Morgunblaðið - 02.11.1975, Qupperneq 10

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 2. NÖVEMBER 1975
10
SÝNINGIN I heild er mjög jöfn
og ekki gerð tilraun til að láta
kórinn eða einsöngvara leika
spánskt fólk. Hér er á ferðinní
íslenzk Carmen mótuð af ís-
lenzkum hegðunareinkennum
og í heild samræmist hún allri
leikgerðinni, nema í upphafi
síðasta þáttar. Þar er klæðnað-
ur kórkvenna og nautabana of
spánskur til að falla að
óspánskri hegðan þeirra.
Nautabanar aga hreyfingar sín-
ar í návist dauðans, en í sýning-
unni voru þeir vægast sagt
álappalegir og yrðu jafnvel
blindu nauti auðveld bráð.
Þetta eru smáatriði og auðvelt
að lagfæra. Það sem mest er um
vert er að sýningin er í heild
Islenzk
Carmen
falleg, sem að miklu leiti er
verk höfundar leikmyndar.
Búningar, litasamsetning
þeirra og sviðsmyndar er með
því fallegasta sem ég hef séð á
íslenzku leiksviði.
Kórinn:
Syngur viða vel, ef þess er
gætt að ekkert er gert fyrir
þann leikhóp, hvorki í raddbeit-
ingu né- leikþjálfun af hálfu
leikhússins. Tenórinn var mjög
slæmur á köflum, söng óhreint
en með þjálfun mætti bæta úr
þessu og er þá kórinn starfi
sínu vaxinn og með fjölgun og
endurnýjun í karlaröddum
gæti þessi kór sómt sér vel á
hvaða sviði sem er.
Hljómsveitin:
Var góð, yfirgnæfði aldrei.
Samspil hljómsveitar og söngv-
ara er f höndum hljómsveitar-
stjóra sem að þessu sinni var
Bohdan Wodiczko, sem stýrði
sýningunni vel og örugglega.
Carmen:
Sigríður Ella er falleg stúlka
og syngur mjög vel, en er ef til
vill ekki nægilega þrekmikil til
að magna upp þá kynspennu í
röddinni, sem ætlazt er til af
Carmen og óperan gengur ú á.
Dom José:
Magnús er kraftmikill söngv-
ari og hefur aldrei verið í betra
formi en nú. Samleikur hans og
Sigríðar Ellu var á köflum mjög
góður t.d. á kránni.
Mikaela:
Ingveldur Hjaltested kom á
óvart í hlutverki sveitastúlk-
unnar og náði að skapa einlæga
mynd. Rödd hennar er náttúru-
leg og sterk, en vantar þó meir
hljómfyllingu.
Escamillo:
Það vantar margt í þá mynd
er Walton Grönroos er ætlað að
skapa I hlutverki nautabanans
og raddlega séð náði hann ekki
aó lyfta söngnum upp. Röddin
er hvorki nógu djúp eða skörp
fyrir þetta hlutverk og hann
náði ekki að leika á sannfær-
andi hátt.
Smyglararnir:
Þeir voru góðir. Kristinn
Hallsson á heima á leiksviðinu
og var samspil hans. Svölu Niel-
sen, Elínar Sigurvinsdóttur og
Garðars Cortes mjög gott.
Þetta er ekki sú endanlega
gerð umsagnar um flutning
óperunnar Carmen, að þessu
sinni, heldur verður reynt að
gera þessu efni betri skil og
fjalla um einstaka þætti upp-
færslunnar seinna. Undirritað-
ur vill hvetja alla til að sjá
þessa skemmtilegu óperu, sem
er Þjóðleikhúsinu og aðstand-
endum sýningarinnar til mikils
sóma. Jón Ásg.
