Morgunblaðið - 28.11.1975, Page 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 28. NÓVEMBER 1975
— Sigurlaug
Framhald af bls. 24
höfum við ekki ástæðu til að ætla að
frændur okkar á Norðurlöndum
væru fúsir til að leyfa okkar rödd að
heyrast í þeirra fjölmiðlum ef eftir
væri leitað af okkar hálfu
En hér verðum við sjálfir að bera
okkur eftir björginni, treysta fyrst og
fremst á okkur sjálfa, fremur en að
eiga það undir áhuga og velvilja
erlendra manna, hvort eða hvernig
er haldið á okkar málstað á erlend-
um vettvangi, — sem ráðið gæti
miklu um framvindu og úrslit í
þessu örlagarlka lífshagsmunamáli
okkar
Ég tel það því timabært og að-
kallandi, að íslenzka ríkisstjórnm
geri þegar í stað ráðstafanir til að
byggja upp skipulag og víðtæka
upplýsingaherferð til styrktar okkar
málstað á alþjóðavettvangi Ég
hygg. að nauðsynin hafi aldrei verið
brýnm en einmitt nú, er við, vopn-
laus smáþjóð, stöndum um ófyrir
sjáanlegan tíma í ójafnri og háska-
legri viðureign við eitt af vopnuðum
stórveldum heims og jafnframt líður
að lokafundum hafréttarráðstefnu
S Þ þar sem á ríður, enn sem fyrr,
að málstaður okkar njóti skilnings
og samúðar aðildarþjóða
Ég teldi eðlilegt, að í þessu skyni
væri á vegum forsætis- og utanríkis-
ráðuneytis sérstakri nefnd manna
falið. um ákveðmn tíma að byggja
upp, skipuleggja og framkvæma
þær upplýsmgaaðgerðir, sem nauð-
synlegar eru Sú nefnd þyrfti ekki að
vera fjölmenn — tveir til þrír menn
En i hana yrðu að veljast hæfir
menn með haldgóða, málefnalega
þekkingu og reynslu í starfi fjöl-
miðla ------♦ ■■» »---
— Evensen
Framhald af bls. 19
armálum, sem vid gætum haft
að Ieiðarljðsi við hugsanlegar
aðgerðir okkar f fiskveiðimál-
um.“
Sagði Evensen að fréttir um
að hann hefði gefið það f
skyn — að Norðmenn gætu
gripið til einhliða aðgerða,
mættu þcir skilningsleysi í við-
ræðum, væru rangar. „Við
munum fara samningaleiðina
og beitum ekki einhliða aðgerð-
um til að ná markmiði okkar,“
sagði hann.
Reuters-fi éttastofan hafði
sagt f gær að Evensen hefði lýst
því yfir í Stórþinginu að hugs-
anlegt væri að einhliða aðgerð-
ir Islendinga yrðu Norðmönn-
um að fordæmi ef illa gengi að
vinna skilning annarra þjóða á
afstöðu þeirra.
— Aðventukvöld
Framhald af bls. 18
kemur fram undir stjórn Guð-
rúnar Þorsteinsdóttur, og undir
söng þeirra Sigurveigar Hjalte-
sted og Margrétar Eggerts-
dóttur, sem syngja nokkur jóla-
Iög. Síðast en ekki síst flytur sr.
Guðmundur Sveinsson skóla-
meistari erindi. Að lokum er
venja, að kirkjugestir rísa úr
sætum og syngja Heims um ból.
Aðventukvöldin eru orðin
fastur liður í lífi margra þeirra,
sem eiga sitt andlega heimili í
Dómkirkjunni. Þangað sækja
þeir þann hugblæ, sem þeir
vilja gjarnan hefja jólaundir-
búning sinn með. Því vænti ég
þess, að okkar gamla, ástsæla
kirkja verði þétt setin n.k.
sunnudagskvöld eins og hún
hefur verið þetta kvöld á
undanförnum árum.
Þórir Stephensen.
— Berfættir
Framhald af bls. 5
sverara. Þetta er stórriðið garn,
þannig að næturnar eru mjög
meðfærilegar.“
— Ef næturnar eru undan-
skildar, hvernig gekk þá að ná
fiskinum?
„Hann er óskaplega styggur.
