Morgunblaðið - 28.11.1975, Síða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 28. NÓVEMBÉR 1975
Hjalti
húsmannssonur
„Nú, nú,“ sagði konungur. „Hvað geng-
ur á fyrir þér, maður minn? Hafirðu
orðið fyrir anglæti, skal ég reyna að bæta
úr því,“ sagði hann.
Nei, svo var ekki, en gesturinn átti
einn son, sem hafði orðið honum til mik-
illar sorgar, því ekki gat hann komið
honum til manns og nú væri hann víst
alveg búinn að missa glóruna, því hann
vildi láta biðja konungsdóttur fyrir konu
handa sér, „og svo hrinti hann mér hér
inn til yðar,“ sagði gamli maðurinn.
„O, vertu rólegur maður minn,“ sagði
konungur. — „Biddu strákinn að koma
hér inn til mín, svo skulum við sjá,
hvernig okkur semst,“ sagði hann.
Hjalti kom nú þjótandi inn til konungs
og héngu utan á honum larfarnir. „Fæ ég
dóttur þína?“ spurði hann. „Það var nú
það, sem við skulum tala um,“ sagði
konungurinn, „það getur svo sem vel
verið að þið eigið hreint ekki saman,
hvorki hún og þú né þú og hún.“ Hjalta
fannst mjög leitt ef svo væri.
Nýlega var komið stórskip frá útlönd-
um og sást það úr gluggunum á konungs-
höllinni. — Þá sagði konungur: — „Get-
irðu smíðað svona skip á einni klukku-
stund, einsog þetta, sem liggur þarna
frammi á firðinum, og þykir heldur betur
fallegt, þá getur vel verið að þú fáir
dóttur mína,“ sagði hann.
„Er það nú allt og sumt,“ sagði Hjalti.
Svo gekk hann til strandar og settist þar i
sandhaug nokkurn, og er hann hafði
setið þar tiltekinn tíma, óskaði hann að
skip lægi úti á firðinum sem líktist hinu.
Og um leið og hann sleppti orðinu, lá
skipið þarna og kóngur sá, að þar voru nú
tvö skip þar sem eitt hafði verið áður,
kom hann niður að sjónum og vildi vita
hvernig í þessu lægi. Sá hann þá að Hjalti
stóð íbátsemláviðannaðskipiðog var
með kúst í hendinni eins og hann væri
að leggja síðustu hönd á að fága liti skips-
ins, en þegar hann sá konung standa á
ströndinni, hrópaði hann um leið og hann
kastaði kústinum: „Nú er skipið búið, fæ
ég dóttur þína?“
— „Það var nú það,“ tautaði konungur
með sjálfum sér, og sagði svo hátt: „Ann-
að verðurðu fyi st að leysa af hendi. Ef þú
getur byggt höll, sem er eins og höllin
mín, á einni klukkustund eða svo, þá
skulum við sjá til.“
„Ekki annað,“ hrópaði Hjalti og hljóp
af stað. Þegar hann svo var búinn að
slæpast í rúma klukkustund, þá óskaði
hann, að höll stæði þar, eins og konungs-
höllin. Og ekki var Hjalti búinn að sleppa
orðinu fyrr en þar stóð höll, alveg eins og
konungshöllin, og brátt komu þau öll
þrjú hlaupandi, konungur, drottning og
konungsdóttir og ætluðu að líta á þessa
nýju höll. Þá stóð Hjalti með kúst og var
að sópa tröppurnar. „Hérna er höllin
komin með öllu tilheyrandi, fæ ég nú
dóttur þína?“ sagði hann við konung.
„Það er nú það,“ sagði konungur.
„Komdu bara inn, svo getum við talast
við um það,“ bætti hann við, því nú vissi
hann að piltur gat svona hitt og annað.
Svo var lagt af stað heim að gömlu höll-
inni aftur, gekk konungur fyrir, en
drottning og prinsessa á eftir, og svo
Hjalti á eftir konungsdóttur. Allt í einu
óskaði Hjalti þess, að hann væri orðinn
fríðasti maður í heimi, og um leið var
hann orðinn það. Þegar konungsdóttir
sá, hve fallegur hann allt í einu var
orðinn, ýtti hún í móður sína og hún
aftur í konunginn, og þegar þau höfðu
glápt á Hjalta, eins og þau lysti, þá fór
þeim að skiljast að hann var eitthvað
Jonatan Swift sagði eitt sinn
í ræðu: — Það er til þrenns
konar dramb eða stærilæti,
kæru áheyrendur, sem maður
verður aðvenjast: Ættardramb,
fédramb og gáfnadramb. —
Um þetta sfðasta dramb þarf ég
þó ekki að fjölyrða af þvf að
enginn ykkar getur átt við það
að strfða.
X
— Hann fær gott veður f
gröfina, hann Jón gamli.
— Já, hann hefur alltaf haft
hcppnina með sér.
Kennarinn: — Vald kóngsins
er mikið, en það er annar, sem
hefur enn meira vald. Hver er
það?
Nemandinn: — Það, það...
það er ... er...
— Já láttu það koma.
— Ásinn.
X
— Mundu eftir þvf, Greta
litla, að við erum komin í
þennan heim til þess að hjálpa
öðrum.
— Nú, hvað eiga þá hinir að
gera?

/
Morðíkirkjugarðinum
Eftir
Mariu Lang
Jóhanna Kristjóns
dóttir þýddi
45
nema um það bil eitt hundrað
þúsund krónur, þcgar hún
tuttugu og átta ára gömul gat
slitið sig úr þrældómnum og vol-
æðinu við andlát föðurins. Allir
nágrannar þeirra sem tii þekktu
höfðu mikla samúð með hcnni.
