Morgunblaðið - 10.03.1976, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. MARZ 1976
25
VELA/AKAIMIDI
Velvakandi svarar í síma 10-100
kl 1 4— 1 5, frá mánudegi til föstu-
dags.
% Með ykkur
í verndun
fiskstofnanna
Englendingur nokkur
hefur sent okkur bréf, þar sem
hann lýsir fylgi sínu við aðgerðir
íslendinga til verndar fiskstofn-
unum, og lætur fylgja úrklippu úr
blaðinu Lowestoft Journal í Bret-
landi þar sem sagt er frá þvi
hvernig fiskur er notaður I
bræðslu. Hann segir í bréfinu:
Afstaða lslendinga nokkur
undanfarin ár varðandi verndun
fiskstofnanna við strendur lands-
ins er fagnaðarefni. Það er i sam-
ræmi við skynsamlegt viðhorf al-
mennings í heimipum andspænis
hrörnun fiskstofna um allt.
Hafnarbærinn, sem ég bý í, Lowe-
stoft á austurströnd East Anglia,
var þar til fyrir fáum árum helzti
síldveiðibærinn. Oft stóð ég niðri
við hafnarmynnið og horfði á rek-
netabátana kom inn svo hlaðna af
síld, að sjór gekk yfir þilfarið. Svo
margir bátar komu í einu að
markaðurinn yfirfylltist og mikið
af fiski var brætt i fiskimjöl eða
dempt á jörðina og notað sem
áburður. Þetta er helber græðgi
manna, sem höfðu það eitt að
markmiði að vera aflahæstir,
hljóta hin svokölluðu Prunier-
verðlaun fyrir mestan afla, burt
séð frá þvi hvað úr honum varð.
Einustu verðlaunin fyrir erfiði
þeirra var svo algert síldarleysi
við strendur okkar.
Ég sendi ykkur hérmeð úr-
klippu úr blaðinu Lowestoft
Journal frá þvi i siðustu viku (6.
feb.). Þar getið þið séð að sama er
að gerast með annan fisk. Engu er
likara en að maðurinn sé ákveð-
inn I að veiða fisk til þess eins að
ná honum, en ekki til að afla þjóð
sinni lífsviðurværis. Afstaða Ís-
lands er að mínum dómi rétt. Það
vekur að minnsta kosti vonir fyrir
framtiðina, að einhverjar þjóðir
láta sig þetta nægilega miklu
varða til að halda fast við það sem
gera þarf. Ég er viss um að hér í
landi eru margir sömu skoðunar.
Svo óska ég íslandi alls góðs og
vona svo sannarlega að enginn
láti lífið í þessum hættulegu að-
gerðum, sem nú eiga sér stað við
strendur ykkar.
^ Kolinn í bræðslu
Fréttin i blaðinu ber yfir-
skriftina „Offramboð af kola: 11
þúsund punda virði fer í fiski-
mjöl“. Myndirnar tvær sem fylgja
sýna hafnarverkamann standandi
í kolahrúgunni um borð, og fiski
balana á hafnarbakkanum með
kola, sem ekki seldist vegna þess
að ekki fékkst lágmarksverðið 22
sagði David vekur í sjálfu sér
ekki áhuga minn, þótt það hljómi
kannski undarlega. Mig langar
meira að vita um athurði sem
gerðust hér fyrir löngu. Mig fýsir
að vita hvernig á þvi stóð að
læknirinn skyldi arfieiða móður
mina að þessu húsi og mig langar
tii að vita hver skipti voru milli
móður minnar og Madeleine
Herault. Mig langar til að vita
meíra um sjálfan mig og hvað á
ég að segja, tilurð mína. Eg veit
ekki einu sinni hvað móðir mín
var að gera f bænum. Hún bjó
ekki hér nema til bráðabirgða og
átti sitt lögheimili annars staðar.
— Því get ég nú að minnsta
kosti svarað, sagði Gautier.
— Hún var starfsstúlka á
læknastofu Heraults. Hún hafði
unnið hjá honum fyrir strlð og
þegar fór að gerast erfitt með
samgöngur á milli I strfðínu veit
ég að hún flutti inn S Heraulthús-
ið og bjó þar sem ein úr fjölskyld-
unni. Ég var að lesa bréfin aftur
áður en ég kom til yðar I morgun
og mér sýnist það liggja nokkuð
Ijóst fyrir.
— M. Boniface gæti vitað eitt-
hvað meira.
— Það er hugsanlegt. A hinn
pund fyrir kittið, því hægt var að
fá hollenzkan kola fyrir 16 pund.
