Morgunblaðið - 25.06.1978, Blaðsíða 12

44
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 25. JÚNÍ 1978
Stuttar umsagnir
TÓNABÍÓ, SKÝRSLA UM MORÐMÁL
Miðlungsgóð, allóvenjuleg N. Y. lögreglumynd.
Þrátt fyrir að handrit Tidymans (THE FRENCH
CONNECTION) sé yfir höfuð raunsætt og gott á
köflum er persónusköpun mjög ábótavant og þeim
Katselas hefur í sameiningu mistekist að gefa
myndinni góðan heildarsvip.
Á NÆSTUNNI
LAUGARÁSBÍÓ:
SMOKEY
AND THE BANDIT
Mjög briölega gelst gestum
Þessa kvikmyndahúss kostur i
að sji briðju vinsælustu mynd-
ina í Bandaríkjunum i síðasta
iri, SMOKEY AND THE BANDIT
(Kom næst i eftir STAR WARS
OG ROCKY). Með aöalhlutverkið
fer aðal „sjarmör" kvikmynda
nútímans, Burt Reynolds. Þi ku
víst gamli, góði Jackie Gleason
fara i kostum. Leikstjórn annast
Hal Needham.
Milius og SpielberB fá sér hádegisverð á uppáhaldskaffiteríunni þeirra í L.A. Yfir hamborgurum ræða þeir, oj? aðrir meðlimir hópsins. gjarnan um kvikmyndir —
annað?
hvað
Spielberg var ekki til
staðar þegar þeir Coppola,
Milius og Luca skiptu með
sér kvikmyndaiðnaðinum,
en hann var í sama hópi og
hefði fengið sína sneið af
kökunni ef hann hefði verið
viðstaddur. Mynd hans,
JAWS, kostaði í fram-
leiðslu um $ 8 millj., en
hefur skilað af sér um $ 200
millj., þar af er tæpur
helmingur fenginn utan
Norður-Ameríku.
Á tímabili stóð til að
Lucas leikstýrði
APOCALYPSE NOW, en
Coppola framleiddi. En
einkum sökum þess að
ekkert kvikmyndaver vildi
leggja út í þá áhættu að
gera stórmynd um óvinsælt
stríð (þetta var á meðan
Viet-Nam stríðið geisaði),
þá tókst Coppola ekki að
fjármagna myndina. Þá
sneri Luca sér að öðru
verkefni, vísindaskáldsögu,
fantasíu sem hann hafði
áhuga á að kvikmynda. Það
var engin önnur en STAR
WARS, tæknibragða/
teiknimyndasagna ævintýr-
ið, sem fyrir nokkru fór
fram úr metaðsólknar-
myndinni JAWS og þokaði
henni í annað sætið. Þar
með bar Lucas sigur af
hólmi yfir vini sínum Spiel-
berg. Sá síðarnefndi hugð-
ist bæta um betur og gerði
myndina CLOSE
ENCOUNTER OF THE
THIRD KIND, sem einnig
er vísinda-skáldsöguleg, en
fjallar um allt aðra hluti,
þ.e. fljúgandi furðuhluti
(UFO) og samskipti jarðar-
búa við verur utan úr
geimnum. En þó að hún
jafni að öllum líkindum
ekki met STAR WARS, þá
er hún þegar orðin ein af
best sóttu myndum allra
tíma. Þessai; tvær myndir
(með smáhjálp) hafa svo
margfaldað verðgildin í
hlutabréfum í 20th
Century-Fox og Columbia
kvikmyndaverunum.
Þó að Milius sé ekki enn
jafn kunnur og hinir frægu
félagar hans í hópnum, þá
gegnir hann samt þar lykil-
hlutverki. Hinir leik-
stjórarnir líta upp til hans
sökum dugnaðar hans,
karlmennsku, úthalds og
frábærra frásagnarhæfi-
leika. „John býr yfir meiri
lífsþrótti en allir okkar
hinna til samans," segir
Spielberg.
