Morgunblaðið - 01.06.1976, Page 39

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 1. JÚNÍ 1976
39
GUNNAR Thoroddsen, iðnaðar- og félagsmálaráðherra, heimsótti nýlega ásamt konu sinni og þeim
Svanbirni Frfmannssyni, fyrrv. seðlabankastjóra, og Júlfusi Sólnes, verkfræðingi, jarðskjáiftasvæðin í
Öxarfirði, og þá staði sem verst urðu úti I skjálftahrinunni sem þar gekk yfir I janúarmánuði sl. Hér sjást
aðkomumenn ræða við Lilju Guðlaugsdóttur, húsfreyju að Framnesi, þar sem útihús fóru m jög illa.
Nýr neðansjávarkapall
milli Ameríku og Brasilíu
„Misskilningur að kaplar séu einhver
fornaldartæki,” segir símamálastjðri
BANDARlSKU fyrirtækin Wes-
tern Electric Company og ITT
Cable Hydro Space hafa gert
samning um lagningu neðansjáv-
arfjarskiptakapals milli Banda-
ríkjanna og Brazilfu, sem taka á I
notkun árið 1977. Lagning þessa
kapals opnar aðra leið til að beina
fjarskiptum landanna um, en þau
fara nú fram um gervihnetti.
Kerfi þetta mun endast f 25 ár og
er kostnaðurinn 50 milljónir doll-
ara eða um 9.1 milljarður ísl. kr.
Er gert ráð fyrir að stofnkostnað-
urinn verði unnin upp ári eftir að
kapallinn verður tekinn I notkun.
Um þennan kapal verður hægt
að beina öllum fjarskiptum, sím-
tölum, símskeytum, telexskeyt-
um, sjónvarpssendingum, tölvu-
upplýsingum og öðrum sérstökum
sendingum. Er hinn nýi kapall
miklu afkastameiri en gömlu
kaplarnir.
Einn af höfuð kostunum við
þennan kapal er að með honum
losna menn við seinkun sending-
artima, sem fylgir gervihnattar-
fjarskiptum, en rödd, sem fer um
gervihnött, þarf að fara tvisvar
sinnum 36 km fyrst út i geiminn
og siðan til baka og það veldur
seinkun, sem nemur 3/10 úr
sekúndu og er hindrun í samtöl-
um. Þetta kemur fram í riti
brazilisku stjórnarinnar
Brazilian—Bulletin, sem kom út í
marz.
Vegna þessa máls ræddi Mbl.
við Jón Skúlason póst- og síma-
málastjóra. Hann sagði að stór-
veldin legðu nú kapp á að leggja
slika kapla sem þennan og væri
það stefna þeirra að hafa tvöfalt
kerfi, þ.e. bæði svona kapla og
gervihnattasamband. Nefndi Jón
sem dæmi, að nú væri verið að
leggja 4000 rása kapal milli
Bandaríkjanna og Frakklands.
Að sögn Jóns eru þessir kaplar
eins uppbyggðir og þeir kaplar,
sem eru milli íslands og megin-
lands Evrópu og Ameríku og jafn-
framt sömu gerðar og sá kapall,
sem talað hefur verið um að
leggja hingað. Þetta væri einn vel
einangraður vir, en rásafjöldi
færi eftir mögnurum i kaplinum.
Því styttra sem væri milli magn-
aranna, þeim mun fleiri væru rás-
irnar. Verð kaplanna fer einnig
eftir fjölda magnara. „Sá mikli
misskilningur hefur komið fram i
umræðum um þessi mál að undan-
förnu, að þetta væri einhver forn-
aldarverkfæri, þessir kaplar sem
talað er um að leggja hingað.
Þetta er mesti misskilningur, sem
sést á þvi að stórveldin eru í dag
að leggja slika kapla,“ sagði Jón.
Aðspurður um fjarskiptamál Is-
lands og annarra landa sagði Jón
að engin ákvörðun hefði verið
tekin, málin væri í athugun hjá
stjórnvöldum.
— Enga upp
gjof . . .
Framhald af bls. 1
úrslit hafa fengizt á hafréttarráð-
stefnunni.
