Morgunblaðið - 26.05.1978, Blaðsíða 20

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 26. MAÍ 1978
20
Lúðrasveit Mosfells-
sveitar á Akureyri
SKÓLAHLJÓMSVEIT Mosfells-
sveitar fer í sína árlegu tónleika-
BSRB:
Lögin árangur
aðgerdanna 1.
og 2. marz
STJÓRN og trúnaðarmannaráð
Bandalags starfsmanna ríkis og
bæja ályktaði í gær um bráða-
birgðalög ríkisstjórnarinnar og
segir þar að nokkuð sé dregið úr
kjaraskerðingu hinna lægst laun-
uðu opinberra starfsmanna eftir
1. júní. Þó sé enn veruleg
kjaraskerðing á dagvinnulaun,
yfirvinnugreiðslur og vaktaálag.
I ályktun BSRB er minnt á að
kjaraskerðingin muni fara vax-
ándi við útreikning vísitölunnar 1.
september og 1. desember næst-
komandi og sagt er að breytingin,
sem ríkisstjórnin hefur nú gert á
lögunum frá í febrúar, sé árangur
aðgerða BSRB og fleiri launþega-
samtaka 1. og 2. marz og sýni
þetta, hverju samstaða fái áorkað.
í lok ályktunarinnar segir að
meginkrafa BSRB sé enn sem fyrr
að ríki og sveitarfélög standi við
gerða samninga.
Listahátíð:
Aðgöngumiða-
sala gengur vel
ÓÐUM gengur á aðgöngumiðana
á tónleika Oscars Peterson í
Laugardalshöllinni. en sala á þá
tónleika Listahátíðar er áberandi
mest. að sögn Hrafns Gunniaugs-
sonar. framkvæmdastjóra Lista-
hátíðar í Reykjavík.
Mjög góð sala er einnig á tónleika
sellósnillingsins Rostropowich og
þjóðlagaflokksins The Dubliners
en Smokie fylgja síðan fast á eftir.
Þá gengur sala á tónleika
söngkvennanna þriggja, Birgit
Nilsson, Elisabeth Söderström og
Clidat, einnig ágætlega.
Suðurnesja-
menn þinga
FORYSTUMENN verkalýðsfélag-
anna á Suðurnesjum munu hittast
nú bráðlega til þess að ræða
viðhorf kjaramálanna eftir að
bráðabirgðalög ríkisstjórnarinnar
hafa verið sett. Karl Steinar
Guðnason, formaður Verkalýðs- og
sjómannafélags Keflavíkur, kvaðst
ekki að sinni vilja segja neitt um
lögin, fyrst yrði að halda fundi í
félögunum.
Akureyri
EITT ORÐ orð misritaðist í
fyrirsögninni á samtalinu við
Gísla Jónsson á Akureyri í blaðinu
í gær. Hún átti að vera: „Nýtt líf
og gróska í gömlu þokkafullu
umhverfi".
2546 hafa kosið
utan kjörstaðar
í GÆR höfðu 2546 kosið í utan-
kjörstaðakosningunni í Reykjavík,
að sögn Jónasar Gústafssonar hjá
borgarfógetaembættinu, en hann
áætlaði að það væri um 350 manns
færra en á sama degi fyrir síðustu
kosningar. Utankjörstaða-
skrifstofan verður opin daglega
fram að kosningum og á kjördag
sjálfan til að utanbæjarfólk geti
þá einnig kosið.
ferð nú um helgina og er ferðinni
að þessu sinni heitið til Akureyrar.
Tónleikar verða þar laugardaginn
27. maí en ætlað er að heimamenn
blási sín horn líka. Um 30 börn og
ungmenni eru þátttakendur í
ferðinni en hljómsveitinni stjórna
þeir Birgir og Lárus Sveinssynir.
Menntaskól-
inn við Sund
í BLAÐINU í gær var farið rangt
með nafn nemandans, sem hlaut
hæstu einkunn í eðlisfræðikjör-
sviði við stúdentspróf í Mennta-
skólanum við Sund. Hæstu eink-
unn þar hlaut Sigríður Einars-
dóttir. en ekki Sigurður Einarsson
eins og stóð í blaðinu. Biðjumst við
velvirðingar á þeim mistökum.