Sardinellan, sem er mjög lík
íslenzku síldinni sást stundum
vaða f stórum torfum og hagaði
sér á margan hátt líkt og síldin
hér heima. Það háði okkur
nokkuð, að sardinelluveiðar
hafa ekki verið stundaðar svo
neinu nemur á þessum slóðum
áður og engin fiskikort var að
fá af svæðínu. Frekar grunnt
var þarna og þurftum við því að
þreifa okkur áfram með að
kasta. Sem betur fer var góður
botn vfðast hvar, en sums
staðar er þarna kóralbotn og
hann kemur ekki fram á dýpt-
armælunum, þar sem hann er
svo meir. Því kom það fyrir
þrjú af íslenzku skipunum og
bæði norsku skipin, að festa
næturnar á kóralnum og það er
ekki auðhlaupið að ná þeim inn
þegar svo er komið. Það má
segja að yfirleitt hafi þetta
verið bras.“
— Áttu von á því, að áfram-
hald verði á þessum veiðum hjá
Islendingum á næsta ári, þó
svona hafi tekizt til nú?
„Það er nóg af fiski á þessum
slóðum og ef skipin væru nógu
vel útbúin hvað veiðarfæri
snertir, þá er hægt að fiska með
góðum árangri. En það þýðir
ekkert að fara á þessar slóðir
aftur, með þeim útbúnaði sem
fslenzku skipin eru með. Það er
því útgerðarmannanna að
ákveða hvort farið verður á
Máritaníumið aftur.“
— Sölusýning
Framhald af hls. 18
Á sýningunni eru 54 teikningar,
svartlistarmyndir og fáeinar
vatnslitamyndir. Verð á mynd-
unum er frá 50 þúsund krónum,
en dýrasta myndin mun vera á
400 þúsund krónur.
Sveinn Kjarval sagði og frá þvf
að hann hefði í hyggju að reyna
að koma á fót nýjum Pictors-
mannahópi sem í væru menn sem
hefðu áhuga á að sinna því að
bjarga ýmsum listaverkum Kjar-
vals frá skemmdum og stuðla að
því að listaverk Kjarvals fengju
þann sess sem þau verðskulduðu.
Pictorsmenn nefndist hópur sem
á sínum tíma lagði fram 5 kr.
mánaðarlega Kjarval til styrktar
á yngri árum.
— Útifundur
Framhald af bls. 2
hvatt fólk til að „fara af fund-
inum með friði“, söfnuðust á milli
eitt og tvö hundruð manns, aðal-
lega unglingar, saman fyrir
framan brezka sendiráðið við
Laufásveg.
Þar upphófust köll og var
eggjum og íshröngli kastað að
byggingunni. Tvær rúður voru
brotnar og steinn flaug inn til
sendiherrans, Kenneths East, þar
sem hann sat og drakk te með
Brian Holt, ræðismanni. Holt
mun hafa verið nálægt því að fá
steininn í höfuðið en hvorugan
sakaði.
Lögreglan hafði mikinn við-
búnað við sendiráðið og tókst að
halda unglingunum í skefjum.
Eftir að sjö ólátaseggir höfðu
verið fluttir á brott, leystist
mannsöfnuðurinn fljótt upp. Lög-
reglan var einnig við öllu búin við
sendiráð Vestur-Þýzkalands, en
þar dró ekki til tíðinda.
— Verkfall
Framhald af bls. 2
áður — margir hefðu hætt við
þátttöku á fundinum þegar þeim
hefði verið orðið Ijóst hvers konar
pólitík var komin i málið.
Á Akureyri fékk Mbl. þær upp-
lýsingar að þar hefði enginn fund-
ur verið haldinn og tíðindamaður
Mbl. kvaðst ekki vita til þess að
nokkur hefði tekið sér frí frá
vinnu þar í bæ.
I Vestmannaeyjum var haldinn
all fjölmennur fundur á Stakka-
gerðistúni. Vinna var almennt
ekki lögð niður í Eyjum en margir
tóku sér frí á meðan fundurinn
stóð yfir. Landlega var hjá flest-
um bátum og yfirleitt góð þátt-
taka sjómanna.
Á Siglufirði var haldinn fundur
i bíóhúsinu og var talið að þar
hefðu verið 200—250 manns. Tíð-
indamaður blaðsins vissi af einu
fyrirtæki þar sem vinna var lögð
niður eftir hádegi, en almennt tók
fólk sér ekki frí frá vinnu. Ekki
vissi tíðindamaður til þess að bát-
ar hefðu sérstaklega komið inn
vegna fundarins.
Á Neskaupstað var haldinn
fundur í Egilsbúð og var hann
fjölsóttur. Helztu atvinnufyrir-
tæki bæjarins gáfu frí og kennsla
féll alveg niður f gagnfræðaskól-
anum og að miklu leyti í barna-
skólanum. Bátar munu ekki hafa
komið sérstaklega inn vegna
fundarins.
