Morgunblaðið - 28.09.1976, Qupperneq 38

38
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 28. SEPTEMBER 1976
Hryðjuverkamenn
hengdir í Damaskus
Fjórir gíslar fallnir og 34 særðir
Damaskus, — 27. september. — Reuter.
HRYÐJUVERKAMENNIRNIR
þrfr, sem sluppu lifandi úr hild-
arleiknum í gistihúsi einu i Dam-
askus um helgina, voru hengdir á
almannafæri í miðborg Dam-
askus I dagrenningu ( morgun.
Þúsundir manna komu á aftöku-
staðinn tii að skoða Kkin, þar á
meðal f jöldi skólabarna, sem ekið
var á staðinn I strætisvögnum.
Hryðjuverkamennirnir, sem
tóku 90 manns f gfslingu f Smir-
amis-hótelinu f Damaskus um
helgina, voru fjórir að tölu, en
einn þeirra féll f viðureigninni
Gerðu ísrael-
ar árás á skip
Jumblatts?
Kairó 27. september — Reuter.
lSRAELSKT herskip gerði
árás á skip sem flutti leiðtoga
Ifbanskra vinstri manna, Kam-
al Jumblatt, frá Lfbanon til
Kýpur f gær, að þvf er Ifbanski
þingmaðurinn Albert Mansour
sem var f föruneyti Jumblatts
sagði f Kairó f dag. Hann sagði
að tsraelarnir hefðu hafið
skothrfð á skipið eftir að hafa
siglt á það sex sinnum, en eng-
an hefði þó sakað f átökum
þessum. Skipstjóri skipsins
sem flutti Ifbönsku sendi-
nefndina staðfesti f Nikósfu f
dag að þessi árás hefði verið
gerð, og sagði að frá herskip-
inu hefði verið skotið með vél-
byssum og hent hefði verið
dfnamftsprengjum. Hann kvað
skip sitt vera skemmt, en eng-
inn þeirra 23 sem um borð
voru hefði særzt.
Heimildir innan hersins í
Tel Aviv neituðu því f dag að
ísraelskt herskip hefði átt þátt
í slíkum aðgerðum. Jumblatt
fór flugleiðis til Kairó í dag frá
Nikósíu til viðræðna við eg-
ypzka ráðamenn. Hann vildi
ekki tjá sig um atburð þennan.
við hermenn, sem gerðu áhlaup á
hótelið. Fjórir gfslanna létu Iffið
f bardaganum, og 34 særðust.
Hryjuverkamennirnir þrfr voru
látnir koma fram í sjónvarpi í
gærkvöldi, og greindu þeir frá
því, að þeir væru meðlimir f
skæruliðahreyfingu, sem aðsetur
hefði í irak. Tveir þeirra voru
Jórdaniumenn, en sá þriðji var
frá Irak sem og sá, sem talinn er
hafa verið fyrirliði hópsins, en
hann féll í viðureigninni í gisti-
húsinu í gær.
Réttur var settur yfir mönnun-
um í skyndingu, og í dómsorði er
lögð áherzla á, að Sýrlendingar
hafi ekki i hyggju á láta óvinum
sínum haldast uppi að efna til
ofbeldisverka f landinu. Lfklegt
er, að sami réttur taki á næstunni
fyrir mál þeirra skæruliða, sem
hryðjuverkamennirnir kröfðust
að látnir yrðu Iausir f skiptum
fyrir gfslana í gistihúsinu. Talið
er að þeir séu um 30 að tölu, og
sitja þeir nú f fangelsi vegna að-
ildar að sprengjutilræðunum f
júnímánuði s.l.
Yfirvöld í Sýrlandi hafa ekki
viljað bir.ta nöfn þeirra gísla, sem
létu lífið eða særðust f viðureign-
inni í gistihúsinu, en vitað er, að
einn þeirra fjögurra, sem féllu,
var Dani. Þá er einnig vitað að
þrír hinna særðu eru Danir, og
einn er Norðmaður.
Flokkur Mikis sigr-
aði í aukakosningum
Tókýó — 26. sept. — Reuter.
FLOKKUR Takeo Mikis forsætis-
ráðherra sigraði f tvennum auka-
kosningum til efri deildar jap-
anska þingsins, sem haldnar voru
um helgina.
