Morgunblaðið - 27.03.1975, Blaðsíða 20

.68
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 27. MARZ 1975
Jóhann Hjálmarsson:
s S
PASKARI
BORGARFIRÐI
1
Skógarnir eru svartir,
jörðin föl,
en samt er vor t lofti
þennan bjarta aprildag.
Álftir fljúga tvær og tvær í norður
til vatnanna, sem skáldin hafa dásamað.
Þær ber við grá hamrabelti og líkkistuhvít fjöll
í jöklunum eru hjörtu læst inni
í vetri, sem aldrei endar.
3
Skáldskapurinn mun gera yður frjálsan
eins og regnið þvær jörðina.
En skáldskapurinn er ekki frjálsari
en regnið.
Hér inni er landslagið i mínum höndum:
Ég ræð því hvort birtir, snjóar eða rignir.
4
Regnið lemur gróðurlausan klettavegginn.
Þegar vorar sprettur grænt strá
úr gráum steininum.
2
Um kvöldið fór að snjóa
Ég sat við borðið með autt blað fyrir framan mig
og Ijóðaúrval Jorge Luis Borges.
No habrá sino recuerdos.
Minning sest á blaðið
eins og snjókorn
og innan skamms eru þessi orð minning.
Þú situr við annað borð með annað blað
og önnur minning fellur
á annað snjókorn
í auðum heimi.
í veruleika lands.
í veruleika Ijóðs.
5
Hér inni fer annað fram.
Ljóðið leysist upp í rúmhelgi.
Borðið og stóllinn verða að Ijóði
og raddir manna.
Það er eitthvað í aðsigi.
Kyrrðin er stundum algjör
og stundum jafn hávær og Pílagrímakór Wagners.
Það er satt að skáld eru oft einmana með Ijóði sínu
og Ijóðið er einnig einmana með skáldinu.
Hans
hö-
tign,
skök-
mað-
urinn_____________l
Skáklistin hefur löngum
verið talin göfugust allra
íþrótta og ýmis nöfn hefur
hún hlotið, sem benda til
þess, að hún hafi fyrr á
öldum verið talin konunga-
gaman. Staðreyndin er líka
sú, að það var ekki fyrr en
á þessari öld sem alþýða
manna fór að tefla skák að
marki. Og enn er það svo
víða um lönd, að þeir, sem
standa í lægstu þrepum
þjóðfélagsstigans efna-
hagslega, láta sér ekki
detta f hug að snerta skák,
hún er aðeins fyrir hina
hærra settu. í þessu við-
fangi má gjarnan rifja það
upp, að þegar enski skák-
meistarinn R. D. Keene
dvaldist hér á landi fyrir
tveimur árum síðan sagði
hann mér, að engum þeim,
sem teldist til verkamanna ,
í Bretlandi í dag, dytti í|
hug að tefla skák.
Fyrr á öldum var skák
helzt iðkuð við hirðir kon-
unga og keisara, en þegar
kaffihúsin hófu innrás sína
í Evrópu um og eftir 1600
urðu þau helzti vettvangur
skákmanna. Ýmsir þekktir
þjóðhöfðingjar eru sagðir
hafa dundað við skáktafl í
frístundum sínum, en sá
frægasti er þó vafalítið
Napóleon Bonaparte.
Napóleon ku hafa verið
haldinn þvf, sem við í dag
köllum skákdellu, hann
hafði alltaf með sér tafl á
herferðum sínum og þegar
hann var heima í París
mátti oft sjá hann sitja að
tafli ásamt hirðmönnum
sfnum og herforingjum.
Aldrei varð Napóleon þó
neinn yfirburða skákmaður
og hann hafði einn leiðan
galla: Hann vildi helzt
aldrei tefla við sér lakaia
skákmenn. í útlegðinni á
St. Helenu stytti Napóleon
sér gjarnan stundir með
þvf að tefla skák og þar var
eftirfarandi skák tefld. Hún
er kannski ekki beinlínis
meistarastykki, en sýnir
þó, að Napoleon hefur ver-
iðvel liðtækur skákmaður.
Hvítt: Napóleon Bóna-
parte.
Svart: Bertrand hers-
höfðingi.
1. Rf3 — Rc6, 2. e4 —
e5, 3. d4 — Rxd4, 4.
Rxd4 — exd4, 5. Bc4 —
Bc5, 6. c3 — De7, 7. 0-0
— De5, 8. f4 — dxc3 + ,
9. Kh1 — cxb2, 10.
Bxf7+ — Kd8, 11. fxe5
— bxa1 D, 12. Bxg8 —
Be7, 13. Db3 — a5, 14.
Hf8+ — Bxf8, 15. Bg5 +
— Be7, 16. Bxe7+ —
Kxe7, 17. Df7 + — Kd8,
18. Df8+ mát.