Morgunblaðið - 25.06.1978, Blaðsíða 10

42
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 25. JÚNÍ 1978 •
Kennararnir. sem brautskráðir voru írá íþróttakennaraskóla íslands 15. júní s.l.
Greinargerð um
íþróttakennaramenntun
frá Nemendafélagi íþróttakennaraskóla íslands
Umræður þær, sem fram hafa
farið á undanförnum mánuðum
um íþróttakennaraskóla Islands
og íþróttakennaramenntun, hafa
leitt til þess, að við nýútskrifaðir
íþróttakennarar óskum eftir því að
sjónarmið okkar fái að koma fram.
Við berum hag skólans fyrir
brjósti og leggjum áherslu á
hreinskilin skoðanaskipti um mál-
efni hans.
í lögum um íþróttakennaraskók
íslands frá 1972 stendur: „Skólinn
hefur aðsetur á Laugarvatni, en
ýmsir þættir í starfi hans mega
fara fram á öðrum stöðum, eftir
því sem þörf krefur og fjárhagur
leyfir." Hér skyldi einhver ætla að
lagabókstafurinn tæki af allan
vafa um staðsetningu skólans.
Lítum þó á frumvarp til laga um
framhaldsskóla: „Þar sem nefndin
telur það eðlilega framtíðarskipan
að nám þetta fari fram á vegum
Kennaraháskóla íslands". Þetta er
einmitt kjarni málsins. Hálfkákið
í staðsetningarmálinu stendur
skólanum helst fyrir þrifum.
Fjárveitingavaldið heldur að sér
höndum og nægjanlegt fjármagn
fæst ekki fyrr en þetta ágreinings-
mál hefur verið afgreitt í eitt
skipti fyrir öll. í rauninni skiptir
ekki höfuðmáli hvar Í.K.Í hefur
aðsetur, heldur að ráðandi aðilar
fari að tala saman af alvöru og
komist að sameiginlegri niður-
stöðu. Raunhæf uppbygging skól-
ans mun ekki hefjast fyrr en þetta
hefur verið útkljáð. Við nýútskrif-
aðir gerum það að tillögu okkar, að
skólinn verði eitt til tvö ár á
Laugarvatni og eitt til tvö ár í
Reykjavík eða alls þrjú ár. Námið
verði í nánum tengslum við
Kennaraháskóla íslands og
íþróttakennarar fái full réttindi í
tveimur til þremur bóklegum
greinum.
Aðstæður á Laugarvatni bjóða
upp á útiveru og útilíf, s.s.
fjallgöngur og gönguferðir. Eins
býður vatnið upp á mikla mögu-
leika t.d. til siglinga og róðra, en
vegna þess hve rígbundið skóla-
starfið er, t.d. vegna æfinga-
kennslu og sífellds prófaundirbún-
ings, er þessum þætti hverfandi
lítið sinnt. íþróttavellir voru
uppbyggðir og/ eða endurbyggðir
fyrir Landsmótið 1965, en síðan
hefur tímans tönn unnið þar
drjúgt starf, þannig að þeir eru nú
aðeins svipur hjá sjón og þurfa
mikilla endurbóta við, svo að
sæmilegt geti talist. íþróttahúsið,
sem tekið var í notkun 1946, var
hið stærsta sinnar tegundar á
þeim tíma, auk íþróttahúss Há-
skólans en síðan hefur mikið vatn
runnið til sjávar og þykir húsið
næsta lítið í dag. Þar er vart hægt
að stunda stærri knattleiki svo vit
sé í. Bygging nýs íþróttahúss er
því mál, sem ekki þolir neina bið,
'ef íþróttakennaraskóli Islands á
að rísa undir nafni. Sundlaug
staðarins er af minnstu gerð,
12,5x8 m, og er því brýn þörf fyrir
aðra stærri laug til þess að
sundmenntun íþróttakennara-
nema verði sem fullkomnust. Þess
skal þó getið hér, að viðhald
sundlaugar og íþróttahúss er til
fyrirmyndar, ef höfð er í huga hin
gífurlega notkun. Aðstaða til
bóklegrar kennslu er hin ömurleg-
asta og verða nemendur að kúldr-
ast allir í einni lítilli stofu, þar
sem hvorki er hátt til lofts né vítt
til veggja, en það bjargar málun-
um að þröngt mega sáttir sitja.
