Morgunblaðið - 30.08.1974, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 30. ÁGÚST 1974
17
Mennta-
skólinn
r
á Isa-
firði:
Þegar komið er til Isafjarðar
er margt, sem ber vott vexti og
grósku I bæjarfflaginu. Fjórir
nýir skuttogarar og myndar-
legur bátafloti færa að landi
hráefni til vinnslu I frystihús-
um. Ný fbúðarhverfi skjóta upp
kolli. AIIs staðar blasa við
framkvæmdir og lifandi starf.
Bær, sem átti við fólksflótta að
strfða, skortir nú vinnuafl, og
húsnæðisekla er helzta vanda-
málið.
Það er margt á döfinni, sem
gefur tsafirði nýjan og ferskan
blæ, þó að hitt dyljist engum,
að bærinn stendur traustum
fótum f sögurfkri fortfð, enda
höfuðstaður Vestfjarða um
langt árabil. Eitt af þvf, sem
mótar hinn nýja svip og á eftir
að verða bæjarfélaginu ómet-
anleg lyftistöng, er hinn nýi
menntaskóli þeirra Vestfirð-
inga, sem rfsa á f áföngum á
næstu árum.
MENNTASKÓLINN
A ÍSAFIRÐI
Tfðindamaður Morgunblaðs-
ins sneri sér til Jóns Þórðar-
sonar, verktaka, sem vinnur að
þvf að gera að veruleika hinn
vestfirzka draum um eigin
menntaskóla. Hér verður laus-
lega rakin frásögn hans um
byggingaráformin.
Byrjað var á 1. áfanga bygg-
ingaframkvæmda árið 1971,
hluta heimavistar, þar sem
einnig verða kennarafhúðir.
Þessi áfangi varð fullgerður á
rúmu einu ári og var tekin f
notkun f september 1972. Aætl-
Jón Þórðarson verktaki framan við heimavist Menntaskólans á lsafirði, 1. byggingaráfanga.
Rabbað við
Jón
Þórðarson
verktaka
ísafirði
félagsins. Á undanförnum ár-
um hefur Jón annast byggingu
allmargra fbúðarhúsa á tsa-
firði.
MIKIL
BYGGINGAÞÖRF
Jón Þórðarson sagði, að mikil
breyting til batnaðar hefði orð-
ið f skipulagsmálum tsafjarðar-
kaupstaðar, og stefnt væri að
þvf að hafa jafnan tiltækar
byggingalóðir. Þörf fyrir aukið
fbúðarhúsnæði væri og mjög
brýn. A tsafirði hefði Iftið ver-
Fimm byggingaáfangar
anir f byggingaframkvæmdum
hérlendis standast ekki alltaf,
svo varlega sé til orða tekið, en
þessi áfangi byggingafram-
kvæmdanna gaf væntanlegum
notendum sfnum gott fordæmi
um stundvfsi.
Annar áfangi byggingafram-
kvæmda er viðbótarheimavist
og mötuneyti. Að þessum
áfanga er nú unnið samkvæmt
áætlun, og verður þessi hluti
heimavistarinnar væntanlega
tekin til afnota f ár. Stefnt er að
þvf, að mötuneytið verði full-
byggt f september á næsta ári.
Þriðji byggingaráfanginn
verður skólahúsið sjálft. Mjög
æskilegt er, að hægt verði að
bjóða það út á næsta ári. Aður
en byggingarframkvæmdir
skólahússins hefjast, verður þó
að fjarlægja hús og skúra, er
nú standa á væntanlegri bygg-
ingarlóð hússins, en það er tsa-
fjarðarkaupstaðar að leggja til
lóð undir byggingarnar. Eins
og er fer kennsla fram f gamla
Barnaskólanum, sem byggður
var 1901. Mötuneyti skólans
býr við þröngan kost f kjallara
Húsmæðraskólans á tsafirði.
I fjórða áfanga verður enn
unnið að byggingu heimavistar,
sem verður fullbyggð með
þeim áfanga. Framkvæmdatfmi
hefur enn ekki verið fastákveð-
inn. Og lokaáfangi fram-
kvæmdanna er bygging fþrótta-
húss. Enn er svo ótalinn frá-
gangur lóða og umhverfis, en
stefnt er að því að búa hinum
væntanlegu byggingum skólans
rúmt og smekklegt umhverfi.
STEINIÐJAN
Aðspurður um önnur verk-
efni sfn sagði Jón Þórðarson,
að hann ræki fyrirtækið
Steiniðjuna á tsafirði, sem
er rörasteypa og sér
Vestfjörðum fyrir þjónustu á
þvf sviði. Einnig ræki
hann trésmfðaverkstæði, m.a.
