Morgunblaðið - 26.08.1976, Blaðsíða 15

15
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 26. ÁGUST 1976
bandarískri pólitik, sem menn bundu
vonir við eftir öll þau hneyksli og spill-
ingu sem upp hafa komið meðal eldri
þingmannanna.
Skömmu eftir að úrslitin lágu fyrir og
allir gengu út frá þvi sem gefnu að
Litton ætti auðvelda kosningabaráttu
fyrir höndum sté hann upp í flugvél sína
ásamt konu sinni Sharon sem að hætti
bandarískra eiginkvenna hafði stutt
mann sinn vel og dyggilega, og tveimur
börnum þeirra, Lindu og Scott, 12 og 13
ára gömlum. Ætlunin var að fljúga til
Kansasborgar. Vélin var af gerðinni
Beechraft, tveggja hreyfla. Flugmaður-
inn var vinur Littons. En skömmu eftir
að vélin hafði hafið sig til flugs hrapaði
hún skyndilega til jarðar og fjölskyldan
og flugmaðurinn létust öll.
Var þar með endir bundinn á margt í
senn; líf ungrar f jölskyldu, efnilegan
stjórnmálaferil og líf ungs manns sem
margir töldu að myndi hleypa nýrra og
betra blóði inn í bandarísk stjórnmál.
0 Heimkoma Spinola fyrrverandi forseta Portúgals til Lissabon
hefur verið f fréttum upp á sfðkastið. Vinstrimenn urðu æfir
þegar Spinoia birtist og kröfðust þess að hann yrði dreginn fyrir
lög og rétt. Svo virðist sem Mario Soares, forsætisráðherra, hafi
tekið þá afstöðu f málinu að reyna að iáta hlut Spinola vera
gleymdan og grafinn hvernig sem það kann nú að gefast f
framkvæmd.
En þó svo að Spinola sé á hvers manns vörum f Portúgal er það
þó öllu meira fhugunarefni fbúum Lissabon og ýmissa stærri
borga sú stórmikia hreinsunarherferð sem stjórnin hefur ákveð-
ið. Þar með er ekki átt við hreinsanir eins og þær gerast f
kommúnistalöndum, heldur á nú að taka til hendi og hreinsa
veggi og torg af mörgum lögum af kosningaspjöldum og slagorð-
um sem hafa verið að hlaðast upp á húsveggjum, á myndastytt-
um og nánast hvert sem litið er f borginni.
Til þess var tekið hér á árum áður hversu Lissabon og ýmsar
aðrar portúgalskar borgir væru þrifalegar og hreinar, en á
sfðustu árunum hefur það snöggbreytzt og nú er svo komið að
hinum snyrtilegu Portúgölum er farið að blöskra svfnarfið. Hafa
f jölmennir vinnuflokkar verið virkjaðir f að taka spjöldin niður
og hreinsa málninguna og er verkið svo viðamikið að búizt er við
að það taki þó nokkrar vikur, áður en Lissabon getur á ný státað
af þvf að vera með snyrtilegustu borgum álfunnar.
Littonshjónin greiða atkvæði skömmu áSur
en stigið var upp fflugvélina.
• BANDARlSKI fulltrúadeildarþingmað-
urinn Jerry Litton hafði byrjað kosningabar-
áttu sína til að ná öldungadeildarsæti Stuarts
Symingtons í Missouri mun sfðar en tveir
keppinautar hans. En með aðstoð fjölmiðla
og harðskeyttri og óþreytandi baráttu tókst
honum fyrir fáeinum dögum að hljóta út-
nefningu flokks sins sem frambjóðandi
demókrata við kosningarnar í haust. Jenny
Litton og fjölskylda hans var i sjöunda himni
þegar niðurstöður lágu fyrir og hann horfði
björtum augum til framtiðarinnar. Var hon-
um spáð hinum mesta frama og bundnar við
hann vonir þegar hann tæki siðan sæti í
öldungadeild þingsins. Litton var 39 ára gam-
all og hafði brotizt úr mestu fátækt til tölu-
verðra metorða og eigna. Hann fór ekki
dult með þá hugsjón sína að lokatak-
mark hans væri búseta I Hvíta húsinu.
Hann var kosinn í fulltrúadeildina 1972
og sigraði þá með þokkalegum meiri-
hluta frambjóðanda repúblikana.
Litton var hinn geðslegasti maður
ásýndum og átti einstaklega góð sam-
skipti við blaðamenn og átti yfirleitt
mjög auðvelt með að vinna hylli fólks.
Hann var einn af nýju mönnunum i
j Efnilegur bandarískur
v stiórnmálamaður fórst
^ ásamt fjölskyldu sinni
Hreinsun hafin
í Lissabon
lýðháskólahald, er það aðalsmerki
slikra skóla, að þeir leggja nokk-
urs konar hliðargötu, sniðhallt við
aðrar menntastofnanir og raunar
atvinnulífið. Sú gata ber vegfar-
endur upp á sjónarhól. Þar geta
þeir virt fyrir sér margt það, er
fram fer á hraðbrautunum allt
um kring. Aukin víðsýni á að gera
þeim kleift að velja sér akrein og
hlíta ökureglum með nokkru
meira öryggi en fyrr. Eftir nokkra
dvöl á hæðarbrúninni, halda
menn fram stefnunni og leggja til
atlögu við hraðbrautirnar að
nýju.
