Morgunblaðið - 26.08.1976, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 26. AGtJST 1976
Kirkjubœjarklaustur
Fyrri hluti
Ör uppbygging
og fjörugtmanntíf
ÞAÐ fer ekki hjá því, að ferðamenn sem leggja leið sFna um V-Skaftafellssýslu og staldra
við á Kirkjubæjarklaustri, undri sig á þeirri öru uppbyggingu, sem þar hefur átt sér stað á
örfáum árum.
Kirkjubæjarklaustur eða bara Klaustur eins og Skaftfellingar segja. á sér langa og
merkilega sögu að baki. í fornum ritum er sagt frá því að Klaustur hafi verið landnámsjörð
Ketils fíflska, en staðarnöfn og gamlar rústir benda til að enn fyrr hafi staðurinn verið
bústaður Papa. Ketill flflski var kristinn maður og talið er að kristni hafi haldizt á Klaustri
allt fram að kristnitöku. Ævaforn sögn er til um það að heiðnir menn hafi ekki mátt byggja
staðinn, enda fór svo þegar Hildir landnámsmaður, sem var heiðinn maður, vildi flytja
bústað sinn að Klaustri að Katli látnum, að hann datt dauður niður við túngarðinn. Þar
getur nú að IFta dys hans, sem nefnist Hildishaugur.
Þegar talað er um Kirkjubæjarklaustur dettur sennilega flestum t hug nunnuklaustrið,
sem þar var stofnað árið 1186. Klaustrið var talin hin merkasta stofnun, þótt misjafnar
sögur færu af IFferni systranna.
Ýmsar þjóðsögur eru tengdar Klaustri og þá sérstaklega frá tlð nunnuklaustursins.
Vestan með fjallshlFðinni er klettastapinn Systrastapi, sem löngum hefur verið eitt af
einkennum Klausturs. Uppi á honum er sagt að tvær systur hafi verið brenndar vegna
óguðlegs Iffernis og fyrir að hafa brotið gegn reglum klaustursins.
Uppi á fjallinu fyrir ofan bæinn er systravatn og úr þvf fellur Systrafoss. Þesi nöfn eru
einnig tengd nunnunum f klaustrinu.
Klaustur var lengi prests-
setur og eitt mesta stórbýli í
Skaftafellssýslu og á siðari
árum hefur þar myndazt
byggðakjarni, sem nú er I
örum vexti. Þegar blm. Mbl.
renndi í hlað á Klaustri i
síðustu viku var dumbungur
og dimmt í lofti. Þó fór hann
ekki varhluta af tign staðar-
ins. Bæjarstæðið er hið
fegursta undir fjallshliðinni
og fram af fjallsbrúninni
fellur Systrafoss og er á að
líta eins og slegið konuhár.
í Klaustursbænum býr nú
Valdimar Lárusson og hefur
hann búið þar alla tið utan
10 ár, sem hann stundaði
sjóinn. Valdimar er einn
þeirra manna, sem bezt hafa
getað fylgzt með staðnum og
mannlífinu þar gegnum árin
og bað blm. hann að segja
frá þeirri breytingu sem orðið
hefði á Klaustri i hans tíð.
..Framan af var Klaustur-
bærinn eina húsið hér á
staðnum og þá var hér stund-
aður allur venjulegur
búskapur. Á þessum árum
var öllum vörum skipað upp
við Skaftárós, en eftir að búið
var að brúa mestu árnar var
verzlunin flutt hingað. Upp
úr því fór að myndast hér
smá húsahverfi, læknirinn
fluttist hingað, en hann bjó
áður á Breiðabólsstað og svo
kom presturinn frá Prest-
bakka Þegar ég hætti á
sjónum kom ég hingað aftur
og tók þá við Pósti og sima,
sem þá var verið að koma
fyrir hér og þannig hefur
með tímanum myndazt hér
nokkurs konar þjónustumið-
stöð fyrir sveitina. Það er þó
ekki fyrr en á allra seinustu
árum að uppbyggingin varð
svona ör og nú er hér fjöldi
íbúðarhúsa í smiðum og iðn-
aður er að rísa hér upp Já,
og maður gæti nú haldið að
þessi uppbygging ætti eftir
að halda áfram, því það er
mikill hugur i fólkinu hér."
Siggeir Björnsson er
hreppstjóri Kirkjubæjar-
hrepps. Siggeir býr á Holti á
þessari mynd sést hluti af nýjum Ibúðarhúsum, sam spretta upp eins og gorkúlur.
Á Kirkjubæjarklaustri.
Siðu og þangað heim
blm. hann og spurði f
um helztu framkvæmd
Klaustri og sveitunur
kring.
„Nú siðustu árin hefur
verið mikill uppgangur á
Klaustri," sagði Siggeir. „Þar
eru nú 8 íbúðarhús i
smíðum, heilsugæzlustöð og
(búðir fyrir aldraða. Ég tel
það rétta stefnu að stuðla að
uppbyggingu á Klaustri enda
brýnt fyrir sveitirnar hér i
kring að þurfa ekki að leita
■
Y' 7t
Unga fólkið á Klaustri var önnum kafiS við húsbyggingar.