Urslit kosninganna eru talin
gefa vísbendingu um niðurstöðu
þingkosninga, sem haldnar verða
í landinu 9. desember n.k., og kom
niðurstaða þessara aukakosninga
nokkuð á óvart, þar sem flokkur
forsætisráðherrans hefur legið
undir ámæli vegna Lockheedmála
að undanförnu.
Hreinsanir í Kína:
J árnbr autarr áðherr a
sviptur embætti
Peking —26. september. — Reuter.
WAN LI, sá ráðherra, sem fer
með málefni járnbrauta f kfn-
versku stjórninni, er nýjasta
fórnarlamb róttæku aflanna f
Kfna, og hefur hann nú verið
sviptur embætti sfnu.
Wan Li hefur verið hafður að
skotspæni á veggspjöldum að
undanförnu, og hann var ekki
meðal þeirra, sem stóðu fyrir út-
för Maó Tse-tungs á dögunum.
Hann er þriðji ráðherrann, sem
rutt er úr vegi f herferðinni gegn
svokölluðum ,,auðvaldssinnum“ á
þessu ári. Hinir tveir voru Teng
Hsiao Ping varaforsætisráðherra
og Chou Jung-Hsin menntamála-
ráðherra.
Að undanförnu hafa vegg-
spjaldaárásir á Chu Mu-Chih, yf-
irmann Fréttastofunnar Nýja
Kína, bent til þess, að hann hafi
einnig verið sviptur embættur.
Bretar beiti jafn-
vel neitunarvaldi
— segir The Sunday Times
Lundúnum — 25. sept. — Reuter.
THE SUNDAY Times segir f for-
ystugrein um helgina, að með til-
liti til fiskverndunarsjónarmiða
sé það réttmæt krafa Breta að
fara fram á 50 mflna einkalög-
sögu, og án róttækra friðunarað-
gerða sé fyrirsjáanlegt, að ýsu- og
sfldarstofnar á Bretlandsmiðum
þurrkist út innan skamms tfma.
Blaðið lýsir þeirri skoðun sinni,
að Bretar eigi að fylgja kröfum
sinum um einkalögsögu fast eftir,
og ganga jafnvel svo langt að
beita neitunarvaldi innan Efna-
hagsbandalagsins ef þess gerist
þörf. Þá er vikið að hugmyndum
þeim, sem uppi eru um misjafna
kvótskiptingu aðildarrfkja EBE f
efnahagslögsögu bandalagsins.
Segir, aó bitur reynsla beri þvf
vitni, að einu meiriháttar fisk-
veiðiþjóðirnar, sem virði settar
kvótareglur, séu Bretar og Norð-
menn, þótt hinir sfðarnefndu séu
reyndar ekki f Efnahagsbandalag-
inu.
Kissinger utanrfkisráðherra Bandarfkjanna ásamt Jomo Kenyatta f Nairobi. Með höfðingjunum eru
mikilúðlegir þjóðdansarar, sem sýndu listir sfnar við þetta tækifæri.
Lusaka-fundurinn
hindrar ekki samkomu-
lag í Rhodesíumálinu
Lundúnum, —27. september.
— Reuter — fréttaskýring.
HEFUR niðurstaða for-
seta fimm Afrfkuríkja
orðið til þess að hindra
samkomulag f Rhódesfu-
málinu og koma jafnvel f
veg fyrir það, eða er
einungis um að ræða
skiptar skoðanir á því
hvernig koma eigi á
meirihlutastjórn í land-
inu innan tveggja ára?
Þetta er stóra spurningin,
sem vaknað hefur í kjölfar
áskorunar forsetanna, að Bret-
ar efni til ráðstefnu utan
Rhódesfu til að ræða myndun
bráðabirgðastjórnar, sem fara á
með völd í landinu næstu tvö
árin. Bretar og Bandarfkja-
menn, sem hlut áttu að sam-
komulaginu á dögunum höfðu
ekki gert ráð fyrir neinni slfkri
ráðstefnu, en nú virðist svo sem
þeir telji að niðurstaða forseta-
fundarins f Lusaka sé stórt
skref í áttina að lausn deilunn-
ar um framtfð Rhódesíu.
Forsetar Tanzaníu, Zambíu,
Botswana, Mosambique og
Angóla hafa fallizt á grund-
vallaratriði samkomulagsins,
sem kveður á um að meirihluta-
stjórn verði komið á I Rhódesfu
innan tveggja ára, og að bráða-
birgðastjórn á breiðum grund-
velli verði við völd þar til sú
skipan mála kemst f fram-
kvæmd. Þeir hafa ekki skellt
hurðinni á þær tillögur Breta
og Bandarfkjamanna, sem
Smith féllst á fyrir helgi, held-
ur eru þeir einungis ekki sam-
mála þeim f öllum atriðum.