Aðstaða til rannsóknastarfa og
verklegrar kennslu á sviði líffæra-,
lífeðlis- og íþróttafræði er engin,
enda er þessum þætti algerlega
sleppt, og er það alveg ótækt. Það
eina sem fylgir kröfum nútímans
er heimavistarhúsnæði nemenda,
tekið í notkun 1968 og allt hið
snyrtilegasta.
I 6. gr. laga um I.K.I. er greint
frá hvernig námi við skólann skuli
háttað, en þar segir meðal annars:
„Stefnt skal að því að gera
námsefni skólans þríþætt: kjarna,
kjörsvið og valgreinar". Reyndin
er hins vegar sú að ekki hefur
þessu enn verið komið í fram-
kvæmd þó svo að lögin séu frá
1972. Að sjálfsögðu veldur hér
nokkru aðstöðuleysi og bágborinn
fjárhagur skólans. Þó væri þetta
framkvæmanlegt að einhverju
leyti þrátt fyrir slæma aðstöðu, ef
áhugi væri fyrir hendi. Nauðsyn
þess að þetta verði gert, er augljós,
þar sem það opnar leiðir -til þess
að nemendur geti sinnt frekar
þeim greinum er þeir hafa sérstak-
an áhuga á.
Engum blandast hugur um, að
það er sjálfsögð krafa nemenda við
I.K.Í., að skólinn sé mannaður
besta fáanlegu starfsliði sem völ
er á hverju sinni, enda segir í 9.
gr. áður nefndra laga: „til að verða
skipaður kennari við IK.I. skal
umsækjandi hafa lokið prófi frá
viðurkenndum íþróttakennara-
skóla, að viðbættu framhaldsnámi
í sérgrein, sem yfirstjórn skólans
metur gilt“. Undanfarin tvö ár
hafa þó starfað kennarar við
skólann, sem ekki uppfylla þessar
kröfur og þykir okkur að vonum
hart, að ekki skuli fást sér-
menntaðir kennarar til skólans,
eina íþróttakennaraskólans í land-
inu. Hér veldur sennilega mestu
um aðstöðuleysi og slæmur að-
búnaður við skólann svo og sof-
andaháttur og sinnuleysi stjórn-
valda. Þó verður svívirðileg fram-
koma stjórnvalda gagnvart kenn-
urum skólans á liðnum vetri vart
til að laða kennara að skólanum í
framtíðinni. En stjórnvöld neituðu
á liðnum vetri að greiða laun
samkv. samningum B.S.R.B., og er
það mál ekki enn leyst þrátt fyrir
mikla eftirgangssemi af hálfu
kennara og slíkt er auðvitað alls
óverjandi.
Þörf er á endurskoðun laga um
inntökuskilyrði í I.K.I., en val
nemenda er í höndum skólaráðs.
Grein sú, er fjallar um þennan
þátt, er að okkar mati alls ekki
nógu skýr og sem dæmi er þess
getið í grein þessari að próf með
sérstakri lágmarkseinkunn frá
framhaldsdeild gagnfræðaskóla
gildi til inngöngu í skólann, en
ekki nánar getið úr hvaða bekkjum
framhaldsdeilda prófið sé. Svo
óljós ákvæði verða þess valdandi
að skólaráði er nánast að öllu leyti
í sjálfsvald sett hverjir teknir eru
inn í skólann hverju sinni, enda er
það staðreynd að lítið samræmi
virðist vera í því vali. Forsenda
þess að nám við Í.K.Í. verði
samræmt námi við Kennarahá-
skóla íslands, er að stúdentspróf
eða samsvarandi menntun verði
gerð að inntökuskilyrði. Því fyrr
því betra.