1 sambandi við verktaka-
störf sfn, en auk byggingar
Menntaskólans vinnur hann að
byggingu fbúðarhúss, stækkun
á húsnæði Steiniðjunnar og
stækkun á húsnæði tshúss-
ið byggt þar til fyrir örfáum
árum, að f jörkippur hefði færzt
f íbúðarbyggingar og sfðar
hefðu mörg ný hús risið. Aðal-
lega væru byggð einbýlishús,
en Byggingarfélag verkamanna
væri nú að reisa stóra fbúða-
blokk. Enn væri ekki hafin
bygging leigufbúða, en leitað
hefði verið heimildar til stór-
átaks á þeim vettvangi. Margar
stofnanir á staðnum væru og f
misgóðu leiguhúsnæði, sem
ekki væri til frambúðar.
Aformuð væri bygging heilsu-
gæzlustöðvar, sjúkrahúss og
elliheimilis. Framundan væri
þvf mörg og mikil verkefni á
tsafirði á þessum vettvangi.
sf.
Þórarínn Þórarínsson
fyrrv. skólastjóri:
Skálholtsskóli
sóttur heim
EINN er sá skóli í landinu, sem
ólíkur er öllum öðrum skólum að
því leyti, að inntökuskilyrði eru
þar engin nema lágmarksaldur,
nemendur geta að verulegu leyti
ráðið hvað þeir læra og þar eru
engin próf tekin, — lýðháskólinn
f Skálholti.
Skálholtsskóli er sniðinn eftir
sams konar skólum á Norðurlönd-
um, en þar hefur þetta skólaform
reynzt frábærlega vel og lýðhá-
skólarnir mikilsmetnar mennta-
stofnanir.
Eigi skal þvf neitað, að við, sem
stuðluðum að stofnun þessa skóla,
ólum nokkurn ugg í brjósti um
það, að aðsókn yrði dræm tii að
byrja með, jafnvel svo dræm, að
skólanum gæfist ekki tími til að
sanna tilverurétt sinn. Að
minnsta kosti átti þetta við um
þann, er þessar línur ritar.
Svo virðist sem áhrifa lífsgæða-
kapphlaupsins gæti æ meir á skól-
um í seinni tíð. Þeir fremur metn-
ir til framtiðarmunaðar en mann-
bóta, þar sem hvers kyns réttinda-
próf, sem í raun réttri eru ávísan-
ir á hærri laun, — eru sett ofar
öllu öðru.
Mér urðu það því mikil ánægju-
tíðindi, er það spurðist, að aðsókn
að Skálholtsskóla þegar frá upp-
hafi var meiri en skólinn rúmaði
og lék mér því nokkur forvitni á
að vita, hvað það var, sem olli þvf
að þessi próflausi skóli varð fyrir
valinu hjá þessu unga fólki, sem
leita vildi sér frekari menntunar.
Þessi ástæðan til þess að ég heim-
sótti skólann sl. vor, nokkru áður
en upp var staðið og fékk að
leggja nokkrar spurningar fyrir
nemendur.
Nemendur voru algerlega óvið-
búnir og fengu sem næst eina
kennslustund, 45 mín., til að
svara. Til að gera svörin sem trú-
verðust var þess óskað, að þau
yrðu afhent óundirrituð og því
jafnframt heitið, að enginn sæi
þau, er kennsl gæti borið á skrift-
ina.
Alls voru 26 nemendur spurðir,
9 stúlkur og 17 piltar, einn nem-
andi var fjarverandi. Meðalaldur
reyndist vera 18,4 ár og hafði 21
nemandanna lokið gagnfræða-
prófi, einn miðskólaprófi og þrír
unglinga prófi. Þá var þar ein
þýzk stúlka, sem var stúdent að
mennt. Dvaldi hún í skólanum
sem skiptinemandi kirkjunnar og
hafði náð undraverðu valdi á ís-
lenzku eftir eins vetrar dvöl hér-
lendis. Meðal nemendanna var
einn Færeyingur, 21 árs að aldri,
gagnfrðingur frá menntaskóla
Færeyinga í Þórshöfn.
Fyrsta spurningin, sem lögð var
fyrir nemendurna, var þessi:
Hvers vegna fóstu f lýðháskól-
ann?
