Morgunblaðið - 21.04.1976, Síða 43

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 21. APRÍL 1976
43
AP Símamynd
BANDARÍSKA UTFÆRSLAN
— Mynd þessi var tekin á blaða-
mannafundi Owen Silers
aðmíráls, t.v., yfirmanns
bandarísku strandgæzlunnar
og dr. Robert White, yfirmanns
hafrannsóknastofnunar Banda-
ríkjanna í Washington, fyrir
helgina vegna væntanlegrar út-
færslu bandarísku fiskveiðilög-
sögunnar i 200 mílur. A fundin-
um kom m.a. fram að Siler tel-
ur einsýnt að frekari fjárveit-
ing þurfi að koma til frá hendi
Bandaríkjaþings til þess að
unnt verði að framfylgja út-
færslunni á viðeigandi hátt.
Hann sagði að t.d. yrðu þrír
gamlir varðbátar teknir til
endurnýjunar og settir til land-
helgisgæzlu.
Dómur var felldur i máli
Dzemilyovs eftir tveggja daga
réttarhöld og var hann dæmdur i
tveggja og hálfs árs vist í nauð-
ungarvinnubúðum fyrir að hafa
uppi óhróður um Sovétrikin.
Hann er 31 árs að aldri. Tass-
fréttastofan hefur staðfest að
systkinum hans hafi verið
meinaður aðgangur að dómssaln-
um, meðan réttarhöldin fóru
fram og að ókyrrð hafi verið úti
fyrir báða dagana sem þau stóðu
yfir. Tass sagði einnig að þau
Sakharovhjón hefðu lent i úti-
stöðum við grama borgara sem
voru fyrir utan húsið þar sem
ýmsum hefði mislíkað mjög fram-
koma þeirra.
Unita gagnrýnir
handtöku Sakharovs
Málgagn ítalskra kommúnista
hefur gagnrýnt handtöku Sak-
harovs og sagt að þetta hljóti að
sæta ámæli, þar sem framkoma
sovézku lögreglunnar brjóti í
bága við þær meginreglur sem
sovézk stjórnvöld segist halda í
heiðri. Þessi réttarhöld endurveki
vandamál sem ekki sé nýtt af nál-
inni, þar sem sé að meta hvar
mörkin séu milli frjálsar hugsun-
ar og túlkunar og þess að vinna
gegn lögum lands síns. „Ekki er
nóg að viðurkenna formlega
meginreglur ef þær eru hunsaðar
í framkvæmdinni," sagði í
blaðinu og þar var einnig gagn-
rýnd frásögn Tass af handtökunni
sem hefði verið bæði afkáraleg og
fyrirlitleg í hæsta máta.
„Þjáist af messiasarkomplex eins
og Solzhenitsyn..
I útsendingu fyrir Bandaríkin
sagði sovézki fréttamaðurinn
Vladimir Pozner um helgina að
framkoma Sakharovs væri óafsak-
anleg. Hann hefði gefið verði lag-
anna kjaftshögg og ástæðan verið
sú ein að vörðurinn hefði blakað
lítilsháttar við honum. 1 fram-
haldi af því að öldungardeildar-
þingmaðurinn Henry Jaekson
gagnrýndi mjög harðlega hand-
töku Sakharovs þegar fréttir bár-
ust um hana og hann reyndi að ná
sambandi við dóttur Elenu Sak-
harovs í Moskvu án árangurs,
StúdentaóeirSr
nú yfirvofandi
Nanterre, 20. apríl.
Reuter.
STUDENTAR I öllum 74 háskól-
um Frakklands munu á fimmtu-
dag halda áfram mótmælaaðgerð-
um sfnum gegn fyrirætlunum
rfkisstjórnarinnar um breytingar
á háskólanámi sem þeir segja að
muni gera háskólapróf að
inntökuprófum fyrir atvinnuveg-
ina. A morgun, miðvikudag,
munu stúdentar hafa „opinn dag“
þar sem þeir hyggjast kynna af-
stöðu sfna fyrir almenningi og á
föstudag verður fjöldaútifundur f
Parfs, með þátttöku stúdenta frá
öllu landinu. Stúdentar leggja
niður störf við nám vegna mót-
mælanna og háskólabærinn
Nanterre utan við Parfs, þar sem
25.000 stúdentar búa, er lamaður
vegna þessa.
