Morgunblaðið - 08.10.1978, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. OKTÓBER 1978 19
Eyjólfur Guðmundsson skrifar frá Noregi:
Ágengni Rússa
á norðurslóðum
Algengt umræðuefni
manna á meðal eru sam-
skipti Norðmanna við
„stóra“ nágrannann í austri
— Sovét-Rússland.
Sem kunnugt er hafa
Rússar sýnt vaxandi
ágengni á norðurslóðum,
bæði hvað snertir Barents-
hafið og markalínuna þar,
og eins að þeir neita að
virða norsk lög á Svalbarða,
sem er viðurkennt norskt
landsvæði. Við þetta bætist
að skip frá Sovétríkjunum
gerðust á tímabili tíðir
gestir uppundir landstein-
um í N-Noregi, og lögðust
þar við akkeri. í tilfellum,
sem þeim var vísað burt,
afsökuðu Rússarnir sig, og
báru við slæmu veðri, þrátt
fyrir blæjalogn og heiðan
himinn!
Nú síðast gerist það að
rússnesk njósnaflugvél,
vopnuð fallbyssum, rekst á
fjallið á eyjunni Hopen,
suður af Svalbarða. Menn
frá norsku veðurathugunar-
stöðinni þar finna flakið, og
norsk yfirvöld kanna svæðið
og finna sjö Rússa látna.
Rússum er tilkynnt um
málið en þeir krefjast þess
að fá allar leifar af vélinni.
Norðmenn verða við óskum
Rússa, að því undanskildu
að þeir taka með sér svo-
kallaðan ferðskrifara. Ferð-
skrifari þessi er hnattlaga
útbúnaður, 90 sm. í þver-
mál, og inniheldur flókin
tölvutæki sem gefa upplýs-
ingar um ferðalag vélarinn-
ar allt að 200 síðustu
flugtímana. Er ekki annað
en eðlilegt að Norðmenn
vilji fá upplýsingar um
þetta og fleira, sem getur
gefið upplýsingar um
njósnaflug Rússanna.
Mál þetta hefir nú verið
rætt af æðstu mönnum
Noregs og þrátt fyrir mót-
mæli Rússanna, hafa Norð-
menn ekki látið undan síga.
Segjast þeir sjálfir munu
rannsaka ferðskrifarann, en
heimilt sé Rússum að senda
fulltrúa sem sjónarvott.
Þegar þetta er ritað hafa
Norðmenn ekki jennþá opn-
að ferðskrifarann, en á
meðan reyna Sovétmenn að
þving;a Norðmenn til und-
anlátssemi í málinu. Deilan
um þetta, sem norska
stjórnin reyndar gerir lítið.
úr, verður að teljast fróðleg
„aflraun" Norðmanna og
Rússa, og úrslitin gefa
vísbendingu um það hvort
Norðmenn séu nægilega
sterkir til að standa á rétti
sínum.
Hvað snertir almenning í
Noregi, hefir óánægja farið
vaxandi, vegna þess að
mörgum finnist sem ráða-
menn landsins hafi ekki
sýnst nægilegan áhuga
varðandi hinar norðlægu
eyjar ríkisins — Svalbarða.
Ennfremur er það álit
margra að bráðabirgða-
samningarnir við Sovét, um
mörkin í Barentshafinu, séu
óhagstæðir fyrir Noreg og
Norðmenn munu svara út-
þenslustefnu Sovét-Rússlands
með auknum landvörnum.
Norski herinn verður fjölmenn-
ari, eftir að konum var gefinn
kostur á að taka þátt í vörnum
landsins.
geti orsakað aukna hættu á
árekstrum þar norður frá.
Atburðir síðustu missera
hafa óumdeilanlega orðið til
þess að norska stjórnin mun
taka þessi mál fastari tök-
um. Krafa Norðmanna
hlýtur að vera, að Sovét-
menn virði norsk lög, á
norsku landi, en að öðrum
kosti „pakki þeir saman
sínu dóti, og hypji sig burt“.
Virðist svo sem menn í
öllum stjórnmálaflokkum
séu sammála þessu, og er
sama að segja um kommún-
istsinnaða aðila.
Samkvæmt alþjóðasamn-
ingi frá um 1920 er yfir-
ráðaréttur Norðmanna á
Svalbarða viðurkenndur, en
samkvæmt honum hafa
bæði Rússar, Bandaríkja-
menn ofl. þjóðir rétt til
aðstöðu þar, en undir
norskri lögsögu. Rússar
hafa notað sér þessa að-
stöðu, og telja sig vinna kol
úr jörðu. Athyglisvert er þó
að þeir vinna margfalt
minna magn en Norðmenn,
þótt þeir séu hins vegar
helmingi fleiri!
Samkvæmt áðurnefndum
samningi á Svalbarði að
vera óvopnað svæði, en
s^nnast hefir nú að Sovét-
menn hafa brotið þær regl-
ur. Njósnaflugvél þeirra,
sem fórst á Hopen fyrir
skömmu, var vopnuð fall-
byssum og hafði auk þess
innanborðs fjölda smá-
vopna og skotfæra í ríkum
mæli.
Er norska þingið kemur
saman í okt. nk. má gera
ráð fyrir að varnar- og
öryggismál landsins verði
ofarlega á baugi. Fullvíst
má telja að vaxandi ágengni
Rússa á norðurslóðum verði
til umræðu, og þeir atburðir
verði þess valdandi að auð-
veldara verði að fá sam-
þykkt hærri fjárlög til
landvarna en nokkru sinni
áður.
Bílasýning — Bílasýning — Bílasýning — Bílasýning — Bílasýning — Bílasýning — Bílasýning
Daihatsu Charade
Bílasýning í dag kl. 10-
Verið velkomin
nýr og
rökréttur
valkostur
Kynnið ykkur japanska verðlaunabílinn
frá Daihatsuverksmiðjunum, Daihatsu
Charade 1000, sem kjörinn var bíll ársins
er hann kom á markaðinn í Japan seint á
síöasta ári. Daihatsu Charade er rökrétturi
valkostur fyrir þá, sem vilja eignast
góðan, traustan og aflmikinn bíl, sem
eyöir innan viö 6. lítra á 100 km.
Frábæran bíl til aksturs í borgum og bíl,
sem fjölskyldan getur feröast í.
Daihatsu Charade 1000 er fimm manna,
fimm dyra, framhjóladrifinn fjölskyldubíll
knúinn þriggja strokka fjórgengisvél.
Daihatsu Charade er nýjasta dæmiö um
hugvitssemi japanskra bifreiöasmiöa í
heimi orkukreppu og hækkandi eidsneyt-
isverös.
Einfaldur, sterkur, fallegur og vinnur
verkin meö sóma.
DAIHATSUUMBOÐIÐ BRIMBORG H/F. Ármúla 23. Sími 81733.
Bílasýning — Bílasýning — Bílasýning — Bílasýning — Bílasýning — Bílasýning — Bílasyning