Morgunblaðið - 16.01.1976, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 16. JANUAR 1976
13
Togara
sleppt
Rabat, Marokkó, 15. jan. — Reuter.
YFIRVÖLD I Marokkó hafa látið
lausan sovézkan togara, sem
haldið hefur verið 1 höfninni í
Agadir frá 30. desember s.l., að
þvf er tilkvnnt var 1 dag.
Sovézki togarinn heitir Saphir
og er 3.000 tonn. Gæzluskip frá
Marokkó tóku togarann skammt
undan strönd landsins vegna
„grunsamlegra" siglinga, en hafa
ekki útskýrt togaratökuna frekar.
Talsmenn sovézka sendiráðsins i
Rabat, höfuðborg Marokkó, hafa
hins vegar borið til baka fréttir
um að togarinn hafi verið að
flytja vopnafarm, og um borð í
honum hafi verið þrir yfirmenn
úr alsírska hernum.
Bent er á að samtökin Polisario
í Vestur Sahara njóti stuðnings
frá Alsir, en samtökin berjast
gegn ákvörðun Spánar um að
Vestur-Sahara verði skipt milli
Marokkó og Mauritaniu.
- Óeðlileg þróun
Framhald af bls. 28
hver ofan í annan. — En á meðan
málin standa svona, getur maður
ekki sagt neitt með vissu, sagði
Eysteinn.
Kristján Þórhallsson, frétta-
ritari Mbl. i Mývatnssveit, símaði
í gær, að á hálfum klukkutíma
hefðu menn orðið varir við 8 jarð-
skjálftakippi. Ekki hefði orðið
mikið tjón, en ýmislegt lauslegt
kastast fram úr hillum. Á undan
snörpu kippunum frá kl.
14.30—16 hefði komið einn snarp-
ur kippur kl. 7 í gærmorgun.
— Skák
Framhald af bls. 2
Sovétríkjunum hreppti 4. sæti.
Röð annarra þátttakenda varð
þessi: Jansa og Julio Kaplan
(Bandaríkjunum) vinningur,
Michael Stean (Bretlandi) 7 vinn-
ingar, Raymond Keene og John
Nunn (báðir brezkir), 6 vinn-
ingar, Arthur Bisguier (Banda-
ríkjunum) og William Hartston
(Bretlandi) 5V4 og Robert Bellin
(Bretlandi) 4!4.
r
— Ottast
Framhald af bls. 28
Pierre Lardinois, að stjórn banda-
lagsins mundi fljótlega leggja
fram áætlanir til að vernda fiski-
menn aðildarlandanna gegn inn-
flutningi á ódýrum erlendum
fiski.
Lardinois sagði á fundi Evrópu-
þingsins að stjórnin væri að vinna
að verðlagskerfi sem þegar gildir
um innflutning á ávöxtum og
grænmeti frá löndum utan banda-
lagsins. Samkvæmt þessu kerfi
leggur EBE innflutningstolla á
innflutt matvæli ef verðið fer
niður fyrir ákveðna upphæð.
Lardinois sagði að fiskiðnaður
EBE hefði nýlega orðið fyrir ein-
hverjum mesta samdrætti sem yfir
hann hefði dunið í 30 ár þótt erfið-
leikarnir virtust vera afstaðnir.
— Mótmæli
Framhald af bls. 1
I gær gaf Juan Carlos konungur
út fyrirmæli um að starfsmenn
pósts, sem voru í verkfalli, skyldu
kvaddir I herinn og síðan látnir
taka upp störf sin við póstþjónust-
una á ný, eða verða dregnir fyrir
herdómstól ella. Ekki hefur kon-
ungur talið rétt að beita sömu 1
aðferð gegn starfsmönnum
simans, né gegn bankastarfs-
mönnum, sem einnig eru i skæru-
verkföllum, vegna þess að þessar
tvær greinar eru ekki að fullu I
rikiseign.
Sérstakar lögreglusveitir voru í
dag á verði við aðal-símastöðvar
og ýmsa banka, en símasamband
til útlanda var mjög gloppótt, og
aðeins tekið við upphringingum
til opinberra aðila. Jafnvel þessi
opinberu simtöl voru háð níu
klukkustunda bið.