Fernard Therand, einn af leið-
togum stúdentasambandsins,
UNEF, sem þykir hliðhollt
kommúnistum, segir:
„Breytingarnar bjóða útvöldum
minnihluta atvinnu og miklum
meirihluta atvinnuleysi." Einn af
leiðtogum byltingarsamtaka
stúdenta segir að stúdentar neiti
að verða gerðir að „háskólaverk-
smiðjum". Frumvarp stjórnar-
innar gerir ráð fyrir því að hið
nýja fyrirkomulag námsins taki
betur tillit til þarfa atvinnulifs
landsins þar sem um 950.000 eru
atvinnulausir. Hugmyndir um
nýjar námsgreinar yrðu teknar til
meðferðar hjá nefndum sér-
fræðinga úr hópi starfsfólks
háskólanna og atvinnurekenda.
Talið er hugsanlegt að stúdenta-
óeirðir á borð við ólguna í maí
1968 muni verða afleiðing þessara
áforma stjórnarinnar.
Norðmenn neita
kafbátafregnum
Osló, 20. april.NTB
TALSMAÐUR norska varnar-
málaráðuneytisins vfsaði þvf á
bug f gær frétt f brezka blaðinu
Daily Telegraph um að norsk
stjórnvöld hefðu tilkynnt Atlants-
hafsbandalaginu að hætta væri á
útgeislun frá sovézkum kjarn-
orkukafbátum. Hann sagði að
engar upplýsingar um slfkt lægju
fyrir og frétt blaðsins væri ekki
byggð á opinberum norskum
heimildum. Samkvæmt frétt
Daily Telegraph fylgjast norksir
sérfræðingar náið með ferðum
sovézkra kjarnorkukafbáta und-
an Norður-Noregi og hafa fengið
upplýsingar um að orðið hafi vart
sjúkdómseinkenna af völdum út-
geislunar meðal áhafna kafbát-
anna.

sagði Pozner að eftir ýmsum sól-
armerkjum að dæma hefði „for-
setavonbiðillinn“ Henry Jackson
þungar áhyggjur af líðan messías-
arpfslarvottsins Andrei Sakhar-
ovs. Fróðlegt væri að vita hvað
þingmanninum gengi til. Hvort
hann hefði áhyggjur af því að
Sakharov hefði brotið á sér hönd-
ina við að berja lögregluvörð í
andlitið. Reyndar ekki einn held-
ur tvo. Fréttaflutningur af þess-
um atburðum hefði verið ótrúleg-
ur i Bandaríkjunum og hvergi i
heiminum myndi því tekið þegj-
andi og hljóðalaust ef ráðist væri
á lögreglumann. Ekki þyrfti að
spyrja að leikslokum ef slíkt gerð-
ist í Bandaríkjunum. En fyrir
Sakharov og konu hans hefði vak-
að að stofna til illdeilna. Pozner
sagði að margir sæju ótrúlega
mikil líkindi með þeim Sakharov
og Solzhenitsyn sem báðir virtust
telja sig messías. Nú megi öllum
vera ljóst að Solzhenitsyn sé langt
frá að vera framfarasinni og lýð-
ræðissinni. Eftir að hann kom út
fyrir Sovétrikin hafi hann varpað
af sér heimatilbúinni þyrnikór-
ónu sinni og í ljös hafi komið að
hann væri endurskoðunarsinni og
haldinn djúpstæðum hleypidóm-
um. Sakharov sé sama manngerð-
in og fyrir honum virðist það eitt
vaka að veikja samskipti Banda-
ríkjanna og Sovétríkjanna.
