Morgunblaðið - 30.10.1975, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 30. OKT0BER 1975
Kvennaverkfall
mistókst í USA
New York, 29. okt. AP.
SVO VIRÐIST sem lftil þátttaka
hafi verið i kvennaverkfallinu í
Bandaríkjunum í dag, en þar
höfðu kvennasamtök skipulagt
fundi og mótmælaaðgerðir og
hvatt konur til að leggja niður
vinnu. I New York virtist allt með
eðlilegum hætti og fáar konur
virtust muna eftir „frídegi"
sínum. „Æ, var það í dag,“ sagði
skrifstofustúlka ein aðspurð um
hvers vegna hún væri að störfum
og önnur sem var spurð sömu
spurningar sagði: „0, ég hafði
bara ekki heyrt á þetta minnst.“
Segir AP fréttastofan að aug-
ljóst sé af öllu að verkfallið hafi
verið mjög illa skipulagt og
nánast ekkert auglýst. Kannað
var Iauslega hér og hvar í Banda-
ríkjunum hvort konur hefðu
almennt lagt niður vinnu og kom f
ljós að sárafáar höfðu gert það og
varð því engra áhrifa vart af
þessum fyrirhuguðu aðgerðum.
Hagstofan:
Áhrif niðurgreiðslna nauta-
kjöts á vísitöluna könnuð
HAGSTOFAN hefur sfðustu daga
unnið að ýmsum útreikningum,
sem nauðsynlegt er að gera til að
kanna, hvaða áhrif fyrirhugaðar
niðurgreiðslur á nautakjöti hafi ð
vfsitöluna, en niðurstöður
þessara útreikninga liggja ekki
enn fyrir. Hvorki rfkisstjórn né
kauplagsnefnd hafa enn fengið
til umfjöllunar endanlegar tillög-
ur um fyrirkomulag niður-
greiðslnanna á nautakjötinu en
eins og áður hefur komið fram er
gert ráð fyrir að fé til þeirra verði
aflað með þeim hætti að lækka
niðurgreiðslur á kindakjöti.
Samtök bænda hafa lagt á það
áherzlu að sem fyrst verði tekin
ákvörðun um, hvort niðurgreiðsl-
ur á nautakjötinu verða teknar
upp og sagði Gunnlaugur Lárus-
son, hjá framleiðsluráði land-
búnaðarins, að nú væri að hefjast
stórgripaslátrun og stæði hún
næstu vikur. Þessa daga væru þvf
margir að kaupa nautakjöt og
mikið væri spurt um, hvort líklegt
væri að þessar niðurgreiðslur
yrðu teknar upp.
Halldór E. Sigurðsson, land-
búnaðarráðherra, sagði það skoð-
un sína, að ekkert það mætti gera,
sem skaðað gæti framgang þessa
máls. Því væri það forsenda þess
að niðurgreiðslur á nautakjöti
yrðu teknar upp, að Kauplags-
nefnd hefði áður fjaflað um þær.
Halldór benti á að með þeim til-
lögum, sem nú væru uppi, væri
gert ráð fyrir miklum breytingum
á verðflokkun nautakjöts og jafn-
vel yrði að kanna viðbrögð neyt-
enda við þessari breyttu flokkun
áður en endanleg ákvörðun um
niðurgreiðslurnar yrði tekin
en það yrði ekki gert nema hag-
stofustjóri teldi nauðsynlegt.
— Hattersley
Framhald af bls. 1
áður en viðræður hefjast á ný.
Hattersley sagði að reyndar hefði
ekki miðað jafn vel í viðræðunum
og hann hefði gert sér vonir um,
en hann myndi áfram vonast eftir
því að samkomulag tækist. Hann
sagði að Bretar væru einvörðungu
að fara fram á að halda í þann rétt
að stunda veiðar þar sem þeir
hefðu fiskað um langan aldur og
þennan rétt hefði Alþjóðadóm-
stóllinn staðfest. „Ef að því kem-
ur einn góðan veðurdag að lög-
sögu ríkja verður breytt með al-
þjóðalögum mun það vitanlega
breyta stöðunni," sagði Roy
Hattersley aðstoðarutanrfkisráð-
herra að Iokum.
