenar segist
vera reiðubúnir til að halda
uppi hernaðarsamstarfi við
önnur kommúnistaríki, sem
ekki eru í Varsjárbanda-
laginu, og nefna þar helzt
Júgóslavíu, Kina og Norður-
Kóreu.
I sambandi við versnandi
sambúð Kina og Sovét-
ríkjanna og stöðuga fjölgun í
herjum ríkjanna meðfram
sameiginlegum landamær-
um þeirra hlýtur hin vinsam-
lega afstaða Rúmena til Kín-
verja að valda ráðamönnum í
Sovétríkjunum mikilli
gremju. Hvort sem Sovét-
mönnum tekst að berja járn-
brautarlagninguna í gegn
eða ekki er þrýstingi þeirra
greinilega beint að því að
draga úr sjálfstæði Rúmeníu
og auka pólitískt vald Sovét-
ríkjanna meðal bandalags-
þjóða þeirra í Austur-Evrópu.
(Þýð.: K. Á.)
Gullfalleg pottablóm nýkomin. Verð frá aðeins 1 50 kr. Blómglugginn, Laugavegi 30, simi 16525. Til sölu Toyota Celica árg. '72. Sparneytinn og skemmtilegur sportbill. Þeir, sem hafa áhuga, sendi nafn og siman. á afgr Mbl. merkt: Celica — 4413.
Skrifstofuhúsnæði til legu i Miðbaenum (Vesturgötu 4). Upplýsingar i sima 1-44-38 eða 3-53-40. Peugout 404 71. Mjög góður bill til sölu. Samkomulg með greiðslu. 3ja—4ra ára skuldabréf kemur til greina. Simi 16289 frá kl. 9 — 1 og 6 e.h.
Einbýlishús — Vörubíll Til sölu fokhelt einbýlishús í Garði. Til greina kemur að taka góðan vörubil upp i útborgun. Uppl. á kvöldin i sima 92-7675 eftir kl. 7. Notað mótatimbur Til sölu notað mótatimbur 7/8 x 6. Sími 92-2162.
Er vaksurinn stíflaður? Tek stíflur úr handlaugum, baðkör- um og eldhúsvöskum. Baldur Kristiansen Sími 19131. Keflavík — Njarðvík 2 íbúðir óskast til leigu strax í Keflavik eða Njarðvik. Upplýsingar i síma (91 )-35346.
Herbergi til leigu á góðum stað i bænum, fyrir full- orðna konu, sem gæti veitt ein- hverja húshjálp. Nánari uppl. i sima 37245. Kona (eldri kona) óskast til að gæta heimilis og 2 barna 6 mán og 2ja ára á heimili úti á landi. Frítt fæði og húsnæði og einhver laun. Upplýsingar i sima 95-1 393.
Barngóð kona óskast til að gæta 2 ára drengs i nokkra mánuði frá 9 —12, fimm daga i viku. Þarf helzt að búa í vestur- bænum. Upplýsingar í sima 14746. Hafnarfjörður Ung kona óskar eftir vinnu hálfan daginn e.h. Hef unnið við almenn skrifstofustörf. m.a. á bókhaldsvél. Afgreiðsla kemur til greina. Uppl. i sima 53175.
ibúð til leigu 3ja herb. íbúð til leigu í Hlíðunum. Fyrirframgreiðsla. Þeir sem hafa áhuga leggi inn tilboð á afgr. Mbl. merkt: „1512" fyrir 31. ágúst. Iðnfyrirtæki — Heildsölur Tökum að okkur ýmiskonar verk- efni t.d. samsetningar, lagfæringar og viðgerðir á tréverki o.fl. Tilb. sendist Mbl. fyrir 1. sept. merkt: „4450”.
Barnagæzla Óskum eftir að ráða konu til að gæta litillar telpu hálfan daginn, 5 daga vikunnar á reglusömu heimili við Mimisveg. Upplýsingar i sima 19864. Verð fjarverandi spetembermánuð. Staðgöngu- maður er Björn Önundarson lækn- ir, Laugavegi 43, simi 21186. Jón K. Jóhannsson læknir.
íbúð úti á landi Til sölu nýstandsett ibúð á 2. hæð ásamt bilskúr. Upplýsingar i sima 42813 eftir kl. 6 á kvöldin. Einhleypur maður óskar eftir að taka á leigu litla ibúð eða herbergi með aðgang að eld- húsi i Rvik strax. Simi 43905.
Óska eftir að taka á leigu íbúð i Hafnarfirði strax. Uppl. í sima 99-1 261. Röntgenlæknir óskast í Röntgenstofu Domus Medica. Upplýsingar i Röntgenstofunni kl. 12 — 14. Simi 1 5353.
Til leigu 4ra herb. ibúð i Vesturbænum. Leigist með eða án húsgagna. íbúðin er laus 5. sept. Tilbl. merkt: 4020 sendist afgr. Mbl. fyrir fimmtudagskvöld. f^mnRGFRLDnR 1 mflRKRD VÐRR
Utsaia — Utsala Útsalan hefst í dag. Kjólar, kápur, pils, blússur, síðbuxur. Mikil verðlækkun. Dragtin, Klapparstíg 3 7.
Jakka- og
úlpumarkaöur!
Fyrir veturinn — Fyrir skólann.
Mikið úrval yfirhafna úr 1 00% ull á lágu verði.
Alafoss,
Þingho/tsstræti 2.