— Öryggi hert
Framhald af bls. 1
til mála samkvæmt nýrri áætl-
un. Elly Broomber upplýsinga-
ráðherra lét i ljós hneykslun
og reiði vegna morðanna og
sagði að frekari öryggisráðstaf-
anir væru ráðgerðar.
Frjálslyndur andstöðuflokk-
ur stjórnarinnar, Miðflokkur-
inn, gagnrýndi hins vegar
stjórnina vegna árásarinnar.
Stjórnin var sökuð um að veita
fólki falska öryggiskennd með
áróðri sínum i stað þess að
veita gestum tilhlýðilega
vernd og vara þá við þvi sem
þeir gætu átt von á.
Herlið leitar skæruliðanna á
svæðinu hjá suðausturlanda-
mærunum eftir þessa fyrstu
árás þeirra á skotmörk á þess-
um slóðum. Yfirvöld í
Rhódesíu telja að um 200
skæruliðar hafi sótt frá stöðv-
um f Mozambique inn i suð-
austurhorn Rhódesiu.
Alls munu um 20 skæruliðar
hafa ráðizt á aðalveginn milli
Salisbury og Jóhannesarborg-
ar þar sem ferðamennirnir
voru drepnir. Samtímis var
ráðizt á Rutenga-línuna á
mörgum stöðum og loka varð
járnbrautinni meðan viðgerð
fór fram. Um hana hefur
megnið af innflutningi og út-
flutningi Rhódesfu farið síðan
landamærunum að Mozam-
bique var lokað.
Jafnframt gagnrýndi foringi
hins herskáa arms Afriska
þjóðarþingsins (ANC), Abel
Muzorewa biskup, höfsama
stefnu blökkumannaleiðtogans
Joshua Nkomo og fyrirhugaða
Afrfkuferð Henry Kissinger
utanríkisráðherra. Hann
kvaðst andvígur brezkri hern-
aðarihlutun i Rhódesíu og
taldi ferð Kissingers til þess
ætlaði að efla „bandaríska
heimsvaldastefnu.“
— Bólusetning
Framhald af bls. 1
með mótefni bæði gegn svína-
víusti og gegn svokallaðri a-
victoriuinflúensu, sem komið
hefur upp f Ástralíu i vetur.
Bandaríkin framleiddu i fyrsta
sinn bóluefni við inflúensu upp
úr 1940 og var það notað I heims
styrjöldinni siðari, en fyrsta
almenna bólusetning f Banda-
ríkjunum var árið 1957 þegar
Asiuinflúensufaraldurinn gekk
þar. Vfsindamenn segja að megin-
breytingar verði á inflúensuvírus-
um á tíu ára fresti og þá sé hætta
á meiriháttar inflúensufaraldri.
í AP-fréttum er þess einnig
getið að Kanada og Sviss hafi nú
hafið umfangsmiklar aðgerðir til
varnar svínavirusinum.
— Hattersley
Framhald af bls. 1
haldið áfram milli landanna
tveggja innan sameiginlegrar
fiskveiðistefnu bandalagsins.
Hattersley sagði að Bretar vildu
enn fara eftir alþjóðlegu sam-
komulagi um hafréttarmál, en
hann gæti þó hugsað sér þær
kringumstæður þar sem svo mörg
lönd hefðu fært út mörk sín ein-
hliða að láta yrði undan þrýstingi
um að Bretar gerðu slikt hið sama
i stað þess að bíða eftir niðurstöðu
hafréttarráðstefnu. Loks sagði
ráðherrann að taka yrði fyrir-
ætlanir Norðmanna um stækkun
lokaðra svæða og fjölgun þeirra
undan Norður-Noregi til gaum-
gæfilegrar íhugunar, m.a. með til-
liti til sameiginlegrar stefnu EBE
í þessum málum.
— Óeirðir
Framhald af bls. 1
leitt flýttu eigendurnir sér til
búða sinna þegar þeir fréttu
um aðgerðirnar.
