Morgunblaðið - 27.03.1975, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGÚR 27. MARZ 1975
87
Afturhlutinn kominn inn á Raufarhöfn.
þín af þessu skipi? spyrjum við
Kristin fyrst.
„Ég og fleiri menn frá Björgun
fórum fyrst til Raufarhafnar
þann 18. desember á vegum vá-
tryggjenda skipsins. Sú ferð var
ekki löng þvi við mættum fullri
óvild af hálfu skipshafnarinnar.
Við fengum aðeins að vera um
borð í skipinu frá kl. 8 að morgni
til kl. 5 síðdegis, en þá gaf skip-
stjóri skipsins áhöfninni frí og
rak okkur í land. Skipstjórinn var
eitthvað ryðgaður í kollinum,
enda alltaf ölvaður. Þegar það
varð ljóst að við gátum ekkert
gert, fórum við suður aftur og
ekkert gerðist í málinu fyrr en
eftir miðjan janúarmánuð.“
— Hvað gerðist þá?
„Eigandi skipsins kom til lands-
ins í mánuðinum og fór ég með
honum noróur þann 18. janúar.
Hans fyrsta verk við komuna til
Raufarhafnar var að reka skip-
stjórann og senda áhöfnina heim.
Þá var skipið boðið til kaups og
gerðu engir aðrir tilboð í það en
við og keyptum við flakið fyrir
500 þús. kr. og þar með byrjaói
okkar taugatrekkjandi ævintýri.
Aðkoman um borð i skipinu var
ekki með neinum glæsibrag, þvi í
millitíðinni höfðu skipverjar rifið
öll tæki niður og okkar fyrsta
verk að taka þau saman og ganga
frá þeim.“
— Hvenær hófust þið handa við
að losa skipið?
„Það var 15. febrúar. Fyrst
losuðum vió allt lauslegt af dekk-
ínu og því næst réðumst við á
afturmastrið, og felldum það en
það þurfti að gera til að ná skip-
inu í sundur. Öðruvísi var það
ekki hægt. Við þetta verk vorum
við fimm saman. Það ber að taka
það fram, að í fyrstu höfðum við
ekki áhuga á að bjarga skipinu,
heldur aðeins öllum tækjum úr
því, en hugmyndinni um aó
bjarga skipinu með því að taka
það í sundur skaut upp þarna á
staðnum. 19. febrúar vorum við
búnir að skera það í sundur og þá
ætluðum við að ná afturpartinum
inn á höfnina, en hann var með
vatnsþéttum skilrúmum. Ekki
gekk þaö vel í fyrstu, því aftur-
hlutinn fékk á sig 18° slagsiðu, en
eftir að við höfðum fengið lánaða
2 tanka, sem við suðum utan á
skipið rétti það sig á ný, og kom i
veg fyrir að það færi á hlióina. Til
þess að draga skipið notuðum við
víra, sem við strengdum þvert yf-
ir höfnina og til að létta það enn
meir dældum við lofti í botntank-
ana.
Næstu daga gekk á ýmsu; meðal
annars fengum við á okkur norð-
austan storm, en 27. febrúar vor-
um við búnir að draga skipið út á
4 metra dýpi. Svona gekk það til
1. marz að afturendinn náðist á
flot og um kvöldið var skipið
komið fyrir botn hafnarinnar. Þar
drógum við afturendann upp í
fjöru og skildum hann þar eftir.“
— Hvað var næsta verkefni?
Hafísinn tefur verkið
„Það var að eiga við framhlut-
ann Á þessum tíma var mikill
hafís við Raufarhöfn og því ekki
vænlegt að eiga við framhlutann.
Við fórum þvi suður í byrjun
marz og komum ekki norður fyrr
en 4. april á ný. Á meðan við
vorum fyrir sunnan höfðum við
vaktmann við skipið og því miður
höfðu honum orðið á mikil mistök
áður en við komum til baka. Hann
opnaði fyrir vitlausan ventil,
þannig að vélarrúmið fylltist að
mestu af sjó. Við þurftum því að
byrja á þvi aó dæia sjónum úr
afturhlutanum og síðan að rífa og
þrífa alla vélarhluta og rafla.
Þetta verk tók heilan mánuð, en 8
mai var allt komið i fullan gang á
ný, þannig að hiti var kominn á
íbúðir. Við fórum siðan að eiga
við frampartinn á ný þann 10.
maí. Til þess að ísinn umlykti
ekki frampartinn og lokaði ekki
höfninni höfðum við strengt vír
yfir innsiglinguna þann 10. apríl
og þann 19. mai slitnaði vírinn og
höfnin fylltist samstundis af ís og
þurftum við að hverfa frá á ný.
Þegar við komum aftur til baka í
byrjun júní var ísinn smátt og
smátt að fara, en okkar fyrsta
verk var að koma afturendanum
að bryggju, en þann 27. júni
tókum við til við frampartinn og
byrjuðum að dæla úr honum.
Hafði þá verið komið fyrir sjó-
þéttu skilrúmi fyrir framan aftur-
lest og sjó náð úr framskipinu.
Þetta kostaði mikið erfiði og 30
tonn af steypu þurftum vió að
setja i rennusteinana til að þétta
frampartinn. Nú var skipið orðið
svo létt að við gátum dregið það
út af Kotflúð og inn aó bryggju."
Eins og afturlestin
hafi verið minnkuð
um helming.