Erfiðleikar ríkisstjórnarinnar
hafa aukizt eftir að samtök
kommúnista og sósíalista hafa
tekið höndum saman i baráttunni
fyrir hærri launum og auknum
lýðræðisréttindum. Segja tals-
menn þessara samtaka að stjórnin
hafi ekkert gert til að auka lýð-
ræði í landinu eftir 36 ára
einræðisstjórn Francos heitins
hershöfðingja og einvalds.
Vinna hefur verið stöðvuð við
ýmsar verksmiðjur i tveimur út-
borgum Madrid — Getafe og
Villaverde — og samtök hús-
mæðra hafa hvatt stallsystur til
að gera engin innkaup á morgun.
Vilja húsmæðurnar á þennan hátt
mótmæla hækkandi vöruverði.
— Flóttamenn
Framhald af bls. 1
gætt síðustu daga um aðbúnað
flóttamannanna i skipunum en
skipstjórarnir hafa neitað að sigla
burt.
Einn þeirra, Ikonomakie Pana-
gitis á flutningaskipinu Silver Sky
frá Kýpur, sem er með 1600
Angolamenn innanborðs, hefur
neitað að fara fyrr en honum verði
leyft að koma flóttamönnunum I
land. „Ég er ekki reiðubúinn að
taka á mig ábyrgð á þeim dauðs-
föllum sem verða ef ég sigli burt,“
sagði hann, „og þau verða mörg,“
bætti hann við. Hann sagði að
hann færi ekki nema hann væri
beittur valdi.
Jafnframt sagði útvarpið i
Luanda, sem er á valdi hreyfingar
marxista, MPLA, að bardagar
hefðu brotizt út milli hermanna
hinna frelsishreyfinganna i
Angola, FNLA og Unita, og að
Unita hefði fyrirskipað undanhald
frá hafnarbænum Mocamedes sem
flóttamennirnir komu frá.
— Schmidt tapar
Framhald af bls. 1
honum og þrir aðrir eyðilagt at-
kvæðaseðla sina.
Foringi þingflokks SPD, Bern-
hard Kreibohm, fordæmdi fylkis-
þingmenn fyrir „ábyrgðarleysi og
ótryggð" en réðst ekki beinlínis á
FDP. Nú er þess beðið með eftir-
væntingu hvort FDP slíti sam-
starfinu við SPD á fylkisþinginu i
Hannover og veiti Albrecht þann
formlega stuðning sem hann þarf
til að stjórna.
Urslitin geta haft áhrif á stjórn-
arsamstarfið i Bonn þar sem
Helmut Schmidt kanslari vonast
til að sigra I kosningunum til sam-
bandsþingsins í haust með
stuðningi FDP. Nú geta at-
burðirnir í Neðra Saxlandi orðið
til þess að naumur meirihluti
CDU í efri deild sambandsþings-
ins, Bundesrat, aukist úr 21—20 í
26—15. Nú eru forsætisráðherrar
sex fylkja af 10 kristilegir
demókratar.
Þetta yrði mikið áfall fyrir
stjórn Schmidts i upphafi harðrar
baráttu fyrir kosningarnar í
haust. Stutt er liðið siðan stjórnin
fór að ná sér eftir mikil áföll i
fylkiskosningunum síðan 1974 og
staða CDU hefur stöðugt batnað.
Þess vegna hefur verið bollalagt
um það hvort FDP kunni að slíta
stjórnarsamvinnunni.
1 Bonn viðurkenndi talsmaður
SPD að úrslitin í Hannover hefðu
komið á óvart en aðalritari flokks-
ins, Holger Börner, kvaðst þess
fullviss að stjórnarflokkarnir í
Neðra Saxlandi mundu halda
áfram stjórnarsamstarfi sinu.
Talsmenn CDU kváðust hins veg-
ar vissir um að FDP mundi slíta
samstarfinu við SPD í Hannover.
— Vona að . . .
Framhald af bls. 1
finningar islenzku þjóðarinn-
ar.“
Hann neitaði því að Islenzka
ríkisstjórnin hefði lagt fram
einhverja úrslitakosti.
„Islenzka ríkisstjórnin hefur
ekki lagt hníf að hálsi banda-
lagsins." Og hann kvað enga
hótun hafa komið fram um úr-
sögn úr NATO, en hitt væri
annað mál að menn hefðu lýst
því hvað þeir vildu fá fram.