— Herskip
Framhald af bls. 2
Þjóðverja fara út um þúfur.
Morgunblaðið hafði samband við
Pétur Sigurðsson forstjóra Land-
helgisgæzlunnar í gær og spurði
hann þessarar spurningar.
Pétur sagði, að þetta mál hefði
verið íhugað mikið, en væri þess
eðlis, að hann gæti ekki tjáð sig
um það í fjölmiðlum. Það vissu
reyndar allir hvað gerðist ef her-
skipaflota væri sigað á Islend-
inga, við hefðum ekki bolmagn til
að verjast þeim.
— Sadat
Framhald af bls. 1
Abraham Beame borgarstjóri í
New York hefur sætt ámæli úr
ýmsum áttum fyrir að neita að
taka á móti Sadat forseta við kom-
una til New York. Meðal annars
sagði í leiðara New York Times í
morgun að framkoma hans væri
forkastanleg, þar sem það væri
skylda hans sem borgarstjóra að
bjóða velkominn gest sem væri í
boði stjórnarinnar. Aftur á móti
lýstu samtök Gyðinga f New York
hrifningu sinni og sagði f yfirlýs-
ingu þeirra að þetta bæri vott um
kjark og sterka siðferðiskennd.
Anwar Sadat er fyrsti leiðtogi
Egypta sem ávarpar Allsherjar-
þingið sfðan Nasser forseti kom
þangað fyrir fimmtán árum. I
ræðu sinni vék Sadat all ítarlega
að samningi Egypta og Israela og
sagðist vona að frekari þróun til
góðs yrði f þessum málum. Kjarni
vandamálsins lægi í örlögum Pal-
estínumanna, sagði hann, og því
hvetti hann til að menn skildu
nauðsyn þess að PLO fengi einnig
aðild að ráðstefnu um frið i Mið-
austurlöndum á sama grundvelli
og aðrir sem þar kæmu við sögu.
I Tel Aviv lýsti Rabin forsætis-
ráðherra Israels vandlætingu
sinni á hinum ýmsu yfirlýs-
ingum Sadats f Bandaríkja-
förinni en sagði að þar hefði
ekkert nýtt komið fram, „öll
ummæli hans einkenndust
af fjandskap Araba í garð
Hjúkrunarfræðingar —
Hjúkrunarfræðingar
Aðalfundur Reykjavíkurdeildar H.F.Í.
verður haldinn í Glæsibæ, fimmtudagipn
30.10 kl. 20.30.
Venjuleg aðalfundarstörf.
Launamálanefnd H.F.Í. kynnir launa-
kröfur St/órnin.
Israela". Sadat sagði á blaða-
mannafundi í Washington í gær
að sfonismi hefði leitt biturð, of-
beldi, hatur og morð yfir Miðaust-
urlönd.
— Biðskák
Framhald af bls. 36
Matanovic. Guðmundur og
Ermenkov eru efstir með 4
vinninga. I sjöundu umferð
sem tefld verður á laugardag
teflir Guðmundur við
Matanovic og á sunnudag við
Radulov.
Orslit í skákunum á Hótel
Esju f gærkvöldi urðu þessi.
Ribli vann Timman í 39 leikj-
um, Liberzon vann Van Der
Broeck í 35 leikjum,
Ostermayer vann Björn
Þorsteinsson í 36 leikjum,
Poutiainen vann Zwaig f 33
leikjum, Murray vann Laine
og Jansa og Parma sömdu um
jafntefli eftir 17 leiki.
Hamman sat yfir í gærkvöldi.
Áttunda umferðin verður
tefld f kvöld. Þá eigast við
Ribli og Libzon, Jansa og
Björn, Zwaig og Hartson, Frið-
rik og Hamman, Poutiainen
og Timman, Laine og Oster-
mayer og Murray og Van: Der
Broeck.