Vera má, að liking þessi sé ekki
að öllu leyti vel valin. Reyndar
má auðveldlega fela samfélags-
hætti nútímans í mynd akvegar-
ins, þar sem hver flasar um annan
þveran. í þeirri mynd er lýðhá-
skóli hliðargatan. En myndin er
að því leyti óheppileg, að hún
e.t.v. dregur einhliða fram það
hlutverk lýðháskólanna að búa
menn til frekari baráttu á vett-
vangi hversdagslífsins. Þá kynni
hitt að gleymast, sem mestu varð-
ar: Lýðháskólar stefna öðru frem-
ur að persónuþroska þeirra, er
þangað leita. Stofnunum þessum
er ætlað að gera skjólstæðinga
sína að góðum mönnum og batn-
andi. Þess er þá raunar að vænta,
að slíkur þroski verði mönnum
einnig til nytsemdar í önn virkra
daga. Þannig ættu einstaklings-
þroskinn og híð hagnýta sjónar-
mið fremur að styðja hvort annað
en hitt.
Mér verður það ævinlega minn-
isstætt, hversu norrænir lýðhá-
skólar sinntu þessu Jvíþætta hlut-
verki sínu og gera án efa fram-
vegis. Ósjaldan sá ég dæmi þess,
að nemendur tækju hamskiptum,
hyrfu brott af skólanum í vetrar-
lok djarfari, einbeittari og til
margra hluta hæfari en fyrr. Þess
konar reynsla gerði ýmsum þeirra
kleift að takast á við verkefni
þau, er skólakerfið og vinnumark-
aðurinn fengu þeim I hendur,
með ríkari árangri en áður.
Lýðháskólinn i Skálholti reynir
að koma hinu sama til leiðar. Það
er ekki mitt að dæma, hvernig til
tekst. Um það eru nemendur
sjálfir dómbærastir. En stefnan
er hin sama og í grannlöndunum.
Viljandi hvikum við ekki frá því
marki.
Aðsókn að Lýðháskólanum í
Skálholti hefur þá og verið góð,
en reyndar með ágætum löngum.
Vandalaust er að skipa hvert rúm
á skóla, sem ekki er stærri en hér
um ræðir. Eigi að sfður leyfi ég
mér nú sem oftar að vekja athygli
á starfsemi þeirri, er á sér stað í
Skálholti. Beini ég i þetta skipti
einkanlega máli mínu til þeirra
pilta og stúlkna, er telja sig eiga
úr nokkrum vanda að ráða varð-
andi frekara nám. Lýðháskóli er
þeim sérstaklega ætlaður og lfk-
legt má telja, að slík menntastofn-
un fái unnið þeim eitthvert gagn,
ef vel tekst til.
Annað vil ég nefna jafnframt:
Það hefur þrásinnis komið í ljós
undanfarna áratugi, að hér á
landi er full þörf fyrir hliðargötu
af þvf tagi sem lýðháskólar leggja.
Af þessum sökum virðist það ein-
sætt, að stjórnvöldum henti að
efla slíkt skólahald með lagasetn-
ingu og varanlegri fjárveitingu.
Komi slfkt ekki til hið fyrsta, er
lfklegt, að framtíð lýðháskóla á
Islandi verði tilviljunum háð.
Enginn getur um langt árabil með
góðu móti rekið skóla af sam-
skotafé ellegar með takmörkuð-
um fjármunum lítilsmegandi
stofnunar eða fámennra félaga-
samtaka. Vilji fræðsluyfirvöld i
raun sinna þörfum æskumanna,
er á krossgötum standa, virðist
skylt að benda á, að slíkt verður
ekki gert nema að tilhlutan lög-
gjafans. Þess vegna bíða velunn-
arar Lýðháskólans i Skálholti um
land allt lagasetningar, er tryggi
framtíð skólans. Með þeim hætti
einum væri að lfkindum frá því
gengið, að tiltekinn hópur karla
og kvenna nyti ár hvert nokkurr-
ar þeirrar þjónustu, sem skóla-
kerfið ekki fær í té látið en svo
brýn þörf virðist vera fyrir sem
raun ber vitni.
Skálholti, 20. ágúst
Heimir Steinsson.
Alltaf fjölgar Volkswagen. »
Fyrirliggjandi
Þú veist hvar þú stendur
efþúátthann
Og umfram allt veistu, að hann endist þér lengi. Þú getur treyst honum Varahlutir — Þjónusta.
© HEKLAhf ©
Laugavegi170—172 — Sími 21240 ,
VANTAR ÞIG VINNU
VANTAR ÞIG FÓLK
tP
Þti Al'GLÝSIR UM AI.LT
LAND ÞEGAR Þlí AUG-
LÝSIR í MORGUNBLAÐINT