Að endingu viljum við svo
minnast lítillega á fjármál skól-
ans.
Sem dæmi um fjársvelt skólans
má nefna að fyrir árið 1978 var
sótt um fjárveitingu til nýbygging-
ar, sem nam rúmlega 100 milljón-
um króna, en veittar^/oru þrettán
milljónir.
Þá má einnig minnast á tregðu
Lánasjóðs að veita nemendum
skólans námslán á fyrra ári,
einmitt þegar kostnaðurinn er sem
mestur. Fyrir þessu höfum við
barist og er ekki enn séð fyrir
endann á þeirri baráttu. Von er að
þeir sem á eftir koma láti ekki
deigan síga í þessu mikilvæga
baráttumáli.
Nauðsyn er á, að ríkisvaldið
vakni af Þyrnirósarsvefni sínum
og hafist verði handa um raun-
hæfa uppbyggingu skólans.
íþróttakennaramenntun verði
komið á það stig sem henni sæmir.
Það er ósk okkar allra.
Laugarvatni 15. júní 1978.
Nemendafélag
íþróttakennaraskóla íslands.
Skákmótið í Las Palmas, seinni hluti:
Tukmakov kunni tökin
á Spánverjunum
Á skákmótinu í Las sínu. Eftir ÍO. a4! stendur hvítur
Palmas var óvenjulega
mikið um stuttar vinn-
ingsskákir, sérstaklega
þegar áttust við stór-
meistari og titillaus
skákmaður. Á Reykjavík-
urmótinu í vetur lauk t.d.
aðeins einni vinnings-
skák í minna en tuttugu
leikjum, en það var hin
snaggaralegi sigur Miles
yfir Ogaard. í Las Palm-
as var hins vegar allmik-
ið um slíkar skákir og í
þættinum í dag skulum
við skoða nokkrar
þeirra.
Það var sérstaklega annar
sigurvegaranna, Vladimir
Tukmakov, sem virtist hafa
undravert lag á að rugla hinn
titillausa Spánverja í ríminu.
Við skulum líta á tvær skákir
hans frá mótinu:
Hvítt> Tukmakov (Sovétríkjun-
um)
Svarti Medina (Spáni)
Drottningarbragð
1. Rf3 - Rf6, 2. c4 - e6, 3.
d4 - d5, 4. Rc3 - Be7, 5
Bf4(Þessum leik beitti Fischer í
14. einvígisskákinni við Spassky
1972 og fékk slæma stöðu. Síðan
hafa þó margir stórmeistarar
fengið augastað á honum, enda
er hann ágæt tilbreyting við hið
hefðbundna framhald, 5. Bg5)
0—0 6. e3 — c5, 7. dxc5 — Rc6,
8. Dc2 - Bxc5, 9. Hdl - Da5,
10. a3 - Be7, 11. Rd2 - Db6?
(Hér verður Medina illilega á í
messunni. Betra var 11 ... e5,
12. Bg5 - d4, 13. Rb3 - Dd8 og
hvítur stendur örlítið betur)
12. Be2 — e5, 13. Bg3 — dxc4
(Eftir þennan leik er svartur
með tapað tafl, en 13 ... d4, 14.
Ra4 — Dd8, 15. Rf3 gaf heldur
ekki fögur fyrirheit)
14. Rc4 - Dc7,15. Rb5 - Db8
16. Rd4!
(Nú standa öll spjót á svörtum)
Dc7 17. 0-0!
(Ekkert liggur á. Hvítur var
ekki ginnkeyptur fyrir 17. Rsc6
— Dxc6, 18. Rxe5 — Dxg2, eða
17. Rxe5 — Da5+)
He8, 18. Rxe5 og svártur gafst
upp. Staða hans er gjörsamlega
hrunin. Hvítur hótar einfald-
lega 19. Rexc6 og ekki dugir 18
... Bd6 vegna 19. Rb5.