Þroskaþjálfa-
skólanum
sagt upp í dag
Þroskaþjálfaskóla Islands
verður sagt upp í 20. sinn, í dag,
föstudag 26. maí, kl. 16.00 í
Norræna húsinu.
í fréttatilkynningu sem
Morgunblaðinu hefur borizt frá
skólanum segir, að hann sé til
húsa í gamla Kópavogshælinu og
sé þriggja vetra skóli. I vetur
stunduðu 53 nemendur nám við
skólann og verða 14 nemendur
brautskráðir í dag.
— Hermenn
Frakka
Framhald af bls. 1
frönskumælandi Afríkuþjóða í
París í vikunni við þá hugmynd að
komið yrði á fót sameiginlegu
herliði Afríkuríkja til þess að hafa
á hendi eftirlit á svæðum þar sem
í odda skerst í álfunni.
Samkvæmt heimildunum gæti
stofnun slíks liðs gert Frökkum
kleift að hætta að leika hlutverk
„herlögreglu Afríku". Frakkar
hafa herlið á þremur vígstöðvum
í Afríku: Zaire, Chad og Máritaníu
og í fyrra voru Marokkóhermenn
fluttir til Shaba með frönskum
flutningaflugvélum.
Heimildirnar hermdu að Valery
Giscard d'Estaing forseti hefði
sagt Mobutu hershöfðingja í gær
að Frakkar gætu undir engum
kringumstæðum skorizt aftur í
leikinn í Zaire. Mobutu sagði í dag
að franski forsetinn hefði sagt að
frönsku fallhlífahermennirnir
yrðu kallaðir heim frá Kolwezi
þegar hlutverki þeirra væri lokið
en hann hefði ekki sagt að
brottflutningurinn væri á næsta
leiti. Þó hrósaði Mobutu Frökkum
óspart fyrir aðgerðirnar.í Zaire og
sagði að þeir væru eina vestræna
þjóðin sem stæði við skuldbinding-
ar sínar við Afríkuríki.
En þótt Frakkar vilji greinilega
draga sig út úr væringum í Afríku
virðast ýmsir háttsettir franskir
embættismenn hæstánægðir með
hlutverk Frakka í Shaba-deilunni.
Þeir telja að þeir hafi verið
mikilvægt mótvægi gegn vaxandi
ásælni Rússa og Kúbumanna í
Afríku. Samkvæmt áreiðanlegum
heimildum komust frönsku fall-
hlífamennirnir yfir skjöl á
spænsku í Kolwezi og það gæti
bent til þess að uppreisnarmenn í
Shaba hafi staðið í sambandi við
Kúbumenn.
Landvarnaráðuneytið sagði að
1.000 uppreisnarmenn hefðu verið
felldir í Kolwezi en samkvæmt
áreiðanlegum heimildum féllu um
2.000. Um það bil þriðjungurinn
féll í bardögum um yfirráð yfir
bænum og bæjarbúar drápu hina
samkvæmt heimildunum. Margir
uppreisnarmenn reyndu að komast
undan með því að klæðast borg-
aralegum fötum þegar Frakkarnir
komu en seinna fundust þeir
myrtir.
Mobutu forseti sagði á blaða-
mannafundi að tilgangur innrásar
uppreisnarmanna hefði verið sá að
ná yfirráðum yfir námum sem
framleiða kopar, kobalt, tin, úran
og manganes sem Rússar hafa
mikla þörf fyrir. Hann sagði að
Rússar hefðu nýlega látið mikið að
sér kveða á þessum mörkuðum og
keypt óvenjulega mikið magn af
kobalti. „Sennilega stendur þetta í
sambandi við innrásina í Shaba,"
sagði Mobutu.
Hann bætti því við að annar
tilgangur uppreisnarinnar hefðu
verið sá að eyðileggja bágborinn
efnahag Zaire á sama tíma og
hann væri að reyna að lækna hann
með vestrænni aðstoð.