Aðspurður um það, hvort
túlka mætti afstöðu hans sem
hliðholla málstað íslendinga,
sagðist Luns vilja segja það eitt
að hann væri sér vel með-
vitandi um mikilvægi fiskveiða
fyrir efnahag Islendinga, og
tíminn væri ekki sizt naumur
vegna þess að fiskstofnar væru
óumdeilanlega í hættu. En
hann viðurkenndi að vera her-
skipanna innan 200 mílnanna
væri „mjög erfitt vandamál" og
ein „stærsta hindrunin fyrir
því að samningaviðræður geti
hafizt." Hann vísaði á bug
ásökunum sem honum hefðu
borizt til eyrna, um að NATO
vildi ekki verja tslendinga fyrir
hernaðarárás Breta, — eðli
bandalagssamstarfsins væri
slíkt að þess konar ásakanir
væri út í hött og vísaði hann
m.a. til samsvarandi vandamáls
í þvi sambandi þar sem væri
deila Grikkja og Tyrkja.
Luns sagði að styrkur Islands
á alþjóðavettvangi stafaði að
miklu leyti af aðildinni að
NATO og ítrekaði skoðun
bandalagsins um mikilvægi ís-
lands fyrir bandalagið ekki sfzt
vegna „hins gífurlega flota-
styrks Sovétmanna m.a. á Kola-
skaga, þar sem er að verða ein
stærsta herstöð í heimi“. Hann
kvaðst aðspurður ekki geta litið
beinlinis á sig sem málamiðlara
I deilunni, — það væri Islend-
inga og Breta sjálfra að semja,
og hann hefði ekki meðferðis
neinar nýjar tillögur frá Islend-
ingum til Breta.
Luns var loks spurður hvort
hann hefði séð brezku sjón-
varpsmyndina af átökum
brezku freigátunnar Leander
og varðskipsins Þórs. Hann
svaraði því játandi, og er hann
var inntur álits á henni svaraði
Luns glottandi eftir að hafa
sagzt sæmilega dómbær sem
gamall sjómaður: „Þetta kom
mér ekki þannig fyrir sjónir að
varðskipið Þór hafi siglt mjög
vísvitandi á freigátuna". Þessi
diplómatíska yfirlýsing vakti
allnokkra kátínu á frétta-
mannafundinum.
- Salt-samningur
Framhald af bls. 1
flugvél og nýtt bandarískt eld-
flaugakerfi. Bandarískir embætt-
ismenn vilja ekki segja frá tillög-
um Bandarfkjamanna i þessu
efni, en samkvæmt öðrum
heimildum vill Kissinger tak-
marká svæði sem rússneska flug-
vélin verður staðsett á.
Viðræður um nýjan Salt-
samning sigldu i strand í fyrra
þegar Bandaríkjamenn kröfðust
þess að hann yrði látinn ná fil
rússnesku sprengjuflugvélanna
og að fjöldi þeirra yrði takmark-
aður. Jafnframt kröfðust Rússar
þess að samningurinn næði
einnig til nýju bandarísku eld-
flauganna og að fjöldi þeirra yrði
takmarkaður.
Kissinger sagði að þótt Salt-
samningur kynni að vera á næsta
leiti tæki marga mánuði að ljúka
nauðsynlegu starfi.
Frá því var skýrt í dag að hann
kæmi við í Kaupmannahöfn á
leiðinni til Moskvu á þriðjudag í
boði Anker Jörgensens forsætis-
ráðherra, sem var i Washington í
nóvember, og i Briissel á heim-
leiðinni.
— Minning
Þórður
Framhald af bls. 17
arí, Bjarni, tryggingafræðingur,
Jóhannes, rafvirkjameistari, og
Þóra Vala, nemandi.
Á langri starfsævi hefur hinn
látni sem hér um ræðir haft sam-
skipti við fjölda manna og orðið
flestum vinsælli vegna framkomu
sinnar. Við fráfall Þórðar mun
margur hugsa til fjölskyldu hans
með innilegri ósk alls velfarnað-
ar. En vinnuveitendur hans og
samstarfsmenn kveðja hann með
þakklátum huga.
Útför Þórðar verður gerð frá
þjóðkirkjunni í Hafnarfirði í dag,
föstudaginn 16. janúar.