Hermenn dreifðu hópum
fólks sem mótmælti og kastaði
grjóti I Austur-Jerúsalem, Jen-
in og Nablus þar sem einn Ar-
abi féll fyrir byssukúlu í óeirð-
um i gær og þrfr særðust. Þetta
gerðist eftir tveggja daga mót-
mælagöngu, sem 40.000 ísra-
elsmenn fóru um vesturbakk-
ann til að leggja áherzlu á
kröfu sína um að svæðið verði
innlimað i Israel.
Rabin forsætisráðherra
sagði hins vegar i dag er hann
heimsótti ísraelska landnema
á vesturbakkanum, að stjórn
sín áskildi sér rétt til að semja
við Jórdaníu, rheðal annars um
afsal landsvæðis. Þó sagði Rab-
in að engar slikar viðræður
væru fyrirsjáanlegar og að
kosningar yrðu haldnar áður
en fallizt yrði á að skila hluta
vesturbakkans.
Jafnframt tók hann skýrt
fram að ísraelsmenn hygðust
halda hluta af vesturbakkan-
um til að tryggja öryggi sitt.
Hann sagði að israelska varn-
arlínan ætti að grundvallast á
19 ísraelskum byggðum sem
hafa risið á vesturbakkanum
síðan í stríðinu 1967.
— Svar komið
Framhald af bls. 44
senda dómsmálaráðuneytinu
svarið. Kvaðst hann ekkert vilja
segja um innihald svarskeytis
Bandarikjamanna, ehda væri það
að sínu mati rétt að dómsmála-
ráðuneytið skýrði frá þvi.
Eftir því sem Morgunblaðið
hefur komizt næst, munu Banda-
ríkjamenn hafa talið tormerki á
þvf að útvega umrædd skip, en
aftur á móti talið mögulegt að
aðstoða á einhverjum öðrum svið-
um.
— Bretar
Framhald af bls. 44
rækjutollur 12,5%. Þar fer tollur-
inn siðan smátt og smátt lækk-
andi niður i 7,5%, sem verður
endanlegur tollur, en hækkar í
Bretlandi úr 5% í 7,5%. I gömlu
Efnahagsbandalagslöndunum er
rækjutollur 20%. Njóta þvi
íslendingar enn EFTA-
samkomulagsins, sem var 0% en
hefur hækkað stig af stigi og er
nú 16%.
Freðfiskur er nú i 1,5% tolli i
Bretlandi sé hann fluttur frá
Noregi, en i gömlu Efnahags-
bandalagslöndunum er þessi toll-
ur fyrir Norðmenn 6%. Fer hann
niður i 3% hinn 1. júli 1977 og
hækkar jafnframt í 3% í Bret-
landi. Islendingar verða nú að
sætta sig við 12% toll í Bretlandi
og fer hann upp í 15%, ef bókun 6
tekur ekki gildi.
Þórhallur Ásgeirsson sagði að
íslendinga skipti mestu að fá
bókunina í gildi, þvi að þá kæm-
ust þeir ekki aðeins inn á Bret-
landsmarkað heldur og inn á
markað í öllum Efnahagsbanda-
lagslöndunum. T.d. stendur allt
fast með grásleppuhrognin, sem
nú eru í 30% tolli i EBE, en þar er
he’zti markaður fyrir þá afurð.
Þjéðverjar og Danir kaupa af
okkur grásleppuhrogn í tunnum,
láta þau í glös og selja þau síðan
innan markaðarins. Getum við
ekki keppt við þá, þar sem inn-
flutningur okkar tekur á sig 30%
toll. t ( t_____
— Vertíðin
Framhald af bls. 44
Sigurðsson með 624 tonn en
Isleifur 4. hefur fengið 541. I
fyrra var hæsti báturinn aftur á
móti kominn með 821 tonn á sama
tíma.
Grindavík: Þar voru fáir bátar
á sjó í gær vegna veðurs, en í
fyrradag lönduðu hins vegar 58
bátar samtals 457 tonnum og var
Hrafn Sveinbjarnarson með
mestan afla þann daginn eða 20
tonn. Flestir voru þó með mun
minni afla þrátt fyrir að um væri
að ræða 2—3 og jafnvel 4ra nátta
lagnir.