Staðan eftir sjö umferðir er
þessi: I 1,—2. sæti eru Ribli og
Liberson með 5'A vinning,
Parma er f 3. sæti með 4'A
vinning og Friðrik er f 4. sæti
með 4 vinninga og biðskák.
— Frystihús
Framhald af bls. 36
væri á veiðum og ekki væri vitað
hvernig málin þróuðust, en það
þýddi lítið að veiða fisk fyrir
frystihús, sem hvorki gætu greitt
landverkafólki kaup né útgerðum
og sjómönnum fyrir hráefnið. Til
þess að reka frystihúsin þyrftu
afurðalánin að nema 110—120%.
— í stuttu máli
Framhald af bls. 17
hvort ekki væri rétt að reisa girð-
ingu á landamærunum.
★ ★ ★
Washington —
Edward Kennedy öldunga-
deildarþingmaður lýsti þvl yfir í
dag f Washington, að hann væri
að reyna að kanna þátt Bandaríkj-
anna f átökunum f Angóla. Vfsaði
Kennedy I þessu sambandi til
blaðaskrifa um að bandarfska
leyniþjónustan CIA sendi fé og
vopn til FNLA þjóðfrelsishreyf-
ingar Angóla. Sagði Kennedy að
Bandarfkjamenn yrðu að hætta
öllum afskiptum af málefnum
portúgölsku nýlendunnar.
★ ★ ★
London —
Um þriðjungur af 19 þúsund
aðstoðarsjúkrahúslæknum í Bret-
landi hafa neitað að vinna yfir-
vinnu f mótmælaskyni við launa-
kjör sfn. Verða yfirlæknar að
bæta störfum aðstoðarlæknanna á
sig. Brezka stjórnin hefur boðið
læknum 46 pence greiðslu fyrir
yfirvinnu, eða um 160 ísl. kr. Að-
gerðir læknanna hófust fyrir um
tveimur vikum og hafa stöðugt
breiðst út.
— Beirút
Framhald af bls. 1
sem sett var á stofn fyrr f vikunni.
Meðal þeirra sem komu til
fundarins var Kamal Junblatt,
leiðtogi vinstrisinna, en hann
hvarf aftur á brott eftir tveggja
klukkustunda bið, þar sem tveir
leiðtogar hægrisinna voru þá enn
ókomnir til fundarins, þeir
Camille Chamoun innanríkisráð-
herra og Pierre Gemayel, leiðtogi
falangista, en skilaboð frá
falangistum bárust á fundinn um
að þeir mundu fallast á hvers
konar öryggisráðstafanir, sem
ráðið semdi um, og mundu þeir
koma til fundar þegar er öryggis-
ráðstafanir leyfðu. Líkum hefur
verið leitt að því í Beirut, að
stofnun öryggisráðsins sé m.a. til
þess ætluð að einangra forseta
landsins, Suleiman Franjieh, en
hann hefur sætt gagnrýni af
hálfu Karamis forsætisráðherra
fyrir að vilja ekki ræða ástandið í
landinu af einurð og hreinskilni.
Yfirlýsing um níunda vopna-
hléð i landinu á síðustu sex vikum
átti að taka gildi i morgun, en þá
héldu bardagaaðilar áfram að
skiptast á skotum yfir víglínuna,
sem liggur um þvera borgina, frá
norðri til suðurs.
Eftir diplómatískum leiðum
hefur frétzt, að utanríkisráðherra
Sýrlands, Abdel-Hamlim
Khaddam, hafi haft samband við
Karami og lagt að honum að segja
ekki af sér, en halda áfram
tilraunum til lausnar því öng-
þveiti, sem ríkir i landinu.
— Franco
Framhald af bls. 1
Franco er umkringdur fjöl-
skyldu sinni, svo og ráðgjöfum
sfnum, en þeirra á meðal er
Carlos Arias Navarro, og þriggja
manna rfkisráð, sem tekur við
völdum af honum og heldur þeim
þar til Juan Carlos prins tekur
við konungdómi.