Tryggvi Ófeigsson.
— Minning
Þorvaldur
Framhald af bls. 19
hyggjusamur og góður eigin-
maður eftir því sem skilningur
hans og öll aðstaða frekast leyfði.
Og risi einhver ágreiningur um
eitthvað, lét hann hana ráða. Má
vissulega segja eins og ágætur
sjúkraliði á Hrafnistu komst að
orði nú á dögunum, að „hann hafi
verið hennar verndarengill" í
síðustu erfiðleikunum. Missir
hennar í upphafi tíræðisaldurs er
því mikill. Hann vakti yfir velferð
hennar daga og nætur og mat
hennar líðan alla tíð meira sinni.
Hér má Drottinn leggja líkn með
þraut í óvissu komandi daga.
Söknuður hennar er sár.
Okkur stjúpbörnum sínum og
fjölskyldum okkar var hann sem
sinum eigin sonum, og gott var að
koma á heimili þeipra mömmu.
Hann bar hag okkar alltaf fyrir
brjósti með sérstakri umhyggju.
Við erum honum þvi þakklát og
tregum hann. Við biðjum honum
blessunar á þeim bylgjum, sem
hann nú, „þá hinzti garðurinn úti
er“, siglir um ókunn höf. Varla
mun honum fatast sjóstaðan á
hverju sem gengur. Skörp sjón
hans, sem hann var þekktur fyrir,
mun þar eygja eyktamörk, rétt
eins og hér, þegar hann á Sjónum
fyrstur allra og bezt sá að hverju
fór.
Ég trúi, að hann nú,
„beri að dýrlegum, ljósum
löndum,
þar lífsins tré gróa á fögrum
ströndum
við sumaryl og sólardýrð,"
sem hann vegna strangrar lifsbar-
áttu hér i heimi fékk notið af svo
skornum skammti.
Ef fleiri Islands börn ynnu svo
vel og svikalaust sem hann fyrir
sér og sínum væri þjóðfélagið
betur á vegi statt. Hann var í því
efni einn af þeim sterku stofnum,
sem þjóðfélagsbyggingin hvílir á
og má ekki án vera.
Nú getur vinur minn eftir langa
og oft stranga útivist sagt: „Lát
akker falla! Ég er í höfn.“ — Og
skýrar en hann á dánarbeði gat
trúað mér fyrir: „Ég er með
frelsara mínum...“
Baldvin Þ. Kristjánsson.
Ég var ekki gamall, þegar afi
Valdi tók mig og tvo bræður og
þrjá frændur í faðm mér alla í
einu og kreisti okkur þar til við
öskruðum allir í kór.
Það má kannski segja, að það
hafi einkennt afa, að hann var
ofurmenni að burðum og jafn-
framt hinn mesti öðlingur og ljúf-
menni og „stundum féll það ekki
saman“ en svo sagði gamall
maður, sem ég hitti eitt sinn í
flugvél á leið vestur í heimabyggð
hans afa míns. Við sátum saman
ég og þessi gamli maður, og þegar
hann vissi, hverra manna ég var,
eftir stuttar viðræður, stóð hann
upp, þótt ljósið „spennið beltin"
væri enn á og sagði, að það væri
heiður fyrir sig að hitta sonarson
Valda. Síðan tók hann að segja
mér frá afa og samveru þeirra á
togurum en þeir voru hans líf
eins og gamli maðurinn sagði.
Ég man fyrst eftir afa á Kvist-
haganum en þá var hann á besta
aldri og okkur krökkunum fannst
hann vera eins og fjall svo stór
var hann. Hann var okkur alltaf
svo góður, og óþreytandi að segja
okkur sögur af sjónum og að
kenna okkur að splæsa og hnýta
og alltaf fengum við í soðið, þegar
hann kom i land og oft hafði hann
ígulker eða eitthvað annað til að
gefa okkur krökkunum.
Skipsfélagar afa voru stundum
sem „lurkum lamdir" eftir að
hann hafði heilsað þeim þegar
hann kom til skips, en að heilsa
afa var ekki eins og að heilsa
neinum öðrum, það fundum við
barnabörnin, þá sjaldan hann var
í landi.
En sterkasta myndin af afa i
huga mínum er af því þegar ég
fylgdi honum til skips eitt sinn og
sá hann veifa til mín meðan
skipið leið út úr hafnarmynninu,
svo stóran og sterkan.
