Morgunblaðið - 10.03.1976, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 10. MARZ 1976
13
Frú Peron
Verkamenn ógna
stjórn frú Peron
Buenos Aires, 9. marz.
Reuter.
VERKAMENN í Argentínu hafa
hafnað tillögum stjórnar Mariu
Estela Peron forseta um kaup-
gjalds- og verðiagsstöðvun og
óánægja þeirra ógnar stjórninni.
Rúmlega 30.000 starfsmenn i
sex bifreiðaverksmiðjum hafa
lagt niður vinnu til að krefjast
fjórum sinnum meiri kauphækk-
unar en gert ér ráð fyrir í
sparnaðartillögum sem Emilio
Mondelli efnahagsráðherra hefur
gert grein fyrir.
Tillögurnar eiga að hefta360%
verðbólgu og gera ráð fyrir stór-
Framhald á bls. 27
Peking-maðurinn
1,5 milljón ára?
Washington, 8. marz. Reuter.
HAUSKtJPA, sem er talin 1.5
milljón ára gömul hefur fundizt í
Norður-Kenya og er næstum því
eins og hauskúpa Peking-
mannsins sem talið hefur verið að
hafi verið uppi fyrir 500.000 ár-
um.
Þar með vaknar sú spurning
hvort aldursákvörðun Peking-
mannsins er rétt að sögn mann-
fræðingsins Robert Leakey sem
skýrði frá fundinum. Hann sagði
að auk þess hefðu fundizt mjaðm-
arbein og mörg handarbein.
Hann sagði að fundur hauskúp-
unnar væri „mikilvægur hlekk-
ur“ í því að staðfesta í eitt skipti
fyrir öll að maðurinn hefði verið
til á sama tíma og Australopit-
hecus, frummaður sem líktist apa.
Mannfræðingar segja að fund-
urinn muni renna stoðum undir
þá kenningu að Australopithecus
hafi líklega verið skyldmenni
mannsins en ekki forfaðir hans og
staðnað í þróuninni.
Framhald á bls. 27
Söguleg
úrsögn
GEORGE-BROWN lá-
varöur, fyrrum ráð-
herra og varaformaður
brezka Verkamanna-
flokksins, hefur um
nokkurt skeið barizt ein-
dregið gegn stefnu
flokksins í verkalýðsmál-
um, og hvað eftir annað
greitt atkvæði gegn
vinnumálafrumvarpi
ríkisstjórnarinnar í
Lávarðadeild þingsins.
Þegar loks varð ljóst í
fyrri viku að frumvarpið
yrði að lögum, boðaði
George-Brown lávarður
fréttamenn á sinn fund í
skyndi og tilkynnti að
Fréttamenn aðstoða George-Brown lávarð við að standa upp.
George-Brown yfirgefur
V erkamannaflokkinn
hann segði sig úr flokkn-
um.
Fréttamaður vestur-þýzka
blaðsins Súddeutsche Zeitung,
Olaf Ihlau, var viðstaddur, og
segir hann að George-Brown
hafi ekki eingöngu verið laus
tungan á fundinum heldur hafi
hann einnig verið þvoglu-
mæltur. I lok fundarins með
fréttamönnum sagði lá-
varðurinn: „Konan mín veit
enn ekkert um þetta; hún segir
við mig, George, nú hefur þú
aftur verið að drekka, sem að
sjálfsögðu er ekki satt.“ Að svo
mæltu strunsaði George-Brown
út úr þinghúsinu, út á götu þar
sem hann féll kylliflatur, en
fréttamenn aðstoðuðu hann við
að standa upp. Þá mælti
'lávaröurinn að sögn frétta-
manna: „Ég vildi að ég gæti
einhverntima staðið í fæturna"
George-Brwon lávarður, sem
hét George A. Brown þar til
hann var aðlaður árið 1970, átti
sæti í Neðri málstofu brezka
þingsins árin 1945—1970, og
um tíu ára skeið var hann vara-
formaður Verkamannaflokks-
ins. Fyrir 13 árum háði hann
harða baráttu við Harold
Wilson um formannssætið eftir
lát Hugh Gaitskells. Voru þeir
þá þrír í framboði, Brown,
Wilson og James Callaghan
núverandi utanrikisráðherra.
Við fyrstu atkvaeðagreiðslu
fékk Callaghan fæst atkvæði,
og féll því úr leik. 1 næstu
atkvæðagreiðslu vantaði
Wilson átta atkvæði af 249 til
að fá hreinan meirihluta, en
loks við þriðju atkvæðagreiðslu
tókst Wilson að sigra Brown
með 144 atkvæðum gegn 103.
