Morgunblaðið - 06.08.1977, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, LAUG ARDAGUR 6. AGÚST 1977
29
a
VELVAKANDI
SVARAR í SÍMA
0100 KL. 10—11
FRÁ MÁNUDEGI
ir
leikjum íslandsmótsins og það er
vel, þar sem ég veit að það ríkir
mjög mikill áhugi á einkunnagjöf
þessari og verðlaun blaðsins
þykja mjög eftirsóknarverð. En
einn er sá galli á gjöf Njarðar og
hann er sá að aðeins sá leikmaður
sem beztu meðaltalseinkunina
fær er verðlaunaður og er heiðr-
aður af blaðinu. Þetta finnst mér
ekki sanngjarnt því oft munar
ekki nema einu stigi á fyrsta og
öðrum manni. Mér finnst að það
ætti að heiðra þá leikmenn lika,
sem verða í öðru sæti í einkunnar-
gjöfinni en eins og það er þá
skiptir það engu máli fyrir leik-
mennina hvort þeir eru í 2.—3.
sæti eða í 20.—25. sæti. Þessu
þyrftuð þið að breyta sem fyrst.
Einkunnagjöf þessi væri mun
áhugaverðari ef þeir leikmenn,
sem yrðu í öðru til þriðja sæti
væru einnig heiðraðir af blaðinu;
það geta ekki allir orðið í fyrsta
sæti, því að margir eru kallaðir en
fáir útvaldir.
0 Ábending til
stjórnar K.S.t.
Margir voru óánægðir með
að landsleiknum við Norður-Ira,
sem háður var hinn 11. júni s.l.
skyldi ekki vera lýst í útvarpi, en
slíkt þykir sjálfsagt i flestum öðr-
um löndum. En ástæðan fyrir því
að fyrrnefndum landsleik var
ekki lýst var sú að stjórn K.S.Í.
setti útvarpinu stólinn fyrir dyrn-
ar og krafðist þess að fá 400 þus-
und krónur fyrir leikinn, en for-
ráðamenn útvarpsins töldu sig
ekki geta greitt nema 120 þúsund,
og þar við sat. Það er mitt álit að
það eigi með öllu að leggja niður
þessar greiðslur enda alveg óþarf-
ar og ég vil minna stjórn K.S.I. á
að það gagn sem það hefur haft af
útvarpi og öðrum fjölmiðlum,
blöðum og sjónvarpi, og hvernig
væri fjárhagur K.S.l. ef þeir ættu
ekki kost á mjög miklum stuðn-
ingi f jölmiðlánna, sem oft auglýsa
knattspyrnuleikina og aðra
iþróttaviðburði án þess að taka
nokkrar greiðslur fyrir og máli
minu til stuðnings vil ég benda á
iþróttasíöur blaðanna og íþrótta-
þætti i útvarpi og sjónvarpi. Ég
bið því þá menn sem eiga sæti i
stjórn K.S.I. að fella þessar
greiðslukröfur niður með öilu og
stuðla um leið að þvi að lýsingar á
knattspyrnuleikjum verði mun
fleiri i framtiðinni. Þær eru eng-
um mikilvægari en þeim sem
þurfa að gista sjúkrahús landsins
svo og sjómönnum. Góðir stjórn-
endur K.S.I., það getur ekki nema
lítill hluti þjóðarinnar farið á
völlinn — gefið okkur hinum því
tækifæri til að hlusta á lýsingar í
útvarpi.
1730—6804.“
Velvakandi bar fyrri hluta
bréfs þessa undir Steinar J. Lúð-
viksson, iþróttafréttamann Morg-
unblaðsins, og hafði hann eftir-
farandi um málið að segja:
„Allt frá þvi að Morgunblaðið
tók upp einkunnagjöf og verð-
launaveitingu til handknattleiks-
manna og knattspyrnumanna,
hafa fjölmargir óskað eftir hinu
sama og 1730—6804 gerir með
bréfi sinu, þ.e. að ekki verði að-
eins sá stighæsti verðlaunaður,
heldur einnig þeir sem næstir
honum ganga og vissulega er það
rétt hjá bréfritara, að þá hefðu
fleiri aó verðlaunum að keppa.
