Morgunblaðið - 08.02.1975, Síða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 8. FEBRUAR 1975
Ef hægt er aö kalla einhverja íþrótt fjölskylduíþrótt hér á landi, er
skiðaíþróttin þaö að sönnu. Þeim sem leggja stund á þessa íþrótt
hefur farið ört fjölgandi undanfarin ár og virðast allir hafa jafn
gaman af. Einn höfuðkostur þessarar íþróttar er, að ekki skiptir máli,
hvort maðurinn er snjall skíðamaður eða ekki, allir koma endurnærð-
ir heim eftir að hafa andað að sér heilnæmu fjallaloftinu, auk þess
sem vöðvarnir styrkjast. Margir aðilar hafa komið að máli við blaðið
og farið þess á leit að meira verði skrifað um skíði en verið hefur. Því
hefur það orðið að ráði, að tekinn verður upp sérstakur skíðaþáttur í
blaðinu, sem ætlunin er að birtist einu sinni í viku. 1 þessum þætti
verður reynt að greina frá því helzta, sem um er að vera í skíðalífinu.
Einnig verður komið við í sportvöruverzlunum og kannað hvað þær
hafa á boðstólum fyrir skíðafólk. Þá verður reynt að benda á hvaða
búnaður er heppilegastur fyrir skíðafólkið, því ekki er sama hvaða
skíðalengd, hver velur sér. Þá verður miklu rými varið tH skíða-
kennslu og mun Valdimar Örnólfsson, sá góðkunni skíðamaður og
íþróttafrömuður sjá um þann hluta. — Þá hefðum við ekki á móti því,
að lesendur rituðu okkur línur, ef þeir eiga sér einhverjar sérstakar
óskir eða gætu bent á eitthvað, sem betur mætti fara,
Skíðarabb og
skíðakennsla
ir Nú er að koma besti tími
vetrarins tíl skíðaiðkana og
flestir búnir að taka fram skíð-
in. Margir byrjendur eru í þess-
um hópi og hef ég verið beðinn
um það að leiðbeina þeim í
undirstöðuatriðum skíða-
íþróttarinnar hér í blaðinu.
Mér er mikil ánægja að þvi að
verða við þeirri bón, því að fátt
hefur mér þótt skemmtilegra
um dagana en að kenna á skíó-
um, eins og sjá má af því, að ég
hef varið öllum sumrum allt frá
1961 uppi í Kerlingarfjöltum
við að kenna á skiðum.
Það er einmitt þar efra við
Skíóaskólann i Kerlingarfjöll-
um, sem við Jakob Albertsson
gerðum þær myndir, sem verða
notaðar hér við kennsluna.
Eins og flestir vita, þá skipt-
ist skiðaíþróttin i greinarnar
svig, stórsvig, göngu, stökk og
brun. Þó að sumar þessara
greina virðíst í fljótu bragði
ólíkar hver annarri, þá byggjast
þær allar á sömu grundvallar-
atriðunum, jafnvægi, mýkt og
snerpu. Það er því t.d. mjög
gott fyrir byrjendur að æfa sig
að ganga á skíðum áður en þeir
byrja á þvi að renna sér í
brekkum. Því betur sem þeir
æfa sig í göngu, þeim mun auó-
veldara verður það fyrir þá að
læra að taka beygjur á skíðum
(svig). Jafnvægisskynið eykst,
fótvöðvarnir styrkjast og menn
venjast skíðunum og hvernig á
að beita þeim. Auk þess eru
grundvallarhreyfingarnar, í
skíðagöngu að færa þungann af
einu skíði á annað þær sömu í
sviginu.
Við byrjum þvi á þvi að æfa
okkur í skíðagöngu. Fyrst lær-
um við að halda á stöfunum, því
að þeir gefa góðan stuðning á
göngunni og því sjálfsagt að
venja sig við þá strax.
Á mynd 1 sjáum við, hvernig
hendinni er smeygt upp i gegn
um slaufuna á stafnum, þannig
að hún komi ofan á úlnliðinn.
Við grípum svo um handfangið
eins og sýnt er á mynd 2, utan
um handfangsólina. Flestum
byrjendum hættir til að stinga
hendinni beint inn í slaufuna,
sem lendir þá undir úlnliðnum,
og er þá ekki unnt að grípa um
handfangsólina, svo að takið á
stafnum verður losaralegt og
stafbeitingin ekki eins auðveld
fyrir bragðið.
Við skulum velja okkur alveg
slétta flöt fyrst í stað. Hvort
sem þið eruð í liprum skóm eða
stifum er aðalatriðið aó láta
skíðin fljóta vel á snjónum, en
ekki lyfta þeim upp eins og í
venjulegri göngu. Fornmenn
töluðu um að skríða á skíðum
og er þar sannarlega vel að orði
komist. Látið skíðin skríða eftir
snjónum, fjaðrið mjúkt i hné og
ökkla þegar þið rennið skiðinu
fram, og ýtið ykkur með stöfun-
um i takt við göngulagið.