Ári áður hafði Brown tekizt að
sigra Wilson þegar kjörinn var
varaformaður flokksins. Hlaut
Brown þá 133 atkvæði, en
Wilson 103. Hafaýmsir velt því
fyrir sér hvernig umhorfs væri
hefði Brown hreppt formanns-
sætið og væri nú forsætisráð-
herra Bretlands.
Mál íslands eru norsku
blöðunum hugleikið efni
Ási, Noregi 8. marz. Frá fréttaritara Mbl. Guðmundi Stefánssyni:
ISLENZK herskipakaup, stuðningsvfirlýsing forsætisnefndar Norður-
landaráðs og hugsanleg úrsögn tslands úr NATO hafa verið dagblöðum
um allan Noreg hugleikið efni nú síðustu daga. Einkum hefur yfir-
lýsing Einars Ágústssonar um kaup á herskipum og hugsanlega úrsögn
úr NATO vakið athygli en einnig hafa blöðin fjallað mikið um
Norðurlandaráð og það sem þar gerðist og sýnist sitt hverjum.
Arbeiderbladet fjallaði um þing Norðurlandaráðs f forvstugrein um
helgina og getur þeirra helztu mála sem þar voru á dagskrá. Segir
blaðið að þar haf i verið fjallað um hversdagsleg málefni íbúa Norður-
landa, en það mál sem sett hafi mark sitt á þingið hafi verið
fiskveiðideila lslendinga og Breta.
Segir blaðið að það sé skilyrði
fyrir þátttöku Finna í störfum
Economist vill
stöðva deiluna
BREZKA tímaritið Economist segir f forystugrein að einhvern tíma
geti Bretar orðið þakklátir lslendingum fyrir að gefa þeim utan undir
með blautum fiski svo að þeir vöknuðu upp við nauðsyn róttækrar
ráðsins að utanríkis- og öryggis-
mál séu ekki rædd. Því verði ráð-
ið að fara varlega i sakirnar þegar
slik mál komi upp enda sé venjan
að ræða ekki utanrikismál þegar i
hlut eigi ríki utan ráðsins. Siðan
segir blaðið: „Það geta þó komið
breytingar.
Blaðió telur engar likur á þvi að
brezkir togarar geti haldið áfram
veiðum á Islandsmiðum og hvetur
til þess að Bretar taki eindregna
afstöðu með 200 milum á haf-
réttarráðstefnunni, haldi áfram
baráttu sinni fyrir 100 milna
einkalögsögu og taki upp fiski-
rækt. Jafnframt hvetur blaðið til
víðtækrar aðstoðar við brezkan
sjávarútveg og breytinga á fisk-
neyzlu Breta.
Economist telur það ekki í
Breta þágu að Geir Hallgrímsson
forsætisráðherra hrökklist frá
völdum og við taki andstæðingar
NATO og segir að um það sé að
velja að komast að eins góðu sam-
komulagi og hægt sé við Geir
Hallgrímsson eða að semja við
einhvern eins og Ölaf Jóhannes-
son sem vilji enga samninga.
Blaðið segir að stjórnmálaslitin
hafi verið svar Islendinga við ein-
hliða ákvörðun Breta um að
minnka þorskafla sinn um einn
fjórða og beiðni Breta um að Luns
miðlaði málum. Það telur ljóst að
brezkir togarar hafi getað veitt
mikið magn þrátt fyrir áreitni og
segir að yfirmenn freigátnanna
hafi getað veitt þeim vernd með
frábærri sjómennsku.
Hins vegar segir Economist að
deilan geti ekki haldið áfram þar
sem hún sé of kostnaðarsöm og
hættuleg. Islendingum takist að
sýna að Bretar beiti þá yfirgangi
og svo geti farið að þeir gripi til
þeirrar hefndarráðstöfunar að
loka Keflavikurstöðinni.
Economist telur tölur Is-
lendinga um rýrnun fiskstofna
vafasamar og segir að þótt sam-
komulag muni liklega nást á
næstu mánuðum um 200 mílur sé
einhliða yfirlýsing þeirra um 200
mílur ekki lögmæt. Þeir hafi ekki
viljað skýra mál sitt fyrir Alþjóða-
dómstólnum í Haag og það sýni að
þeir telji málstað sinn veikan.