Hitt er annað mál að þessi verð-
laun blaðsins hafa verið nefnd
„Leikmaður Islandsmótsins", og
undirritaður er þeirrar skoðunar
að þau séu þeim mun eftirsóknar-
verðari að þau hlotnast- aðeins
einum leikmanni hverju sinni.
Sannast sagna hefur það fremur
komið til umræðu að veita slik
verðlaun til fleiri íþróttagreina
en knattspyrnu og handknattleiks
en að verðlauna fleiri en einn í
umræddum íþróttagreinum, enda
hafa iþróttamenn og forystumenn
annarra íþróttagreina sýnt mik-
inn áhuga á að slikt væri gert. En
vissulega er þess þörf að athuga
mál þetta nánar. Þess má t.d. geta
að sumsstaðar erlendis, eru verð-
laun, hliðstæð þeim sem Morgun-
blaðið veitir, veitt þremur mönn-
um hverju sinni. Má þar t.d nefna
gull-, silfur- og bronsskó þá er
franska knattspyrnutímaritið
France Football veitir árlega.
JÞessir hringdu . . .
0 Lítil auglýsing?
Norskur ferðamaður, sem
hér var nýlega á ferð sagðist vilja
koma á framfæri kvörtunum.
Ætlaði hann dag einn hér í
Reykjavik að skoða handritin í
húsakynnum Háskólans, en varð
frá að hverfa þar sem stofnun
Árna Magnússonar var lokuð
þann daginn. „Mér finnst það sér-
kennilegt að opinber stofnun sem
þessi skuli ekki vera opin almenn-
ingi daglega. Handritin vekja for-
vitni fjölmargra ferðamanna og
það ætti að vera Islandi meiri
auglýsing að menn geti skoðað
gömlu skinnhandritin hér i stað
SKÁK
Umsjón:
Margeir Pétursson
A alþjóðaskákmótinu í Sochi í
Sovétrikjunum í fyrra, kom þetta
endatafl upp í viðureign stór-
meistaranna Poiugaevskys, Sovét-
ríkjunum, sem hafði hvítt og átti
66. c5H — bxc5 (Eftir 66. . . Hxc5
67. Hxc5 — Kxc5, 68. Kg5! — d4,
69. Kf4 — Kc4, 70. h6 — d3, 71.
Ke3 — Kc3, 72. h7 — d2, 73.
h8=D+ vinnur hvitur) 67. b6 —
Ilbl, 68. b7 — c4, 69. Kg5 — c3,
70. h6 — c2, 71. h7 og svartur
gafst upp. Þeir Polugaevsky og
Sveschnikov urðu jafnir og efstir
á mótinu.
þess að gera það frekar i Kaup-
mannahöfn, en þar er það engum
vandkvæðum háð,“ sagði Norð-
maðurinn.
Þessum umkvörtunum Norð-
mannsins er hér með komið á
framfæri og til íhugunar þeim
sem hlut eiga að máli.
HÖGNI HREKKVÍSI
Þessi mynd er af stórbrotinni náttúru og
ógleymanlegri fjallatign!... .
— Minning
Kristófer
Framhald af bls. 21
fyrir framan mig eitt af fyrstu
verkfærum Kristófers, sem hann
smíðaði sjálfur, lftill snittklúbbur
úr stáli og kopar, með ártalinu
1912, framúrskarandi smið, bakk-
arnir einnig smiðaðir og hertir af
honum sjálfum.
