Morgunblaðið - 02.04.1975, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 2. APRÍL 1975
Á kortinu má sjá
hluta þeirra 50 hafna,
sem þegar hefur verið
lokað. Lundúnahöfn
er enn opin, en fregn-
ir herma að verið sé
að undirbúa lokun
hennar. Þá undirbúa
Irar einnig samúðar-
aðgerðir.
frá 1. aprfl til 1. október hefðu
íslenzk skip selt ísaðan fisk í Bret-
landi fyrir um 36 milljónir króna,
alls um 850 lestir.
Síðustu fréttir í þessu máli, sem
voru óstaðfestar, hermdu að 50
fiskibátar væru á leiðinni til
London til að loka siglingar-
leiðum um Thamesfljót.
Júlíönu bjargað
Arnhem. 1. apríl. Reuter.
HOLLENZKA lögreglan hefur
handtekið 10 Indónesa sem ætl-
uðu að taka Júlíönu drottningu í
gíslingu og leggja undir sig
konungshöllina að því er saksókn-
ari ríkisins skýrði frá i dag.
Hann sagði á blaðamannafundi
að tilgangurinn hefði átt að vera
sá að leggja áherzlu á kröfur um
sjálfstæði Suður-Mólukkueyja.
Þeir ætluðu að ryðjast inn á lóð
hallarinnar í vörubifreið vopn-
aðir vélbyssum.
Gerum á 4 dögum það sem
Hitler tókst ekki á 4 árum
segja herskáir fiskimenn
Framhald af bls. 1
Sleder að enginn fiskibátur væri 1
á sjó og fiskimenn teldu sig engu
tapa, því að þeir hefðu hvort eð er
rekið báta sina með miklu tapi
undanfarið
Við spurðum Sleder hvers
vegna Island væri alltaf nefnt í
fréttum er talað væri um bann á
frystum fiski, þar sem það magn
sem íslendingar seldu til Bret-
lands væri mjög lítið. Hann
svaraði þvi til að mál þetta snerti
Islendinga á annan hátt, í sam-
bandi við kröfuna um bann á
löndun ísfisks og svo einnig í sam-
bandi við kröfuna um 50 mílna
útfærslu, því að íslenzk síldveiði-
skip veiddu mikla síld í Norður-
sjó.
Að lokum spurðum við Sleder
hvort hann teldi að þessar mót-
mælaaðgerðir myndu standa
lengi.“ Það er ekki gott að segja,
en við munum ekki hvika frá
okkar máli fyrr en brezka
stjórnin hefur gengið að ein-
hverjum af okkar kröfum.
I fréttastofufregnum, sem bár-
ust í dag, virðist fátt benda til
þess að lausn á þessum málum
fáist fljótlega. Talsmaður brezku
stjórnarinnar lýsti því yfir að
ekki kæmi til greina að Bretar
færðu fiskveiðilögsöguna út ein-
hliða slíkt myndi eyðileggja
samningsaðstöðuna á hafréttar-
ráðstefnunni í Genf, og ktjórnin
hefur þegar samið við Norðmenn
um nýtt lágmarksverð á frystum
fiski og hafa talsmenn sjávarút-
vegsráðuneytisins harmað að
fiskimenn skuli ekki láta af mót-
mælaaðgerðum sinum.
nýjar, sem átti að leggja af stað
með um 75 tonn af frystum fiski
til Grimsby og sagt þeim að láta
skipið ekki koma, það fengi að
öllum likindum ekki afgreiðslu.
Dagný hefur siglt með freðfisk-
farma nokkrum sinnum á ári til
Grimsby og selt fyrir fast verð til
ákveðins aðila, en ekki kvaðst Jón
geta sagt um verðið.
Um verð það sem norsku skipin
hefðu selt á og sem mestri
óánægju olli meðal fiskimanna
sagði Jón, að það hefði verið um 2
pund og 10 pence fyrir stónið af
flökum, en hefði nú verið hækkað
í 3—3,50 pund stónið, en 10 stón
eru í einu kitti. Brezkir fiskimenn
hefðu hins vegar aðeins fengið 1
pund og 30 pence fyrir kílóið af
óunnum stórfiski og 1 pund fyrir
stónið af smáfiski.
Þá sagði Jón að mikil óánægja
Bann myndi koma gífur-
lega illa við Norðmenn
Þriðjungur útflutnings Norð-
manna af frystum fiski fer árlega
til Bretlands. Sl. ár nam heildar-
verðmæti þessa útflutnings rúm-
lega 100 milljónum norskra króna
Er hér um að ræða 20.000 lestir af
þorskflökum., 5 þúsund tonn af
ýsu og minna magn af nokkrum
öðrum fisktegundum.