í Brussel neitaði fulltrúi upp-
reisnarmanna því í dag að lið
þeirra hefði með sér hvíta gísla á
undanhaldinu. Brezk blöð segja
frá átökum uppreisnarmanna og
Zambíumanna sem hafa lagt hald
á þrjá flutningabíla. Zambíumenn
segja að 800 uppreisnarmenn hafi
hörfað inn í Angóla síðan þeir
voru flæmdir frá Kolwezi.
— Giscard
Framhald af bls. 1
að halda ráðstefnuna seint á
næsta ári og sagði að á það yrði
lögð áherzla á ráðstefnunni að
dregið yrði úr þeim mikla mun
sem er á venjulegum herstyrk
austurs og vesturs.
Frakkar segja að Júgóslavar,
Spánverjar og Norðurlönd hafi
tekið vel í frumkvæði Giscards.
Haft var eftir sovézku sendinefnd-
inni að Rússar fögnuðu tillögunni
og fulltrúi í nefndinni sagði: „Hún
var ekki eins góð og við vonuðum
en hefur að geyma nokkra já-
kvæða þætti."
I áætluninni er einnig kveðið á
um alþjóðlegt kerfi eftirlitsgervi-
hnatta til að tryggja að allar
þjóðir standi við skuldbindingar
um að afvopnast, sérstakan þróun-
arsjóð sem fái tekjur af sköttum
sem verði lagðir á þjóðir sem ráða
yfir miklum hergögnum og stofn-
un alþjóðlegrar afvopnunarstofn-
unar.
Frakkar leggja einnig til að
núverandi afvopnunarráðstefna 30
þjóða í Genf undir formennsku
Bandaríkjamanna og Rússa verði
lögð niður og að í hennar stáð
komi vettvangur þar sem þátttaka
verði öllum opin og allir þátttak-
endur standi jafnfætis.
Frakkar hafa aldrei tekið þátt í
afvopnunarráðstefnunni í Genf
síðan hún tók til starfa 1962 og
ræða Giscard d‘Estaings felur í sér
meiriháttar breytingu á stefnu
Frakka í afvopnunarmálum þótt
afstaða hans beri keim af hefð-
bundinni óbeit gaullista á því að
láta Rússa og Bandaríkjamenn
ráða ferðinni. Giscard er fyrsti
franski þjóðhöfðinginn sem ávarp-
ar Allsherjarþingið.
Giscard forseti sagði í ræðu
sinni að afvopnun væri ekkert
einkamál örfárra landa heldur mál
sem alla varðaði. Hann sagði að
400 milljarðar dollara sem væri
árlega varið til hergagna væru
jafnvirði þjóðartekna allrar Róm-
önsku Ameríku og tvöfalt hærri
fjárhæð en þjóðartekjur allrar
Afríku. Einum milljarði dollara
væri daglega varið til hergagna og
það væri jafnmikið og væri varið
til heilsugæzlu í öllum heiminum.
Jafnframt hóf Cyrus Vance,
utanríkisráðherra Bandaríkjanna,
viðræður í kvöld við Andrei
Gromyko, utanríkisráðherra
Rússa í New York, um nýjan
samning um heftingu kjarnorku-
vígbúnaðarkapphlaupsins. Banda-
rískir embættismenn segja að
aðeins þurfi að leysa tvö mál áður
en samkomulag takist um nýjan
Salt-samning: ná samkomulagi um
takmarkanir á fjölda sovézkra
„backfire“-sprengjuflugvéla og
leysa deiluna um nýtízkuendur-
bætur á eldflaugum sem draga á
milli heimsálfa.
En Vance mun einnig hvetja til
þess í viðræðunum að Rússar og
Kúbumenn kalli heim herlið sitt
frá Eþíópíu og segja Gromyko að
nærvera herliðsins sé óþörf þar
sem Ogaden-stríðinu sé lokið.
Embættismenn segja að Sómalíu-
stjórn hafi fullvissað Vance um að
hún muni ekki beita valdi eftir-
leiðis til að breyta landamærum
sínum.
— Carter
Framhald af bls. 1
geta veitt Rússum og Kúbumönn-
um samkeppni í Afríku, jafnvel
ekki friðsamlega.