Sinfóniutónleikar
Efnisskrá:
Wagner forleikur að Meistara-
söngvurunum
Jónas Tómasson 1.41
Haydn arfa úr óperunni Anti-
góna
Williamson Portrait of Dag
Hammarskjöld
Brahms Haydn-tilbrigðin
Stjórnandi:
Karsten Andersen
Einsöngvari:
Elisabeth Söderström
Tónbálkur Wagners er
byggður upp með mjög þéttum
hljómklösum, sem njóta sín
ekki alls kostar nema í flutn-
ingi stórra hljómsveita, einkum
er fáliðuð strengjasveit illa sett
á móti þykkri og tónbreiðri
fylkingu blásaranna. Þykk
raddfærsla Wagners verður sí-
streymandi hljómniður, ef ekki
er lögð áhersla á andstæð blæ-
brigði, töluvert gert úr mismun
styrkleika og hraða og sam-
kvæmt tíma Wagners, lögð
áhersla á ástriðufulla framsetn-
ingu. I 158. takti hljóma þrjú
aðalstef verksins samtímis,
upphafsstefið, sem kemur í
bassanum, stefið úr 41. takti,
sem birtist í flúraðri gerð og
blíðlegt stef úr 97. takti. Þessi
samruni stefjanna er venjulega
túlkaður sem ástríðufullur
ástarsöngur en var að þessu
sinni rúinn allri þeirri náttúru,
sem tengd er slfkum tilfinning-
um. Mætur listamaður sagði
einu sinni, að listsköpun væri
miskunnarlaus sjálfslýsing,
eins konar afhjúpun sem mjög
fáir stækkuðu af. Svo má með
sanni segja um flest umsvif
manna, að allt er dæmt til að
mistakast, en eftir stendur
grimm og óvægin eiginhandar
grafskrift, grópuð í eigin verk.
Er hugsanlegt að komandi kyn-
slóðir skynji annað en lélega
gagnfræðaskóla fyndni f um-
sögn höfunda Jónasar Tómas-
sonar um eigið verk, eins og
hún birtist f efnisskrá tónleik-
anna.
„Verkið 1.41 er:
a) ný-neo-rómantískt og
þættirnir heita:
1. Komið í þotu til Islands að
vetrarlagi í myrkri.
2. Krýsuvíkurbjarg að hausti.
3. Endurminningar.
b) Stærðfræðilegs eðli. 1.41
má tengja formúlu, sem byggist
á mikrókosmískri konstrúksjón
verksins og einnig talnaröð,
sem markrókosmos verksins
byggist á.
c) tónaljóð, sem fjallar um
uppvaxtarár þriggja manna,
sem hétu Beethoven, Berlioz og
Birkiland.
Veljið rétta skýringu.
Verkefni: Búið til fleiri skýr-
ingar.
Góða skemmtun!"
Tðnllst
eftir JÓN
ÁSGEIRSSON
Þetta undirritar höfundur,
hlustendum til leiðbeiningar og
skilning á mikrókosmiskri
konstruktion og makrókos-
miskri talnaröð, sem verkið er
byggt á. Það sem hlustandinn
heyrir, er þotuferðalag, sem
frekar líkist því að höfundur
hafi komið heim til Islands með
smá rellu, hljóðlýsing á Krísu-
víkurbjargi, sem var besti hluti
verksins og vfða vel gerður og
tónræn túlkun á endurminn-
ingum, sem við fyrstu heyrn
geta varla talist saga til næsta
bæjar. Elisabeth Söderström er
frábær söngkona og meðferð
hennar á arfu Haydn var sterk.
Haydn var óhemju afkasta-
mikið tónskáld og því óþrot-
legur brunnur að ausa af fyrir
þá er unna góðri tónlist.
Það er sama hvar stungið er
niður hendi, verk hans eiga
ávallt erindi til manns og svo
var um þessa aríu. Aftur á móti
verður það að segjast eins og er,
að Portrait of Dag Hammar-
skjöld var á köflum drep Ieiðin-
legt, þrátt fyrir frábæra
frammistöðu söngkonunnar.
Hljómar, sem eru án tengsla við
sönginn, líða formlaust áfram
og karakterlitlar laglinur
mynda svæfandi og þunglama-
legt tónferli. Síðast í
pastoralekaflanum og í
tveim síðustu köflunum brá
fyrir samspili og laglegri
hljómsetningu. Síðasta verkið á
efnisskránni, Haydn-tilbrigðin,
er mjög fallegt verk og var
flutningur þess fremur áferðar-
fallegur. Nú voru blásararnir í
sínu besta formi og léku mjög
vel. Þetta voru einhverjir dauf-
ustu tónleikar sinfónfuhljóm-
sveitarinnar um langan tfma.
1111»***'