Verulegs ótta gætir innan
brezka fiskiðnaðarins, bæði á sjó
og í landi, vegna afleiðinga
hugsanlegs samkomulags. Tals-
maður hans segir að ef fregnir af
samkomulagsskilyrðum reyndusl
réttar myndi slikt samkomulag
svipta 1500 togaramenn atvinn-
unni og í landi myndu 7500 starfs-
menn fiskiðnaðarins verða at-
vinnulausir, eða alls um 9000
manns. Þá sagði talsmaður
samtaka brezkra togaraeigenda
að takmörkun togarafjölda á
Islandsmiðum myndi leiða af sér
hækkun fiskverðs I Bretlandi
„innan fárra vikna“.
Venjulega eru um 30 — 40 tog-
arar hverju sinni að veiðum und-
an ströndum islands yfir sumar-
tímann, að sögn talsmannsins, en
tæplega 100 togarar alls reiddu
sig á Islandsveiðarnar. Ekki væri
unnt að senda þá til veiða á öðrum
miðum vegna þess að þegar væri
búið að fylla veiðikvóta. „Ef af
þessum samningum verður,"
sagði talsmaðurinn, „verða 60
togarar illa úti og flotinn — og
aflinn— mun verða u.þ.b. helm-
ingi minni. Þetta veldur óhjá-
kvæmilega Hækkun fiskverðs, og
mjög alvarlega mun draga úr
framboði á fiski."
Varnamálaráðuneytið I London
segir að 15 af 20 freigátum sem
verið hafa við togaravernd á Is-
landsmiðum hafi skemmzt alvar-
lega i 45 árekstrum. Kostnaður
við viðgerð fjögurra þeirra er tal-
inn nema um 750.000 pundum.
Leiga dráttarskipanna fjögurra
kostar 1000 pund á dag, og öll
hafa þau orðið fyrir skemmdum.
Aðeins tveir togarar hafa
skemmzt í. átökunum á miðunum,
að sögn ráðuneytisins, en mikið
tjón hefur orðið á veiðarfærum i
42 togviraklippingum,
— Martha Mitch-
ell látin . . .
Framhald af bls. 1
krabbameins I merg, bláfátæk.
Hún var 57 ára að aldri.
Michellhjónin höfðu ekki
búið saman í tvö ár og lýsti
Martha því oft yfir að þar væri
Watergate um að kenna. Eng-
inn vinur eða ættingi var hjá
henni er dauðann bar að. Lög-
fræðingur hennar sagði ný-
lega, að hún væri „fársjúk" og
án þess að geta greitt fyrir ljós
og hita, hvað þá meir, en eigin-
maður hennar skuldaði henni
36,000 dollara. Mitchell sjálfur
mun lifa á lánsfé um þessar
mundir. Martha Mitchell var
uppnefnd „Martha málglaða"
en hún var óspör á að gefa út
tæpitungulausar yfirlýsingar
um ýmis þjóðmál jafnt sem
einkamál.
— Beirút . . .
Framhald af bls. 1
menn segja að hægri menn reyni
að auka spennuna til að tryggja
áframhaldandi íhlutun Sýrlend-
inga í landinu og að Sýrlendingar
ætli að senda frekari liðsstyrk til
landsins.
— Alfreð
Framhald af bls. 2
við starfi bæjarfógeta 1962 og
gegndi því til ársins 1975.
Alfreð Gíslason var oddviti
hreppsnefndar Keflavíkurhrepps
1938 — ’ 46, í bæjarstjórn Kefla-
víkur og forseti bæjarstjórnar í
fjölda ára frá árinu 1954. Hann
var landskjörinn alþ.m. fyrir
Sjálfstæðisflokkinn 1959 — ’63.
Hann gegndi fjölda annarra trún-
aðarstarfa. Var m.a. í stjórn
Landshafnar Keflavíkur og
Njarðvíkur frá 1947, formaður
skattnefndar Keflavfkur 1938 —
'49 og yfirskattanefndar 1949 —
’61, oddviti yfirkjörstjórnar Gull-
bringu- og Kjósarsýslu 1951 —
'59, stofnandi og fyrsti forseti
Rótarýklúbbs Keflavíkur, um-
dæmisstjóri Rotary á íslandi í eitt
ár, formaður Krabbameinsfélags
Keflavikur, Rauða kross deildar
Keflavíkur, og Norræna félagsins
i Keflavik.