„Það, sem ég held að mín
kynslóð hafi gert, er að
glæða kvikmyndirnar aftur
eins konar sakleysi," segir
Milius, er hann hvílir sig
frá upptöku myndarinnar
BIG WEDNESDAY. Hún
er byggð að nokkru leyti á
ævi hans sjálfs; árunum
sem hann iðkaði brim-
brettasiglingar daginn út
og inn. Warner Bros hefur
lánað 6 millj. $ til gerðar
myndarinnar.
„Það sem gleður mig
mest,“ heldur hann áfram,
„er minnkandi frekja og
mikillæti. Sjáðu JULIU.
Hún er umvöndunarsöm,
frjálslega umvöndunarsöm.
Mynd um stolt kvenkyns-
ins. CLOSE ENCOUNTERS
er saklaust, stóreygt,
dásamlegt furðuverk. í stað
þess að kenna stjórninni
um að luma á fljúgandi
diskum, eða að segja að
þetta sé djöfulsskapur
runninn undan rótum
C.I.A., þá hittir fólkið geim-
verurnar. Það sem fólk vill
LAUGARÁSBÍÓ.
KEÐJUSAGARMORÐIN í
TEXAS
Síðustu vikurnar hafa
verið ósköp slappar, hvað
varðar kvikmyndasýningar
í borginni. Alltof mikið
hefur borið á endursýning-
um, því þó að margt megi
gott um þær segja, þá held
ég að flestir séu sammála
um að heppilegast sé að fá
þær í smá skömmtum. Þar
á ofan bætist að fæstar,
frumsýndar myndir á tíma-
bilinu, hafa hangið í meðal-
laginu. Það verðr því ekki
sagt að kvikmyndahúsin á
höfuðborgarsvæ.ðinu hafi
beinlínis lífgað upp á
nepjulega sumarkomuna.
En þó kastar það kvik-
myndaafskræmi sem nú er
verið að sýna í einu þekki-
legasta kvikmyndahúsi
með fljúgandi diska er að
sjá þá og hitta geimverurn-
ar sem í þeim eru; það vill
fá að kynnast öðrum heimi.
STAR WARS er einfaldlega
teiknimyndasögubók. Hún
er skemmtileg, full af
gáska.
Ef þú vilt sjá mismuninn
á kynslóðunum, sjáðu þá
muninn á einhverjum okk-
ar mynda og t.d. BLACK
SUNDAY eða THE
MARATHON MAN. Þær
eru ofbeldisfullar en samt
frjálslyndar, þær eru tísku-
legar en jafnframt gerðar
eftir gróðaformúlunni.
Þetta eru sannkallaðar
rustamyndir, fjármagnaðar
af auðjöfrunum í glæsi-
hverfunum.
Náungar einsog George,
Steve og ég, gerum myndir
eftir okkar eigin efni og við
höfum framleiðendur sem
sjá um skipulagið fyrir
okkur. Það hafa ætíð verið
uppi nokkrir leikstjórar á
þessum báti — Hitchcock,
landsins — Laugarásbíói —
fyrst tólfunum. Hvaða
erindi slíkur afspyrnu-
viðbjóður á inn í nokkurt
bíó, hér eða annars staðar,
er mér hulin ráðgáta,
annað en að skemmta álíka
vansköpuðum sálum og
skópu óhugnaðinn. Því vona
ég svo sannarlega að
„Keðjusagarmorðin í Tex-
as“ hafi runnið skeið sitt á
enda þegar þessar línur
birtast.