— Litsjónvarps-
tæki
Framhald af bls. 2
ferðum stjórnvöld ætluðu að
beita til að dreifa innflutningnum
á milli hinna ýmsu aðila sem
flytja inn litsjónvarpstæki en af
fyrri reynslu í þessum efnum
kvaðst hann óttast að hér yrði
happa- og glappaaðferðin látin
ráða. Að öllu þessu athuguðu
kvaðst Rafn telja ráðstöfun
stjórnvalda heldur fljótræðislega
þar eð enn hefði ekkert komið
fram um það hver raunveruleg
eftirspurn eftir litsjónvarps-
tækjum yrði.
Þá sneri Morgunblaðið sér til
Péturs Guðfinnssonar, fram-
kvæmdastjóra sjónvarpsins, og
spurði hann hvort sjónvarpið
sjálft hefði eitthvað við þessar
ráðstafanir stjórnvalda að athuga.
Pétur svaraði með því að Itreka
fyrri ummæli sín að enginn form-
leg ákvörðun um upphaf litsjón-
varps á Islandi hafi legið að baki
þess að sjónvarpið hætti á
dögunum að eyða lit í ýmsu
erlendu dagskrárefni sinu. Hins
vegar neitaði Pétur ekki þeirri
spurningu Mbl. að sjónvarpið ætti
töluvert undir þvi komið að hér
seldist sem mest af sjónvarps-
tækjum, því að samkvæmt lögum
hafa tollgreiðslur af sjónvarpsvið-
tækjum runnið til sjónvarpsins og
aðallega verið notað til uppbygg-
ingar dreifikerfis þess. Pétur
kvað mjög litla endurnýjun hafa
átt sér stað á liðnum árum hvað
snerti sjónvarpsviðtækin og not-
endamarkaðurinn svo mettaður
að staðreyndin væri sú að tekjur
sjónvarpsins af innflutningi sjón-
varpsviðtækja væru orðnar svo
litlar að þær stæðu orðið ekki
undir vöxtum og afborgunum sem
teknar hefðu verið vegna upp-
byggingar sjónvarpsins hér á
landi. Því væri þess vegna ekki að
reita, að sjónvarpið hefði orðið
næsta lítið framkvæmdafjármagn
og sérstaklega væri dreifikerfið
fjárþurfi, þar sem vfða væru brýn
verkefni framundan varðandi
endurnýjun þess og til að færa
það út. Pétur var þá spurður að
þvf hvort nokkurt dulið samspil
hefði þá veríð milli forsvars-
manna ríkisútvarpsins og
menntamálaráðherra i því að
aflétta liteyðingaraðgerðum sjón-
varpsins nú I þvf skyni að örva
sölu á litsjónvarpstækjum og
bæta á þann hátt úr fjármagns-
þörf sjónvarpsins. „Það samspil
hefur þá verið svo dulið, að það
hefur farið fram hjá mér,“
svaraði Pétur Guðfinnsson.
— Rússar
Framhald af bls. 2
af veiðisvæðunum á meðan ugga
er að fá. Karfinn er ákaflega hæg-
vaxta fiskur og er ekki nýtanleg-
ur fyrr en um 15 ára gamall.
Að lokum sagði Jakob, að ávallt
stafaði mikil hætta af verksmiðju-
skipunum og fordæma bæri
veiðar á smáfiski. Islendingar
hefðu horft fram á, að á næstu
árum myndi aukinn karfaafli
fást, — en nú lft ég svartari aug-
um á framtíðina.
— Samkomulag
Framhald af bls. 36
milli og taldi ekki rétt að skýra
frá einstökum atriðum viðræðn-
anna fyrr en hann hefði gert sam-
ráðherrum sfnum f ríkisstjórn
grein fyrir þeim, svo og land-
helgisnefnd og þingflokkum.
Hann kvað fundi í þingflokkum
verða á morgun og fund með land-
helgisnefnd á föstudag. Kvað
hann frá viðræðunum skýrt á
sama hátt í þingflokkum og land-
helgisnefnd.
Morgunblaðið spurði Einar,
hvort rætt hefði verið um veiðar
Þjóðverja innan 50 mílna mark-
anna og svaraði hann því til að
rætt hefði verið um allt svæðið
innan 200 mflna sem eina heild.