Á tsafirði var enginn fundur
haldinn og þar tóku menn sér
ekki frí frá vinnu í gær. Flestir
bátar komu inn á miðvikudags-
kvöld vegna þess hve veður var
slæmt, en síðdegis í gær fóru tog-
ararnir aftur á veiðar.
— Áfram veginn
Framhald af bls. 2
nokkuð frá því hvernig bókin
varð til, en þeir hittust á
Akureyri í upphafi þessa árs, sátu
þar í kafaldsbyl og stórhríð og
ræddust við myrkranna á milli.
Stóðu samræðurnar í eina 10
daga, en síðan tók það Indriða
mánuð að skrifa bókina.
Ævisagan er á köflum í samtals-
formi, en auk þess segir söngvar-
inn sjálfur frá ýmsum atburðum
eða Indriði hefur orðið, og er
komið víða við eins og vænta má
þegar frá svo viðburðaríkri ævi
sem Stefáns Islandi er að segja.
Indriði telur feril Stefáns ein-
stæðan, — umkomulaus skag-
firzkur piltur ryður sér braut með
aðstoð góðra manna og hættir
hlaupum á eftir rollum f Skaga-
firði til að syngja í óperum og
tónleikasölum úti í hinum stóra
heimi.
Margir merkir menn koma við
sögu, en bókin skiptist í 27 kafla,
auk eftirmála, nafnaskrár og
skrár yfir hljómplötur
söngvarans. Bókin er 300 bls. að
stærð og prýðir hana fjöldi
mynda.
10. desember’ koma á markað
300 tölusett og árituð eintök af
bókinni.
Hafsteinn Guðmundsson
annaðist útlit bókarinnar.
— Opið bréf
Framhald af bls. 18
hvort Þjóðverjar veiði hér meira
eða minna skv. samningi eða án
samnings, er slfkt mat að sjálf-
sögðu ekki fiskifræðilegs eðlis. I
fiskifræði finnast hvergi svör við
því hver á að veiða fiskinn í sjón-
um. Slíkar ákvarðanir hljóta að
byggjast á efnahagslegum og
stjórnfræðilegum sjónarmiðum.
Það er því algerlega út í hött,
þegar forstjóri Hafrannsókna-
stofnunar kemst að þeirri niður-
stöðu í bréfi sínu til sjávarút-
vegsráðuneytisins, að samnings-
drögin við Vestur-Þjóðverja sé
skásti kosturinn sem við eigum
völ á í dag frá fiskifræðilegu sjón-
artniði.
Það er af þessum sökum sem
við teljum að í bréfi Hafrann-
sóknastofnunar til sjávarútvegs-
ráðuneytisins hafi höfundur þess
farið langt út fyrir verksvið sitt
sem vísindamaður, þar sem hann
reynir að koma að fiskifræðileg-
um sjónarmiðum þar sem þau
eiga ekki við.
Virðingarfyllst,
Jakob Jakobsson
Hjálmar Vilhjálmsson
Jón Ölafsson
Gunnar Jónsson
Ingvar Hallgrímsson
Sólmundur Kr. Einarsson
Þórunn Þórðardóttir
Ólafur K. Pálmason
Unnsteinn Stefánsson
Eyjólfur Friðgeirsson
Unnur Skúladóttír
Guðni Þorsteinsson e.u.
Sveinn Sveinbjörnsson e.u.
Hjálmar Vilhjálmsson.
— Sérþjálfaðir
Framhald af bls. 1
kleift að halda uppi eftirlitsflugi
allan sólarhringinn fyrir togara-
flotann. Skipherra á Brighton er
Nic Kettlewell og á Falmouth
Gerry Plumer. Freigáturnar
komast mest á um 30 hnúta hraða
og geta auðveldlega skotið ís-
lenzku varðskipunum, sem
komast hraðast um 20 hnúta, ref
fyrir rass.
— Portúgal
Framhald af bls. 1
leiðtogi sósfalista, kvað tilraun-
ina hafa verið alvarlegasta tilræði
við lýðræðið í landinu frá þvf að
byltingin var gerð. Fyrrnefndur
embættismaður sagði, að upp-
reisnartilraunin hefði verið mun
vfðtækari en talið hefði verið og
stjórnin vissi um einstaklinga,
stjórnmálaöfl og samtök sem
aðild áttu að henni.