„Næsta verkefni okkar,“ segir
Kristinn," var að snyrta til báða
hluta skipsins, en það hafði hlotið
þverbresti um miðju nærfellt Z-
laga og voru skemmdir á skrokk
þess frá því um borðstokk stjórn-
borðsmegin við afturhluta aftur-
lestar og fram um miðja lest bak-
borðsmegin. Var sú skemmd log-
skorin í burtu og síðan hafist
handa um að tengja saman skipið
á ný. Þverskurðurinn að aftan var
gerður framan við neyzluvatns-
tanka, sem eru undir tankadekki
framan vélarrúms og við fremri
Susanne Reith er hér komin til Reykjavfkur og nú er verið að taka
skipið f slipp.
Ef hún skerðist er mikiluægt
vsetryggingu hjn SJOUfl
SUÐURIANDSBRAUT 4 SlMI 82500
Framhlutinn kemur inn á höfnina. 1 baksýn má sjá afturhlutann.
skil ballesttankanna aftast undir
aftari lest. Þegar litið var yfir
þilfar skipsins að framan við brú
var eins og aftari lest hefði verið
minnkuð um helming."
— Þurfti ekki að kafa mikið við
skipið meðan á þessu stóð?
„Jú, geysimikið og hlutverk
Kristbjörns Þórarinssonar kafara
var einstaklega mikilvægt í þessu
starfi öllu og hefði ekki verið
unnið nema fyrir einstakt þrek
hans. Hann var að vinna í köldum
sjó nánast við frostmark, lang-
tímum saman, þar sem hafísinn
var skammt undan og þegar hægt
var að hefja bræðslu á Raufar-
höfn varð sjórinn svo gruggugur
að ógerningur var að sjá nokkuð
til verka en þreifa þurfti fyrir
sér. Kristbjörn hafði meðferðis
ágætis tæki til síns starfa, þar
sem voru logsuðutæki, er vinna
má með neóansjávar. Þau eru
þannig útbúin að meó loftþrýst-
ingi er haldið rými fyrir skurðiog-
ann og eftir að svæði það er skera
á, hefir verið hreinsað er hægt að
vinna verkið sem á landi væri.
Hitt var svo þyngri þrautin að
skurðurinn varð að fara fram
mikið niðri i ballesttönkum skips-
ins, en þar er aðeins 80 cm bil
milli dekks og botns og þar varð
Kristbjörn að skera sig niður i
gegnum dekkið til að geta unnið
að sundurskurðinum á skilrúm-
um og leiðslum, sem eru í tönk-
unum.“
— Hvenær hófst svo sam-
setning skipshlutanna?
Gekk 8 mílur
á leið suður.
„Er öllum þessum lagfæringum
var lokið hófst samskeyting
hlutanna og þeir síðan soðnir
saman 2,5 metra niður
hvorummegin, styrktarbitar
settir milli burðarbanda og
styrktarband sett í lest, en sam-
skeytin að öðru leyti opin undir
yfirborði sjávar. Þannig var sjór i
afturlestinni alla leið að norðan
og var þar til skipið var tekið í
slipp. Ferðin að norðan gekk
mjög vel og gekk skipið um 8
mílur aó meðaltali.“
— Var þetta ekki mikið erfiði?
„Þetta var mikið streð fyrir
mannskapinn, sem að þessu vann
og nánast þrekraun. Þetta verk
hefði ekki verið framkvæmanlegt
ef við hefðum ekki haft jafn góðu
liði á að skipa, en lengst af vorum
við 11 er störfuðum að björgun-
inni, — en mikið vorum við
ánægóir við komuna til Reykja-
vikur, en þangað komum vió 12.
júlí, þannig að meira en hálft ár
var þá liðið frá þvi að við höfðum
fyrst afskipti af skipinu.“
— Hvað varð um skipið við
komuna til Reykjavíkur?
Gert við skipið
í Skotlandi.
„1 fyrstu settum við þaó upp í
fjöru hér inni í Vatnagörðum á
meðan við biðum eftir tilboði í
viðgerð á skipinu, en að sjálf-
sögóu þarfnaðist það mikilla lag-
færinga auk lengingarinnar. Að
lokum tókum við tilboði frá
skoskri skipasmiðastöð. Aður en
skipið fór til Skotlands fór það i
slipp í Reykjavik, þar sem það var
þétt að mestu, en siðan var því
siglt út. Viðgerð á skipinu lauk
haustið 1966. Þá kom skipið
hingað heim og fékk nafnið Grjót-
ey. Við áttum það hér um tíma, en
seldum það síðan öðrum
íslenzkum aðila. Hét það siðast
Eldvík og var selt til Grikklands
nú fyrir stuttu."
— Hvað sagði fólk þegar þió
sögðust ætla að ná Susanne Reith
af strandstaónum?
„Þá virtust fæstir hafa trú á
þessu og flestir sögðu að hér væri
um vonlaust ævintýri að ræða.
Þegar við komum norður man ég
eftir að ég var kallaður „mont-
rass“ eða eitthvað því um likt, en
rómurinn breyttist hjá mörgum
þegar skipshlutarnir fóru aó
hreyfast og enginn talaði um
montrassa þegar búið var að sjóða
hlutana saman við bryggjuna,
heldur voru haldnar margar
ræður og góðar áður en við kvödd-
um íbúana á Raufarhöfn, en
reyndar nutum við frábærrar
fyrirgreiðslu á ölium sviðum
þar.“
Þ.O.