Hafi brezkir fiskimenn erindi
sem erfiði í áróðri sínum þarf
ekki að ræða hve gífurleg áhrif
það myndi hafa á þennan mikil-
væga atvinnuveg Norðmanna.
Talsmaður norska sjávarútvegs-
ráðuneytisins Trond S Poulsen
sagði í viðtali við Morgunblaðið í
dag, að sú fullyrðing brezkra
sjómanna að Norðmenn hfefðu
undirboðið þá, hefði ekki við nein
rök að styðjast. Norðmenn fylgdu
heimsmarkaðsverðinu sem hefði
lækkað um 30% að undanförnu.
Sagði Paulsen, að hann hefði ekki
trú á að þessar aðgerðir kæmu til
Fiskibátar loka höfninni f Newhaven f Englandi
ekki of glæsileg um þessar
mundir og birgðir þær sem til eru
í Noregi nú duga langt fram á
sumar.
Hjá Fiskifélaginu fékk Mbl.
þær upplýsingar að á tímabilinu
Simamynd AP.
Er Mbl. hafði í gær samband við
Jón Olgeirsson í Grimsby sagði
hann, að þar væri allt með kyrr-
um kjörum og ætti höfnin að
nafninu til að vera opin. Hins
vegar hefðu hafnarverkamenn
lagt niður vinnu við löndun úr
færeyska togaranum Vesturvon-
inni, sem kom til Grimsby í morg-
un með fullfermi af fiski, er
sjómenn gengu á fund þeirra og
sögðust myndu loka höfninni á ný
ef löndun yrði ekki hætt.
Jón sagði að hann hefði þá verið
nýbúinn að senda skeyti til út-
gerðar Siglufjarðartogarans Dag-
væri með Pólverja, því að þeir
hefðu verið með 20 skipa flota við
veiðar í Norðursjó, sem hefðu
landað vikulega í brezkum höfn-
um og selt fyrir fast lágt verð. Jón
sagði erfitt að spá um framvindu
málsins en sagði að greinilegt
væri að fiskimenn væru mjög
harðir i horn að taka.
Við báðum Ágúst Jónsson
fréttamann Mbl. i Ösló að segja
okkur frá viðbrögðum
Norðmanna í þessu máli og sendi
hann eftirfarandi frétt.
með að hafa mikil áhrif þegar til
lengdar iéti. Þessar aðgerðir væru
fyrst og fremst brezkt innanríkis-
mál og yfirvöld í Bretlandi
myndu án efa grípa í taumana
áður en langt um liði.
Aðgerðir brezku sjómannanna
koma ekki aðeins í veg fyrir inn-
flutning á fiski heldur og á allri
annarri vöru. Þannig höfðu
norskir eggjaútflytjendur ætlað
sér að flytja mikið magn af
eggjum til Bretlands I þessari
viku en ljóst er, að ekkert verður
af því. Er þó staða þessa iðnaðar
Sovézkir andófsmenn
dæmdir í útlegð
Moskvu, REUTER.
UM HELGINA voru felldir
þungir útlegðardómar yfir
nokkrum sovézkum andófs-
mönnum og er á þá litið sem lið
f tilraunum stjórnvalda til að
stöðva opinber mótmæli gegn
stefnu þeirra, að því er varðar
brottflutningsleyfi sovét-
borgara til annarra landa.
1 Moskvu voru tveir gyðingar,
Mark Nashpits 27 ára tann-
læknir og Boris Tsitlyonok 31
árs pípulagningamaður dæmdir
í fimm ára útlegð fyrir drykkju
og slæpingshátt. Ekki var til-
greint, hvar þeir yrðu látnir
afplána dóminn, en talió er að
það verði einhvers staðar á
afskekktum stað í Sovétríkjun-
um. Menn þessir voru hand-
teknir í andófsaðgerðum í
febrúar.
í Kaluga, suður af Moskvu,
var rithöfundurinn Anatoly
Marchenko, dæmdur til fjög-
urra ára útlegðar fyrir, að
brjóta boð yfirvalda um að
halda sig um kyrrt í þorpi einu
þar i grennd, en þau skilyrði
voru honum sett, þegar hann
var látinn laus úr vinnubúðum
eftir þriggja ára dvöl þar.
Marchenko, sem er rússnesk-
ur, hefur nýlega sent frá sér
yfirlýsingar til stuðnings
öðrum andófsmönnum og
haldið fram rétti fjölskyldu
hans til þess að flytjast frá
Sovétrikjunum hvert á land, er
hún óski.
i fréttum Tass-
fréttastofunnar af gyðingunum
tveimur, Nashpits og Tsitlyon-
ok eru þeir sagðir drykkju-
menn og slæpingjar, sem þegið
hefðu greióslur frá zionistum
fyrir að sviðsetja andsovézkar
andófsaðgerðir. Mæður þessara
manna hafa hvað eftir annað að
undanförnu tekið þátt i andófs-
aðgerðum úti fyrir sovézka
sendiráðinu í London.