0 Stjórnvöld virðast hafa brotið
uppreisnaröflin með öllu á bak
aftur. Gefinn hefur verið út listi
yfir 51 herforingja sem hnepptur
hefur verið f fangelsi í Oporto og
ýmsir velþekktir yfirmenn hafa
cnnfremur farið í felur að þvf er
fregnir herma. Þá hafa stjórnvöld
látið til skarar skríða gegn hinum
róttæka yfirmanni COPCON-
öryggissveitanna, Otelo Saraiva
de Carvalho, sem lengi hafði
verið óþægur Ijár í þúfu og
m.a.hvatt til alþýðubyltingar og
stært sig af þvf, að enginn þyrði
samt að reka sig. Hann hefur nú
verið sviptur stöðu sinni sem yfir-
maður COPCON, en áður hafði j
hann misst stöðu yfirmanns hers-
ins á Lissabonsvæðinu, og er nú
aðeins majór. Seint í kvöld var
skýrt frá þvf að Carvalho og
Carlos Fabiao, yfirmaður her-
ráðsins, hefðu óskað eftir að
verða leystir frá störfum og við
þeim óskum hefði verið orðið.
Soares hefur m.a. sakað Carvalho
um þátttöku f uppreisnartilraun-
inni og Fabiao hefur þótt heldur
undanlátssamur við öfgaöfl innan
hersins.
— Kafbátur
Framhald af bls. 40
miðin í gær, fékk heimild frá
flugumferðarstjórn til þess að
vera á takmörkuðu svæði austur '
af landinu og var henni af
öryggisástæðum neitað að fara
vestur fyrir 12° vestlægrar lengd-
ar. Þrátt fyrir það birtist Nimrod-
þotan skyndilega er hún kom út
úr þéttum hríðarbólstra úti fyrir
Þistilfirði. Er þotan þá komin all-
mikið vestur fyrir 12 gráður og
SÝR varð hennar vör f allt að 120
mílna fjarlægð fyrir vestan áður-
nefnda gráðu. Samkvæmt frásögn
Bjarna Helgasonar, sást Nimrod
ekki í ratsjá SÝR fyrr en hún var
komin mjög nálægt, enda var rat-
sjánni beint að haffletinum í Ieit
að skipum. Skömmu áður, en
Nimrodinn kom út úr hríðar-
bólstranum, hafði hún flogið yfir
varðskipið Ægi. Bjarni Helgason
kvað hátterni Nimrod-þotunnar
vera stórhættulegt, en bæði þotan
og SÝR voru í lágflugi er þetta
gerðist í um það bil 500 fetum.
Flugvélarnar stefndu fyrst í stað j
beint hvor á aðra, en þotan
sveigði síðan bakborðsmegin við
Landhelgisgæzluflugvélina, fór I
síðan í sveig aftur fyrir hana og
kom upp að hlið hennar og flaug
mjög nálægt.
Eftir þessar nýju upplýsingar,
sem fengust í gær um kafbát á
miðunum, má væntanlega búast
við því að varðskipin fari að nota
fisksjá og bergmálsdýptarmæla
til þess að geta fylgzt með ferðum
kafbáta á miðunum.
— 500 þúsund
Framhald af bls. 1
drögunum eru 50 mflurnar, að
stærð 216 þús. fkm., lokaðar að
undanteknum 25 þúsund fkm.
á 3 svæðum.
• Geir Hallgrímsson upplýsti, að
hinn 22. marz 1972 hefði Haf-
rannsóknastofnun skrifað Lúð-
vík Jósepssyni, þáverandi
sjávarútvegsráðherra, bréf,
þar sem athygli hans er vakin
á þvf, að æskilegt sé að minnka
sókn í þorskstofninn um
helming.
0 Geir Hallgrfmsson lýsti þvf
yfir, að litlar líkur væru á, að
samkomulag gæti tekizt við
Breta vegna framkomu þeirra
og að sjálfsögðu yrði ekki rætt
við þá meðan herskip þeirra
væru innan 200 mflna.
0 Forsætisráðherra lýsti þvf
yfir, að við ættum að stefna að
samkomulagi við Belga, Norð-
menn og Færeyinga, sem sam-
tals gerði ráð fyrir u.þ.b. 20
þúsund tonna afla innan 200
mflna og þar af enn tak-
markaðra magni af þorski.
— Geir
Hallgrímsson
Framhald af hls. 21
sjávarútvegsráðherra, Lúðvfk
Jósepsson, lætur jafnvel eins og
hann sé undrandi.