Ef þið eruð í stífum skóm er
erfitt að ná þessu skriði vel, þar
sem skórnir hindra hreyfing-
una i ökkla, en látið það ekki á
ykkur fá, styttið bara skrefin,
en gætið þess um fram allt að
„trampa" ekki á snjónum.
Þegar menn hafa náð góðu
jafnvægi á sléttu er næsta
skrefið að æfa sig í hólum og
mishæðum og kemur þá fljótt
að þvi að menn fara að renna
sér í brekkum, en við skulum
bíða með það þangað til að laug-
ardaginn í næstu viku.
Jean-Claude Kiily er einhver
frægasti skíðamaður, sem uppi
hefur verið, en árið 1968 vann
hann það afrek á olympíuleikj-
unum í Innsbruck, að vinna
þrenn gullverðlaun, eða allar
Alpagreinarnar svokölluðu,
svig, stórsvig og brun. Killy,
sem er fæddur og uppalinn i
þeim fræga skíðastað Val
d’Isére i frönsku Ölpunum, var
ungur að árum, þegar hann
vann sín fyrstu verðlaun fyrir
leikni á skíðum og þar með var
framtíð hans ráðin. Hann er
núna 31 árs og er nú atvinnu-
skíðamaður, auk þess sem hann
fer viða um heim og hjálpar til
við skipulagningu skiðasvæða.
Fyrir nokkru átti bandariska
vikublaðið Newsweek viðta! við
Killy, og fer það hér á eftir
endursagt.
— Hvenær stekkur þú fyrst
inn i skíðaíþröttina?
Killy: Það var snemma. Þeg-
ar ég var ungur drengur í Val
d’Isére höfðum við lftið annað
að gera yfir vetrartímann. Oft á
tíðum þurftum við að fara á
skíðum í skölann. Það var á
þessum árum, sem ég tók fyrst
þátt í keppni og þessi íþrótt
gagntók mig. Akvað ég þá, að
helga þessari iþrótt líf mitt. Ég
kem frá ósköp venjulegri fjöl-
skyldu í Frakklandi, sem ekki
stundaði skíði svo nokkru nam.
Ég hefði vel getað hugsað mér
að búa allt mitt líf í Val d’Isére,
en í stað þess hef ég ferðazt um
allan heim, hitt fjölda fólks,
náð mér i sæmilega fjárupp-
hæð, lifað stórkostlegu lífi —
aðeins ánægjunnar vegna.
— Hvað heldur þú, að það sé
sem gerir skíðin svo vinsæl sem
þau eru meðal fólks, sem hefur
engan hug á að vinna gullverð-
laun á Olympíuleikjum eða
dottið i hug að taka þátt i
keppniY
Killy: í fyrsta lagi held ég að
það sé staðreynd, að skíða-
íþróttin er fjölskylduíþrótt.
Énnfremur mjög þroskandi
íþrótt: Það er sama á hvaða
skíðasvæði fólk kemur, það er
alltaf að hitta nýtt fólk, sama
hvort heldur er í lyftunni eða á
tindum fjallanna. Einriig fer
þessi íþrótt ávallt fram í fallegu
og heilsusamlegu umhverfi:
hvít og hrein fjöll. Og ef þig
langar til að vera einn um
stund, þá geturðu rennt þér
með vindinum og hljóðinu frá
skíðunum þínum niður brckk-
una. Það er akki hægt annars
staðar.
— Einslöku maðui segir að eí
skíðamenn haldi áfram að fjöl-
menna í Alpana eins og þeir
hafa gert undanfarin ár, verði
ekkert autt svæði eftir nokkur
ár. Ert þú sammála þvi?
Killy: Það kemur ekki til á
næstunni. Það er enn til margir
góðir skíðastaðir, sem enn hafa
ekki verið uppgötvaðir. Og al-
mennt eru skíðasvæðin ekki
eins vel skipulögð og hægt væri
að gera. 1 janúar til dæmis, er
tiltölulega lítið farið á skíði í
Evrópu, og á það þarf að leggja
áherzlu. Þá má ekki gleyma öll-
um fjöllunum í A-Évrópu, sem
enn háfa ekki verið skipulögð,
fyrir skíðafólk frá V-Evrópu.
Sem stendur virðist það ein-
göngu vera af stjórnmálalegum
ástæðum. En austantjaldslönd-
in hafa upp á mörg og góð fjöll
að bjóða, og einhvern tima
verða þau opnuð ferðamönn-
um.
Killy æfir svig.
SKHM
r
hverfisverndarmenn. Og skíða-
mennirnir segja: „Við viljum
skiðasvæði, ekki tré.“ En ég
held að við verðum að finna
milliveginn í þessu máli sem
öðrum.