Carter sagði að hann væri ekki
að fara fram á að senda banda-
rískt herlið til Afríku en hann
kvaðst vilja vald til að nota
efnahagsaðstoð, lán, matvæli og
önnur friðsamleg ráð til þess að
beita áhrifum Bandaríkjanna.
Hann sagðist hafa takmarkað
verulega afskipti Bandaríkjanna
af atburðunum í Zaíre og kvað það
hafa verið „viðeigandi og hæfi-
lega“ ráðstöfun að láta í té 18
herflutningaflugvélar af gerðinni
C-141 til að senda frönskum og
belgískum fallhlífahermönnum
eldsneyti og vistir.
Forsetinn sagði að verkefni
bandarísku flugvélanna væri lokið
og þær mundu snúa aftur til
stöðva sinna einhvern næstu daga.
Hann sagði að ástandið hefði
getað orðið verra ef Bandaríkja-
menn hefðu ekki hjálpað Belgum
og Frökkum.
— Gegningar-
skylda lækna...
Framhald af bls. 48
mánuði að loknu námi í lækna-
deild.
I fréttatilkynningu frá heil-
brigðisráðuneytinu kemur fram að
með þessari ákvörðun sé umrædd
gegningarskylda lengd úr 3 í 6
mánuði. Að öðru leyti verði veiting
lækningaleyfa með óbreyttum
hætti.
Þess er vænzt, að því er segir í
tilkynningunni, að með þessu móti
verði auðveldara að manna
læknisstöður í heilsugæzlustöðv-
um dreifbýlisins, en nokkuð hefur
skort á það að undanförnu að
læknar fengjust nema í ígripum til
nokkurra stöðva úti á landi.
Morgunblaðið sneri sér til Tóm-
asar Arna Jónassonar, formanns
Læknafélags Islands, og spurði
hann álits á þessari ákvörðun.
Tómas kvað hana hafa komið
nokkuð á óvart í röðum lækna.
Reyndar sagði Tómas að læknar
væru sammála því að aðgerða væri
þörf til að leysa vanda lands-
byggðarinnar í þessum efnum en
kvaðst telja að mjög takmörkuð
lausn væri fólgin í þessari ráðstöf-
un ráðherra en á hinn bóginn gæti
hún valdið ungum læknum er
hygðu á framhaldsnám töluverð-
um óþægindum. Kvaðst Tómas
Árni raunar vita til þess að
óánægja væri meðal ungra lækna
eftir að spurðist út um framan-
greinda ákvörðun ráðherra.
Morgunblaðið reyndi án árangurs
að ná tali af helztu talsmönnum
ungra lækna í gærkvöldi.
— Líbanir
Framhald al bls. 1
skipulagi væri komið á nærveru
vopnaðra skæruliða í landinu án
þess að stofna í hættu því
takmarki þeirra að endurheimta
heimkynni sín í Israel.
Slíkur samningur gæti orðið til
þess að Líbanir ábyrgðust öryggi
Palestínumanna, einkum gagnvart
vopnuðum sveitum hægrisinnaðra
Líbana, ef skæruliðar hétu því að
geyma hergögn sín í flóttamanna-
búðum sínum og gera ekki árásir
á ísrael frá líbönsku yfirráða-
svæði.
Róttækir skæruliðaleiðtogar
lögðust gegn samkomulagi PLO og
Líbanonstjórnar eins og búizt var
við. Georg Habash sagði að
samkomulag sem hindraði barátt-
una gegn Israel væri ekki bind-
andi. Þeir hafa heitið því að halda
áfram að sækja gegnum línu SÞ í
suðurhlutanum til þess að leggja
aftur undir sig svæði sem Israels-
menn hertóku. Þeir hafa einnig
sagt frá leynisamningi harðlínu-
manna þar sem Arafat er sakaður
um einræðislega stjórn og þar sem
hvatt er til „samvirkrar forystu"
innan PLO.