Smiðarnar voru hvers kyns
málmsmiðar, einkum þó í kopar
og silfur. Einkum voru það
beizlisstengur og istöð, sem steypt
voru i kopar, svo og hringjur,
fjöldann alan af silfurbúnum
svipum smíðaði hann einnig,
einkum að vetrinum, en mesti
timinn fór í kvensilfrið, víravirk-
ið, sem voru nælur, millur, pör og
stokkabelti og hvaðeina annað,
sem viðkom kvénskarti. Mest var
smíðað eftir pöntun, þvi að efnin
leyfðu ekki að koma sér upp lager
til sölu. Þeir, sem pöntuðu gripi,
urðu sjálfir að leggja til efnið, þvi
að engin tök voru á að kaupa
silfur f stórum stil og liggja með
það þar til smíðað væri. Þar kom
lika til, að minna var hugsað um
verðlagninguna. En menn gátu
treyst handbragði Kristófers.
Það gerðist ekki svo sjaldan, að
nágrannar kæmu með brotinn ljá
eða bilað amboð og leituðu ásjár.
Þá var sjálfsagt að fara í smiðjuna
eða grípa lóðboltann og gera við,
jafnvel þótt heyskaparannir
væru. Anægjan af smíðunum
gerði það sjálfsagt að láta greið-
ann i té. Um greiðslu var vist
sjaldan talað.
Meðal dýrgripa, sem Kristófer
gerði við, er altarisstjakarnir í
Melstaðarkirkju, sem Arngrimur
lærði gaf kirkjunni. Þeir voru
brotnir orðnir og hafði var kastað
til hliðar, en þá var lagt svo fyrir,
að gert skyldi við þá. Sjálfsagðast
var að koma þeim til Kristófers á
Borg. Hann setti þá saman og
smíðaði i það, sem vantaði, svo að
hvergi sá missmíð á. Síðar fauk
svo kirkjan og stjakarnir brotn-
uðu á ný. Aftur var þeim komið til
Kristófers og hann gerði við þá af
sömu snilld. Engum datt i hug að
leita annað með viðgerð.
A Kúludalsá naut Kristófer sín
be'zt sem smiður. Gripir hans voru
eftirsóttir og bárust víða, sumir
til útlanda, enda hafði hróður
hans borizt víða og margir vildu
eignast hluti eftir þennan sjálf-
lærða gullsmið sem smíðaði þó
svo vel sem margir þeir lærðu.
Hann fann upp sérstæða stíl,
einkum í hálsmenum sem alþekkt
eru og þykja með því bezta, sem
gert hefur verið á þvi sviði. Oft
lágu margar pantanir fyrir og
þegar sjónin þvarr og áhöldin
voru lögð til hliðar i siðasta skipti
voru margar pantanir hluta, jafn-
vel á heila skautbúnínga, sem
ekki var hægt að sinna.
Það var fyrst eftir að Kristófer
kom suður að Kúludalsá að hann
fékk réttindi í iðninni og var
hann þá búinn að vinna að silfur-
smíði i 40 ár. Fram að þvi hafði
hann nánast verið sveitarsmiður.
Hann smíðaði silfurskartgripi og
fór með til Gullsmiðafélagsins hér
syðra og lét dæma um þá. Upp frá
þvi voru honum veitt meistara-
réttindi sem gullsmið og mun sú
viðurkenning hafa glatt hann
mikið.
Kristófer er ekki margorður um
smíðar sinar, og finnst honum þó
fátt skemmtilegra en að ræða um
og skoða fagra smiðisgripi. Sjálf-
um finnt honum hann aldrei hafa
gert nógu vel. Hann harmar það
að hafa farið á mis við lærdóm i
iðninni, heldur hafa aö miklu
leyti orðið aó feta sig áfram í
lifsins reynsluskóla. „Það er dýr-
asti skólinn", segir hann. „Ég var
oft i mörg ár að fikra mig áfram
með það, sem aðrir lærðu af góð-
um kennara á örskömmum tíma.“
Og þótt ætla mætti, að ígripasmið-
ur kæmist ekki jafnlangt atvinnu-
smið var hér samt sú raunin á, að
oft er ekki hægt að gera upp á
milli verka Kristófers og annarra
smiða, hvað gæði snertir.