— Er hægt að hafa Olympiu-
leika framtíðarinnar algjöra
áhugamannakeppni?
Killy: Þeir geta aldrei orðið
eingöngu áhugamannakeppni,
af þeirri einföldu ástæðu að ef
menn vilja taka þátt í keppn-
inni, þá verður að æfa minnst
sex til tíu mánuði á ári. En nú
hefur reglunum líka verið
breytt í þá áttina sem betur fer.
Mín skoðun er sú, að Olympiu-
leikarnir séu dásamlegasti vett-
vangur sem ungur íþróttamað-
ur getur hugsað sér fyrir iþrótt
sina. Ef þeir legðust niður yfði
það mikið áfall fyrir íþróttalífið
i heiminum.
„Aðeins ánœgjunnar vegna”
— Hvað finnst þér um skíöa-
göngu?
Killy: Þetta er stórkostleg
iþrótt og minnir mikið á Alpa-
greinarnar. En þegar ég var
yngri var ekki mikið hugsað um
það: það voru hvorki til pening-
ar né eins mikið um keppni og
nú er. Það var því aðcins eitt
val fyrir mig. Ég varð að taka
þátt i Alpagreinunum og ennþá
hef ég meiri ánægju af þeirrí
grein.
—Ilverju hefur þú til að
— segir Killy
svara um að skíðamennskan og
allt sem henni fyigir, sé að eyði-
leggja svip Alpahéraðanna?
Killy: Ég held að hér sé að
verða breyting á og umhverfis-
sérfræðingar eru nú alltaf hafð-
ir með i ráðum. 1 Frakklandi
eru t.d. þjóðgarðar, þar sem
lyftur og skíðaferðir eru bann-
aðar. En það er önnur hlið á
þessu máli. Ef þú færir að telja
kæmist þú að raun um, að
skiðamenn en fleiri en um-
— Hvernig getur þú sem
Frakki lýst einkennum annarra
þjóða keppenda, sem voru með
þér?
Killy: Tökum Þjóðverja.
Hann myndi keppa eins og
Þjóðverji —- leggja sig alian
fram, sneyddur kimnigáfu.
Frakkinn gæti hins vegar verið
hugmyndaríkur og fullur af
eðlishvöt. ltalinn gæti hins veg-
ar verið afslappaður og ánægð-
ur og Amerikanar finnst mér
oft vera eins og algjörir áhuga-
menn í hópi atvinnumannanna.
Þeir elska það sem þeir eru að
gera og leggja hart að sér.
Hvers vegna þeir vinna ekki
fleiri verðlaun en þeir gera er
einfaldlega vegna þess að þeir
fara í skóla eða taka sér annað
starf. Þeir hafa eitthvað annað í
sínu lifi sem við Evrópubúar
höfum ekki ... Þegar þeir
hætta keppni verða þeir lækn-
ar, tannlæknar eða kaupsýslu-
menn. Það tekur hins vegar Ev-
rópuskíðamenn langan tíma að
snúa sér að öðru.
— Hvernig lízt þér á loftfim-
leika á skíðum?
Killy: Þegar ég var unglingur
vorum við strákarnir að reyna
þetta. En þetta er hinsvegar ný
íþrótt, sem fólk kann að meta.
Þetta er ekki skiðarennsli held-
ur eitthvað annað.
— Hver eru framtíðaráform
þín?
Killy: Ég hef mörg járn i eld-
inum. Ég er við ýmsar fram-
kvæmdir i Japan, Nýja Sjálandi
og jafnvel í Astralíu. Ég að-
stoða við að skipuleggja skíða-
svæði í Argentínu, Banda-
rikjunum og Frakklandi. Þann-
ig að eins og er er ég alþjóða
maður. Ég get ekkert annað
gert. Ég hef nú tekið þátt i
skíðakeppnum i sem næst 25 ár
og langar nú til að fara að eiga
rólega daga með fjölskyldunni.
En ég mun halda áfram að fara
á skíði minnsta kosti næstu 20
árin. Þessi íþrótt á sér engin
takmörk. Hún er stórkostleg,
ekki aðeins það að taka þátt í
keppnum heldur miklu heldur
að anda að sér hreinu fjallaloft-
inu og skíða að vild niður
brekkurnar.
— 1 Bandaríkjunum hafa
sumir feður þann háttinn á, aó
þeir gefa sonum sínum fótbolta
um leið og þeir fæðast. Hvað
með þin börn?
Killy: Ég mun setja þau á
skíði. Ef þau kunna að meta
þessa íþrótt þá verð ég ánægð-
ur, — ef ekki, þá er ekkert við
þvi að gera. En að sjálfsögðu
gef ég þeim kost á þessari
dásamlegu íþrótt.