Þá er reynt að blekkja
fólk inn á myndina með því
að auglýsa að íslendingur
fari með eitt aðalhlutverkið
í myndinni. Sannleikurinn
er hins vegar sá að á
„kreditlistanum er nafn
hans mun neðar á blaði,
undir aðalleikurunum. Þá
er og hæpið að telja „leikar-
ann“ íslending, þó hann sé
af íslenskum ættum. Og
John Ford. Ef þú sást John
Ford kvikmynd eða Alfred
Hitehcock kvikmynd, þá
var það ákveðin gerð
mynda. Það er þó ekki
ætlun mín að bera okkur
saman við þessa náunga af
því að ég held að þeir séu
tífalt betri en við. Þeir
gerðu 10—20 góðar myndir;
þeir voru hershöfðingjar;
við erum liðsforingjar,
þegar okkur tekst vel upp;
kannski er Francis höfuðs-
maður, en það er ekki einu
sinni ofursti enn í hópn-
um.
Um það leyti sem
nánustu vinir Milius voru
að hefja störf sem leikstjór-
ar, þá áleit hann sig fyrst
og frémst rithöfund. Hann
byrjaði að skapa sér nafn
— og peninga — sem
handritahöfundur. Vegna
þeirrar virðingar sem hann
öðlaðist með handritinu
APOCALYPSE NOW
(þrátt fyrir að það yrði ekki
kvikmyndað fyrr en að níu
svona yfir höfuð, þegar
tekið er tillit til allra
aðstæðna, þá hefði kvik-
myndahúsið átt að sjá sóma
sinn í því að gera frekar
hlut þessa menngreys sem
minnstan. Hlutverk hans er
einfaldlega eitt það ömur-
legasta sem sést hefur.
K.Í.T. á ekki annað lof
skilið en að kvikmyndavél-
inni er yfirleitt sómasam-
lega beitt. Punktum basta.
Þar fyrir utan er hún eitt
mesta kvikmyndaklám sem
sést hefur hérlendis fyrr og
síðar.
Sýningin á K. í T. vekur
margar spurningar. Fyrst
og fremst; til hvers erum
við að burðast með kvik-
myndaeftirlit, fyrst að
ráðamenn þeirra mála (sem
eru ekki eftirlitsmennirnir
árum liðnum) varð Milius,
strax á þrítugsaldri, eftir-
sóttur handritahöfundur. Á
meðal þeirra mynda sem
hann skrifaði handrit að,
eru DIRTY HARRY,
MAGNUM FORCE og
JEREMIAH JOHNSON.
Handritahöfundar, samt
sem áður, búa við tvenns
konar óréttlæti; það er í
annarra höndum að ráðsk-
ast með handrit þeirra og
ákveða hvernig útlit
myndarinnar verður, og
aleinir á meðal inegin-
sköpunarkrafta myndanna
eiga þeir enga von í ágóða-
hlut. „Þetta voru sögurnar
mínar,“ segir Milius, „en
ekki myndirnar mínar. Eg
kannaðist tæpast við þær.“
Að lokum ákvað Milius
að komast í leikstjórasætið.
Fyrir fimm árum, eftir að
hafa skrifað THE LIFE
AND TIMES OF JUDGE
ROY BEAN, bauð hann
framleiðandanum John
Framhald á bls. G3
sjálfir) hafa ekki skarpari
dómgreind en raun ber
vitni. Skammt er að
minnast er heimsfrægt,
umdeilt listaverk var
stimplað óhæft til sýninga
hérlendis af þessum mann-
skap, og að því að best er
vitað einkum sökum eins
ofbeldisfulls atriðis sem er
þó eins og barnaleikur í
samanburði við allan þann
óþverra sem fram fer
mestan hluta hins Texas-
ættaða óhugnaðar. Eða eru
þessir pótintátar svo illa
staddir að þeir telja heiðar-
lega ástaleiki og heilbrigt,
opinskátt kynlíf háskalegra
þjóðinni en það samsull
misþyrminga, kvalalosta,
hroðalegra manndrápa,
mannakjötsáts og sjúklegs
ofbeldis sem fram kemur í
K í T. og fleiri myndum af
hennar toga?
Jan Michael Vincent og John Milius ræða málin undir
töku myndarinnar BIG WEDNESDAY.
/
A valdi lágkúrunnar
Lucas, Spielberg, Milius Coppola og co