Smíðaáhöld Kristófers eru öll
til og vonandi verður siðar hægt
að setja upp verkstæði hans á
safni þar sem gefist innsýn í verk-
stæði gullsmiðs á öndverðri þess-
ari öld. Smíðisgripirnir tala sinu
máli og minna á þennan list-
fengna eljumann, sem með þrot-
laysri iðju og áhuga tókst að kom-
ast til mikils þroska í iðn sinni.
Kristófer er enn andlega hress
og heilsugóður, nema hvað sjón-
depran bagar. A afmælisdaginn
verður hann staddur hjá dóttur
sinni og tengdasyni á Kúludalsá,
þar sem hann átti lengi heimili.
Þór Magnússon.
— Hef enga
Framhald af bls. 5
svo og Bandaríkjamaðurinn
Marin.“
„Fyrir mig er það mikil hvild
að geta málað og ég Tiyggst
halda þvi áfram jafnt og þétt.
Komist ég einhvern tíma á
námskeið erlendis væri það
ágætt, en stærsti draumur
minn nú í því sambandi er að
komast til háborgar listanna,
Parísar og skoða söfn.“
Sýning Braga Hannessonar
stendur til 14. ágúst.
— Kýpur
Framhald af bls. 1
að kjósa eftirmann Makariosar í
almennum kosningum nú, eða
skipa forseta til bráðabirgða sem
myndi sitja fram í febrúar, en þá
hefði lokið kjörtimabili Makaríos-
ar. Areiðanlegar heimildir telja
að engar ákvarðanir sem máli
skipti verði teknar fyrr en eftir
útförina á mánudag.
— Fjöldaganga
Framhald af bls. 1
manna sem ganga i berhögg við
vilja stjórnvalda með atferli sinu
og segjast ekki munu koma i skóla
á mánudag nema stjórnin láti af
kúgunaraðferðum sínum i
menntamálum. James Kruger
dómsmálaráðherra sagði I gær-
kvöldi að það væri i athugun að
loka öllum skólum um óákveóinn
tíma eftir helgina, ef nemendur
kæmu ekki i skóla samkvæmt
reglulegri sundarskrá. Enda þótt
allmiklu fleiri nemendur hafi
mætt í dag í skóla sina í hverfum í
grennd við Pretoriu hafa íb'úar
Soweto hvergi breytt um afstöðu
og þar hafa skólar verið svo til
auðir i dag.
I dag hertóku stúdentar stóran
flutningabíl og kveiktu f honum,
en um önnur skemmdarverk var
ekki kunnugt i kvöld. Þó er óttazt
að allt geti gerzt, því að mikil
spenna sé ríkjandi.
— Carter
Framhald af bls. 1
sex prósent sögðu hann tanda
sig „rétt sæmilega".
Um stjórnun Carters á efna-
hagsmálum sögðu 43% að hún
væri „sæmileg“ en 32% sögðu
hana góða og 4% prýðilega.
Um hvort líkur væru á
styrjöld sögðu 57% að þeir
héldu að stríðshætta væri inn-
an næstu tíu ára, 35% töldu að
stríð gæti brotizt út innan
þriggja ára. Fimmtiu og sjö
prósent þeirra sem leitað var
til sögðu að styrjöld væri úrelt
aðferð til að leysa deilur, en
58% sögðust þó fremur myndu
heyja strið en búa við komm-
únistiskt þjóðskipulag.
Vakin er athygli á þvi að
22% spurðra vildu þó heldur
búa við kommúnisma en fara
út i styrjöld, en þegar hliðstæð
spurning var lögð fyrir fólk í
Bandaríkjunum árið 1961 svör-
uðu 81% þvi að þeir myndu
frekar viija deyja en búa undir
sliku skipulagi.
— Tito
Framhald af bls. 1
viðræður forsetans i Peking og
Pyongyang i Norður-Kóreu
myndu snúast um meiriháttar al-
þjöðamál og áreiðanlega yrði
reynt að fjalla um allt það helzta
sem efst er á baugi i samskiptum
þjóða i milli, bæði í austri og
vestri.