AH-mynd
Halastjarna —Árnsulir Ibúar
Seattleborgar fengu gott tæki-
færi til til að sjá halast jörnuna
West um sexleytið s.l. mið-
vikudagsmorgun, og þá var
þessi mynd tekin. Þessi sama
halastjarna hefur sem kunn-
ugt er einnig sézt hér á landi
undanfarið.
upp þær kringumstæður að horfa
verður framhjá formlegheitum og
gömlum samningum. ísland
stendur upp við vegg í baráttunni
fyrir tilveru sinni. Þessi meðlim-
ur í Norðurlandaráði hefur ekki
annað vopn en pólitísk mótmæli.
Hin fjögur Norðurlöndin myndu
hafa svikið minnsta landið hefðu
þau látið formlegheit stöðva
stuðningsyfirlýsinguna sem
tsland bað um og ráðamenn
íslenzkir álíta að geti leitt til
lausnar fiskveiðideilunni."
Adressavisen fjallar um sömu
mál í leiðara undir fyrirsögninni
„Norrænir bræður": Segir blaðið
að á afstöðnu þingi Norðurlanda-
ráðs hafi þó varla náðst fullkom-
lega bróðurleg samstaða enda
beinist hagsmunir einstakra
landa i mismunandi áttir. T.d. séu
nokkur i NATO, eitt i Efnahags-
bandalaginu, þrjú i EFTA og eitt
sterklega tengt COMECON. Þá
ræðir blaðið stöðu Norðurlanda-
ráðs og stuðningsyfirlýsinguna
við Island. Segir blaðið að ráðið
hafi farið i kringum hlutina í því
máli þar sem það sé ekki venjan
að ræða um utanrikismál sem
fjalli um önnur lönd en Norður-
lönd. Segir blaðið að ekki sé ánn-
að að sjá en þessi stuðningsyfir-
lýsing hafi ekki bætt samnings-
möguleikana milli landanna
tveggja sem þó hafi verið tilgang-
urinn.
Þá skrifar J.G. Rædar, ambassa-
dor, grein i Aftenposten þar sem
hann spyr hvort ekki sé tími til
kominn að tslendingar geri sér
grein fyrir því að það séu þeir
sem skaðist mest af deilunni við
Breta. Telur hann Islendinga
hafa fært út fiskveiðimörkin í
trássi við alþjóðalög, ráðizt með
ofbeldi á brezk fiskiskip, valdið
þeim tjóni og reynt að ræna af
þeim hefðbundnum fiskimiðum.
Það sé skiljanlegt að Islendingar
vilji vernda fiskistofna, en það sé
vafasamt að framferði eins og
Islendingar hafi sýnt af sér sé
réttlætanlegt, þegar þess sé gætt
að allar þjóðir sem veiða við
Island vilji minnka veiðikvóta
sina. Hvers vegna geta Islending-
ar ekki beðið eftir að þjóðarréttur
verði þeim í hag. Fiskurinn hverfi
áreiðanlega ekki á meðan. Þá
minnir Rædar á að það hafi verið
Bretar sem áttu einna drýgstan
þátt í að knésetja Hitler. Af þeirri
baráttu séu þeir enn að súpa efna-
hagslega séð og því sé full ástæða
til að takatillit til Breta og þeirra
efnahagslegu vandamála sem þeir
eiga við að stríða.
Þekktur sovézkur
andófsmaður látinn
Moskvu, 9. marz. Reuter
EINN HELZTI forvígismaður úr
röðum sovézkra fyrir mann-
réttindum I Sovétríkjunum,
Grigory Podvapolsky jarðeðlis-
fræðingur, lézt I gærkvöldi úr
heilablæðingu. Dr. Andrei Sak-
harov, skýrði fréttamönnum frá
láti hans I dag og sagði að fráfall
hans „væri óbætanlegur missir
fyrir mannréttindahreyfinguna".
Sakharov sagði að dr. Potíya-
polsky, sem var 48 ára gamall,
hcfði verið á ferðalagi ásamt
konu sinni þegar hann hefði
fengið fyrstu aðenningu að heila
blæðingu fyrir hálfum mánuði.
Hann var fluttur á sjúkrahús og
virtist á batavegi, þegar hann lézt
skyndilega I gærkvöldi að sögn
Sakharovs.
Dr. Podyapolsky mun hafa
verið einn af ritstjórum hins
þekkta rits hreyfingarinnar, sem
gefið var út og dreift með leynd í
Sovétrikjunum, „Chronicle".
Hann var/ einn af stofnendum
mannréttindahreyfingarinnar i
Sovétrikjunum, sem var komið á
laggirnar árið 1969 og lét mjög
óspart að sér kveða í þá veru að
stjórnvöld í Sovétríkjunum skildu
að það væri aðeins sanngirni að
sovézkir borgarar nytu sjálf-
sagðra mannréttinda.