Hvítt. Garcia Padron (Spáni)
Svarti Tukmakov (Sovétríkun-
um)
Enski leikurinn
1. c4 - Rf6,2. Rc3 - d5,3. Rf3
- d5, 4. cxd5 - Rxd5, 5. e3 -
Rxc3, 6. bxc3 — g6, 7. d4 —
Bg7, 8. Be2 0-0, 9. 0-0 -
Dc7, 10. Da4?
(Upphafið á rangri áætlun.
Með framrásinni e4 — e5 grefur
hvítur einungis undan miðborði
betur eins og kom fram í
skákunum Polugajevsky — Jón
L. Árnason og Helgi Ólafsson —
Miles á Reykjavíkurskákmótinu
í vetur)
b6,11. e4 - Bb7,12. e5 - Bd5,
13. Bf4
(Eftir 13. c4 — Bb7 hrynur hvíta
miðborðið)
Skák
eftir MARGEIR
PÉTURSSON
Rc6, 14. Bg3 - e6, 15. Bh4 -
a6, 16. Da3 - h6, 17. Hfdl
(Ekki 17. dxc5? b5 og peðið á e5
feliur) IIfc8
18. Dcl??
(Sjálfsagt var 18. Hacl, jafnvel
þó að svartur geti leikið 18
... b5, 19. Dxc5 — Rxe5! og fær
í öllum tilfellum betra endatafl)
cxd4, 19. Bf6
(Skyndilega rennur upp ljós
fyrir hvítum. Eftir 19. cxd4 —
Bxf3, 20. Bxf3 — Rxd4! er staða
svarts unnin)
Rxe5! og hvítur gafst upp. Hann
verður óumflýjanlega tveimur
peðum undir.
Hér er síðan fjörug skák með
hinum sigurvegaranum, ung-
verska stórmeistaranum Sax:
Hvítt. Sax (Ungverjalandi)
Svarti Sanz (Spáni)
I. e4 - e5,2. Rf3 - Rc6,3. Bb5
— Rge7?! 4. 0-0
(Jafnvel þó að afbrigði það sem
svartur velur í þessari skák sé
mjög vafasamt, er ekki sama
hvaða uppbyggingu hvítur velur.
Skák þeirra Medina og Sanz fyrr
á mótinu tefldist þannig: 4. Rc3
— Rg5, 5. d4 — exd4, 6. Rxd4 —
Bc5, 7. Be3 — Bxd4, 8. Bxd4
0-0, 9. 0-0 d6, 10. Hel - f5,
II. exf5 — Bxf5,12. Be3 — Rce5,
13. Be2 - Dd7, 14. Dd2 - He8,
15. f4 - Rg4, 16. Bxg4 - Bxg4,
17. h3? - Bxh3!, 18. He2 - Bg4,
19. Hf2 - Hae8, 20. Hel - Rh4,
21. Hff2 - Dc6, 22. Rd5 - Be6,
23. Rb4 - Db5, 24. b3 - a5, 26.
Rd3 — Dh5, 26. Bd4 — Bd5 og
hvítur gafst upp)
g6, 5. d4 — cxd4, 6. Rxd4 —
Bg7, 7. Be3 0-0, 8. Rc3 - d6,
9. Í4 - 15, 10. Dd2 - fxe4, 11.
Rxe4 - RÍ5?!
(Svartur hyggst leysa vandamál
sín á taktískan hátt. aa.
.. .Rxd4, 12. Bxd4 — c6 kom til
greina. T.d. 13. Bxg7 — Kxg7,14.
Dd4+ - Kg8,15. Bc4+!? - d5,16.
Rf6+ — k57 og staðan er tvísýn)
12. Rxc6 - De8, 13. Rxa7 -
Dxe4, 14. Bf2 - Bh6, 15. Rxc8
— Haxc8
(Svartur átti ekki kost á milli-
leiknum 15. ... Bxf4 vegna 16.
Dc3 og hvítur hótar 1.7. Hael)
Framhald á bls. 63
KALMAR ER KJÖR0RÐ DAGSINS