Hvorki vinum hinna dæmdu,
né erlendum fréttamönnum var
leyft að vera við réttarhöldin.
Miði hafði verið festur á hurð
dómshússins, þar sern þau fóru
fram og stóð þar, að húsið væri
lokað vegna hreingerninga.
Lögreglumaður staðfesti hins
vegar, að réttarhöldin stæðu
þar yfir.
Marchenko, sem er 38 ára að
aldri, er þekktur á Vesturlönd-
um fyrir bókina „Vitnisburður
minn“, en í bókinni rekur hann
minningar sínar úr vinnu-
búðunum. Hann hefur farið
þess á leit að mega flytjast
ásamt eiginkonu og syni til
Bandaríkjanna. Fyrr á þessu
ári sagði hann fréttamönnum,
að honum hefði verið boðin
vegabréfsáritun til Israels, en
því boði hefði hann neitað.
Marchenko var handtekinn
eftir að bók hans var gefin út á
Vesturlöndum og afplánaði
þriggja ára vinnubúðadóm.
Siðastliðið ár hefur hann, sam-
kvæmt skipun, átt að halda sig i
smábænum Tarusa í námunda
við Kaluga, en síðla ársins 1974
tjáði hann yfirvöldum, að hann
mundi hafa þau boð að engu.
Kona Marchenkos, Larissa
Bogoroz.afplánaði fjögurra ára
útlegðardóm frá 1968 fyrir þátt-
töku i andófsaðgerðum á Rauða
torginu i Moskvu gegn innrás-
inni i Tékkóslóvakíu.
Mjólk skvett á
bíl Shelepins
London, 1. april. AP.
MJÓLK var skvett á bifreið
Alexenders Shelepins, forseta
sovézka verkalýðssambandsins og
fyrrum yfirmanns leynilögregl-
unnar KGB, til að mótmæla heim-
sókn hans í London í dag, en hann
virðist ekki hafa verið í bilnum.
Tveir voru handteknir.
Blaðamenn sem fylgdust með
atburðinum töldu að billinn hefði
verið notaður sem tálbeita og að
Shelepin hefði ekki verið í bíln-
um heldur maður sem líktist
honum.
Um 100 manns tóku þátt i þess-
ari mótmælaaðgerð gegn heim-
sókn Sheiepins, aðallega félagar
úr kvennasamtökum sem berjast
fyrir hagsmunum sovézkra Gyð-
inga, og um 50 lögreglumenn
reyndu að halda þeim í skefjum.
Mótmælaaðgerðirnar fóru fram
við aðalstöðvar brezka verkalýðs-
sambandsins en talið er að
Shelepin hafi forðað sér út um
bakdyrnar áður en þær hófust.
Aðsúgur var gerður að honum eða
staðgengli hans þegar hann kom
til byggingarinnar.
Ukrainskir útlagar efndu einn-
ig til mótmælaaðgerða við sovézka
sendiráðið og báru spjöld sem á
stóð: „Fordæmið glæpamanninn
frá Kreml" og „Shelepin: böðull
milljóna".
Shelepin kom til Bretlands í
boði brezka verkalýðssambands-
ins og sambandið heldur ferðum
hans leyndum.
Ný stjórn í Tyrklandi
Ankara, Reuter.
MYNDUÐ hefur verið ný stjórn í
Tyrklandi undir forsæti Suley-
mans Demirels, sem herinn
neyddi til að láta af embætti for-
sætisráðherra fyrir fjórum árum,
en hann hafði gegnt stjðrnarfor-
ystu frá því árið 1965. Forseti
landsins, Fahri Koruturk, sem fól
Demirel að reyna stjórnarmynd-
un fyrir tæpum hálfum mánuði,
samþykkti ráðherralista hans sl.
mánudag, en hann er skipaður
fulltrúum fjögurra stjórnmála-
flokka hægra megin við miðju i
tyrkneskum stjórnmálum. 16 ráð-
herranna eru úr Réttlætisflokkn-
um.
Með stjórnarmyndun þessari er
endi bundinn á sex mánaða
stjórnarkreppu, sem leiddi af af-
sögn Bulents Ecevits í september
sl. Síðan hafa bráðabirgðastjórnir
farið með völd í Tyrklandi.
Demirel fékk byr undir vængi
við tilraunir sínar til stjórnar-
myndunar, þegar níu þingmenn
lýðræðisflokksins ákváðu að veita
honum stuðning. Að atkvæðum
þeirra meðtöldum hefur stjórnin
að baki 227 þingmenn af 450.
Utanríkisráðherra Tyrklands
verður Ihsan Sabri Caglayangil
úr Réttlætisflokknum. Hann
hafði það embætti á stjórnarárum
Demirels 1965—71.