Hann kvað Vestur-Þjóðverja ekki
hafa borið fram sérstaka kröfu
um veiðar innan 50 mílna fisk-
veiðimarkanna.
Að sögn Einars Agústssonar
lögðu Islendingar ekki fram gagn-
tilboð við tillögum Þjóðverja frá í
fyrradag, en um tillögur Þjóð-
verja kvað hann hafa verið rætt
og í sambandi við þær hafi ýmis
legt borið á góma. Við spurning-
unni, hvort hann hefði fundið
góðan samkomulagsvilja hjá Þjóð-
verjum, svaraði Einar Ágústsson:
„Já, ég fann mikinn samkomu-
lagsvilja af hálfu Þjóðverja og f
viðræðunum við þá var allt annar
andi en í viðræðunum við Breta.“
Einar Agústsson sagðisj: ekki
vilja segja að hann væri bjart-
sýnn á samkomulag, margt bæri
enn í milli. „Ég get ekki sagt til
um það, hvort samkomulag næst,
þegar við hittumst næst.“ Þá
spurði Mbl., hvort það hefði
kannski verið of mikil bjartsýni,
sem fram hefði komið hjá
Wischnevski í fyrradag, er hann
taldi víst að næst þegar aðilar
hittust næðist samkomulag. Einar
svaraði þvf til, að um það gæti
hann ekki sagt. Ef til vill vissi
Wischnevski um einhver atriði,
sem gætu gefið honum ástæðu til
slfkrar bjartsýni, sem honum
sjálfum væri ekki kunnugt um.
Einar Agústsson sagði, er hann
ræddi við þýzka blaðamenn, sem
hér eru vegna viðræðnanna, að
hann væri ánægður með viðræð-
urnar, sem reynzt hefðu mjög
upplýsandi fyrir báða aðila. Und-
ir þetta tók formaður þýzku
nefndarinnar, Hans-Jurgen
Wischnevski, sem sagði að á þess-
um síðasta fundi hefði verið rætt
um aflamagn Þjóðverja á Islands-
miðum, skipafjölda, skipastærð,
veiðisvæði, tfmalengd samnings-
ins og um ástand fiskstofnanna
við Island. Um allt þetta hefði
verið rætt innan ramma 200 mfln-
anna. Þá spurðu Þjóðverjar Einar
að því, hvort íslendingar gætu
sætt sig við 2ja, 5 eða 10 ára
samning. Einar sagðist ekki geta
skýrt frá þvf, én tók fram að 10 ár
væru útilokuð og hann bætti við,
að íslendingar gætu aðeins sætt
sig við mjög stuttan gildistfma
hugsanlegs samkomulags.
Wischnevski lagði áherzlu á að
góður skilningur hefði ríkt milli
aðila og andrúmsloftið hefði verið
öðru vfsi en á fyrri fundum aðila.
Hann kvað það slæmt að ekki
væri hægt að halda viðræðum
áfram að þessu sinni, en sagðist
skilja annir íslenzku ráðherr-
anna, sem ættu erfiðara með að
taka fyrir eitt einstakt mál og
afgreiða það en hann og
Logemann aðstoðarsjávarútvegs-
ráðherra.
— Beið bana
Framhald af bls. 2
bfl Vilhjálms upp úr ánni, og kom
í ljós, að Vilhjálmur mun hafa
látizt samstundis.
Vilhjálmur Sigurbjörnsson var
fæddur 1. júní 1923 að Gilsárteigi
f Eiðaþinghá og var því 52 ára
gamall. Hann var framkvæmda-
stjóri byggingafyrirtækisins
Brúnáss á Egilsstöðum. Þá var
hann varaþingmaður Framsókn-
arflokksins f Austurlandskjör-
dæmi. Vilhjálmur tók alla tfð mik-
inn þátt f hvers kyns félagsmála-
störfum og gegndi margs konar
trúnaðarstörfum. Hann lét eftir
sig eiginkonu og sex börn.