I nokkur ár og form. fulltrúa-
ráðs sjálfstæðisfélaganna í Kefla-
vík 1948—-’59.
Alfreð Gislason var kvæntur
Vigdísi Jakobsdóttur frá Seyðis-
firði.
— Framhalds-
skólar
Framhaid af bls. 2 7
laugardag voru brautskráðir 40
stúdentar úr öldungadeild
skólans og hafa þá 105 stúdentar
verið brautskráðir frá deildinni
það 4'A ár sem hún hefur starfað.
Elzti nemandinn i hópnum, sem
útskrifaðist á laugardag, var 62
ára og sá yngsti 22 ára en meðal-
aldur hópsins var 36 ár.
I áfangakerfi skólans eru
meðaleinkunnir ekki reiknaðar
en hæsta prófi frá skólanum á
árinu lauk Jón Baldursson
nemandi á eðlissviði. Hann lauk
stúdentsprófi um jól en bætti við
sig nokkrum áföngum á vorönn.
Fréttamenn í Moskvu
sakaðir um njósnir
Msokvu — Reuter. AP.
BLAÐIÐ Literaturnaya Gazeta,
málgagn sovézka rithöfunda-
sambandsins, hefur sakað þrjá
bandaríska fréttamenn í Moskvu
um að vera njósnara fyrir banda-
rlsku leyniþjónustuna, CIA.
Bandarlkjamennirnir þrír hafa
allir neitað ásökununum, og einn
þeirra hefur þegar skrifað rit-
stjóra blaðsins og krafizt sannana
fyrir þessum áburði, eða afsök-
unarbeiðni ella.
Ásakanirnar birtust í
Literaturnaya Gazeta í gærkvöldi,
og nafngreinir blaðið bandarísku
fréttamennina, sem það segir á
mála hjá CIA. Eru það þeir
George Krimsky fréttaritari
Associated Press fréttastofunnar,
Christopher Wren frá New York
Times, og Alfred Friendly frétta-
maður vikuritsins Newsweek.
Segir blaðið að mennirnir þrír
séu einn hlekkur í þeirri keðju
blaðamanna um allan heim, sem
séu á launum hjá CIA. Bendir
blaðið á að í bandarískum fréttum
hafi verið viðurkennt að CIA hafi
notað blaðamenn til að safna
upplýsingum um erlend ríki, aðal-
lega Sovétríkin, til hernaðarlegra
hagsbóta fyrir Bandaríkin.
Talsmaður Associated Press i
New York sagði að þessar ásakan-
ir væru hlægilegar, en talsmaður
Newsweek sagði aðeins: „Frétta-
menn Newsweek vinna aðeins
fyrir Newsweek”. Taismaður New
York Times neitaði ásökuninni
með öllu, en sagði að hún staðfesti
þá skoðun blaðsins að bandariskir
fjölmiðlar gætu ekki sannað sjálf-
stæði sitt meðan CIÁ héldi áfram
að neita að birta tæmandi skýrslu
um öll samskipti sín við banda-
ríska fréttamenn. Sagði tals-
maðurinn að þessi leynd varpaði
grun á alla fréttamenn, og hver
sem er gæti borið þá órökstudd-
um sökum.
Það var Christopher Wren,
fréttamaður New York Times.
sem fyrstur varð til að svara
Literaturnaya Gazeta. Ritaði
hann Alexander Chakovsky, rit-
stjóra blaðsins, bréf þar sem hann
fer fram á fund til að ræða
ásakanirnar. Óskar hann eftir að
fá að sjá bréf, sem vitnað er í frá
Moskvu, Tblisi og Tallin, en
blaðið segir að i bréfurn þessum
sé sýnt fram á „fjandsamlegar
leyniaðgerðir” fréttamannanna
þriggja. Wren óskar einnig eftir
því að ritstjórar hans í New York
fái afrit af bréfunum, en ef bréfin
verða ekki lögð frarfi krefst Wren
þess að Literaturnaya Gazeta birti
leiðréttingu og biðjist afsökunar.