Hinn 22. mars 1972 skrifaði
Hafrannsóknastofnunin þó
sjávarútvegsráðuneytinu, en þar
kemur fram meðal annars:
„Reiknaðist okkur til að æskileg-
asta sóknin, sé um helmingur af
núverandi sókn“, þ.e. sókn í
þorskstofninn.
Umræddur fv. ráðherra, 2. þm.
Austf., hefði þvi átt að vita hvern-
ig ástand þorskstofnsins var,
engu að síður greiddi hann
atkvæði með bráðabirgðasam-
komulagi við Breta fyrir 2 árum
og upplýst er, að háttvirtur 2.
þingmaður Austfirðinga vildi að-
eins fyrir 3 misserum semja við
Vestur-Þjóðverja um mun meira
aflamagn og stærri veiðisvæði en
þetta samkomulag gerir ráð fyrir.
Ég ætla ekki annað en allt gott
hafi fyrir honum vakað, hið sama
og okkur nú, að takmarka afla
útlendinga sem mest á íslenskum
fiskimiðum.
Hitt er verra, að hann hefur
aðra afstöðu nú í stjórnar-
andstöðu en áður, þegar hann var
í ríkisstjórn.
Við verðum að horfast f augu
við að útlendingar halda áfram að
veiða i óleyfi, þótt engir samn-
ingar væru gerðir. Er þá ekki
vænlegra til verndunar fiskstofn-
um að lækka ekki einungis afla-
magn þeirra með samningum,
heldur og að koma í veg fyrir að
útlendingar fari ránshendi með
ólögleg veiðarfæri um hrygn-
ingar- og friðunarsvæði.
ÖGRANIR
OG HÓTANIR
Hagsmunasamtök, sem sumir
kalla þrýstihópa i þjóðfélaginu,
hafa gert samþykktir gegn sam-
komulagi við Vestur-Þjóðverja.
Við það er ekkert að athuga, en
sumir þeirra hafa með lítt
dulbúnum ögrunum og hótunum
reynt að hafa óeðlileg, svo að ekki
sé sagt ólögmæt, áhrif á Alþingi
fslendinga.
Að því leyti má Iíkja framkomu
slíkra þrýstihópa við bresku
togaraskipstjórana, sem knúðu
bresku ríkisstjórnina með hótun-
um til að senda herskip á fslands-
mið. Breska ríkisstjórnin
glúpnaði fyrir hótununum, en
íslenskir alþingismenn munu
ekki láta undan hótunum.
Aíþingismenn greiða atkvæði
samkvæmt sannfæringu sinni.
LATUM ekki
BUGA OKKUR
MEÐ HERVALDI
Við tslendingar stöndum á ör-
lagaríkum tfmamótum. Erlent
stórveldi sendir herskip á Islands-
mið, sýnir okkur óskammfeilna og
ólögmæta valdbeitingu.
Ég tel mér skyit að skýra frá
því, að ég tel litlar lfkur á sam-
komulagi við Breta vegna fram-
komu þeirra og að sjálfsögðu
verður ekki við þá rætt meðan
þeir eru með herskip sín innan
200 mílnanna.
Við látum aldrei buga okkur
með hervaldi. Við munum sýna
fulla festu og órofa samstöðu í
þeirri baráttu, sem fram undan
er, hvort sem hún varir lengur
eða skemur.
EINANGRUM BRETA
Við eigum að leggja áherslu á
að einangra Breta á alþjóðavett-
vangi.'Samkomulagið við Vestur-
Þjóðverja er einmitt til þess
fallið. Jafnframt eigum við að
stefna að samkomulagi við Belga,
Norðmenn og Færeyinga, er geri
ráð fyrir takmörkuðum afla þess-
um þjóðum til handa, sem yrði
samtals um það bil 20 þús. tonn
innan 200 mílna og þar af enn
takmarkaðra magn hvað þorsk
snertir. Eftir að við höfum þannig
einangrað Breta á alþjóðavett-
vangi, getum við einnig einbeitt
okkur og allri landhelgisgæslunni
að því að gera Bretum veiðar i
íslenskri fiskveiðilögsögu sem
örðugastar þrátt fyrir herskipa-
vernd.
Með þessum hætti getum við
mest og sem allra fyrst takmarkað
veiðar Breta og allra annarra
þjóða hér við land, en f þvf felst
eina færa leiðin til að tryggja
okkur Islendingum endanlega
fulla og óskoraða stjórn á fiski-
miðum okkar.
Nú skiptir sköpum, að við
þekkjum okkar vitjuntrtíma og
sameinumst til sigurs.