Vinnuveitendur hennar f Öster-
sund báru henni mjög vcl söguna.
Lektorsfjölskyldan mundivel eft
ir Arne Sandell og sagði að hún
hefði blómstrað upp þann tfma
sem þetta samband þcirra stóð.
Þau héldu þó ekki að hún hefði
tekið það mjög nærri sér, þegar
hann fór. Og annað og meira um
Hjördísi Hólm hef ég nú ekki á
reiöum höndum og svo virðist
sem frckari upplýsingasöfnun
um hana heri ekki árangur.
— Ifér sést hvergi nein vfs-
hcnding um það, sagði ég — hvort
hún hcfur verið haldin stelsýki
og hefði þar af leiðandi verið
kjörin sem kirkjugripaþjófur-
inn?
Christer brosti við.
— Nei, þvf miður. Og við vitum
reyndar að það var ekki hún sem
batt sjal uni andlilið á Lottu úti f
kirkjugarðinum. Það vitið þið vel.
Þið verðið að láta ykkur detta
fleira f hug... Jóhannes, þú hefur
ekkert haft þig í frammi. Lát oss
heyra hvert álit þitt er?
Ég reikaði eins og drukkin,
bæði af skelffngu vegna sjálfrar
mín og þó aðallega við tilhugsun-
ina um að eitthvað hefði kontið
fyrir Lottu. Eg komst að
kirkjunni og ég var alveg
sannfærð um að einhver lá f levni
við kirkjuvegginn. Miður mín af
skelfingu beygöi ég inn á annan
stíg, mér fannst ég greina hvítan
pels á undan mér og ég hraðaði
mér þangað. Og svo allt í einu
endaði stfgurinn og ég skildi hvar
ég var.
Eg rak tærnar í planka, sem
voru hálfhuldir af krönsum og
blómum í snjónum. Og ég gerði
mér grein fyrir að plankarnir
voru á opinnf gröf Arne Sandells.
Ég varð svo yfir mig hrædd að
ég hrökk í kút og sneri mér leift-
ursnöggt við, Þegar Lotta hvfslaöi
við hlið mér:
— Puck. Það er svo SKRlTIÐ
með plankana. Þeir eru allt öðru
vísi lagðir en þegar grafararnir
gengu frá þessu f dag. Sjáðu þetta
gat sem hcfur myndazf þarna ..
Og hún sté óhíkað fram á plank-
ana til að gægjast niður í gröfina.
1 sama andartaki sté skugga-
mvnd fram úr mvrkrinu og Ijós-
gefsli lenti á andlitinu á mér.
fig greip andann á lofti, en
Lotta sagði áfjáð.
— Það var sannarlega gott að
einhver kom með Ijós... Lýstu
hérna niður... niður í gröfina...
Þessi skuggi hlýddi og ég tók
eftir þvf að hann ýtti Lottu mjög
skyndílega frá gröfinni eftir að
Ijósgeislinn féll niður f djúpa
gröfina.
Hún mótmælti hástöfum.
— Nei heyrðu mig nú. Af
hverju má ég ekki sjá? Slepptu
mér, heyrirðu það!
Hann rétti mér luktina án þess
að mada orð af vörum. Og þegar
ég sté fram. og beindi ijósinu
niöur sá ég það sem hann hafði
reynt að koma f veg fyrir að Lotta
sæi.
Niðri f gröfinní — ofan á kist-
unni — lá kona í mjög ankanna-
legum stellingum. Litla, snotra
pelshúfan hafði fallið af höfði
hcnnar. Augun voru lokuð og það
var eins og hún hvfldi þarna róleg
og ánægð í þröngri gröfinni hjá
eiginmanni sfnum...
Þretlándi kafli.
Einhver tók luktina úr skjálf-
andi hendi minni og áður en hann
hafði mælt orð að vörun rann upp
fyrir mér að það var Márten
Gustafsson. Hann hélt fast f Lottu
og sagði nú alvarlegur f bragði við
hana.
— Þú scm ert svo fljót í förum,
flýttu þér heim og sæktu lög-
regluforingjann! Segðu að hann
verði að koma hingað. Og vertu
nú snör f snúningum.
Lotta sem var alin upp við
hlýðni þaut af stað eins og eldi-
hrandur. Eg leit inn f blá augu
Márlins f iuktarskininu. Ég sá að
augu hans glömpuðu af einkenni-
legum tryllingi.
En við fengum ekki tækifæri til
að segja neitt. Við heyrðum allt f
einu rödd sem var ba:ði ósl.vrk og
þvogluleg:
— Já hver fjárinn gengur nú
hér á. Hvers lags samkunda er
þetta eiginlega hér.
Connie Lundgren var augsýni-
lega ekki edrú, en hann hlýddi án
frekari umsvifa eða spurninga,
þegar Márten gaf honum fyrir-
skipanir sfnar:
— Utvegaðu nokkrar luktir og
segðu lögreglumanninum, sem er
á verði í Sandellshúsinu, að það
hafi orðið slys.
Slys, hugsaði ég þokukennt. Já
auðvitað má orða það svo.
Syrgjandi ekkja gengur á gamla-
árskvöld úl aö gröf mannsins
síns, henni verður fótaskortur og
hún skellur niður í gröfina. En
hvers vegna var þetta gap í
plankana? Og hvers vegna hafði
hún skollið aftur fyrir sig?