Heildaraflinn í Grindavik frá
áramótum var orðinn 15. apríl
11.167 tonn í 1810 sjóferðum en
var 13.225 tonn i fyrra á sama
tíma en i 2049 sjóferðum. Afia-
hæsti báturinn nú er Hafberg,
sem er kominn með 448 tonn mið-
að við miðjan mánuðinn en á eftir
honum kemur Hrafn Svein-
bjarnarson III með 408 tonn.
Sandgerði: „Ég heid að
sjómenn telji útlitið sjaldan hafa
verið dökkleitara en núna,“ sagði
vigtarmaðurinn í Sandgerði,
þegar hann var spurður um afla-
brögðin." Það virðist allt sviðið,
sama hvar bátarnir reyna fyrir
sér."
Aflinn hefur verið mjög tregur
undanfarna daga en það er ekki
aðeins fiskleysi sem hrellir okkur
heldur er ótíðin slik að örsjaldan
gefur á sjó.
Heildaraflinn hjá Sandgerðis-
bátum var um miðjan mánuðinn
orðinn 5.791 lest en var 5.952
lestir í fyrra, en hins vegar eru
sjóferðirnar 100 fleiri nú en þá.
Aflahæsti báturinn er sem jafnan
fyrr Bergþór, sem kominn var
með 670 tonn um miðjan
mánuðinn frá þvi um áramót en
það er engu að síður 290 tonnum
minni afli en báturinn var með á
sama tima í fyrra.
Keflavík: Þar hefur verið hið
mesta gæftaleysi ofan á almennt
fiskleysi undanfarið og i gær var
hæsti báturinn t.d. með 11.7 tonn
en aðrir bátar yfirleitt með tölu-
vert minna.
Þar er heildaraflinn frá áramót-
um orðinn 5.060 tonn miðað við
15. apríl, sem er 1000—1500 tonn-
um minna en á sama tima i fyrra.
Keflavíkurbátar hafa ýmist
landað í Keflavík eða Sandgerði
og því ekki gott að átta sig á
heildarafla þeirra, en af þeim
bátum sem mestmegnis hafa
landað í heimahöfn er Arnþór
hæstur með um 310 tonn.
Akranes: Þar hefur verið afar
tregur afli undanfarið og ótíð, en
þegar gefið hefur, hefur fengizt
reytingur, frá 5—9 tonn oftast.
Bátarnir komu inn snemma i gær-
dag vegna veðurs, og voru þá
aðeins með nokkur hundruð kíló
eftir nóttina.
Ekki lágu alveg fyrir tölur um
heildaraflann frá því um áramót
en í fyrra um sama leyti var
heildaraflinn orðinn 3493 tonn,
og vigtarmaðurinn þar sagði að
ljóst væri að aflinn væri nú tölu-
vert minni — innan við 3 þúsund
tonn gizkaði hann á. Af
Akranesbátum var Sigurborg
hæst um miðjan mánuð, komin
með 437 tonn.
Lýðræði á
Spáni spáð
Madrid 20. april — Reuter
JOSE Maria de Areilza, utanrikisráð-
herra Spánar sagSi i dag að Juan
Carlos konungur væri „driffjöðurin"
á bak við umbótastarfið i lýðræðisátt
á Spáni og væri nú lýðræði i augsýn.
Areizla spáir þvi að þjóðaratkvæða
greiðsla um stjórnarskrárumbætur
verði i júni og almennar kosningar
fyrir árslok. Areilza og aðrir umbóta
sinnaðir ráðherrar reyna að fá kon-
ung til að reyna að draga úr and-
stöðu hægri manna við umbæturnar.
Lögreglan handtók i gær 60
manns i bænum Pamplona á Norður-
Spáni eftir að hafa stöðvað fund
þjóðemissinna úr hópi Baska, en 33
var sleppt síðar.