En afi átti góða og sterka konu,
sem amma Dóra er, og á þessum
erfiðu tímamótum hennar vona
ég að fjölskylda, vinir og vanda-
menn styðji hana og styrki í sorg
hennar. Sonarsonur.
— Minning
Unnur
Framhald af bls. 18
sem ég hef kallað sparifólk. Ég
kom ekki oft á heimili hennar en i
hvert skipti, sem mig bar þar að
garði var hugarfarið svipað og hjá
barni, sem hlakkar til jóla.
Jafnvel þó erindið væri ekki
annað en þiggja kaffibolla og sitja
í þögn með henni og sambýlis-
manni hennar Stefáni Herði
skáldi, þá fór maður ætið ríkari af
þeirra fundi. I stofunni hjá Unni
voru góðir andar og þó hún sjálf
væri einatt þjáð og sárveik þá
hafði hún einstakt lag á þvi að
veita þeim sem voru í návist
hennar vellíðan og bjartsýni.
Unnur hafði heitt skap og
harðan vilja, enda afköst hennar
á bókmenntasviðinu síðustu árin
með ólíkindum, þegar haft er í
huga, að enginn dagur var henni
þrautalaus. Skriftir og bókagerð
voru henni hvorttveggja i senn
balsam og lifsnautn.
Ég heimsótti þau Unni og
Stefán Hörð i síðasta sinn fyrir
rúmu ári síðan. Ég var niður-
dreginn og ofurlítið krankur,
vantaði uppörvun og hressingu.
Stefán Hörður tók á móti mér
með sinni fágætu háttvísi og bauð
mér til stofu og þegar við vorum
sestir sagði hann i lágum hljóð-
um: „Hún Unnur hefur lagt sig,
við skulum ekki vekja hana.“
Þessi fáu orð og það, hvernig þau
voru sögð, lýstu betur en nokkuð
annað þeirri nærgætni og þeim
kærleika, sem Stefán Hörður
sýndi Unni í hvívetna. Við sátum
hljóðir í rökkrinu. Andrúmsloftið
í stofunni var Unnar og hugir
okkar beggja dvöldu áreiðanlega
hjá henni. Þó ekkert væri sagt þá
vissi ég að Unni hafði elnað sóttin
en mér fannst dauðinn víðs fjarri.
Þegar við kvöddumst sagði
Stefán Hörður brosandi: „Ég
vona að betur standi á næst þegar
þú kemur svo að þú fáir að
minnsta kosti kaffisopa. Hvorki
víl né vol og bros þeirra Unnar og
Stefáns Harðar fylgdu mér alla
leið heim og ég hressari og kátari
en áður. Þó að biö hafi orðið á
kaffisopanum þá verður hann vel
þeginn þegar við Unnur hittumst
hinumegin.
B. Bjarman.
— Erfið barátta FBI
Framhald af bls. 14
hefur verið ! 5 ár) hefði flúið til Kúbu, þar sem
Kastró hefði sent hann I útrýmingarbúðir fyrir
kynvillinga af þvi að hann var með of sltt hár.
Þetta lapti hún allt upp eftir okkur."
Bæði alrikislögreglan og leyniþjónustan hafa á
sinum snærum her manna og kvenna til að afla
upplýsinga, áreiðanlega eru margir þeirra betur
starfi slnu vaxnir en frú Moore Ekki er vitað
nákvæmlega um fjölda þessara njósnara, en
William Colby, yfirmaður leyniþjónustunnar,
hefur látið uppskátt að skrifstofa hans ein hefði
spjaldskrá yfir 10.000 Bandarlkjamenn,
njósnaði um pólistiska öfgamenn opnaði bréf og
fengr ýmsa til að afla upplýsinga innan hópa
róttækra.
Clarence Kelly yfirmaður alrlkislögreglunnar
svaraði nýlega gagnrýni, sem fram kom á þess-
háttar starfsemi á eftirfarandi hátt:
„Alrikislögreglan myndi svikjast undan þeim
skyldum, sem hún hefur að gegna við banda-
rlsku þjóðina, ef hún reyndi ekki að þrengja sér
inn i samtök, sem hafa það markmið að koma
Bandarikjunum á kné!"