Allmargir nemendur við skólann
ljúka stúdentsprófum með fleiri
stigum en því lágmarki, sem
krafizt er og þá þreyta nokkrir
stúdentsnám á tveimur sviðum I
senn. I vor iauk einn nemandi,
Dóra Hjálmarsdóttir, stúdents-
prófi á þremur sviðum. Hún
hefur einnig flest stig þeirra er
stúdentspróf hafa þreytt við
skólann, alls 164, en hún lauk
prófi á nýmálasviði, náttúrusviði
og eðlissviði. Rektor Mennta-
skólans við Hamrahlíð er
Guðmundur Arnlaugsson.
— Merktar
kjötvörur
Framhald af bls. 3
einingarfjöldi, einingar- og sölu-
verð, nafn og heimilisfang
framleiðanda og/eða þess aðila,
sem búið hefur um vöruna og
pökkunardagur. Auk þess er lögð
áhersla á, að síðasti söludagur og
næringargildi verði tilgreint, en
ekki verður það skylt að svo
stöddu.
Um eftirlit með framkvæmd
auglýsingar þessarar fer eftir
ákvæðum laga um eftirlit með
matvælum og öðrum neyslu- og
nauðsynjavörum. Að auki mun
verðlagsskrifstofan fylgjast með
þvi, að ákvæða auglýsingarinnar
sé gætt.
Auglýsingunni er ætlað að
tryggja neytendum sem gleggstar
upplýsingar um vörur þær, sem
hún tekur til. Neytendanefnd,
sem starfar á vegum viðskipta-
ráðuneytisins, hefur undirbúið
auglýsingu þessa i samráði við
hlutaðeigandi aðila.
— Allt í rúst
Framhald af bls. 2
hreinsa veginn en sums staðar
mátti sjá að sprungur höfðu
komið í fjöllin og mannhæðar-
há björg höfðu hrunið niður á
veginn. Líkvagnar voru þarna í
stöðugum flutningum, enda
fréttum við að það hefði verið
unnið að því að grafa upp lík
fram eftir vikunni sem við vor-
um þarna á ítaliu."
Gunnar sagði, að allskörp skil
hefðu verið milli aðal skjálfta-
svæðisins og nágrennisins sem
ekki varð eins illa úti. „Um leið
og við komum til Udini-borgar
lagaðist þetta stórlega svo að
hamfarasvæðið virðist einungis
hafa verið á litlum kafla og
hafði tarið I gegnum svæði yfir
til Júgóslavíu, eins við borgina
Klagenfiirt í Austurríki og sið-
an þvert yfir nyrzta hluta
Italíu. Siðan þegar við komum
uiður til Ligniano var fremur
dauft yfir staðnum, þar eð ibú-
arnir þar voru margir hverjir
miður sín eftir þessar hamfarir
þar norðurfrá og einnig voru
margir þar hreinlega við björg-
unarstörf. Staðurinn fór ekki
að færast i sitt rétta horf fyrr
en kringum 15. mai. Þar hafði
hins vegar ekkert gerzt og eng-
ar skemmdir orðið á mannvirkj-
um, enda gætti jarðskjálftans
þar mun minna, helzt hrunið
eitthvað úr hillum i verzlunum
og þess háttar."
Gunnar sagði, að töluverður
óhugur hefði verið í honum og
förunautum hans þegar þeir
fóru um aðalskjálftasvæðið.
„Þetta hefur augsýnilega verið
mikill kippur, og víða sáurn við
að vegurinn hafði hreinlega á
köflum sprungið í sundur, svo
sums staðar voru nokkurra
sentimetra bungur á honum.
Húsin hafa hins vegar orðið
svona illa úti vegna þess að þau
eru úr hleðslusteini og það var
stundum furðulegt að sjá
hvernig kippurinn hafði leikið
húsin. Stundum höfðu húsin
aðeins hrunið til helminga,
þannig að maður sá beint inn í
stofu og eldhús. Sérstaklega
man ég þó eftir einu húsi, 3ja
hæða-með verzlun á fyrstu hæð
og þar voru rúður allar brotnar,
en hæðin sjálf stóð hins vegar
óhögguð að því er manni virtist.
Næstu hæðir fyrir ofan hana
hölluðust hins vegar um a.m.k.
10 gráður, þannig að maður
hafði á tilfinningunni að nóg
væri að ýta við húsinu, þá
mvndi það hrynja þarna ofan
til.“