í opinberri yfirlýsingu frá Al-
þýðuflykingunni til frelsunar
Palestínu (PFLP) segir að herská-
ir skæruliðar muni líta á hverja þá
sem reyni að hindra baráttu
skæruliða sem samverkamenn
Bandaríkjanna og zíonista. Hörð
viðbrögð andstæðinga Arafats
bera með sér að líkur eru á því að
til blóðugra átaka geti komið milli
hófsamra og herskárra skæruliða.
— Eldri íbúðir
Framhald af bls. 48
fólki, sem vill eignast íbúðir í eldri
hverfum.
Ráðuneytið flutti því snemma
árs 1975 frumvarp til laga um að
hækka þá heildarupphæð, sem
heimilt var að verja á ári hverju
í þessu skyni, úr 80 milljónum
króna í 160 milljónir króna árlega,
og var það frumvarp samþykkt,
sbr. lög nr. 24 23. maí 1975.
Vegna mikillar eftirspurnar
eftir þessum lánum beitti félags-
málaráðuneytið sér fyrir því ári
síðar að afnema hið umrædda
hámark. í staðinn skyldi heildar-
fjárhæðin ákveðin árlega af ráð-
herra og húsnæðismálastjórn.
Verulegar hækkanir hafa orðið
á heildarfjárhæð þessara lána á
síðustu árum, eða úr 80 milljónum
árið 1974 í 720 milljónir á þessu
ári.
Þegar húsnæðismálastjórn sam-
þykkti í marsmánuði s.l. að hækka
hámark einstakra lána úr 600 þús.
kr. í 1 millj. kr., lét ráðuneytið það
koma fram, að þótt þessi breyting
væri mjög til bóta, teldi það þessa
hámarksupphæð helst til lága, og
æskilegt væri að hækka hana.
í framhaldi af frekari athugun-
um á máli þessu telur ráðuneytið
rétt að hækka nú hámark hinna
einstöku G-lána úr 1 millj. kr. í kr.
1.800.000.00, þannig að þau nemi
allt að helmingi lánsupphæðar til
nýrra íbúða og óskar eftir nánari
tillögum húsnæðismálastjórnar
um framkvæmd þeirrar hækkun-
ar.
Einnig óskar ráðuneytið um-
sagnar húsnæðismálastjórnar um
það, hvort ekki væri æskilegt að
rýmka gildandi lagaákvæði um lán
til endurbóta á eldra húsnæði,
þannig að heimildin sé ekki
takmörkuð við húsnæði öryrkja og
ellilífeyrisþega."
— Verkamanna-
sambandið...
Framhald af bls. 48
„Framkvæmdastjórnarfundur
Verkamannasambands íslands,
haldinn 25. þ.m., tekur undir
mótmæli miðstjórnar og 10-
manna nefndar Alþýðusambands
Islands gegn bráðabirgðalögum
þeim, er sett voru 24. þ.m. og
vitnar jafnframt til greinargerðar,
er þeim mótmælum fylgdu.
Fundurinn ákvað að boða til
formanna- og sambandsstjórnar-
fundar þriðjudaginn 30. þ.m., þar
sem rætt verður á hvern hátt
sambandið hyggst fylgja eftir
mótmælum sínum gegn lögunum.
Allar fyrri ákvarðanir, þar á
meðal útflutningsbannið, standa
óbreyttar, en formannaráðstefnan
hefur endanlegt ákvörðunarvald
um stefnu og aðgerðir sambands-
ins.“
— 6. maður...
Framhald af bls. 48
1. Bjarni Guðnason, Reykjavík, 2.
Hallsteinn Friðþjófsson, formaður
Verkalýðsfélagsins, Seyðisfirði, 3.
Guðmundur Sigurðsson, héraðs-
læknir, Egilsstöðum, 4. Helgi
Hálfdánarson, fulltrúi, Eskifirði,
5. .Stefanía Jónsdóttir, Neskaup-
stað, 6. Egill Guðlaugsson, út-
gerðarm., Fáskrúðsfirði, Björn
Björnsson, rafvirkjam., Djúpavogi,
Ingi Einarsson, sjómaður, Höfn,
Hornafirði, Bragi Dýrfjörð, um-
boðsmaður, Vopnafirði, Erling
Garðar Jónasson, tæknifræðingur,
Egilsstöðum.