Brezka stjórnin telur þessa af-
stöðu forsetanna tiltölulega
sanngjarna.
Nokkrum klukkustundum
eftir að niðurstaða fundarins f
Lusaka varð kunn gerði brezka
stjórnin ráðstafanir til að koma
í veg fyrir það, að úr samkomu-
lagshorfum drægi, en samþykki
Ian Smiths við tillögunum var
forsenda þess að takast mætti
að ná samkomulagi. Þessar
ráðstafanir brezku stjórnar-
innar voru gerðar að höfðu
samráði við Bandaríkjastjórn.
Brezka stjórnin lýsti því yfir,
að hún væri sammála því áliti
forsetanna fimm, að við núver-
andi aðstæður væri mikilvæg-
asta verkefnið myndun bráða-
birgðastjórnar, sem kæmi á
meirihlutastjórn f Rhódesfu, og
væri brezka stjórnin reiðubúin
að gangast fyrir ráðstefnu þar
sem fjallað yrði um skipan
slikrar stjórnar og starfshætti
hennar. Háttsettur embættis-
maður brezka utanrfkisráðu-
neytisins Ted Rowlands, er á
leiðinni til Afrfku til fundar við
forsetana til að ráðgast við þá
um hvernig bezt sé að standa að
slíkri ráðstefnu, hvenær hún
skuli haldin og hverjir eigi að
taka þátt í henni.
Forsetar Afrfkuríkjanna
fimm báru fram gagntillögur
sfnar þar eð þeir voru
ósammála túlkun þeirri, sem
fram kom f máli Ian Smiths f
útvarpsræðu um samkomulagið
s.l. föstudag. Þar kvað hann
m.a. mikilvægt að umræður um
drög að stjórnarskránni færu
fram í Rhódesfu með þátttöku
sérstaks ríkisráðs, sem skipað
yrði blökkum og hvítum
Rhódesíumönnum, og öðrum
ekki, en Bretar segja, að hin
Ian Smith veifar til stuðningsmanna sinna á leiðinni til þingfundar-
ins þar sem afstaða var tekin til tiflagna Kissingers um lausn
Rhodesfumálsins s.l. fimmtudag.
Þá hefur brezka stjórnin tek-
ið undir yfirlýsta skoðun forset-
anna þess efnis, að þessi fyrir-
hugaða ráðstefna eigi ennfrem-
ur að ræða um undirbúning að
samningu stjórnarskrár hins
fullvalda ríkis Zimbabwe
(Rhódesíu). Rowlands mun
m.a. eiga viðræður við forset-
ana um það hvenær haldin
verði sérstök ráðstefna, sem
taka mun afstöðu til draga að
stjórnarskrá.
Bretar eru því fylgjandi, að
byrjunarviðræðurnar, sem
fram eiga að fara á næstunni,
og stjórnarskrárráðstefnan,
fari fram f Afrfku en ekki
Lundúnum. Þeir hafa augastað
á Zambfu sem fundarstað og
telja ávinning að þvf, að sem
flest ágreiningsatriði sé hægt
að finna lausn á á slóðum, sem
nálægar eru deiluaðilum.
brezk-bandarfska áætlun hafi
ekki kveðið á um, að slíkar við-
ræður færu fram í Rhódesíu.
Þá sagði Smith að slfkt rfkisráð
yrði skipað jafnmörgum hvft-
um mönnum og blökkum. Yrði
forseti ráðsins úr hópi hvftra,
og myndi það hafa úrslitavald
um stjórnarskrána. Heimildar-
menn innan brezku stjórnar-
innar segja hins vegar, að
aldrei hafi verið gert ráð fyrir
því, að rfkisráðið hefði slfk
áhrif i stjómarskrármálinu.
Álit sömu heimildarmanna er,
að þessi ágreiningur um túíkun
samkomulagsins hafi valdið af-
skiptum forsetanna af málinu
og hafi þessi mismunandi skiln-
ingur orðið til þess, að þeir fóru
fram á að Bretar, sem löglegir
valdhafar f Rhódesfu, tryggðu
að hvíta minnihlutastjórnin
réði ekki mestu um gerð
stjórnarskrárinnar.