Segir i blaðinu að Hollendingar
greiði með fiskveiðum sínum. 1
fréttinni er skýrt frá einum
brezkum togara, sem kom inn
með fullfermi af kola. Mestu var
mokað á vagna og ekið í fiski-
mjölsverksmiðjuna. En mjölið
verður þar að dýrafóðri, mest
handa nautgripum. Segir i grein-
inni að Bretar séu nær eina
þjóðin í Vestur-Evrópu, sem sæk-
ist eftir kola til manneldis, en
ekki borgi sig að fyrir þá sjálfa að
veiða hann ef ekki fáist 22 pund
fyrir kittið. En þegar mikið komi
af kola með afla annarra þjóða
skipa er hann boðinn fyrir litið
verð á brezka markaðnum. Tals-
menn seljendanna hollenzku bera
á móti þessu og segja orsökina hið
mikla magn af frosnum fiski, sem
berst að. Togararnir hollensku fái
ekki opinbera styrki og ástæðan
sé bara sú, að kolinn, sem fram
var boðinn, hafi ekki verið nógu
góður.
Hvað sem um það er, þá er
vonandi að Englendingnum frá
Lowestoft verði að trú sinni og að
skilningur hans á viðhorfi okkar
og staðfestu við að vernda fisk-
stofnana standist i framtíðinni.
Við freistumst hvorki til að of-
veiða eða fara svo illa með fiskinn
að bræða hann i dýrafóður.
0 Roskin börn
P. A. skrifar:
Þulurinn í útvarpinu hikaði,
þegar hann las einn morguninn
útvarpsdagskrána, og var gert að
segja að ákveðinn barnatími væri
einkum ætlaður eldri börnum.
Var það furða, næst heyrir maður
líklega að efnið sé ætlað rosknum
börnum. Eins og þulurinn tók
fram, þegar hann hafði áttað sig,
heitir þetta víst stálpuð börn.
Börn geta verið eldri en önnur,
sem yngri eru, en þau geta varla
borið heitir „eldri börn“. Þetta
eru líklega áhrif frá málleysunni
„eldri borgarar" eða „eldra fólk“,
sem veður uppi hjá þeim, sem
ekki skilja að eldri er stigbeyging
af orðinu gamall — eldri —
elztur. Borgarar og annað fólk er
að visu misgamalt og einn getur
verið eldri en annar, en eigi að
gefa i skyn á hvaða tímaskeiði
ævinnar einhver er án saman-
burðar við annan; er nóg af góð-
um og gildum íslenzkum orðum,
svo sem barn, unglingur, full-
orðinn, roskinn, aldraður, gamall
eða öldungur svo eitthvað sé
nefnt. Það er einhver misskilin
feimni við réttu íslenzku orðin,
sem veldur þvi að mismálhagir
menn fara að nota ambögur.
Eg vil nota tækifærið til að
þakka málfræðingunum, sem
hafa á hendi stuttu þættina um
íslenzkt mál. Þeir vekja athygli á
mörgumambögum. Það var alveg
stórkostlegt að heyra eitt kvöldið
í þættinum Daglegt mál lesið upp
úr að mér skildist tilskipunum frá
menntamálaráðuneytinu. Upp-
skrúfaðra og óislenzkulegra orða-
lag hefi ég varla heyrt, enda varla
hægt að skilja hvað var verið að
fara með. Þetta var eins og léleg
þýðing manns, sem ekki er tamt
málið sem þýtt er yfir á. Skyldi
vera mikið af slikum plöggum,
sem kemur frá þeirri stofnun, er
ráða á fræðslu í landinu.
HÖGNI HREKKVÍSI
— Bókmenntir
Framhald af bls. 10
því lífi, sem vaknað hefur í
skauti rnínu."
Skagfirzk átta barna móðir
flettir blöðum sögunnar og
segir meðal annars:
„Veit nokkur kona, þegar
barn verður tii í hennar móður-
lífi, til hverra afreka sá
einstaklingur kann að vaxa í
þróunarsögu mannkyns fái
hann að líta ljós veraldar og lifa
langa ævi. Stórmenni sögunnar
hafa ekki ætíð fæðzt til alls-
nægta eða átakalausra lífs-
kjara. Þess vegna finnst mér,
að sú ein forsenda geti réttlætt
fóstureyðingar að í hættu sé líf
móðurinnar ellegar fyrirsjáan-
leg örkuml hins ófædda barna.