Svörin voru margvísleg og
margar ástæður tilnefndar, alls
um 30. Flestir nefndu sem
ástæðu, að í skólanum væru m.a.
kenndar aðrar og forvitnilegri
greinar en í öðrum skólum, nema
þá í æðri skólum, — vegna um-
tals, — löngunar að læra meir, —
til að rifja upp fyrra nám, — eða
til að komast í gagn með nám að
nýju. Nokkrir tilnefna sem
ástæðu val á framtíðarnámi og
starfi, — til að búa sig undir lífið,
Þórarinn Þórarinsson.
sumir uallaþaðeinfaldlegatil að
þroskast. Þá minnast aðrir á val-
frelsið um námsgreinar sem
ástæðu, einn telur sig hafa verið
orðinn of gamlan til að fara í
landsprófsdeild (21 árs) og annar
segist hafa staðið á krossgötum
um skólaval, svo eitthvað sé nefnt
af þeim mörgu ástæðum, er nem-
endur töldu fram. Þýzka stúlkan
telur, að val hennar á framtíðar-
starfi hafi nokkru ráðið og eins
það að kynnast fslenzku fólki, sem
hefði verið í skóla. Færeyingur-
inn sagðist hafa komið til að læra
islenzku og kynnast íslenzku
menningarlifi.
Næsta spruning, sem lögð var
fyrir nemendurna, var þessi:
Hvert telur þú mesta gagnið,
sem þú hefur haft af veru þinni
hér?
Svörin við þessari spurningu
gáfu þeim fyrri lítið eftir í fjöl-
breytni. I svörunum minnast
nemendur á um þrjátíu mismun-
andi not, sem þeir hafi haft af
dvölinni, og verður lítillega
minnzt hér á nokkur þeirra. Flest-
um ber saman um, að þeir hafi
þroskazt mikið, — öðlazt félags
þroska, — lært að leggja sjálf-
stætt mat á hlutina — öðlazt
sjálfstraust og rétt sjálfsmat og
jafnfram lært að taka meira tillit
til annarra en þeir hefðu áður
gert, fleiri en einn minnist á
þessa auknu tillitssemi til ann-
arra. Einn segir, að dvölin hafi
styrkt sinn siðferðilega grunn. Þá
telja ýmsir, að mesta gagnið sé
fólgið í þvi að kynnast nýjum
greinum og tilefna þá gjarnan
svokallaðar lýðháskólagreinar, en
þær eru samfélagsfræði, saga,
trúarbragðasaga, siðfræði og
heimspeki. Tilnefnt erfélagsmála
námskeið, sem haldið var í skól-
anum, og hefði það ásamt fleiru
orðið þess valdandi, að þeir fóru
að hugsa rökréttar, sjóndeildar-
hringurinn hefði víkkað svo auð-
veldara reyndist að taka ákvörð-
un um framtíðina.
Er þá komið að þriðju spurning-
unni, en hún var þessi:
Hefur þú orðið fyrir vonbirgð-
um með skólavistina og hafi svo
verið þá segðu, 1 hverju þau von-
brigði voru aðallega fólgin?
Nítján nelnendanna svöruðu
spurningunni neitandi og fast að
helmingur þeirra með einhverju
áherzlu orði, t.d. nei, alls ekki, —
þvert á móti o.s.frv. Fimm töldu
sig hafa orðið fyrir nokkrum von-
birgðum, þótt þeir að flestu leyti
væru ánægðir með dvölina. Von-
birgði þessara voru í þvi fólgin
t.d. að of mikið aðhald væri í
skólanum, skólinn of bundinn
klukku og stundaskrá, bæta
þyrfti við greinum og aldur of
dreifður (17—21 ár) Færeyingn-
um fannst skólinn of dýr miðað
við skóla í Færeyjum. Tvö
svaranna voru neikvæð að því
leyti, að aðeins er minnzt á það,
sem vonbirgðum olli. Hjá öðrum
var þaðof mikil pressa i sumum
fögum, en hinum skortur á
íþróttaaðstöðu. Það voru fleiri
sem minntust á hörgul á íþrótta-
aðstöðu og að útivist hefði þurft
að vera meiri, þótt enginn hafi
orðið fyrir jafnmiklum vonbirgð-
um í þvi sambandi og þessi eini.
Þýzka stúlkan lætur þessari
spurningu ósvarað.
Fjórða spurningin var þessi:
Vildir þú ráðleggja ungu fólki,
t.d. vinum þfnum og kunningjum,
að sækja þennan skóla og ef svo
er þá hvers vegna?
Hvergi virðist viðhorf
nemendanna til skólans lýsa sér
betur en í svörum þeirra við
þessari spurningu og er því
brugðið á það ráð að birta efnis-
legan útdrátt úr svörum allra
nemendanna 26, hvers um sig, og
er þankastrik látið skilja á milli
hinna einstöku svara.
Kom þá fyrst svör stúlknanna
niu: Allir hafa gott af því, — læra
að verða manneskjulegri, — þeir
hafa gott af þvi, — tækifæri til að
kynnast mörgu nýju, — sérstak-
lega fólki, sem ekki veit hvað það
vill, — til að komast aftur i gang
með nám, — dvölin er bæði
skemmtileg og fræðandi, — öll-
um, sem eru óráðnir, — og — af
þvi að hægt er að læra sérstaklega
Framhald á bls. 19.