Ég hefði engu hlutskipti unað
betur þótt í boði hefði verið en
því að vera móðir minna góðu
barna og vinna tiltrú þeirra og
ást með starfi mínu á heim-
ilinu.“
Vestfirzk ellefu barna móðir
ræðir um kröfurnar til lífsþæg-
inda:
„Mér finnst að heimilin eigi
að skapast smátt og smátt. En
því miður er þetta ekki þannig
nú. Það er ekki óalgengt að
brúðhjónin geti naumast komið
sjálfum sér fyrir. Allt er gefið
— rúmið, ísskápurinn, sjón-
varpið, borð og stólar og svo
ótal, ótal margt, sem ég kann
ekki nöfn á og nú er talið til
nauðsynja — eða ánægju. Þetta
finnst mér ekki viðeigandi. Það
verður tæplega mikil gleði á
þeim heimilum þar sem allt er
lagt upp i hendurnar á fólkinu.
Ég hef þá trú að því aðeins
verði heimilið kært athvarf, að
maðurinn og konan og siðan
fjölskyldan öll hafi unmð sam-
an að gerð þess og sett á það
sinn persónulega svip huga og
handar ... “
Að lokum: Þrettán barna
móðir af Ströndum segir margt
eftirminnilegt, en hér koma að-
eins nokkrar setningar um lífs-
viðhorf hennar:
„Mér hefur aldrei fundist ég
vera i fjötrum vegna barnaupp-
eldis og heimilisanna. Ég gerði
mér grein fyrir því, þótt ung
væri þegar ég gekk út í hjóna-
bandið, að ég tók á mig skyld-
ur og bar, ásamt manni mínum,
ábyrgð á framtíð heimilisins.
Og þá var hin eðlilega verka-
skipting sú, að hann sinnti þeim
þætti sem snerti aflaföng og
aðdrætti en ég annaðist börnin
Og þeirra þarfir .. . Það er
kannski gamaldags hugsum, en
ég hef alltaf fundið, að ég er
kona og hef þess vegna viljað
lifa samkvæmt því eðli mínu.
Ég álít móðurhlutverkið svo
stórt og göfugt að hver kona
hljóti að vera sæl af því jafnvel
í fátækt og basli."
Ég sé enga ástæðu til að bæta
öðru við vitnisburði þessara
lífsreyndu mæðra en þremur
Ijóðlínum, sem allir ættu að
kannast við:
Móðurást blfðasta,
börnunum háð,
blessi þig jafnan og efli
þitt ráð
guð sem að ávöxtinn gefur
STJORNUN ARFÉLAG ÍSLANDS
Stjórnendur fyrirtækja
í næstu viku gangast SFÍ og F(l fyrir tveimur 3ja daga námskeiðum
fyrir stjórnendur fyrirtækja að Hótel Esju. Leiðbeinendur verða
prófessor Palle Hansen og Rene Mortensen, framkvæmdastjóri. Fyrra
námskeiðið fjallar um STJÓRNUN OG ARÐSEMI 15 til 17. marz, en
hið siðara ARÐSEMISÁÆTLANIR 1 5. til 19. mars.
> '
Kapacitets-
omkostnínger
kapacitets
GRUNDLAG
Totatkapi
Við mælum sérstaklega með þessum námskeiðum vegna þess:
— Að arðsemisaðferð Palle Hansen er auðvelt að skilja og nota í
rekstrinum án sérstakrar þekkingar í bókhaldi eða rekstrarfræði.
— Að kennitölur og útfærsla arðsemisaðferðarinnar gefa stjórnend-
um betri möguleika til að taka réttar, arðbærar ákvarðanir og
gefa skýringar á orsökum taps* og hvar í rekstrinum kostnaður
er orðinn of mikill.
— Að námskeiðið miðast við raunveruleikann og er byggt á
raunhæfum verkefnum úr viðskiptum og iðnaði.
— Að ieiðbeinendur nota nýjustu aðferðir við kennsluna með
hjálpartækjum, sem gerir sérhverjum þátttakarida auðvelt að
fylgjast með.
Nánari upplýsingar og skrðning þátttakenda í síma
82930 og 24473.
Stjórnunarfélag íslands
Félag ísl. iðnrekenda.
EFÞAÐERFRETT-
NÆMT ÞÁ ER ÞAÐ í
MORGUNBLAÐINU
S3P SlGeA V/öGA £
STtfoKlNN VR4
e>/.Í90
VfÚW ÆTmi
T4K4 wmm séRf
V//VNUNA í YlOÝáöU yAKI
MmQúm Aö SMA
AV ~0dPR\9
VfON AL-
Cx)'ÓKLlGA
ÓWöGGAHVl
OYItöéAWiA
C K/.4UST0K
\\vm \/iTLw<bA vr mta.vlm
VKl/fTfKíNN ÖLV SÁKÍ
06 M W ÆTL\ 'Qb £lú\$M6tfA
\ K/.Aosíotf ?